7. Zmiana przeznaczenia

i wyłączenie z produkcji

gruntów rolnych i

leśnych

Wykonała: Magdalena Koczara

Grunty rolne są to grunty
1) określone w ewidencji gruntów jako użytki rolne;
2) pod stawami rybnymi i innymi zbiornikami wodnymi, służącymi

wyłącznie dla potrzeb rolnictwa;

3) pod wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych budynkami

mieszkalnymi oraz innymi budynkami i urządzeniami służącymi

wyłącznie produkcji rolniczej oraz przetwórstwu rolno-spożywczemu;

4) pod budynkami i urządzeniami służącymi bezpośrednio do produkcji

rolniczej uznanej za dział specjalny, stosownie do przepisów o podatku

dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób

prawnych;

5) parków wiejskich oraz pod zadrzewieniami i zakrzewieniami

śródpolnymi, w tym również pod pasami przeciwwietrznymi i

urządzeniami przeciwerozyjnymi;

6) pracowniczych ogrodów działkowych i ogrodów botanicznych;
7) pod urządzeniami: melioracji wodnych, przeciwpowodziowych i

przeciwpożarowych, zaopatrzenia rolnictwa w wodę, kanalizacji oraz

utylizacji ścieków i odpadów dla potrzeb rolnictwa i mieszkańców wsi;

8) zrekultywowane dla potrzeb rolnictwa;
9) torfowisk i oczek wodnych;
10) pod drogami dojazdowymi do gruntów rolnych.

Za grunty rolne nie uważa się gruntów znajdujących się pod parkami i

ogrodami wpisanymi do rejestru zabytków.

Grunty leśne są to grunty:
1) określone jako lasy w przepisach o lasach;
2) zrekultywowane dla potrzeb gospodarki leśnej;
3) pod drogami dojazdowymi do gruntów leśnych.

Przeznaczenie gruntów na cele nierolnicze i nieleśne zwane

potocznie ‘odrolnieniem’– rozumie się przez to ustalenie innego niż

rolniczy lub leśny sposobu użytkowania gruntów rolnych oraz innego

niż leśny sposobu użytkowania gruntów leśnych.

Wyłączenie gruntów z produkcji – rozumie się przez to rozpoczęcie

innego niż rolnicze lub leśne użytkowanie gruntów.

Stan zagospodarowania każdego terenu wynika z jego cech fizycznych oraz

aktualnego stanu społeczno-ekonomicznego. Istniejące cechy obszaru umożliwiają

jego różnorodne wykorzystanie, które ograniczone jest jedynie kosztami

wprowadzenia określonego sposobu użytkowania terenu. Stan zagospodarowania

może podlegać procesom transformacji, jednak muszą być spełnione 3

podstawowe warunki:

1) przydatność nowej formy zagospodarowania,

2) odpowiednie warunki techniczne i ekonomiczne,

3) zaspokojenie potrzeb społecznych,

oraz odpowiednio skonstruowane narzędzia służące transformacji stanów

zagospodarowania:

1) przepisy prawa – ustawy i rozporządzenia,

2) prawo miejscowe – Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego

3) decyzje administracyjne – decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu

publicznego, decyzje o warunkach zabudowy, pozwolenie na budowę, decyzje

zezwalające na wyłączenie gruntów rolnych i leśnych z produkcji.

Zmiana sposobu zagospodarowania może być niekiedy koniecznością i wynikać

z niezamierzonej działalności człowieka: zmiana środowiska glebowego na skutek

zanieczyszczenia powietrza, zaburzenia stosunków wodnych, działania erozji wodnej

i wietrznej, gromadzenia odpadów przemysłowych i komunalnych. Dochodzenie do

optymalnego użytkowania ziemi (zagospodarowania gruntu) najczęściej realizowane

jest poprzez zmianę istniejącej formy użytkowania ziemi na nową z reguły bardziej

optymalną

i przystosowaną do aktualnych warunków społeczno – ekonomicznych. Najczęściej

odbywa się to kosztem gruntów rolnych i leśnych, dla których następuje

zmiana przeznaczenia na cele nierolnicze i nieleśne.

Na cele nierolnicze i nieleśne można przeznaczyć przede wszystkim
grunty oznaczone w ewidencji gruntów jako nieużytki, a w razie ich braku
inne grunty o niższej przydatności produkcyjnej.
Przeznaczenie gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne
dokonuje się w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego,
sporządzonym w trybie określonym w przepisach o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym.

Kolejność poszczególnych czynności związanych z wyłączeniem

gruntów rolnych i leśnych z produkcji określone

w ustawie z

dnia 3 kwietnia 1995 r. O ochronie gruntów rolnych i

leśnych:

- Przeznaczenia gruntów na cele nierolnicze lub nieleśne w Miejscowym

Planie Zagospodarowania Przestrzennego

- Decyzja określająca warunki wyłączenia
- Faktyczne wyłączenie gruntów rolnych przez ich właściciela (posiadacza),

tj. zaniechanie dotychczasowego sposobu ich wykorzystania

• Przeznaczenie na cele nierolnicze i nieleśne gruntów rolnych klasy I – III –

wymaga uzyskania zgody Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi po

uzyskaniu opinii Marszałka Województwa.

• Przeznaczenie na cele nierolnicze i nieleśne gruntów rolnych klasy IV, (a

także V, VI pochodzenia organicznego i torfowisk) – wymaga uzyskania

zgody Marszałka Województwa po uzyskaniu opinii izby rolniczej.

• Przeznaczenie na cele nierolnicze i nieleśne gruntów leśnych stanowiących

własność Skarbu Państwa – wymaga uzyskania zgody Ministra

Środowiska lub upoważnionej przez niego osoby po uzyskaniu opinii

Marszałka Województwa.

• Przeznaczenie na cele nierolnicze i nieleśne gruntów leśnych nie

stanowiących własności Skarbu Państwa – wymaga uzyskania zgody

Marszałka Województwa po uzyskaniu opinii izby rolniczej.

• Wyrażenie zgody o której mowa, następuje na wniosek wójta (burmistrza,

prezydenta miasta).

• Do wniosku dotyczącego gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu

Państwa wójt (burmistrz, prezydent miasta) dołącza opinie dyrektora

regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, a w odniesieniu do gruntów

parków narodowych – opinie dyrektora parku.

Wyłączenie gruntów rolnych z produkcji

W celu jego uzyskania należy złożyć wniosek o wyłączenie gruntów z

produkcji rolnej w kancelarii starostwa powiatowego.

Do wniosku dołącza się:
1. Decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu lub wypis z

miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli decyzja

taka nie jest wymagana

2. Wypis z rejestru gruntów
3. Akt notarialny / oświadczenie w sprawie wartości gruntu/ wycena

wartości gruntu ( dla klas I, II i III)

4. Plan realizacyjny zabudowy z bilansem terenu.
5. Inne dokumenty np. pełnomocnictwo do występowania w imieniu

właściciela.

Od wydanej decyzji przysługuje odwołanie do Samorządowego Kolegium

Odwoławczego za pośrednictwem Starosty w terminie 14 dni od dnia

otrzymania decyzji.

Dodatkowe informacje:

-

wyłączenie z produkcji jest wymagane przed uzyskaniem pozwolenia na

budowę;

-

za wyłączenie gruntu z produkcji rolnej pobiera się należność jednorazową

oraz opłaty roczne wysokości 10% tej należności, płatne przez 10 lat;

-

należność nalicza się w tonach ziarna żyta i do jej przeliczania stosuje się

cenę żyta ustalaną dla potrzeb podatku rolnego na dany rok - opłaty roczne

podlegają corocznej aktualizacji;

-

wysokość należności pomniejsza się o wartość rynkową gruntu

wyłączanego z produkcji - wartość gruntu określa właściciel na podstawie

aktu notarialnego kupna lub wyceny rzeczoznawcy;

-

nie pobiera się należności i opłat rocznych przy wyłączaniu na cele

budownictwa mieszkaniowego gruntów o powierzchni nieprzekraczającej

0,05 ha w przypadku budynku jednorodzinnego lub 0,02 ha na każdy lokal

mieszkalny w przypadku budynku wielorodzinnego.

Wyłączenie gruntów leśnych z produkcji

Decyzje zezwalające na wyłączenie z produkcji gruntów leśnych wydaje

dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych (z wyłączeniem parków

narodowych, gdzie decyzje te wydaje dyrektor parku). W decyzji tej określa

obowiązki i opłaty z tym związane.

Decyzje wydawane są na wniosek inwestora. Do wniosku należy dołączyć

następujące dokumenty (niezbędne przy ubieganiu się o zezwolenie na

wyłączenie z produkcji gruntów leśnych):

- Wypis i - wyrys z obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania

przestrzennego (lub ostateczna decyzja o warunkach zabudowy i

zagospodarowania terenu z załącznikiem mapowym)

- Plan zagospodarowania działki z zaznaczoną powierzchnią do wyłączenia

(projekt zagospodarowania działki na mapie projektowej z wyszczególnieniem

powierzchni do wyłączenia: pod budynkami, utwardzonymi ciągami

komunikacyjnymi, parkingiem, szambem, i In. związane z gruntem budowle)

- Wypis z powszechnej ewidencji gruntów wskazujący: kto jest właścicielem

oraz rodzaje użytków

- Mapa sytuacyjna z zaznaczoną działką
- Opis taksacyjny działki leśnej z następującymi danymi:

• typ siedliskowy lasu

• skład gatunkowy i wiek drzewostanu

• Zadrzewienie

• bonitacja

Do wniosku o wyłączenie z produkcji leśnej należy dołączać oryginały dokumentów lub

kopie poświadczone „za zgodność z oryginałem" przez organ który dokument wystawia

lub notariusza.

Obowiązek uiszczenia należności i opłat rocznych, a w odniesieniu do

gruntów leśnych również jednorazowego odszkodowania nie dotyczy

wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej lub leśnej na cele

budownictwa mieszkaniowego:

1)

do 0,05 ha w przypadku budynku jednorodzinnego;

2)

do 0,02 ha, na każdy lokal mieszkalny, w przypadku budynku

wielorodzinnego.

1. Przy wyłączaniu gruntów z produkcji w celu budowy zbiorników wodnych

należność i opłaty roczne określa się proporcjonalnie do udziału osób w

eksploatacji tych zbiorników.

2. Jeżeli w eksploatacji zbiorników wodnych przewiduje się udział osób

wykorzystujących wodę na cele produkcji rolniczej, leśnej, wytwarzania

energii elektrycznej w elektrowniach wodnych o mocy zainstalowanej

nie większej niż 10 MW lub ochrony przeciwpowodziowej, zawiesza się

na lat 10 uiszczenie proporcjonalnej części sumy należności i opłat

rocznych. Proporcjonalną część sumy należności i opłat rocznych ustala

się stosownie do udziału tych osób, określonego w dokumentacji

technicznej eksploatacji zbiornika, z tym że ustalony w tej

dokumentacji przepływ nienaruszalny zalicza się do eksploatacji

zbiornika dla potrzeb rolnictwa. Zawieszoną część sumy należności i

opłat rocznych umarza się po upływie 10 lat.

3. W razie zmniejszenia udziału osób w eksploatacji zbiornika w okresie 10

lat od rozpoczęcia jego eksploatacji, osoby przejmujące część lub

całość tego udziału uiszczają należności i opłaty roczne proporcjonalnie

do wielkości przejętego udziału w eksploatacji zbiornika w oparciu o

protokół zdawczo-odbiorczy.