1

BUDŻET

BUDŻET

ZADANIOWY

ZADANIOWY

18 styczeń 1999

TBB-1

Przygotował Krzysztof

Pakonski

[e-mail] pl

2

E

E

fektywne

zarządzanie gminą

 właściwy i świadomy wybór celów i zadań

wiadomo jaki ma być efekt wydatku

 wybór ekonomicznych sposobów ich

realizacji

badanie stosunku jakości do kosztów

 zdolność organizacji do wykonania

przyjętych planów.

3

P

P

oprawić

skuteczność

zarządzania

 Gmina poświęca 80-90% swoich środków na

produkcję i dostarczanie usług, a zatem
wymaga zarządzania podobnego jak firma.

 Firma poprawia sprawność zarządzania pod

presją rynku, jej oferta MUSI

MUSI

odpowiadać

popytowi i wytrzy-mać konkurencję.

 Gmina zwykle dostarcza usług jako monopolista

i w dodatku często płacą podatnicy, a nie
korzystający (edukacja, pomoc społeczna itp).

4

P

P

ostawa stratega

Podstawowa rola wizji i planu

strategicznego

 zarządzanie jest nakierowane na realizację celów,
 znaczenie analizy kosztów i wskaźników

efektywności,

 prawo wyznacza obowiązki, narzędzia i

ograniczenia,

 wieloletni plan inwestycyjny i budżet to

podstawowe narzędzia zarządzania,

 stopień osiągnięcia celów - najważniejszą miarą.

5

P

P

ostawa

administratora

 Zadania i sposób realizacji określają akty prawne,
 wątpliwości rozstrzyga właściwa interpretacja,
 prawo lokalne podąża za komentarzami urzędów

centralnych,

Sprawne administrowanie zastępuje

planowanie strategiczne

 budżet dzielony jest wskaźnikowo w działach,
 podstawowa miara - realizacja wydatków wg planu.

6

Z

Z

asada związania

celów i środków

 cel szczegółowy jaki ma być osiągnięty,
 zakres rzeczowy prac jakie przewiduje się

wykonać ujęty ilościowo,

 planowany całkowity koszt wykonania

najpierw wskaźnikowo później wg kosztorysu.

Nierozerwalne związanie w

każdym przedsięwzięciu,

będącym jednostką

rozliczeniową następujących

informacji:

7

M

M

iejsce budżetu w

planowaniu

finansowym w gminie

 Budżet obejmuje jedynie część przepływów

finansowych, które pozostają w dyspozycji gminy
poza budżetem pozostają spółki i zakłady
budżetowe.

Podstawą dla przygotowania budżetu i innych

rocznych planów winien być wieloletni plan

rozwoju gminy przygotowany wraz z planem

zagospodarowania oraz wieloletnie plany

branżowe.

 Brak planów wieloletnich można zastąpić uchwałą o

priorytetach budżetowych.

8

B

B

udżet

zadaniowy

BUDŻET ZADANIOWY

to

PROCEDURA

przygotowania budżetu polegająca na tym,

że zanim Zarząd gminy przygotuje uchwałę

budżetową zgodnie z obowiązującą

klasyfikacją w całej administracji, zostaną

przygotowane szczegółowe plany zamierzeń

jakie poszczególni dysponenci mają zamiar

zrealizować.

- narzędzie zarządzania w

sektorze publicznym

9

Nie

Nie

należy zatem mówić

o dwóch budżetach

tradycyjnym i

zadaniowym

 budżet zadaniowy to nie

„DRUGI BUDŻET”

,

 różnica tkwi w różnym sposobie przygotowania

budżetu,

 budżet przygotowany w układzie zadań prócz

kwot w obowiązującej klasyfikacji zamiast tzw.
„części opisowej” zawiera listę zadań z efektami
jakie zamierza się osiągnąć i planowanymi
kosztami,

 szczegółowość prezentacji zależy od rady

i zarządu gminy.

?

10

C

C

redo

 Jeśli cele działań i wydatków nie są wyraźnie

określone nie warto podejmować działań i
wydawać pieniędzy.

 Jeśli nie określono osoby odpowiedzialnej za

osiągnięcie danego celu szansa na sukces jest mała.

 Jeśli osoba ta nie przygotuje realistycznego,

kompletnego planu, kosztorysu i harmonogramu
działań dla osiągnięcia celu oraz nie otrzyma prawa do
decydowania o wydatkach w zatwierdzonych ramach
nie warto na zadanie to wydać ani złotówki.

 Jeśli cała reszta administracji ma cele ważniejsze niż

pomoc odpowiedzialnym w realizacji zapisanych w
ich zadaniach celów tylko gruntowne szkolenie i
wymiana części personelu może poprawić skuteczność
organizacji.

11

P

P

odstawową strukturą

budżetu są programy i zadania

Zadanie odzwierciedla zespół przedsięwzięć,

podejmowanych dla osiągnięcia

szczegółowych celów.

Podstawowe typy

zadań:

Zadania posiadające wyraźny termin rozpoczęcia i

zakończenia - przede wszystkim inwestycyjne.
Usługi i zadania nieustające, kontynuowane przez

wiele lat -większość zadań finansowana w budżecie

operacyjnym.

Struktura (klasyfikacja) programowa odzwierciedla

szeroki publiczny cel, dla którego wydatki są

podejmowane. Przykładami programów mogą być

ogólne usługi publiczne jak edukacja, ochrona zdrowia

itp. Międzynarodowy Fundusz Walutowy posiada

standardowy system klasyfikacji programowej.

Centra kosztów to zadania (najczęściej

administracyjne), dla których wykonywania gmina

powołała jednostkę i śledzi jej koszty (np. Biura

Dzielnic).

12

Z

Z

aplanowane zadanie

zawiera:

 określony ilościowo

cel,

 przedsięwzięcia

przewidziane do wykonania,

 harmonogram

realizacji działań i wydatków,

 ilościowe

skutki

jakie mają zostać osiągnięte,

 kalkulację

kosztów,

obejmującą siły własne,

zakupy i zlecenia,

 osobę,

odpowiedzialną za realizację zadania.

13

D

D

la gminy, programu i

zadania definiowane są

wskaźniki efektywności

określenie celów wynika z dokumentów

strategii gminy,

wskaźniki efektywności zapewniają

informację o jakości usług w powiązaniu z

kosztami ich dostarczenia,

wskaźniki opracowuje się dla programów,

zadań i całej gminy,

wskaźniki stopnia osiągania celów dotyczą

programów,

koszty jednostkowe i relacje „jakości do

ceny” służą dla oceny zadań,

wskaźniki finansowe charakteryzują gminę.

14

C

C

harakterystyczna

różnica

 wnioski o środki

nierealistycznie
wysokie,

 przydział środków bez

znajomości
szczegółowych planów i
przewidywanych
skutków,

 planowanie zadań

dopiero po
zatwierdzeniu środków,

 dokonywanie wydatków

do wyczerpania środków.

 dysponent dostaje

wstępny limit środków,

 dysponent opracowuje

szczegółowe plany
zadań,

 przydział środków

następuje po analizie
oraz ocenie planów i
przewidywanych
skutków,

 każde zadanie jest

rozliczane jako oddzielny
projekt .

planowanie tradycyjne

planowanie

zadaniowe

15

PLAN STRATEGICHNY

GMINY

PLAN STRATEGICHNY

GMINY

STUDIUM I PLAN

ZAGOSPODAROWANIA

PRZESTRZENNEGO GMINY

STUDIUM I PLAN

ZAGOSPODAROWANIA

PRZESTRZENNEGO GMINY

WIELOLETNI

PLAN

FINANSOWY

WIELOLETNI

PLAN

FINANSOWY

WIELOLETNIE POLITYKI

W SEKTORACH ZAKŁADÓW

BUDŻETOWYCH

WIELOLETNIE POLITYKI

W SEKTORACH ZAKŁADÓW

BUDŻETOWYCH

PLANY
STRATEGICZNE
FIRM
KOMUNALNYCH

PLANY
STRATEGICZNE
FIRM
KOMUNALNYCH

WIELOLETNIE PLANY W
USŁUGACH SPOŁECZNYCH
(ZDROWIE, EDUKACJA,
KULTURA, POMOC SPOŁ

WIELOLETNIE PLANY W
USŁUGACH SPOŁECZNYCH
(ZDROWIE, EDUKACJA,
KULTURA, POMOC SPOŁ

PLAN ROCZNY

PLAN ROCZNY

PRIORYTETY

PRIORYTETY

PLANY ROCZNE ZB

PLANY ROCZNE ZB

PLANY ROCZNE FIRM

KOMUNALNYCH

PLANY ROCZNE FIRM

KOMUNALNYCH

BUDŻET

ROCZNY

BUDŻET

ROCZNY

BUDŻET OPERACYJNY

INWESTYCJE

INWESTYCJE

ZADANIA

ZADANIA

ZADANIA

WIELOLETNI

PROGRAM

INWESTYCJI

WIELOLETNI

PROGRAM

INWESTYCJI

S

S

chemat planowania w

gminie

16

BUDŻET

BUDŻET

Firma

Firma

komunalna

komunalna

1

1

Firma

Firma

komunalna

komunalna

2

2

OPERACYJNY INVESTYCJE

OPERACYJNY INVESTYCJE

z1 z2 z3

z5

I1I2

z4

I7

I..

z7

z..

z8

f1

f2 f3

p2p3

p1

Zdania w

budżecie

operacyjnym

Zdania

inwestyc

yjne

Zdania w

firmach

komunalny

ch

1

2

7

3

z9

17

W

W

ieloletni plan finansowy gminy

określa:

 prognozę dochodów gminy,
 niezbędną wielkość wydatków

operacyjnych oraz obsługę i
spłatę zaciągniętych zobowiązań,

 przewidywaną wielkość długu do

zaciągnięcia,

 wielkość środków

przeznaczonych na inwestycje.

W

W

ieloletni program inwestycji:

 lista projektów (zadań

inwestycyjnych) przewidzianych
do realizacji wraz z zakresem
rzeczowym i finansowym w
rozbiciu na poszczególne lata.

18



Wójt i zarząd gminy

chcącej poprawić sprawność

zarządzania winien ogólnie zapoznać się z metodologią
przygotowania budżetu w układzie zadań (w tym
zakresie można liczyć na pełną pomoc programu LGPP)



skarbnik i służby finansowe

wraz kierownictwem

urzędu gminy winni przygotować procedury i
przeszkolić planujących pracowników (tu pomoc
zapewnią konsultanci działający na zlecenie LGPP)

 narzędzia rejestracji planu oraz dokonywanych

wydatków w układzie zadań w postaci prostych
aplikacji MS Office program

LGPP

także będzie

oferował.

P

P

rocedura przygotowania budżetu

w układzie zadań jest dostępna
zarówno
dla dużego miasta jak i dla małej
gminy

19

B

B

udżet przygotowany w układzie

zadań
znacznie lepiej pełni funkcję
narzędzia
komunikacji

 dokument jest zrozumiały dla

mieszkańców,

 prezentacja pozwala na publiczną

dyskusję projektu przed

uchwaleniem,

 jawnie podjęta uchwała stanowi

równocześnie rodzaj publicznego

zobowiązania do osiągnięcia

zaplanowanych celów,

 projekt pozwala czytelnikowi ocenić

na ile plan roczny zbieżny jest z

wieloletnią strategią gminy,

 wyraźnie oddzielona jest część

inwestycyjna od operacyjnej.

20

B

B

udżet

zadaniowy

 jedno z najistotniejszych narzędzi zarządzania w

gminie ukierunkowanego na osiąganie zaplanowanych

celów,

 dostarcza informacji o kosztach i wskaźnikach

ekonomicznych poszczególnych usług finansowanych z

budżetu,

 zwiększa wiarygodność gminy w oczach

kredytodawców,

 poprawia terminowość realizacji zadań, bo realizatorzy

są wcześniej przygotowani do ich wykonania,

 pozwala lepiej decydować i skuteczniej nadzorować

postępy, a co za tym idzie prowadzić skuteczną

politykę kadrową,

 znacznie poprawia postać dokumentu budżetowego

jako narzędzia komunikacji z mieszkańcami,

 może zostać wprowadzony z powodzeniem zarówno w

dużym mieście jak i w małej gminie,

 wymaga więcej pracy przy staranniejszym planowaniu

i rejestracji kosztów, ale przyczynia się do znacznie

efektywniejszego wydawania pieniędzy.