28.06.21

1

Medyczne Czynności
Ratunkowe

28.06.21

2

KRĄŻENIE i
TERMOREGULACJA

28.06.21

3



Krążenie –

podstawową funkcją krążenia jest

transport i wymiana gazów oddechowych,transport

ciepła,substancji odżywczych,produktów

przemiany materii,hormonów.Warunkiem jest

prawidłowa czynność serca i naczyń krwionośnych



Ocena układu krążenia

1)

Tętno

2)

Ciśnienie tętnicze krwi

3)

Występowanie obrzęków(niewydolność

prawo komorowa)

4)

Występowanie bólu w klatce piersiowej(ból

piekący,zawał)

5)

Kolor,ciepłota,wilgotność skóry,nawrót

kapilarny(wstrząs to samoobrona

organizmu)

6)

Norma 1-1,5 sek

28.06.21

4

TĘTNO



To rytmiczne podnoszenie i zapadanie ścian tętnicy

spowodowane wypełnieniem się tętnicy krwią wyrzucaną z

komór podczas skurczu i wzrostem ciśnienia skurczowego



Tętno zależne jest od:

-akcji serca
-objętości krwi
-RR krwi
-jakości naczyń tętniczych
-zastawek serca



CECHY TĘTNA

-Częstość(Szybkość)
-Napięcie
-Rytm(Miarowość)

28.06.21

5

CZĘSTOŚĆ(szybkość)
TĘTNA



To ilość uderzeń na minutę



Prawidłowo(w warunkach
fizjologicznych):

1)

U płodu: 140-160 uderzeń/min

2)

U noworodka: 130-150/min

3)

U rocznego dziecka: 100-120/min

4)

U 10 letniego dziecka: 90-100/min

5)

U dorosłego 66-76/min

28.06.21

6

Czynniki powodujące
Wzrost szybkości tętna



Fizjologiczne:

1)

Wiek

2)

Stany emocjonalne

3)

Wysiłek fizyczny

4)

Spożycie alkoholu,nikotyny,kawy



Patologiczne:

1)

TACHYKARDIA = 100/min

2)

Hipowolemia(utrata krwi,odwodnienie)

3)

Gorączka(wzrost temp o 1°przyśpiesza tętno o 10/20
uderzeń

4)

Choroby serca(nerwica,niewydolność krążenia)

5)

Częstoskurcz przedsionkowy(

do 240 u/min

)

6)

Trzepotanie przedsionków komór(

240-360 u/min

)

7)

Migotanie komór(

360 u/min

)

8)

Nadczynność tarczycy

28.06.21

7

Czynniki powodujące
Zwolnienie szybkości tętna



Fizjologiczne

-sen,pozycja leżąca,u sportowców



Patologicznie

-BRADYKARDIA (poniżej 60 u/min)

-wzmożone ciśnienie śródczaszkowe
-zatrucia pochodzenia wewnętrznego(mocznica)
-zatrucia pochodzenia zewnętzrnego(grzyby)
-hipotermia
-zaburzenia przewodnictwa w sercu

28.06.21

8

RYTM(miarowość)



Inaczej regularność



Prawidłowo:

-fale tętna występują w równych odstępach
czasowych(jest rytmiczne)

Niemiarowość tętna:

-przyśpieszanie i zwalnianie oddechów
-zmęczenie,nadużywanie kawy
-uszkodzenie mięśnia sercowego

Rodzaje niemiarowości

1)

Ekstrasystolia(skurcz dodatkowy zanim skończy się faza rozkurczu)

2)

Niemiarowość całkowita(w migotaniu przedsionków,wadach zastawki)

3)

Częstoskurcz napadowy

4)

Wypadanie tętna(w zmęczeniu,alkohol,nikotyna,kawa)

28.06.21

9

NAPIĘCIE(siła,wypełnienie
tętna)



Jest wyrazem RR krwi i
sprężystości(oporu)ścian naczyń tętniczych



Prawidłowo:

-tętno jest dobrze wypełnione,dobrze napięte,tętnica

elastyczna



Patologia:

-słabo napięte
-nitkowate(ledwo wyczuwalne np.przy spadku RR krwi)
-twarde,drutowate,silnie napięte(miażdżyca,nadciśnienie)
-chybkie,krótki okres (wyczuwalność pod palcami szybko

znika,pojawia się przy dużej różnicy między RR skurczu i
rozkurczu

28.06.21

10

Pomiar i obserwacja tętna



Sprzęt(zegarek ze sekundnikiem bądź stoper)



Miejsce pomiaru:każda tętnica,która biegnie blisko powierzchni ciała

-t.promieniaowa,okolice nadgarstka
-t.skroniowa
-t.szyjna (poniżej kąta żuchwy)
-ramienna(u niemowląt),Riva Rocci
-t.udowa(na pachwinie)
-nad koniuszkiem serca
-t.grzbietowa stopy(w zaburzeniach ukrwienia obwodowego)
-t.podkolanowa
-t.piszczelowa tylna

*Tętno badamy kładąc 3 środkowe palce na jedną z tętnic,lekko ućiskając
*liczymy ilość uderzeń 15-30 sek.a następnie 4/2 jeśli jest miarowe
*przy niemiarowości lub hipotermii 60 sek.

28.06.21

11

CIŚNIENIE KRWI W
TĘTNICACH



Jest siłą,jaką przepływający strumień krwi wywiera na

ściany elastycznych naczyń krwionośnych



Jest zmiennie pulsacyjne w czasie cyklicznej pracy serca.R



Różnica między skurczowym a rozkurczowym nosi nazwę

AMPLITUDY SKURCZOWO ROZKURCZOWEJ (wynosi 30-50

mmHg)



Wysokość ciśnienia zależy od:

1)

Siły skurczowej serca

2)

Objętości krwi

3)

Oporów jakie stwarzają naczynia

*Ciśnienie oznacza się w mm słupa rtęci/Hg lub kilopaskalach/KPa
*7,5mmHg = 1,0 KPa

28.06.21

12



PRAWIDŁOWE CIŚNIENIE:

skurczowe: 90-120mmHg
*wartości graniczne: 120-139mmHg

Rozkurczowe: 60-89mmHg
*wartości graniczne: 90-95mmHg

28.06.21

13

Czynniki podwyższające RR
krwi

-reakcje emocjonalne
-wysiłek fizyczny
-wypicie kawuni,herbatki,wypalenie
papieroska
-zaburzenia wewnątrzwydzielnicze
-schorzenia kłębków nerkowych
-zatrucia ciążowe
-prawostronna niewydolność krążenia
-otyłość
-ból

28.06.21

14

Czynniki obniżające RR
krwi

-Spożycie posiłku
-Wysoka temp.otoczenia
-Wahania ciśnienia atmosferycznego
-Odwodnienie
-Wstrząs

28.06.21

15

RR-ciśnienie krwi



Urządzenie:

-ciśnieniomierz=sfigmomanometr,składa się z:

1)

opaski gumowej z komorą

2)

Manometru rtęciowego

3)

Pompki

4)

Miarki

-słuchawki lekarskie=fonendoskop=stetoskop
-szerokość mankietu 1/3 długości ramienia

28.06.21

16

METODY RR



Palpacyjnie(bez słuchawek)określa tylko
wartość skurczową na tętnicy promieniowej



Metodą osłuchową



Elektronicznie



Metodą inwazyjną

ZASADY POMIARU RR

1)

Przygotuj pacjenta(poinformuj o przebiegu badania)

2)

Mankiet musi być założony równo i ściśle

3)

Dolny brzeg mankietu ok.3cm zgięcia łokciowego

4)

Wynik pomiaru odczytamy w skali manometru

28.06.21

17

Pomiar



!

Nie wolno wykonywać pomiaru na ramieniu:

-na którym założono cewnik żylny(welfron)
-na którym jest zranienie
-u chorych dializowanych z założoną przetoką
-u chorych z usuniętym węzłem chłonnym

BŁĘDY TECHNICZNE:

-niesprawny sprzęt,mankiet nie znajduje się na wysokości

serca,niewłaściwy rozmiar mankietu,ramię nie jest
podparte,zbyt szybkie wypuszczanie powietrze z
mankietu,skręcone przewody,niewłaściwe przyłożenie
membrany do słuchawki

28.06.21

18

Wartości prawidłowe RR



Wg PTK u dorosłych RR wynosi:

130/85 mmHg



U dzieci pow.2 roku życia pomocny

jest wzór:

80+2x wiek w latach =wartość RR

skurczowego a 2/3 z tej wartości

=ciśnienie rozkurczowe

28.06.21

19



Hypertonia

–to nadciśnienie

Przyczyny:

-choroby nerek
-choroby układu krążenia
-zaburzenia hormonalne

Hypotonia

–to niedociśnienie

Przyczyny:

-pozycja ciała
-hipowolemia
-niedoczynność kory nadnerczy

28.06.21

20

ŚREDNIE RR

WZÓR



SĆT=CR+1/3CT(CS-CR)



SĆT=(2xCR+CS):3

28.06.21

21

TERMOREGULACJA



PODWYŻSZENIE TEMP.

Patologie

(Zaburzenia

Termoregulacji):

-drobnoustroje
-zatrucia pokarmowe
-ciała pirogenne
-czynniki fizyczne(urazy mechaniczne CUN)
-choroby zwiększające przemianę materii

HIPOTERMIA

=pow.42

HYPOTERMIA

=pon.26

SKRAJNE TEMP ŻYCIA CZŁOWIEKA 26°C-42°C

28.06.21

22

Obniżenie temperatury



Patologia:

-wyniszczenie organizmu
-odwodnienie
-środki fizyczne i farmakologiczne

GORĄCZKA:

to podniesiona temp.pow.37°C

Prawidłowa temp 36-37

Wpływ gorączki:

-zaburzenia czynności nerwowych,podniecenie psychiczne,bezsenność

lub apatia i senność,zaburzenia krążenia i oddychania,przyśpieszona

czynność serca,oddychania i RR krwi,zaburzenia trawienia i

wydalanie moczu,wydzielania śliny,soków trawiennych,brak

łaknienia,zaburzenia przemiany materii,wzrost przemiany materii

28.06.21

23

Gorączka



Objawy:

-Subiektywne

(odczuwane przez pacjenta,podmiotowe,bóle głowy,złe

samopoczucie)

-Obiektywne

(możliwe do sprawdzenia,podwyższona temp.ciała,wypieki na

twarzy)

POMIAR:

-Skala C
-Skala Fahrenhetta

MIEJSCE POMIARU:

1)

Pod Pachą:

T1, 10min

2)

W pachwinie

3)

W ustach:

5min, 3/10 wyższa

4)

W odbytnicy:

T2, 3min, 5/10 wyższa

5)

W pochwie

28.06.21

24

Przygotowanie pacjenta



Poinformowanie o przebiegu pomiaru



Czasie jego trwania



Jak ma się zachować



Pozycji w jakiej będzie dokonane badanie



Wygodne ułożenie



Osuszenie dołu pachwinowego

TYPY KRZYWEJ GORĄCZKOWEJ

-Ciągła

(pow.37C)

-Zwalniająca

(pow.37,z wahaniami do 2C)

-Przerywana

(raz jest raz jej nie ma,wahania do 2C,raz pow.37C raz

pon.)

-Trawiąca

(wahania sięgają 4C raz pow.37 a raz pon.)

-Nieregularna
-Powracająca