Podstawowe procedury diagnostyczno lecznicze.

Aseptyka i Antyseptyka

ASEPTYKA-postępowanie zapobiegające bądź niedopuszczające do zakażenia. Działanie

takie dąży do uzyskania jałowości:

• sprzętu(jałowe narzędzia) materiału (opatrunki)

• pomieszczeń

• urządzeń itp.

Tym samym jałowość rozumie się jako powierzchnię, która pozbawiona jest flory bakteryjnej.

ANTYSEPTYKA-to postępowanie zapobiegające zakażeniom. Jest to inaczej niszczenie lub zahamowanie rozwoju drobnoustrojów za pomocą specjalnych środków chemicznych np. na skórze, błonach śluzowych.

DEZYNFEKCJA-to postępowanie pozwalające zmniejszyć florę bakteryjną (patogenną) ze skóry rąk, z pola operacyjnego,
z przedmiotów i innych materiałów. Proces ten odbywa się przy użyciu środków dezynfekcyjnych.

Wyróżniamy dezynfekcję:

1. zwykłą-prowadzi do zniszczenia wegetatywnych form ,natomiast przetrwalniki bakterii i wirusów nadal mogą bytować.

2. wysokiego stopnia zniszczenie zarówno form wegetatywnych i prątków.

ZASADY ASEPTYKI

• należy się posługiwać tylko jałowym sprzętem

• narzędzia do zabiegów aseptycznych należy po 24 godz. wyjałowić ponownie

• miejsce zabiegu należy przemywać środkiem antyseptycznym

• jałowym narzędziem NIE WOLNO dotykać `'obiektów'' znajdujących się poza polem działania

• sprzęt dezynfekować zgodnie z instrukcją

• po zakończeniu zabiegu należy używany sprzęt umieścić w płynie dezynfekcyjnym

• prowadzić przejrzysta dokumentację wyjałowienia

• otwierać pakiety, zestawy wg zasad

• stosować sprzęt wg Procedur

• stosować rękawiczki

• higieniczne mycie i odkażanie rąk (5x) metoda AYLIFEE np.: preparat Desdermann, Esept, Spitaderm.

Medyczne czynności ratunkowe, które mogą być podejmowane przez ratownika medycznego:

1. Ocena stanu pacjenta w celu ustalenia postępowania i decyzji o podjęciu lub odstąpieniu od medycznych czynności ratunkowych.

2. Układanie pacjenta w pozycji właściwej dla stanu pacjenta lub odniesionych obrażeń.

3. Podjęcie i prowadzenie podstawowej i zaawansowanej resuscytacji krążeniowo - oddechowej u dorosłych i dzieci według standardów ogłoszonych w obwieszczeniu wydanym na podstawie art. 43 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym.

4. Bez przyrządowe przywracanie drożności dróg oddechowych.

5. Przyrządowe przywracanie i zabezpieczanie drożności dróg oddechowych z zastosowaniem w szczególności:

1) rurki ustno - gardłowej;

2) rurki nosowo - gardłowej;

3) maski krtaniowej;

4) rurki krtaniowej;

5) konikopunkcji

6. Odsysanie dróg oddechowych.

7. Podjęcie tlenoterapii biernej lub wspomagania oddechu lub wentylacji zastępczej powietrzem lub tlenem:

1) ręcznie - z użyciem:

a) maski twarzowej,

b) zastawki jednokierunkowej i worka oddechowego;

2) mechanicznie - z użyciem respiratora.

8. Intubacja dotchawicza w laryngoskopii bezpośredniej w nagłym zatrzymaniu krążenia przez usta lub przez nos, bez użycia środków zwiotczających oraz prowadzenie wentylacji zastępczej.

9. Wykonanie defibrylacji ręcznej na podstawie EKG.

10. Wykonanie defibrylacji zautomatyzowanej.

11. Wykonanie EKG.

12. Monitorowanie czynności układu oddechowego.

13. Monitorowanie czynności układu krążenia metodami nieinwazyjnymi.

14. Wykonanie kaniulacji żył obwodowych kończyn górnych i dolnych oraz żyły szyjnej zewnętrznej.

15. Wykonanie dojścia doszpikowego przy użyciu gotowego zestawu.

16. Podawanie leków drogą dożylną, domięśniową, podskórną, dotchawiczą, doustną, doodbytniczą i wziewną oraz doszpikową, przy użyciu gotowego zestawu.

17. Odbarczenie odmy prężnej drogą nakłucia jamy opłucnowej.

18. Pobieranie krwi żylnej i włośniczkowej do badań laboratoryjnych.

19. Oznaczanie poziomu parametrów krytycznych z użyciem dostępnego sprzętu, w tym w szczególności:

1) poziomu glukozy w surowicy;

2) poziomu elektrolitów w surowicy;

3) badania gazometrycznego krwi włośniczkowej.

20. Opatrywanie ran.

21. Tamowanie krwotoków.

22. Unieruchamianie złamań, zwichnięć i skręceń.

23. Unieruchamianie kręgosłupa ze szczególnym uwzględnieniem odcinka szyjnego.

24. Odebranie porodu nagłego w warunkach pozaszpitalnych.

25. Segregacja medyczna.

26. Podejmowanie działań zabezpieczających w celu ograniczenia skutków zdrowotnych zdarzenia.

27. Przygotowanie pacjenta i opieka medyczna podczas transportu.

28. Podawanie niektórych leków

Medyczne czynności ratunkowe, które mogą być podejmowane przez ratownika medycznego pod nadzorem lekarza

1.Intubacja dotchawicza w laryngoskopii bezpośredniej w przypadku innym niż nagłe zatrzymanie krążenia z użyciem środków zwiotczających.

2. Wykonywanie kardiowersji elektrycznej i elektrostymulacji zewnętrznej.

3. Asystowanie przy drobnych zabiegach chirurgicznych (zszywanie ran, zakładanie drenów) i innych procedurach medycznych.

4. Cewnikowanie pęcherza moczowego.

5. Zakładanie sondy żołądkowej i płukanie żołądka.

6. Podawanie na zlecenie lekarza leków.

PROFILAKTYKA ZAKAŻEŃ PODCZAS DZIAŁAŃ RATOWNICZYCH

Podczas działań ratowniczych istnieje możliwość wniknięcia drobnoustrojów do organizmu ludzkiego zarówno pacjentów jak i pracowników.

Epidemiologia zakażeń drobnoustrojami opisywana jest w postaci łańcucha epidemiologicznego. Jest to ciąg następujących po sobie zdarzeń i procesów doprowadzających do zakażenia.

Zakażenie egzogenne (krzyżowe) występuje, gdy czynnik zakaźny przeniesiony jest do pacjenta z innego chorego lub osoby ze środowiska szpitalnego.

Zakażenia endogenne- są spowodowane własną patologią lub oportunistyczną flora chorego.

W PROCESIE EPIDEMIOLOGICZNYM W ZAKAZENIACH WYRÓZNIAMY:

1. Źródło zakażenia

• chory z infekcjami

• personel w tym nosiciele chorób

• środowisko patogenne szpitala (narzędzia, sprzęt, powietrze)

2. Drogi szerzenia się zakażeń:

• kontaktowa

• powietrzna

• pokarmowa

3. Populacja wrażliwa

• pacjenci

• personel i osoby odwiedzające pacjenta

CZYNNIKI ZWIĘKSZAJĄCE RYZYKO ZAKAŻEŃ:

1. Czynniki predysponujące do zakażeń związane z pacjentem:

• wiek pacjenta(noworodek, wiek starczy)

• choroba podstawowa np. chorzy dializowani

• współistniejące choroby np. cukrzyca i nowotwory

• pacjenci leczeni chemioterapią, radioterapią z HIV

• pacjenci chirurgiczni z ciężkimi urazami

• pacjenci z oddziałów intensywnej terapii, transplantologii, oparzeń, dializ, wcześniaków

2. Czynniki leczenia związane z zabiegami i leczeniem: inwazyjne techniki diagnostyczne i leczenie w których dochodzi do przerwania ciągłości tkanki skórnej, błon śluzowych i otarcia.

• drenaże jam ciała

• cewnikowanie dużych naczyń, pęcherza moczowego

• drenaże przestrzeni zewnątrzoponowej

• stosowanie sztucznej wentylacji, a w szczególności z użyciem respiratora

• odżywianie pozajelitowe

3. Czynniki ryzyka zależne od stopnia zjadliwości drobnoustrojów

ZAPAMIĘTAJ!!!

Niebezpiecznymi drobnoustrojami są te, które wywołują powikłania, do najczęstszych należą:

-wstrząs septyczny wywołany przez gronkowca złocistego bytującego w zakażonej skórze, ranach.

Personel najczęściej zakaża się wirusem wywołującym zapalenie wątroby zarówno typu B jak i C

Wśród przyczyn szerzenia się zakażeń można wymienić:

• nie przestrzeganie przez personel podstawowych zasad higieny, w tym brak higieny rąk i ignorowanie zasad aseptyki

• niedostateczne wyposażenie jednostek w sprzęt jednorazowego użytku, środki dezynfekcyjne, środki higieniczne

• brak systemowego szkolenia personelu w zakresie profilaktyki zakażeń

• brak standardów i procedur postępowania w jednostkach z odpadami medycznymi

Do materiału biologicznego stosujemy SEKUSEPT 2% ok. 15 min

Do narzędzi~2% 1 godz. 6% 15 min.

Skóra 30 sekund

DROGI ZAKAŻENIA

1. Droga kontaktowa

• personel medyczny ( głównie ręce)

• pacjenci ich odzież, rzeczy osobiste, ręce

• sprzęt medyczny, słuchawki lekarskie

• sprzęt higieniczny

• narzędzia i aparatura medyczna

• preparaty dezynfekcyjne, zakażone

• mydło, ręcznik

2. Droga krwi

• zakażony materiał biologiczny

• krew i jej preparaty

• zakażony płyn infuzyjny

• niesterylne narzędzia chirurgiczne anestezjologiczne

3. Droga pokarmowa

• zakażona woda, naczynia sztućce

• pokarm zakażony florą bakteryjną

4. Droga powietrzna

• kropelki wydzielane z dróg oddechowych pacjenta

• kurz

ZAPAMIĘTAJ

Istotnym elementem zapobiegającym zakażeniom jest przerwanie dróg szerzenia przez właściwe postępowanie!

W profilaktyce zakażeń najważniejsza zasada to:

• bezwzględne stosowanie higieny

• przestrzeganie procedur na każdym etapie obsługi pacjenta
  

---