Organizacja rachunkowości:

dr B. WARDYN

27.05- spotkanie zaliczeniowe

10.06- wpisy.

Kolokwium- test jednokrotnego wyboru. Max. 15pytań do 18. Prawidłowa odpowiedź 2pkt, 0 i -1. Zaliczenie 55%+1pkt. Piszemy tak długo ile jest pytań. Prawdopodobnie 2 tury.

Literatura:

Organizacja rachunkowości, obojętnie co.

2009-02-25

Pojęcie organizacji rachunkowości:

Celem strategicznym każdej jednostki gospodarczej jest maksymalizacja korzyści. Obok systemu zarządzania istnieje podsystem (system informacji)- pełni on służebną rolę względem systemu zarządzania. Kwintesencją zarządzania jest podejmowanie decyzji.
Rachunkowość- to nauka stosowana, ma za zadanie dostarczania informacji na potrzeby zarządzania. Dostarcza przede wszystkim określonego zakresu informacji. Będą to informacje wynikające z obserwacji, które rachunkowość czyni w danej jednostce, informacje prezentowane w mierniku pieniężnym. Zakres obserwacji jest ograniczony do majątku jednostki. Te obserwacje dotyczą- struktury majątku, źródeł jego pochodzenia, a także procesów które wiążą się z działalnością. Podstawową funkcją rachunkowości jest funkcja informacyjna. Rachunkowość dostarcza służbą zarządczym informacji ekonomicznych
(np. stan zapasów materiałowych, informacja o przychodach ze sprzedaży dóbr i usług, informacja o wielkości zużytych materiałów, wielkości zużytej siły roboczej).
Na rachunkowość można patrzeć z 2pkt widzenia- rozpatrywanie w ujęciu dynamicznym jak
i statycznym.

Ujęcie statyczne- system rachunkowości jest traktowany jako element systemu rachunkowości, jako jego część podobnie jak inne dziedziny np. gospodarka majątkiem trwałym, gospodarka materiałowa, gospodarka siłą roboczą.

Ujęcie dynamiczne- traktuje się rachunkowość jako system tworzenia danych dla potrzeb zarządzania. W ujęciu dynamicznym proces tworzenia informacji dynamicznej możemy przedstawić w następujący sposób.

Schemat 1:

W ramach procesu informacyjnego wyróżniamy 3 fazy:

1. Gromadzenie danych obejmuje:

-obserwacje zdarzeń

-pomiar i wycenę

-dokumentację

2. Przetwarzanie danych:

-rejestracje danych

-rozliczanie

-kalkulacje

-weryfikacja

3. Prezentacja informacji:

-sprawozdawczość finansowa- to prezentacja informacji w trybie ex post (prezentacja informacji które miały już miejsce, aby wartość poznawcza informacji w zawartych informacji miała wyższą rangę te dane podlegają analizie.

-analiza- w jej ramach poszukuje się związków w sprawozdawczości

-planowanie (ex ante)- tworzenie wzorców dla przyszłych działań.

Funkcje rachunkowości:

-funkcja informacyjna- jest to jedyna funkcja jaką rachunkowość spełnia, a inne funkcje: funkcja kontrolna, sprawozdawcza, statystyczna- to nic innego jak uszczegółowienie funkcji informacyjnej.

-funkcja kontrolna- kontrola ma na celu sprawdzenie zgodności przebiegu określonych działań z regułami prowadzenia działalności gospodarczej, a także zamierzeniami planowanymi, pewnymi wzorcami. Sprowadza się ona do sprawdzenia jak powinno być, a jak w rzeczywistości jest, chodzi o ustalenie odchyleń od tych przyjętych wzorców.

-informacja

-sprawozdawcza- wiąże się z prowadzeniem pewnego rodzaju sprawozdań finansowych które prezentują w różnych przekrojach informacyjnych uzyskane informacje z obserwacji które są realizowane w ramach rachunkowości. Sprawozdanie- to zbiór informacji.

-funkcja analityczna informacyjna- uzupełnia ona funkcję kontrolną, sprawozdawczą. Polega ona na wykorzystywaniu danych liczbowych zawartych w sprawozdaniach do bieżącej oceny danych organizacji, a także realizacji wniosków ułatwiających służbą zarządczym podejmowania decyzji w danych warunkach organizacyjno technicznych optymalnych.

-funkcja statystyczna- polega na dostarczaniu danych przede wszystkim dla potrzeb makroekonomicznych, w ramach tej funkcji powstaje również informacja.

-funkcja dowodowa- dowód księgowy (dokument który powstał w ramach systemu rachunkowości) jest wiarygodną podstawą (postępowanie administracyjne podatkowe sądowe).

Zadania rachunkowości możemy określić poprzez atrybuty, które ją wyróżniają spośród innych systemów informacyjnych, są to szczególnego rodzaju cechy.

Atrybuty rachunkowości:

1. Jednostkowy charakter, co oznacza że rachunkowość jest prowadzona dla określonej w odbębnionej majątkowo jednostki gospodarczej.

2. Zastosowanie miernika pieniężnego- wszelkie zmiany, zdarzenia rachunkowość wyraża w mierniku pieniężnym.

3. Obowiązek dokonywania zapisów znormalizowanych w formie dokumentów. Obowiązek udokumentowywania zapisów.

4. Wykorzystanie w ramach systemu rachunkowości metody bilansowej. (metoda bilansowa- metoda nadrzędna rachunkowości).

5. Posługiwanie się w ramach systemu rachunkowości specyficznym narzędziem o charakterze ewidencyjnym jakim jest konto. Funkcjonowanie kont jest zdeterminowane stopniem ich szczególności (chodzi o zasadę podwójnego zapisu dla kont syntetycznych oraz pojedynczego zapisu kont analitycznych).

6. Weryfikacja zgodności zapisów w ramach systemu rachunkowości ze stanem faktycznym, z rzeczywistością, za pomocą inwentaryzacji.

Informacja w ramach rachunkowości cechują wiarygodności rzetelność, pozwalają ocenić sytuację majątkową/finansową danej jednostki. Sprawdza dane, wymaga jedynie organizacji. Chodzi tu o cały system rachunkowości.

Struktura systemu rachunkowości- w sposób obrazowy można przedstawiać następująco.

W ramach systemu rachunkowości wyróżniamy:

1. Człony- gromadzenie danych, rejestracja, sprawozdawczość (fazy przetwarzania procesów).

2. Działy rachunkowości- to metody, formy, organizacja i technika. Ewidencja z tego zakresu. Organizacja w tym przypadku jest klamrą spinającą te elementy.

Schemat 2 (Budowa systemu rachunkowości):

Aby odpowiedni rejestrować dane wymagana jest określona organizacja. To samo dotyczy organizacji rozliczeń, itd.

Organizacja odnosi się do dziedzin tematycznych, jest ona klamrą spinającą w zwartą całość system rachunkowości. Zatem właściwa realizacja zadań jakie stoją przed rachunkowością w znacznej mierze jest uwarunkowywana jej organizacją. Trzeba podkreślić, że właściwa organizacja rachunkowości umożliwia efektywne wykorzystywanie czynności obliczeniowych, zastosowania racjonalnych metod pracy, posługiwanie się odpowiednio dobranymi narzędziami i środkami technicznymi. Pojęcie organizacji ma wiele definicji.

Organizacja to sposób pewien system organizowania czegoś.

Organizacja rachunkowości możemy zdefiniować jako zespół sposobów umożliwiających uporządkowane powiązanie różnych czynności i urządzeń i niezbędnych do realizacji procesu informacyjnego. Celem zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rachunkowości w danej jednostce gospodarczej z uwzględnieniem jej specyficznych cech możliwości technicznych, możliwości kadrowych a także przy racjonalnym zaangażowaniu środków i nakładów pracy. Z zakresu organizacji rachunkowości można by odbębnić 2 podstawowe obszary:

1. Pierwszy system to organizacja procesu informacyjnego w ramach systemu

2. Organizacja działu rachunkowości

W ramach procesu informacyjnego składa się organizacja nast. Elementów:

1. Organizacja dokumentacji księgowym (chodzi o rodzaje dok które mogą być zastosowane, sposób ich wystawiania, sposób kontroli, obieg, archiwizowanie).

2. Organizacja ewidencji księgowej- a więc ustalenie planu kont określenie form i technik księgowania.

3. Inwentaryzacja i kontrola wewnętrzna.

4. Organizacja sprawozdawczości czyli określenie jakie rodzaje sprawozdań, jakie obowiązują zasady ich sporządzania, jakie zasady zobowiązują w zakresie ich badania czy też zatwierdzania.

Do zakresu organizacji działu rachunkowości należy zaliczyć:

1. Lokalizacja działu rachunkowości w strukturze organizacyjnej danego podmiotu gospodarczego

2. Opracować wewnętrzną strukturę działu rachunkowości.

3. Podział pracy w dziale rachunkowości.

4. Ustalenie odpowiedniego do potrzeb wyposażenia technicznego.

5. Dobór i przygotowanie personelu.

Uwarunkowania i powiązania:

-wybór wyposażenia technicznego będzie wpływał na organizację pracy oraz na wymagania które będą stawiane personelowi. Istotą organizacji rachunkowości jej podstawowym zadaniem jest takie powiązanie poszczególnych elementów aby ten system sprawnie funkcjonował, gwarantował właściwe wypełnienie przez rachunkowość jej podstawowych funkcji czyli informacyjnej jak i powiązanych z nią funkcji szczegółowych.

Właściwa organizacja rachunkowości powinna zapewnić szybkie sprawne i prawidłowe osiągnięcie celów które stawia się systemowi przy możliwie najmniejszym nakładzie zarówno sił jak i środków.

Organizacja rachunkowości a tym samym systemu rachunkowości nie można opracować bez przestrzegania ogólnych zasad naukowej teorii rachunkowości i zarządzania.

Szczególne znaczenie w ramach organizacji rachunkowości mają tutaj zasady planowania oraz zasada racjonalnego podziału pracy. Zasada podziału pracy jest jedną z 14 zasad zarządzania którą określił Fayol. Im bardziej ludzie się specjalizują tym sprawniej mogą wykonywać swoją prace.

Zgodnie z zasadą planowania i kontroli w ramach organizacji systemu rachunkowości należy opracować:

1. Dokumentację zasad rachunkowości zawierającą m.in. plan kont oraz dokumentację systemu informacyjnego. Instrukcję dokumentacji księgowych i jej obiegu instrukcji i praw organizacji. Instrukcję kontroli wewnętrznej, instrukcję w zakresie opracowania sprawozdawczości a także schemat organizacyjny i plan pracy działu rachunkowości. Z zasadą racjonalnego podziału pracy w ramach systemu organizacji łączy się:

-Wkomponowanie działu rachunkowości w schemat organizacyjny danej jednostki

-Opracowanie schematu informacyjnego działu rachunkowości.

-Podział pracy pomiędzy komórki bądź też stanowiska w ramach działu rachunkowości a także równomierne rozłożenie czynności w taki sposób, aby nie następowało spiętrzenie pracy szczególnie w okresach zamknięć księgowych.

-Prawidłowa organizacja rachunkowości wymaga przestrzegania znajomości obowiązujących przepisów określających zasady prowadzenia rachunkowości. Dotyczy to jednostek gospodarczych i budżetowych.

Aby rachunkowość była prawidłowo zorganizowana trzeba również uwzględnić uwarunkowania techniczne, warunki pracy. Istotną rolę odgrywa również rodzaj i zakres informacji niezbędne do kierowania pracą poszczególnych komórek bądź też pracą pozostałej jednostki. Aby system rach sprawnie funkcjonował trzeba znać techniki rachunkowości a w szczególności techniki komputerowe.

Zasady prowadzenia rachunkowości zawierają przepisy prawa rachunkowego w naszym kraju jest to ustawa o rachunkowości z września1994 roku wielokrotnie nowelizowana (nowelizowana)

1

Dane

Gromadzenie danych

Przetwarzanie danych

Prezentacja informacji

Informacje

Obserwacja

Pomiar i wycena

Dokumentacja

Kalkulacja

Rozliczanie

Rejestracja

Rachunek kosztów w uproszczeniu

Weryfikacja

Planowanie

Analiza

Sprawozdawczość

Dziedziny tematyczne rachunkowości

Środki pracy

Przedmioty pracy

Siła robocza

Środki pieniężne

Rozrachunki

ORGANIZACJA

Metody

Formy

Technika

Człony

rachunkowości

Gromadzenie danych

Rejestracja i rozliczenie

Sprawozdawczość

Działy rachunkowości

---