DYLEMATY MORALNO –
ETYCZNE W PIELĘGNIARSTWIE
PSYCHIATRYCZNYM
Etyka – nauka dotycząca moralności.
Moralność – pojęcie odnoszące się do
dobrego lub zlego zachowania. Każde
zachowanie ludzkie może być ocenione
jako moralnie dobre, zle lub obojętne.
Sumienie – zdolność umożliwiająca
nam moralny osąd.
Pielęgniarstwo to szczególny rodzaj
dzialalności, która dokonuje się
podczas relacji zachodzących między
dwoma podmiotami : pielęgniarka –
pacjent. Relacje te mają charakter
instrumentalny(przedmiotowy) i
afektywny(podmiotowy).
Pielęgniarka (wg. Bower) – osoba,
która pielęgnuje, pokrzepia,
przyczynia się i naradza z
pacjentami w celu osiągnięcia
dobrego zdrowia.
Istota pielęgniarstwa (wg.
Chrzanowskiej) – polega na objęciu
w opiekę calego czlowieka, a więc i
jego psychiki. Chory musi czuć
zaufanie do pielęgniarki.
Podstawowe cele moralności
zawodowej to sprzyjanie dalszemu
wykonywaniu zawodu, wzmacnianie
poczucia obowiązku i wzbudzanie
zaufania spolecznego.
Naczelną wartością etyki zawodowej
jest poszanowanie zdrowia i życia
czlowieka, poszanowanie jego
godności i wzmacnianie jego praw.
ZAGADNIENIA ETYCZNE I PRAWNE W OPIECE
PSYCHIATRYCZNEJ
1. Prawo do pozbawionego przymusu, godnego, humanitarnego
i kwalifikowanego leczenia z zapewnieniem dostępu do
odpowiadającej standardom profesjonalnym i normom
etycznym pomocy medycznej, psychologicznej i socjalnej.
2. Prawo do równego dostępu do leczenia i jednakowego
traktowania
3. Prawo do prywatności i intymności
4. Prawo do ochrony mienia osobistego
5. Prawo do ochrony przed zniewagą fizyczną lub psychiczną
6. Prawo do ochrony przed zaniedbaniem i zaniechaniem
pomocy profesjonalnej i nieprofesjonalnej
7. Prawo każdej osoby do rzetelnej informacji o jej stanie
klinicznym
Wszyscy psychicznie chorzy mają prawo do
leczenia zgodnie z normami profesjonalnymi i
etycznymi. Leczenie powinno uwzględniać
przede wszystkim dobro chorego. Chory
psychicznie ma prawo do ochrony godności, do
poszanowania różnic indywidualnych,
kulturowych i religijnych. Chory psychicznie ma
prawo do świadomej i dobrowolnej zgody na
leczenie, do traktowania go z taktem, dyskrecja i
szacunkiem, bez względu na glębokość zaburzeń
psychicznych.
Pielęgniarka jest szczególnie powolana do
obrony praw i swobód pacjenta. Pielęgniarka,
która jest najbliżej chorego na obowiązek
chronienia go przed niepowolanymi osobami.
„Przeslanie do pielęgniarki”
•
Wysluchaj mnie
•
Zapytaj o moje zdanie
•
Nie lekceważ moich skarg
•
Patrz zawsze na mnie, a nie na moja chorobę
•
Mów do mnie, a nie przy mnie
•
Zachowaj dyskrecję
•
Nie każ mi czekać na siebie
•
Nie mów mi co mam robić, zanim nie powiesz jak mam to
zrobić
•
Informuj mnie zawsze
•
Pamiętaj kim byłem
•
Pozwól mi doznać i przeżyć cieplo Twojej opieki
„Deklaracja Praw Pacjenta, Ustawa
psychiatryczna
(19 sierpień 1994 r. O ochronie zdrowia
psychicznego)” Element kontroli spolecznej
nad funkcjonowaniem lecznictwa
psychiatrycznego, które czasami posluguje się
przymusem zewnętrznym wobec pacjenta,
chroni interesy chorego oraz personelu
medycznego. Ustawa precyzuje na czym polega
ochrona zdrowia psychicznego, kim jest osoba z
zaburzeniami psychicznymi, określa warunki w
jakich wolno ograniczać swobodę chorego. O
zastosowaniu przymusu bezpośredniego i jego
rodzaju decyduje lekarz. Jeśli sytuacja jest
nagląca, a lekarza nie ma w pobliżu, o
zastosowaniu przymusu decyduje pielegniarka.
Przymus bezpośredni –
przytrzymywanie pacjenta,
unieruchomienie go, izolacja oraz
przymusowe podanie leków. Zanim
zastosuje się przymus bezpośredni należy
chorego o tym uprzedzić. Przy wyborze
środka przymusu należy kierować się
tym, aby był on jak najmniej uciążliwy dla
chorego i nie był niebezpieczny.
BLĘDY W OPIECE NAD CHORYMI
1.
Oklamywanie – choremu mówi się, że jest
chory, by uzasadnić postępowanie lecznicze
i rozbudzić u niego krytycyzm. Nie wolno
wobec chorych szafować przyrzeczeniami,
których spelnić nie można.
2.
Komenderowanie – pielęgniarka nie jest
zwierzchnikiem lecz opiekunem chorych.
3.
Lekceważenie przytomności chorych
4.
Spoufalanie się z pacjentami – blędem jest
zwierzanie się chorym ze swoich spraw
osobistych, plotkowanie o innych.
NIETERAPEUTYCZNE FORMY
KONTAKTU
•
a) Uspokajanie chorego, że nie ma powodu do
niepokoju, w sposób bagatelizujący jego odczucia. Np.
„wszystko będzie dobrze”, „Jutro będzie lepiej”.
•
b) Odrzucanie myśli i zachowań pacjenta następuje,
gdy pielęgniarkę ogarnia niepokój wyplywający z
zachowań chorego lub jej wlasnych nie rozwiązanych
problemów, które nieświadomie zostaly poruszone.
•
c) Aprobata lub dezaprobata myśli lub zachowań
pacjenta wyrażona w formie oceny jego postawy. Np.
„Jestem zadowolona z...”, „Tego nie powinno się robić”
•
d) Stawanie w opozycji do urojeniowych sądów
pacjenta wzmacnia jego chorobliwe odczucia.
•
e) Doradzanie pacjentowi z pozycji tego, kto wie
lepiej, nie jest terapeutyczne.