Laseczki tlenowe (rodzaj: Bacillus)

Laseczki tlenowe (rodzaj: Bacillus)

Bacillus spp.



B. anthracis



B. cereus



B. subtilis

Charakterystyka B. anthracis



Gram-dodatnie



Laskeczki tworzące
krótkie nici lub pary



Nieruchome



Przetrwalniki w centralnej
części komórki



W organizmie żywym
wytwarzają dużą
otoczkę(!)



Wytwarzają egzotoksynę



Powszechnie obecne w
glebie

Otoczka B. anthracis



Stanowi czynnik wirulencji



Kodowana w plazmidowym DNA
(plazmid pXO2, tylko te szczepy są
patogenne)



Zbudowana z polipeptydów



Chroni przed fagocytozą

Otoczka B.

anthracis

Egzotoksyna B. anthracis



Kodowana w plazmidowym DNA



Składa się z: antygenu PA
(protective antigen),czynnika LF
(lethal factor) oraz czynnika EF
(edema factor)



Stanowi czynnik wirulencji

Wąglik (choroba

odzwierzęca)

ZWIERZĘTA



Spożywane z
pokarmem



Drogą powietrzną



Przez uszkodzoną
skórę

CZŁOWIEK



Z pokarmem



Drogą powietrzną



Przez uszkodzoną
skórę

Źródło zakażenia – przetrwalniki lub
formy wegetatywne

Objawy wąglika



Postać płucna (najgroźniejsza):



Postać jelitowa



Postać skórna (najczęstsza)



Posocznica (po dostaniu się bakterii do

krwiobiegu)

Materiał: zależy od objawów: ślina, wymaz

ze zmian skórnych, krew

Diagnostyka Anthrax



Preparat mikroskopowy: otoczka



Preparat barwiony met. Grama
(obecność spor po hodowli)



Standardowe pożywki (bulion agar
odżywczy), warunki tlenowe



Kolonie: duże, bezbarwne, szorstkie



Testy biochemiczne

Terapia antybiotykowa

wąglika



Penicylina



Cefalosporyny



Chloramfenikol



Aminoglikozydy

Campylobacter

Campylobacter

spp.

spp.



C. jejuni

C. jejuni



C. coli

C. coli



C. fetus

C. fetus



C. sputorum

C. sputorum



C. consisus

C. consisus

Zwierzęce bakterie

Zwierzęce bakterie

przenoszone droga

przenoszone droga

fekalno-oralną (woda,

fekalno-oralną (woda,

żywność)

żywność)

Charakterystyka

Charakterystyka

Campylobacter

Campylobacter

spp.

spp.



Gram

Gram

-ujemne

-ujemne



Spiralne, często

Spiralne, często

pary (“gull wing” po

pary (“gull wing” po

barwieniu Grama)

barwieniu Grama)



Wymagają do

Wymagają do

wzrostu 10% CO

wzrostu 10% CO

2

2



Ciepłolubne (42°C)

Ciepłolubne (42°C)



Mikroaerofilne

Mikroaerofilne



Oksydazo-dodatnie

Oksydazo-dodatnie

Czynniki wirulencji

Czynniki wirulencji

Campylobacter

Campylobacter

spp.

spp.



Fimbrie: adherencja, penetracja przez

Fimbrie: adherencja, penetracja przez

błonę śluzową

błonę śluzową



Toksyny:

Toksyny:



Enterotoksyna (podobna do toksyny

Enterotoksyna (podobna do toksyny

cholerowej)

cholerowej)



Cytotoksyny

Cytotoksyny

Epidemiologia

Epidemiologia



Rezerwuar: zwierzęta

Rezerwuar: zwierzęta



Drogi infekcji: fekalno-oralna,

Drogi infekcji: fekalno-oralna,

bezpośredni kontakt, ptaki

bezpośredni kontakt, ptaki



Infekcje sezonowe, częściej zimą

Infekcje sezonowe, częściej zimą



Infekcje najczęściej u dzieci

Infekcje najczęściej u dzieci

Chorobotwórczość

Chorobotwórczość

Campylobacter

Campylobacter

spp.

spp.



C. jejuni

C. jejuni

:

:



Ostre zaburzenia zołąkowo-jelitowe

Ostre zaburzenia zołąkowo-jelitowe

(enterotoksyna i cytotoksyna):

(enterotoksyna i cytotoksyna):



Wodnista i sluzowa biegunka z krwią

Wodnista i sluzowa biegunka z krwią



Bóle brzucha

Bóle brzucha



Łagodna gorączka

Łagodna gorączka



C. fetus

C. fetus

:

:



zaburzenia zołąkowo-jelitowe

zaburzenia zołąkowo-jelitowe

Leczenie:

Leczenie:

Makrolidy i tetracykliny

Makrolidy i tetracykliny

Materiał do badań

Materiał do badań



stolec, wymiociny, wymazy z odbytu

stolec, wymiociny, wymazy z odbytu



Preparat barwiony Grama

Preparat barwiony Grama



Hodowla (agar czekoladowy, Brucella agar

Hodowla (agar czekoladowy, Brucella agar

z 5% krew, Campylobacter medium, 42

z 5% krew, Campylobacter medium, 42

°

°

C,

C,

10% CO

10% CO

2

2

)

)



Testy biochemiczne

Testy biochemiczne



PCR

PCR

Helicobacter pylori

Helicobacter pylori

(

(

Campylobacter pylori

Campylobacter pylori

)

)



Gram

Gram

-ujemne

-ujemne



Spiralne

Spiralne



Ruchome

Ruchome



Mikroaerofilne

Mikroaerofilne



Wytwarzaja ureazę

Wytwarzaja ureazę



Chorobotwórczość:

Chorobotwórczość:

przewlekłe zapalenie

przewlekłe zapalenie

żołądka, wrzody żołądka i

żołądka, wrzody żołądka i

dwunastnicy, rak żołądka

dwunastnicy, rak żołądka

Czynniki wirulencji

Czynniki wirulencji



Adhezyny

Adhezyny



Forma kokoidalna: możliwośc przetrwania w

Forma kokoidalna: możliwośc przetrwania w

niekorzystnych warunkach

niekorzystnych warunkach



Cytotoksyna VacA: wakuolizacja w komókach

Cytotoksyna VacA: wakuolizacja w komókach

żołądka

żołądka

–

–

destrukcja komórek śluzowych

destrukcja komórek śluzowych

–

–

ekspozycja tkanki na HCl

ekspozycja tkanki na HCl



Białko CagA: wrzody

Białko CagA: wrzody



Ureaza

Ureaza



Katalaza, dysmutaza ponadtlenkowa – ochrona w

Katalaza, dysmutaza ponadtlenkowa – ochrona w

fagocytach

fagocytach

Epidemiologia

Epidemiologia



Drogi zakażenia: kontakt bezpośredni

Drogi zakażenia: kontakt bezpośredni



Ilość nosicieli wzrasta z wiekiem

Ilość nosicieli wzrasta z wiekiem



Zróżnicownie środowiskowe

Zróżnicownie środowiskowe

Objawy infekcji

Objawy infekcji



Ostre zapalenie żołądka (czasami z

Ostre zapalenie żołądka (czasami z

krwawymi biegunkami)

krwawymi biegunkami)



Wrzody żołądka i dwunastnicy

Wrzody żołądka i dwunastnicy



Czynnik ryzyka raka żoładka

Czynnik ryzyka raka żoładka

Wrzód żołądka

Wrzód żołądka

Postępowanie

Postępowanie



Endoskopia

Endoskopia



Biopsja – wycinek błony śluzowej do

Biopsja – wycinek błony śluzowej do

barwienia Grama, preparat

barwienia Grama, preparat

histopatologiczny, hodowla i szybkie

histopatologiczny, hodowla i szybkie

testy (produkcja ureazy)

testy (produkcja ureazy)

Testy na aktywność ureazy

Testy na aktywność ureazy



Inwazyjne:

Inwazyjne:

Campylobacter-like (CLO) test

Campylobacter-like (CLO) test



Nieinwazyjne:

Nieinwazyjne:

test oddechowy, test ureazowy

test oddechowy, test ureazowy

Gram-dodatnie i Gram-

Gram-dodatnie i Gram-

ujemne bakterie beztlenowe

ujemne bakterie beztlenowe

Clostridium

Clostridium

spp.

spp.

Beztlenowe, przetwalnikujące bakterie

Beztlenowe, przetwalnikujące bakterie

Najgroźniejsze:

Najgroźniejsze:



C. perfringens

C. perfringens



C. difficile

C. difficile



C. tetani

C. tetani



C.

C.

b

b

otulinu

otulinu

m

m

Charakterystyka

Charakterystyka

Clostridium

Clostridium

spp.

spp.

►

Gram

Gram

-dodatnie

-dodatnie

►

Długie (2-5 μm) laseczki

Długie (2-5 μm) laseczki

►

Beztlenowe

Beztlenowe

►

Większość gatunków

Większość gatunków

ruchoma

ruchoma

►

Przetrwalniki

Przetrwalniki

zlokalizowane w różnych

zlokalizowane w różnych

częściach komórki –

częściach komórki –

zmieniają kształt komórki

zmieniają kształt komórki

►

Powszechnie

Powszechnie

występujące w glebie

występujące w glebie

Clostridium

Clostridium

perfringens

perfringens

►

Jedyna nieruchoma

Jedyna nieruchoma

wśród

wśród

Clostridium

Clostridium

spp.

spp.

►

W tkankach tworzy

W tkankach tworzy

otoczkę

otoczkę

►

Przetrwalniki

Przetrwalniki

zlokalizowane przy

zlokalizowane przy

końcach komórki

końcach komórki

Czynniki wirulencji

Czynniki wirulencji

C. perfringens

C. perfringens

(Podział na serotypy

(Podział na serotypy

A – F

A – F

)

)

►

Egzotoksyny:

Egzotoksyny:

(12 rodzajów):

(12 rodzajów):



ά-toksyna – najważniejsza – lecytynaza, degraduje

ά-toksyna – najważniejsza – lecytynaza, degraduje

lecytynę w błonie komórkowej co powoduje lizę

lecytynę w błonie komórkowej co powoduje lizę

komórek śródbłonka, erytrocytów, leukocytóów

komórek śródbłonka, erytrocytów, leukocytóów



Inne egzotoksyny – hemolityczne, cytotoksyczne,

Inne egzotoksyny – hemolityczne, cytotoksyczne,

nekrotyczne

nekrotyczne



Enterotoksyny

Enterotoksyny

: zaburzaja transport

: zaburzaja transport

glukozy i jonów w komórkach nabłonkowych

glukozy i jonów w komórkach nabłonkowych

j. Cienkiego co prowadzi do utraty płynów i

j. Cienkiego co prowadzi do utraty płynów i

białek wewnątzrkomórkowych

białek wewnątzrkomórkowych

►

Enzymy degradacyjne:

Enzymy degradacyjne:

DNA-zy,

DNA-zy,

hialuronidazy, kolagenazy, proteazy

hialuronidazy, kolagenazy, proteazy

Chorobotwórczość

Chorobotwórczość

C.

C.

perfringens

perfringens

►

Zgorzel gazowa

Zgorzel gazowa

►

Zatrucia pokarmowe

Zatrucia pokarmowe

►

Martwicze zapalenie jelit

Martwicze zapalenie jelit

Zgorzel gazowa

Zgorzel gazowa

Diagnostyka

Diagnostyka

►

Materiał: wymazy ze zmian skórnych,

Materiał: wymazy ze zmian skórnych,

wydaliny, tkanki, wymiociny

wydaliny, tkanki, wymiociny

►

Podłoża: agar krwawy lub egg yolk agar

Podłoża: agar krwawy lub egg yolk agar

with neomycin

with neomycin

►

Warunki beztlenowe

Warunki beztlenowe

►

Preparat mikroskopowy

Preparat mikroskopowy

►

Kolonie: duże, gładkie, lśniące, hemoliza na

Kolonie: duże, gładkie, lśniące, hemoliza na

agarze krwawym

agarze krwawym

►

Testy biochemiczne

Testy biochemiczne

Antybiotykoterapia

Antybiotykoterapia

C. perfringens

C. perfringens

infection

infection

Martwicze

Martwicze

zapalenie jelit

zapalenie jelit

►

Penicylina

Penicylina

►

Chloramfenikol

Chloramfenikol

Zgorzel gazowa

Zgorzel gazowa

►

chirurgia(!)

chirurgia(!)

►

Penicylina G

Penicylina G

►

Chloramfenikol

Chloramfenikol

►

Metronidazol

Metronidazol

►

Imipenem

Imipenem

Clostridium

Clostridium

tetani

tetani

►

Czynnik wywołujący

Czynnik wywołujący

tężec (szczękościsk)

tężec (szczękościsk)

►

Przetrwalniki na

Przetrwalniki na

końcach komórek

końcach komórek

►

Toksyny:

Toksyny:

tetanospazmina

tetanospazmina

i

i

tetanolizyna

tetanolizyna

Toksyny

Toksyny

C. tetani

C. tetani

►

Tetanospazmina

Tetanospazmina

(neurotoksyna) –

(neurotoksyna) –

dwie podjednostki: B – wiązanie do i

dwie podjednostki: B – wiązanie do i

penetracja komórki, A –

penetracja komórki, A –

blokowanie

blokowanie

uwalniania inhibitorów

uwalniania inhibitorów

neuroprzekaźnikowych (glicyna, kwas

neuroprzekaźnikowych (glicyna, kwas

gamma-aminomasłowy) – akumulacja

gamma-aminomasłowy) – akumulacja

acetylocholiny i nadmierne pobudzenie

acetylocholiny i nadmierne pobudzenie

neuronów ruchowych.

neuronów ruchowych.

►

Tetanolizyna

Tetanolizyna

–

–

toksyna hemolityczna

toksyna hemolityczna

Tężec

Tężec

Terapia infekcji C. tetani

Terapia infekcji C. tetani

►

Antytoksyna oraz anatoksyna

Antytoksyna oraz anatoksyna

przeciwtężcowa

przeciwtężcowa

►

Chirurgiczne usunięcie tkanek

Chirurgiczne usunięcie tkanek

►

Antybiotyki – penicylina

Antybiotyki – penicylina

Profilaktyka

Profilaktyka

Uodpornienie anatoksyną tężcową (Di-Per-Te)

Uodpornienie anatoksyną tężcową (Di-Per-Te)

Clostridiu

Clostridiu

m

m

botulinum

botulinum

►

Botulizm

Botulizm

►

Przetrwalniki

Przetrwalniki

przy końcach

przy końcach

komórek

komórek

Czynniki wirulencji

Czynniki wirulencji

C. botulinum

C. botulinum

►

Neurotoksyny (A-F) botulina

Neurotoksyny (A-F) botulina

(egzotoksyna): łączy się z płytką nerwowo-

(egzotoksyna): łączy się z płytką nerwowo-

mięśniową, fragmentacja białka SNAP-25,

mięśniową, fragmentacja białka SNAP-25,

blokowanie wydzielania acytylocholiny,

blokowanie wydzielania acytylocholiny,

blokowanie skurczu

blokowanie skurczu

►

Toksyny, endotoksyny

Toksyny, endotoksyny

►

Botulina jest wrażliwa na wysoką

Botulina jest wrażliwa na wysoką

temperaturę (gotowanie przez 20 min)

temperaturę (gotowanie przez 20 min)

Botulizm

Botulizm

Leczenie ztrucia

Leczenie ztrucia

►

Penicylina

Penicylina

►

Antytoksyna

Antytoksyna

Clostridium difficile

Clostridium difficile

►

Czynnik
wywołujący
AAD
antibiotic-
associated
diarrheas

►

Przetrwalniki
na końcach

Czynniki wirulencji

Czynniki wirulencji

C. difficile

C. difficile

►

Cytotoksyny

Cytotoksyny



A: enterotoksyna, stan zapalny

A: enterotoksyna, stan zapalny



B: cytotoksyna - uszkodzenie komórek

B: cytotoksyna - uszkodzenie komórek

śródbłonka

śródbłonka

Chorobotwórczość – Clostridium

Chorobotwórczość – Clostridium

difficile

difficile

►

Po antybiotykach (zwłaszcza

Po antybiotykach (zwłaszcza

klindamycyna, ampicylina i

klindamycyna, ampicylina i

cefalosporyny):

cefalosporyny):



Biegunka (toxin A)

Biegunka (toxin A)



Zapalenie jelit

Zapalenie jelit



Rzekomobłoniaste zapalenie jelit

Rzekomobłoniaste zapalenie jelit