Przejście autorskich praw majątkowych – art. 41
i next
przechodzą na inne osoby przez czynności:
1)inter vivos – umowy:
a) o przeniesienie praw
b) o korzystanie z praw - licencje
2) mortis causa – dziedziczenie:
a) Ustawowe
b) Testamentowe
Do masy spadkowej należą prawa i obowiązki
wynikające z umów dotyczących praw autorskich.
Ponadto w skład spadku może wchodzić
prawo do żądania wynagrodzenia.
Dziedziczenie praw osobistych???
Nie podlegają dziedziczeniu.
Spadkobiercy „wykonują” te prawa.
Niejako dziedziczne jest prawo do
żądania naprawienia szkody majątkowej powstałej
w wyniku naruszenia autorskich dóbr osobistych.
Nadto dziedziczne są roszczenia o zadośćuczynienie
za doznaną krzywdę.
Przechodzą one na spadkobierców tylko wtedy,
gdy zostały uznane, albo gdy powództwo
zostało wytoczone za życia poszkodowanego.
Autorskie prawa majątkowe
tak jak inne rodzaje praw majątkowych są zbywalne.
Osoba, której one przysługują, może nimi swobodnie
rozporządzać –
Idea wolności kontraktowej (art.353
1
kc):
- swoboda zawierania umów
- swoboda kształtowania treści umów
Ograniczeniem może być umowa albo zakres
posiadanych praw:
Nemo plus iuris ad alium transferre potest quam
ipse habet
nikt nie może przenieść na drugą osobę więcej praw, niż sam
posiada
Ograniczenia swobody zawierania umów
Zasady kontraktowe dotyczące praw autorskich:
1. Specyfikacji pól eksploatacji (art. 41 ust. 2)
2. Zakaz obejmowania umową pól nieznanych
w chwili jej zawarcia (art. 41 ust. 4)
3. Zakaz przenoszenia praw do wszystkich
utworów lub wszystkich utworów
określonego rodzaju tego samego twórcy
mających powstać w przyszłości (art. 41
ust. 3)
4. Zakaz zbycia się i zrzeczenia praw do
wynagrodzenia (m.in. z tytułu sprzedaży
czystych nośników, urządzeń reprograficznych
– art. 20 oraz art. 30, art. 70 ust. 2)
5. Nakaz zawierania (pod rygorem nieważności)
w formie pisemnej (art. 53 i 67 ust. 5) umów o:
- przeniesienie praw autorskich,
- umów licencyjnych wyłącznych
6. Wyłączenie obrotu autorskimi prawami
osobistymi
(ghostwriterzy?)
Umowy:
a) o przeniesienie praw
b) o korzystanie z praw - licencje
Autor, chcąc udzielić innej osobie prawa do
korzystania z jego utworu, może:
- przenieść na nią autorskie prawa
majątkowe bądź
- udzielić licencji - czyli zezwolić na
korzystanie z utworu.
Takiej czynności można dokonać w formie
odrębnej umowy, załącznika do umowy bądź w
odpowiedniej klauzuli stanowiącej część umowy.
Przeniesienie praw
Zawarcie umowy o przeniesienie całości
praw autorskich powoduje, że zmienia się
podmiot autorskich praw
majątkowych lub praw pokrewnych.
Od tej chwili wyłącznym dysponentem
praw autorskich będzie ich nabywca. Taką
umową przenoszącą całość praw
autorskich może być umowa sprzedaży,
darowizny czy nawet zamiany.
Dopuszczalne jest również obciążenie
autorskiego prawa majątkowego i prawa
pokrewnego zastawem i użytkowaniem.
Licencja
Gdy w umowie nie ma wyraźnego
postanowienia o przeniesieniu prawa,
wówczas przyjmuje się, że
uprawniony udzielił tylko
upoważnienia (licencji) do korzystania
z utworu.
Poprzez umowę licencji twórca
(licencjodawca) udziela osobie trzeciej
(licencjobiorcy) prawa do korzystania
z utworu w określonym zakresie (
na tzw.
polu eksploatacji utworu) i w określonym czasie.
Na jak długo?
Jeśli w umowie nie uzgodniono okresu licencji, to zastosowanie znajdą przepisy
ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. To oznacza pięcioletni okres
korzystania z utworu na terytorium państwa, w którym licencjobiorca ma swoją
siedzibę. Po upływie tego terminu bądź terminu określonego w umowie prawo z
licencji wygasa.
Licencja wyłączna i niewyłączna
Biorąc pod uwagę zakres upoważnienia do korzystania z
utworu, można wyodrębnić licencje:
wyłączne, gdy twórca zobowiązuje się nie udzielać innym
podmiotom zezwoleń na korzystanie z utworu w określony w
umowie sposób,
niewyłączne, gdy twórca zachowuje prawo zezwalania innym
podmiotom na korzystanie z utworu w taki sam sposób.
Zawarcie umowy licencyjnej wyłącznej daje licencjobiorcy na
danym terytorium monopol na korzystanie z utworu na
określonym polu eksploatacji. Po podpisaniu takiej umowy
licencjodawca nie ma możliwości udzielania dalszych licencji
innym podmiotom na korzystanie z tego samego przedmiotu
na tym samym polu eksploatacji. W zawartej umowie
licencyjnej licencjodawca może się nawet zobowiązać, że
również on nie będzie korzystał z przedmiotu umowy.
Skutki udzielenia licencji wyłącznej są daleko idące.
Dlatego ustawodawca przyjął domniemanie, że jeśli nie
zostało określone inaczej, to udzielona została licencja
niewyłączna.