Diagnostyka
laboratoryjna
w cukrzycy
Dr n. med. Jan Szewieczek
Dr n. med. Jan Szewieczek
Klinika Chorób Wewnętrznych i
Klinika Chorób Wewnętrznych i
Metabolicznych
Metabolicznych
Definicja cukrzycy
IDF/WO Diabetes Guidelines 1998/1999
Określenie cukrzyca (
Określenie cukrzyca (
diabetes mellitus
diabetes mellitus
) opisuje zaburzenie metaboliczne o
) opisuje zaburzenie metaboliczne o
różnorodnej etiologii, charakteryzujące się przewlekłą hiperglikemią z
różnorodnej etiologii, charakteryzujące się przewlekłą hiperglikemią z
zaburzeniami metabolizmu węglowodanów, tłuszczów i białek, wynikającymi z
zaburzeniami metabolizmu węglowodanów, tłuszczów i białek, wynikającymi z
upośledzenia wydzielania lub działania insuliny.
upośledzenia wydzielania lub działania insuliny.
Choroba prowadzi do uszkodzenia, zaburzenia czynności i niewydolności
Choroba prowadzi do uszkodzenia, zaburzenia czynności i niewydolności
wielu narządów. Mogą występować charakterysyczne objawy, takie jak
wielu narządów. Mogą występować charakterysyczne objawy, takie jak
pragnienie, poliuria, zaburzenia widzenia, utrata masy ciała. W najcięższych
pragnienie, poliuria, zaburzenia widzenia, utrata masy ciała. W najcięższych
postaciach może rozwinąć się kwasica ketonowa lub stan hiperosmolalny,
postaciach może rozwinąć się kwasica ketonowa lub stan hiperosmolalny,
prowadząc do śpiączki, a w razie braku leczenia do śmierci. Często objawy nie
prowadząc do śpiączki, a w razie braku leczenia do śmierci. Często objawy nie
są ostre, w wyniku czego hiperglikemia wystarczająca do wywołania
są ostre, w wyniku czego hiperglikemia wystarczająca do wywołania
narządowych zmian patologicznych może występować przez długi okres,
narządowych zmian patologicznych może występować przez długi okres,
zanim zostanie postawione rozpoznanie. Odległe skutki choroby obejmują
zanim zostanie postawione rozpoznanie. Odległe skutki choroby obejmują
postępujący rozwój powikłań specyficznych dla cukrzycy, takich jak retinopatia
postępujący rozwój powikłań specyficznych dla cukrzycy, takich jak retinopatia
z potencjalną ślepotą, nefropatia, mogąca prowadzić do niewydolności nerek,
z potencjalną ślepotą, nefropatia, mogąca prowadzić do niewydolności nerek,
neuropatia z ryzykiem owrzodzeń stóp, amputacji, stawami Charcota oraz
neuropatia z ryzykiem owrzodzeń stóp, amputacji, stawami Charcota oraz
zaburzenia autonomiczne, w tym funkcji płciowych. Osoby z cukrzycą mają
zaburzenia autonomiczne, w tym funkcji płciowych. Osoby z cukrzycą mają
wysokie ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego, tętnic obwodowych i
wysokie ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego, tętnic obwodowych i
naczyń mózgowych.
naczyń mózgowych.
Zastosowanie badań
laboratoryjnych
w cukrzycy
1.
1.
Rozpoznanie
Rozpoznanie
•
badania kliniczne
badania kliniczne
•
badania epidemiologiczne
badania epidemiologiczne
2.
2.
Monitorowanie leczenia / ocena wyrównania
Monitorowanie leczenia / ocena wyrównania
cukrzycy
cukrzycy
3.
3.
Ostre powikłania cukrzycy
Ostre powikłania cukrzycy
4.
4.
Przewlekłe powikłania cukrzycy
Przewlekłe powikłania cukrzycy
•
profilaktyka
profilaktyka
•
rozpoznanie
rozpoznanie
Badania laboratoryjne w
rozpoznaniu cukrzycy
IDF/WO Diabetes Guidelines 1998/1999
1.
1.
Dla rozpoznania cukrzycy wg aktualnie przyjętych
Dla rozpoznania cukrzycy wg aktualnie przyjętych
standardów ADA (American Diabetes Association,
standardów ADA (American Diabetes Association,
1998), WHO (1999) oraz IDF (International Diabetes
1998), WHO (1999) oraz IDF (International Diabetes
Federation 1999), niezbędnym i wystarczającym
Federation 1999), niezbędnym i wystarczającym
badaniem jest oznaczenie
badaniem jest oznaczenie
stężenia glukozy w
stężenia glukozy w
osoczu krwi żylnej
osoczu krwi żylnej
.
.
2.
2.
Pomocnicze znaczenie mają:
Pomocnicze znaczenie mają:
badanie moczu (cukromocz, ketonuria)
badanie moczu (cukromocz, ketonuria)
hemoglobina glikowana HBA
hemoglobina glikowana HBA
1
1
(HBA
(HBA
1c
1c
)
)
stężenie insuliny, C-peptydu
stężenie insuliny, C-peptydu
obecność autoprzeciwciał ICA, IA, GADA, IA-2A
obecność autoprzeciwciał ICA, IA, GADA, IA-2A
inne
inne
Rozpoznanie stanów
hiperglikemicznych
IDF/WO Diabetes Guidelines 1998/1999
Klasyfikacja stanów hiperglikemicznych:
Klasyfikacja stanów hiperglikemicznych:
1.
1.
Hiperglikemia objawowa, potwierdzona
Hiperglikemia objawowa, potwierdzona
biochemicznie
biochemicznie
cukrzyca
cukrzyca
2.
2.
Hiperglikemia zagrażająca uszkodzeniami tętniczymi
Hiperglikemia zagrażająca uszkodzeniami tętniczymi
(makroangiopatią) i mikroangiopatią
(makroangiopatią) i mikroangiopatią
cukrzyca
cukrzyca
3.
3.
Hiperglikemia zagrażająca uszkodzeniami tętniczymi
Hiperglikemia zagrażająca uszkodzeniami tętniczymi
i rozwojem cukrzycy
i rozwojem cukrzycy
upośledzona tolerancja
upośledzona tolerancja
glukozy (IGT) lub nieprawidłowa glikemia na czczo
glukozy (IGT) lub nieprawidłowa glikemia na czczo
(IFG)
(IFG)
Rozpoznanie stanów hiperglikemicznych
algorytm diagnostyczny
(1)
IDF/WO Diabetes Guidelines 1998/1999
1.
1.
Objawy hiperglikemii lub glikozuria lub hiperglikemia
Objawy hiperglikemii lub glikozuria lub hiperglikemia
przygodna
przygodna
oznacz stężenie glukozy (G) w osoczu krwi żylnej w
oznacz stężenie glukozy (G) w osoczu krwi żylnej w
dowolnym czasie
dowolnym czasie
Jeżeli G>11,0 mmol/l ((
Jeżeli G>11,0 mmol/l ((
200 mg/dl)
200 mg/dl)
cukrzyca
cukrzyca
Jeżeli G>5,5 mmol/l ((
Jeżeli G>5,5 mmol/l ((
100 mg/dl)
100 mg/dl)
przejdź do punktu 2.
przejdź do punktu 2.
2.
2.
Glikemia przygodna lub na czczo >5,5 mmol/l (
Glikemia przygodna lub na czczo >5,5 mmol/l (
100 mg/dl)
100 mg/dl)
oznacz stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej na czczo
oznacz stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej na czczo
Jeżeli G
Jeżeli G
7,0 mmol/l ((>125 mg/dl), powtórz wynik; wynik
7,0 mmol/l ((>125 mg/dl), powtórz wynik; wynik
potwierdzony
potwierdzony
cukrzyca
cukrzyca
Jeżeli G>6,0 mmol/l ((
Jeżeli G>6,0 mmol/l ((
110 mg/dl)
110 mg/dl)
wykonaj OGTT
wykonaj OGTT
Jeżeli G>5,0 mmol/l ((>90 mg/dl)
Jeżeli G>5,0 mmol/l ((>90 mg/dl)
rozważ coroczne badanie
rozważ coroczne badanie
kontrolne w kierunku czynników ryzyka miażdżycy, w tym
kontrolne w kierunku czynników ryzyka miażdżycy, w tym
oznaczenie glikemii
oznaczenie glikemii
Rozpoznanie stanów hiperglikemicznych
algorytm diagnostyczny
(2)
IDF/WO Diabetes Guidelines 1998/1999
Test doustnego obciążenia glukozą (OGTT)
Test doustnego obciążenia glukozą (OGTT)
1.
1.
Oznaczyć stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej rano, na czczo
Oznaczyć stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej rano, na czczo
2.
2.
Podać doustnie 75 g glukozy rozpuszczonej w 300 ml wody / 5
Podać doustnie 75 g glukozy rozpuszczonej w 300 ml wody / 5
min.
min.
3.
3.
Oznaczyć stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej 2 h po podaniu
Oznaczyć stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej 2 h po podaniu
glukozy
glukozy
Interpretacja
Interpretacja
Jeżeli po 2 godz. G>11,0 mmol/l ((
Jeżeli po 2 godz. G>11,0 mmol/l ((
200 mg/dl)
200 mg/dl)
cukrzyca
cukrzyca
Jeżeli po 2 godz. G
Jeżeli po 2 godz. G
7,8 mmol/l ((
7,8 mmol/l ((
140 mg/dl) i G
140 mg/dl) i G
11,0 mmol/l
11,0 mmol/l
(<200 mg/dl)
(<200 mg/dl)
IGT
IGT
Jeżeli na czczo G> 6,0 mmol/l (
Jeżeli na czczo G> 6,0 mmol/l (
110 mg/dl) i G<7,0 mmol/l
110 mg/dl) i G<7,0 mmol/l
(<126 mg/dl)
(<126 mg/dl)
IFG
IFG
Porównanie wartości diagnostycznych
stężenia glukozy w osoczu i krwi pełnej
IDF/WO Diabetes Guidelines 1998/1999
Stężenie w osoczu
Stężenie we krwi pełnej
Krew żylna
Krew
włośniczkowa
Krew żylna
Krew
włośniczkowa
mmol/l mg/dl mmol/l mg/dl mmol/l mg/dl mmol/l mg/dl
Na czczo
Cukrzyca
7,0 >125 7,0 >125 >6,0 110 >6,0 110
IFG
>6,0
110 >6,0 110 5,5 100 >5,5 100
OGTT po 2 godz.
Cukrzyca >11,0
200 12,2 220 10,0 180 >11,0 200
IGT
7,8 140 8,9 160 6,7 120 7,8 140
Rozpoznanie cukrzycy – badania laboratoryjne
(1)
Badania służące określeniu typu / etiologii
Badania służące określeniu typu / etiologii
cukrzycy
cukrzycy
1.
1.
Cukrzyca typu 1
Cukrzyca typu 1
insulina i C-peptyd
insulina i C-peptyd
u 70-90% pt obecne autoprzeciwciała przeciwwyspowe (ICA),
u 70-90% pt obecne autoprzeciwciała przeciwwyspowe (ICA),
przeciwinsulinowe (IA), przeciw dekarboksylazie kw. glutaminowego
przeciwinsulinowe (IA), przeciw dekarboksylazie kw. glutaminowego
kom.
kom.
(GADA) lub przeciw fosfatazie tyrozynowej IA-2 (IA-2A)
(GADA) lub przeciw fosfatazie tyrozynowej IA-2 (IA-2A)
u ponad 90% pt antygeny zgodności tkankowej (HLA) DR3 lub DR4
u ponad 90% pt antygeny zgodności tkankowej (HLA) DR3 lub DR4
2.
2.
Cukrzyca typu 2
Cukrzyca typu 2
w pierwszej fazie insulina i C-peptyd
w pierwszej fazie insulina i C-peptyd
, stosunek proinsuliny do
, stosunek proinsuliny do
insuliny
insuliny
insulinooporność (dokładna ocena metodą klamry metabolicznej, tj.
insulinooporność (dokładna ocena metodą klamry metabolicznej, tj.
równoczesnego wlewu insuliny-by utrzymać pożądane stałe jej stężenie
równoczesnego wlewu insuliny-by utrzymać pożądane stałe jej stężenie
oraz glukozy, by utrzymać normoglikemię na stałym poziomie)
oraz glukozy, by utrzymać normoglikemię na stałym poziomie)
często współistnieją inne zaburzenia metaboliczne (TG
często współistnieją inne zaburzenia metaboliczne (TG
, HDL
, HDL
, kw.
, kw.
moczowy
moczowy
)
)
Rozpoznanie cukrzycy – badania laboratoryjne
(2)
3.
3.
Inne specyficzne typy cukrzycy
Inne specyficzne typy cukrzycy
A.
A.
Genetycznie uwarunkowany defekt kom.
Genetycznie uwarunkowany defekt kom.
MODY 1, defekt genu HNF-4
MODY 1, defekt genu HNF-4
, chromosom 20
, chromosom 20
MODY 2, defekt genu glukokinazy, chromosom 7
MODY 2, defekt genu glukokinazy, chromosom 7
MODY 3, defekt genu HNF-1
MODY 3, defekt genu HNF-1
, chromosom 12
, chromosom 12
MODY 4, defekt genu IPF-1, chromosom 13
MODY 4, defekt genu IPF-1, chromosom 13
Mutacja mitochondrialnego DNA 3243
Mutacja mitochondrialnego DNA 3243
Inne
Inne
B.
B.
Genetyczne defekty działania insuliny
Genetyczne defekty działania insuliny
C.
C.
Choroby trzustki
Choroby trzustki
Fibrocalculous pancreatopathy
Fibrocalculous pancreatopathy
Zapalenie trzustki
Zapalenie trzustki
Urazy / pankreatektomia
Urazy / pankreatektomia
Nowotwór trzustki
Nowotwór trzustki
Włóknienie torbielowate
Włóknienie torbielowate
Hemochromatoza
Hemochromatoza
Inne
Inne
Rozpoznanie cukrzycy – badania laboratoryjne
(3)
3.
3.
Inne specyficzne typy cukrzycy c.d.
Inne specyficzne typy cukrzycy c.d.
D.
D.
Endokrynopatie
Endokrynopatie
akromegalia
akromegalia
zespół Cushinga
zespół Cushinga
guz chromochłonny
guz chromochłonny
nadczynność tarczycy
nadczynność tarczycy
somatostatinoma
somatostatinoma
glukagonoma
glukagonoma
hiperaldosteronizm pierwotny
hiperaldosteronizm pierwotny
E.
E.
Cukrzyca indukowana lekami (pentamidyna, glikokortykosteroidy,
Cukrzyca indukowana lekami (pentamidyna, glikokortykosteroidy,
kwas nikotynowy, tiazydy)
kwas nikotynowy, tiazydy)
F.
F.
Cukrzyca wywołana chorobami zakaźnymi, np. wrodzone zakaż.
Cukrzyca wywołana chorobami zakaźnymi, np. wrodzone zakaż.
różyczką, CMV
różyczką, CMV
G.
G.
Cukrzyca spowodowana obecnością przeciwciał przeciw
Cukrzyca spowodowana obecnością przeciwciał przeciw
receptorowi insuliny
receptorowi insuliny
H.
H.
Choroby gentycznie uwarunkowane (z. Downa, Klinefeltera,
Choroby gentycznie uwarunkowane (z. Downa, Klinefeltera,
Turnera)
Turnera)
Cukrzyca ciężarnych
4.
4.
Cukrzyca ciężarnych
Cukrzyca ciężarnych
W I połowie ciąży wartości glikemii na czczo i poposiłkowej są
W I połowie ciąży wartości glikemii na czczo i poposiłkowej są
niższe, niż u zdrowych kobiet nieciężarnych.
niższe, niż u zdrowych kobiet nieciężarnych.
Określenie „cukrzyca ciężarnych” dotyczy kobiet, u których
Określenie „cukrzyca ciężarnych” dotyczy kobiet, u których
cukrzyca pojawiła się podczas ciąży. Jeśli cukrzyca istniała wcześniej,
cukrzyca pojawiła się podczas ciąży. Jeśli cukrzyca istniała wcześniej,
stosuje się określenie „cukrzyca i ciąża”.
stosuje się określenie „cukrzyca i ciąża”.
U kobiet z podwyższonym ryzykiem cukrzycy (starszy wiek,
U kobiet z podwyższonym ryzykiem cukrzycy (starszy wiek,
nietolerancja glukozy w wywiadzie, duża masa urodzeniowa wcześniej
nietolerancja glukozy w wywiadzie, duża masa urodzeniowa wcześniej
urodzonego dziecka, niektóre grupy etniczne, podwyższony poziom
urodzonego dziecka, niektóre grupy etniczne, podwyższony poziom
glikemii na czczo lub glikemii przygodnej) zaleca się wykonanie między
glikemii na czczo lub glikemii przygodnej) zaleca się wykonanie między
24 – 28 tygodniem ciąży standardowy test OGTT. Jeśli wynik testu
24 – 28 tygodniem ciąży standardowy test OGTT. Jeśli wynik testu
odpowiada
odpowiada
cukrzycy lub IGT
cukrzycy lub IGT
wg kryteriów WHO, rozpoznaje się
wg kryteriów WHO, rozpoznaje się
cukrzycę ciężarnych (
cukrzycę ciężarnych (
Gestational Diabetes Mellitus
Gestational Diabetes Mellitus
). W 6 tygodni po
). W 6 tygodni po
porodzie należy ponownie sklasyfikować typ zaburzeń, w oparciu o
porodzie należy ponownie sklasyfikować typ zaburzeń, w oparciu o
glikemię na czczo i OGTT (rozpoznanie prawidłowej tolerancji glukozy,
glikemię na czczo i OGTT (rozpoznanie prawidłowej tolerancji glukozy,
IGT lub cukrzycy wg kryteriów dla nieciężarnych).
IGT lub cukrzycy wg kryteriów dla nieciężarnych).
Badania służące określeniu skali
zaburzeń metabolicznych
1.
1.
Badanie ogólne moczu
Badanie ogólne moczu
obecność wykrywalnych ilości glukozy w moczu jest objawem
obecność wykrywalnych ilości glukozy w moczu jest objawem
przekroczenia tzw. progu nerkowego glikemii (>10,0-11,0 mmol/l)
przekroczenia tzw. progu nerkowego glikemii (>10,0-11,0 mmol/l)
obecność tzw. związków ketonowych (aceton, acetooctan,
obecność tzw. związków ketonowych (aceton, acetooctan,
-
-
hydroksymaślan) świadczy o zwiększonej lipolizie i ketogenezie
hydroksymaślan) świadczy o zwiększonej lipolizie i ketogenezie
towarzyszącej niewyrównanej cukrzycy, a także w wyniku
towarzyszącej niewyrównanej cukrzycy, a także w wyniku
głodzenia)
głodzenia)
2.
2.
Hemoglobina glikowana (HBA
Hemoglobina glikowana (HBA
1
1
, HBA
, HBA
1c
1c
) jest wskaźnikiem
) jest wskaźnikiem
wyrównania glikemii w ostatnich 2-3 miesiącach.
wyrównania glikemii w ostatnich 2-3 miesiącach.
Oznaczanie met. chromatograficzną, kolorymetryczną,
Oznaczanie met. chromatograficzną, kolorymetryczną,
elektroforezy na żelu agarozowym i in. U zdrowych
elektroforezy na żelu agarozowym i in. U zdrowych
HBA
HBA
1c
1c
<6,5%.
<6,5%.
3.
3.
TG, LDL, HDL
TG, LDL, HDL
4.
4.
Kwas moczowy
Kwas moczowy
Monitorowanie leczenia (1)
Ocena aktualnego wyrównania cukrzycy
Ocena aktualnego wyrównania cukrzycy
Glikemia na czczo
Glikemia na czczo
Glikemia doraźnie w przypadku objawów hipo- lub hiperglikemii
Glikemia doraźnie w przypadku objawów hipo- lub hiperglikemii
Dobowy profil glikemii (przed oraz 1 godz. po głównych posiłkach, o 22.00 i
Dobowy profil glikemii (przed oraz 1 godz. po głównych posiłkach, o 22.00 i
ewentualnie o 03.00 w nocy); stosowane też skrócone profile, np. 4-
ewentualnie o 03.00 w nocy); stosowane też skrócone profile, np. 4-
punktowy.
punktowy.
W
W
monitorowaniu glikemii
monitorowaniu glikemii
stosuje się glukometry, np. Glucotrend
stosuje się glukometry, np. Glucotrend
(Boehringer Mannheim), Glucomatic Esprit (Bayer). Glikemię oznacza się
(Boehringer Mannheim), Glucomatic Esprit (Bayer). Glikemię oznacza się
we krwi włośniczkowej z palca.
we krwi włośniczkowej z palca.
Ocena długoterminowego wyrównania cukrzycy
Ocena długoterminowego wyrównania cukrzycy
HBA1c:
HBA1c:
6,5% bardzo dobrze wyrównana cukrzyca, ale zwiększone ryzyko
6,5% bardzo dobrze wyrównana cukrzyca, ale zwiększone ryzyko
hipoglikemii, jeśli stosuje się leki hipoglikemizujące lub insulinę
hipoglikemii, jeśli stosuje się leki hipoglikemizujące lub insulinę
7,5% bardzo dobrze wyrównana cukrzyca
7,5% bardzo dobrze wyrównana cukrzyca
>10% cukrzyca niewyrównana
>10% cukrzyca niewyrównana
Monitorowanie leczenia (2)
Ocena wyrównania współistniejących zaburzeń
Ocena wyrównania współistniejących zaburzeń
metabolicznych:
metabolicznych:
Chol. całk., LDL, HDL, TG
Chol. całk., LDL, HDL, TG
Kwas moczowy
Kwas moczowy
Określenie potrzeby włączenia insuliny (wskaźnik
Określenie potrzeby włączenia insuliny (wskaźnik
pomocniczy):
pomocniczy):
C-peptyd [ng/ml] x 1000
C-peptyd [ng/ml] x 1000
stężenie glukozy [mg/dl]
stężenie glukozy [mg/dl]
wskaźnik <11,7 wskazuje na potrzebę rozpoczęcia insulinoterapii
wskaźnik <11,7 wskazuje na potrzebę rozpoczęcia insulinoterapii
Ostre powikłania cukrzycy (1)
Śpiączka cukrzycowa
Śpiączka cukrzycowa
ketonowa
ketonowa
hiperosmolalna
hiperosmolalna
mleczanowa
mleczanowa
Postacie ostrej dekompensacji klinicznej w
Postacie ostrej dekompensacji klinicznej w
cukrzycy:
cukrzycy:
krążeniowa (hipowolemia, wstrząs)
krążeniowa (hipowolemia, wstrząs)
nerkowa (ostra niewydolność nerek)
nerkowa (ostra niewydolność nerek)
pseudoperitonotis
pseudoperitonotis
(objawy podrażnienia otrzewnej,
(objawy podrażnienia otrzewnej,
atonii żołądka i jelit z ostrą rozstrzenią żołądka)
atonii żołądka i jelit z ostrą rozstrzenią żołądka)
Ostre powikłania cukrzycy (2)
Elementy patogenezy śpiączki cukrzycowej
Elementy patogenezy śpiączki cukrzycowej
hiperglikemia
hiperglikemia
hipermolalność osocza
hipermolalność osocza
poliuria
poliuria
odwodnienie, zaburzenia elektrolitowe, hipowolemia
odwodnienie, zaburzenia elektrolitowe, hipowolemia
niedobór insuliny
niedobór insuliny
wzmożona lipoliza i ketogeneza
wzmożona lipoliza i ketogeneza
kwasica
kwasica
metaboliczna
metaboliczna
Wybrane badania laboratoryjne w monitorowaniu pacjenta:
Wybrane badania laboratoryjne w monitorowaniu pacjenta:
glikemia (początkowo wysoka, w toku leczenia
glikemia (początkowo wysoka, w toku leczenia
, możliwość nawet
, możliwość nawet
hipoglikemii)
hipoglikemii)
gazometria (zwykle niewyrównana kwasica metaboliczna, kompensowana
gazometria (zwykle niewyrównana kwasica metaboliczna, kompensowana
częściowo hiperwentylacją)
częściowo hiperwentylacją)
elektrolity (potas początkowo zwykle
elektrolity (potas początkowo zwykle
, w toku leczenia
, w toku leczenia
)
)
morfologia (leukocytoza, Ht może służyć jako orientacyjny wskaźnik
morfologia (leukocytoza, Ht może służyć jako orientacyjny wskaźnik
nawodnienia)
nawodnienia)
kreatynina
kreatynina
inne badania – diagnostyka różnicowa przyczyn śpiączki i powikłań !!!
inne badania – diagnostyka różnicowa przyczyn śpiączki i powikłań !!!
Przewlekłe powikłania cukrzycy (1)
W ramach profilaktyki późnych
W ramach profilaktyki późnych
powikłań znaczenie mają:
powikłań znaczenie mają:
wyrównanie glikemii (uzyskanie „prawie normoglikemii”),
wyrównanie glikemii (uzyskanie „prawie normoglikemii”),
optymalnie:
optymalnie:
HBA1c
HBA1c
6,5 %
6,5 %
glikemia na czczo/przed posiłkami
glikemia na czczo/przed posiłkami
6,0 mmol/l (<110 mg/dl)
6,0 mmol/l (<110 mg/dl)
glikemia po posiłkach <7,5 mmol/l (<135 mg/dl)
glikemia po posiłkach <7,5 mmol/l (<135 mg/dl)
wyrównanie towarzyszących zaburzeń metabolicznych,
wyrównanie towarzyszących zaburzeń metabolicznych,
optymalnie:
optymalnie:
chol. całk. <4,8 mmol/l (<185 mg%)
chol. całk. <4,8 mmol/l (<185 mg%)
chol. LDL <3,0 mmol/l (<115 mg%)
chol. LDL <3,0 mmol/l (<115 mg%)
chol. HDL >1,2 mmol/l (>46 mg%)
chol. HDL >1,2 mmol/l (>46 mg%)
TG < 1,7 mmol/l (<150 mg%)
TG < 1,7 mmol/l (<150 mg%)
Przewlekłe powikłania cukrzycy (2)
Wykrywanie/monitorowanie nefropatii
Wykrywanie/monitorowanie nefropatii
Oznaczanie albuminurii (jeśli nie ma jawnego
Oznaczanie albuminurii (jeśli nie ma jawnego
białkomoczu).
białkomoczu).
Stosuje się metody półilościowe (np. Test
Stosuje się metody półilościowe (np. Test
ImmunoDip, oparty o metodę
ImmunoDip, oparty o metodę
immunochromatograficzną, wykorzystującą
immunochromatograficzną, wykorzystującą
przeciwciała monoklonalne przeciw ludzkim
przeciwciała monoklonalne przeciw ludzkim
albuminom) lub metody ilościowe. Norma <20mg/l lub
albuminom) lub metody ilościowe. Norma <20mg/l lub
<30g/g kreatyniny (<2,5mg/mmol) u mężczyzn i <40
<30g/g kreatyniny (<2,5mg/mmol) u mężczyzn i <40
mg/g kreatyniny (<3,5mg/mmol) u kobiet.
mg/g kreatyniny (<3,5mg/mmol) u kobiet.
Kontrola stężenia kreatyniny.
Kontrola stężenia kreatyniny.