22. Rewitalizacja
przestrzeni miejskiej
• Rewitalizacja (łac. re+vita –
dosłownie: przywrócenie do życia,
ożywienie) – działanie skupione na
ożywieniu zdegradowanych obszarów
miast, np. poprzemysłowych, którego
celem jest znalezienie dla nich
nowego zastosowania i
doprowadzenie do stanu, w którym
obszary zmieniają swoją funkcję.
• Rewitalizacji nie można mylić z rekultywacją,
rewaloryzacją. Są to elementy, które składają
się na rewitalizację.
• Rewitalizacja jest pojęciem stosowanym
najczęściej w odniesieniu do części miasta
lub zespołu obiektów budowlanych, które w
wyniku przemian gospodarczych,
społecznych, ekonomicznych i innych,
utraciły częściowo swoją pierwotną funkcję i
przeznaczenie. Rewitalizacja jest w tym
znaczeniu zespołem działań z zakresu
budownictwa planowania przestrzennego,
ekonomii i polityki społecznej, których celem
jest doprowadzenie do ożywienia, poprawy
funkcjonalności, estetyki, wygody
użytkowania i jakości życia w
rewitalizowanym zespole.
• Istnieje kilka grup problemów, na
których skupia się rewitalizacja miast
we współczesnej Polsce (2004):
• Ożywienie opustoszałych śródmieść,
które utraciły swoją rolę jako centra
handlowe miast.
• Poprawa jakości życia i odtworzenie
więzi społecznych w wielkich osiedlach
– "blokowiskach".
• Zagospodarowanie terenów
poprzemysłowych lub opuszczonych
przez wojsko.
• Rozwiązania tych problemów opracowane zostają
kompleksowo w tzw. "lokalnych programach
rewitalizacji", przygotowywanych przez władze
lokalne w oparciu o wytyczne "Narodowej Strategii
Rozwoju Regionalnego 2001-2006". Do miast,
które opracowały już Lokalny Program Rewitalizacji
należą: Poznań, Gdańsk, Wrocław, Żyrardów,
Warszawa, Radom. Nad opracowaniem Programu
pracuje także Kraków.
• Przykładami miast w Polsce, które prowadzą na
swoim terenie działania rewitalizacyjne, są m.in.:
Bydgoszcz, Poznań, Gdańsk, Łódź, Kraków,
Żyrardów, Bielsko-Biała, Elbląg, Głogów, Słupsk,
Kołobrzeg, Radom, warszawska Praga Północ,
Szczecin i Wolin. Rewitalizacja w Polsce
prowadzona jest głównie w ramach Urzędów
Miejskich, powstają jednak pierwsze
wyspecjalizowane spółki zajmujące się
prowadzeniem procesu rewitalizacji.
Przedsięwzięcia przyczynią się do zwiększenia aktywności obywatelskiej i
gospodarczej mieszkańców, a także podniesienia jakości i atrakcyjności
obszarów miejskich, zwłaszcza przestrzeni publicznych. Wyróżnia się:
• renowacja, rewaloryzacja, modernizacja oraz adaptacja historycznej
zabudowy gospodarczej, przemysłowej oraz powojskowej na cele:
edukacyjne, kulturalne, sportowe, rekreacyjne, gospodarcze i inne
społeczne oraz towarzyszące (np. mieszkalne) wraz z zagospodarowaniem
przyległego otoczenia;
• konserwacja, restauracja i modernizacja zespołów historycznej zabudowy
mieszkaniowej, z wyłączeniem remontów powierzchni wewnątrz
mieszkalnych; wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia;
• budowa nowej, rozbudowa i przebudowa istniejącej publicznej
infrastruktury społecznej, edukacyjnej oraz gospodarczej związanej z
rozwojem funkcji m.in. gospodarczych, edukacyjnych, społecznych,
rekreacyjnych;
• regeneracja, rehabilitacja i zagospodarowanie przestrzeni publicznych, w
tym w szczególności budowa małej architektury, zakładanie parków i
odnowa istniejących terenów zielonych;
• kompleksowe zagospodarowanie terenów śródmiejskich, frontów wodnych,
ciągów wzdłuż głównych tras komunikacyjnych, uwzględniające
modernizację i renowację obiektów o szczególnym znaczeniu historycznym;
• systemy poprawy bezpieczeństwa publicznego oraz programy walki z
przestępczością i patologiami społecznymi (w tym tworzenie stref
bezpieczeństwa i zapobiegania przestępczości, zakup i instalacja
zintegrowanych systemów monitoringu w miejscach publicznych);
• przedsięwzięcia promocyjne, doradcze, szkoleniowe, edukacyjne, kulturalne
mające na celu przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom społecznym.
Najlepszym przykładem
rewitalizacji miejskiej jest
Manufaktura w Łodzi
DZIĘKUJĘ !!!