Systematyka Kinezyterapii

Systematyka Kinezyterapii

cz.2

cz.2

  ĆWICZENIA IZOMETRYCZNE

·  zastosowanie:
- osłabienie siły mięśniowej
· cele:
- przeciwdziałanie zanikom mięśniowym
- uzyskanie przyrosty masy i siły mięśni

- utrzymanie aktywności mięśni w obrębie
unieruchomionych odcinków ciała
·  wskazania:
- unieruchomienia
- proste zaniki mięśni

- przypadki w których ruch w stawach nie jest
wskazany

·  przeciwwskazania:
- brak
· metodyka:
- Chorego trzeba nauczyć wykonywania
skurczów
izometrycznych mięśni

ĆWICZENIA SYNERGISTYCZNE

- w ćwiczeniach synergistycznych wykorzystuje się
zjawisko tzw.: promieniowania ruchowego

· cele:
- uzyskanie na drodze skrzyżowania odruchu
fizjologicznego lub na drodze pobudzenia zespołów
dynamicznych, napięcia izometrycznego mięśni
· wskazania:

- unieruchomienie kończyny całkowite lub częściowe
w opatrunku gipsowym
- ćwiczenie przeszczepionych mięśni

· przeciwwskazania:
- niewydolność krążenia
- niewydolność układu oddechowego
- zły ogólny stan pacjenta
- wysoka temperatura ciała
· synergia:
- współdziałanie niekiedy bardzo odległych mięśni

- polega na wzajemnie zmieniającym się stosunku
napięcia antagonistów i agonistów podczas ruchu
m. agonistyczne:
- mięśnie bezpośrednio odpowiedzialne za ruch
m.antagonistyczne:

- mięśnie przeciwdziałające agonistom, odpowiedzialne
za rozluźnienie

zasady wykonania ruchu:

- żeby doszło do ruchu musi nastąpić skurcz
agonistów
przy jednoczesnym rozluźnieniu antagonistów
- rozluźnienie to następuje na drodze odruchowej

synergizmy bezwzględne:

- Wrodzone reakcje neuromięśniowe występujące
w mniejszym lub większym nasileniu u każdego
osobnika

- synergizmy bezwzględne są wykorzystywane do
aktywizacji zespołów mięśniowych w tych częściach
ciała, które znajdują się w unieruchomieniu

- zapobiegają narastaniu zaników mięśniowych z
powodu bezruchu, ograniczeniom ruchomości oraz
zaburzeniom troficznym

synergizmy względne:

- tworzą się na bazie łuków odruchowych i są osobniczo
odmienne

- badania elektromiograficzne pozwalają określić, które
ruchy wykonane z oporem w odległym stawie
wywołują
stan największego napięcia w interesującym nas
zespole dynamicznym
- są nietrwałe i utrzymują się około 14 dni

Warunki prawidlowego wykonani ćwiczeń
synergistycznych

- musza być wykonywane z max. oporami
- musza być wykonywane do pełnego zmęczenia
- ćwiczenia te prowadzimy minimum 4 razy dziennie

ĆWICZENIA ODDECHOWE

zastosowanie:
- wchodzą w skład niemalże wszystkich
programów usprawniania leczniczego

cele:

- nauczenie prawidłowego oddychania

- zwiększenie wydolności narządu oddechowego

- mięśnie oddechowe można wzmocnić przez
ćwiczenia
- uzyskanie prawidłowego rozwoju klatki piersiowej

- prawidłowe oddychanie oraz ćwiczenia wzmacniające
układ oddechowy działają kształtująco na klatkę
piersiową (przede wszystkim na prawidłowe jej
wysklepienie, oraz zwiększenie osi przednio tylnej

wskazania:
- podczas wszystkich ćwiczeń leczniczych
- choroby układu oddechowego
- stan przed i po zabiegach chirurgicznych
przeciwwskazania:
- ostry okres chorób narządu oddechowego i krążenia
metodyka:
- przed rozpoczęciem ćwiczeń oddechowych
należy nauczyć pacjenta prawidłowo oddychać

oddychanie torem brzusznym
- wdech - brzuch się uwypukla
- wydech - wciągamy brzuch
oddychanie torem piersiowym
- wdech – klatka się uwypukla, brzuch pozostaje płaski

- wydech – klatka opada, brzuch pozostaje płaski

- wdech odbywa się zawsze przez nos a wydech
przez usta

- maksymalna ilość powtórzeń w serii od 6 do 8
wdechów

wpływ położenia ciała na mechanizm oddychania
1. leżenie tyłem
- utrudniona praca przepony
2. leżenie tyłem z ugiętymi nogami
- utrudniona praca przepony
- zwiększenie amplitudy ruchów klatki piersiowej
3. siad z pochylonym tułowiem

- zwiększona amplituda ruchów klatki piersiowej przy
ustabilizowanych kończynach
4. leżenie na boku

- przepona po stronie podłoża charakteryzuje się dużą
amplitudą ruchów ze względu na wysokie ustawienie
5. stanie

- umożliwia pełną swobodę rozprężenia płuc we
wszystkich kierunkach

ĆWICZENIA RELAKSACYJNE

zastosowanie:
- stany nadmiernego napięcia mięśniowego

- stany bólowe
wskazania:

- przed rozpoczęciem i w trakcie wykonywania ćwiczeń
leczniczych
przeciwwskazania:
- brak

metodyka:
- rozróżniamy ćwiczenia relaksacyjne o charakterze
ogólnoustrojowym i miejscowym

- przestrzegamy zasady doboru odpowiedniej pozycji
wyjściowej dla konkretnego pacjenta

- włączamy ruchy kończyn o prostych koordynacyjnie
torach oraz naprzemienne napięcia i rozluźnienia
żądanych grup mięśniowych

- tempo ćwiczeń wolne, spokojne, nie zawierające
gwałtownych przyspieszeń

- ćwiczenia najlepiej wykonywać poza łóżkiem chorego,
wyłączając drażniące bodźce akustyczne i świetlne
- dobre efekty przynosi odpowiednio dobrana muzyka

ĆWICZENIA CZYNNOŚCI SAMOOBSŁUGOWYCH
zastosowanie:

- u wszystkich chorych u których dysfunkcja ma
charakter trwały
cele:

- poprawa jakości życia poprzez maksymalną do
osiągnięcia samodzielność
wskazania:
- dysfunkcje o charakterze trwałym
przeciwwskazania:
- brak
metodyka:

- uczymy pacjenta wykonywania podstawowych
czynności dnia codziennego

ĆWICZENIA W ODCIĄŻENIU Z OPOREM
zastosowanie:

- osłabienie siły mięśniowej wynoszacej od +2 do 3
a nawet +3
cele:

- uzyskanie przyrostu siły mięśniowej osłabionych
grup mięśniowych
przeciwwskazania:

- jak w ćwicz. Biernych 1-12
metodyka:

- kończyna podwieszona tak jak przy ćwiczeniach
czynnych w odciążeniu

- dodatkowo zakładamy mankiet do którego
przymocowany jest system ciężarkowo-bloczkowy
- stosujemy obciążenie mniejsze od masy kończyny

PIONIZACJA I NAUKA CHODU

cele:

- stopniowe pobudzenie zdolności przystosowawczych
ustroju do nowej pozycji pionowej
przeciwwskazania
- stany po nakłuciu dolędźwiowym
metodyka - pionizacja
- etapy pionizacji
1. uniesienie głowy
2. pozycja półsiedząca o różnym kącie nachylenia tułowia - podparty
3. siad płaski – podparty
4. pozycja półsiedząca lub siad płaski bez podparcia
5. siad ze spuszczonymi nogami – podparty
6. siad ze spuszczonymi nogami – bez podparcia
7. stanie przy łóżku – z podparciem / pełna pionizacja
na stole pionizacyjnym*
8. stanie przy łóżku - bez podparcia

wskazania:
- stan po długotrwałym przebywaniu w łóżku\
- porażenie kkd
- trudności bądź niemożność pionizacji przyłóżkowej
- chory nieprzytomny

- waga i wzrost znacznie przekraczająca wagę i wzrost
fizjoterapeuty
- pionizacja na stole wymaga prawidłowego ułożenia chorego które polega na:
- wyrównaniu skrócenia czynnościowego kończyn

- nieznacznym odwiedzeniu w stawach biodrowych
(około 5°)
- pełnym podparciu stóp

- zabezpieczeniu pasami stawów
(kolanowych, biodrowych) oraz klatki piersiowej

- jeżeli stwierdzamy, że przez pionizację bierną chory
w pełni przystosował się do pozycji stojącej
rozpoczynamy pionizację czynną
- przystosowanie do pozycji stojącej

- gdy tętno przy zmianie pozycji nie wzrośnie więcej
niż 20-30% tętna spoczynkowego

- jeżeli w trakcie pionizacji ciśnienie rozkurczowe
wzrośnie powyżej 100 - pionizację cofamy do
poprzedniego etapu

możliwość ponownej adaptacji do pozycji pionowej
zależy od:
- czasu przebywania w łóżku
- wieku pacjenta
- chorób współistniejących

- wydolności organizmu, oraz wydolności układu
krążeniowo-oddechowego
- wcześniejszej rehabilitacji

metodyka – nauka chodu

- naukę chodu rozpoczynamy przy sile
mm. porostowników stawu kolanowego powyżej 2
I. etap
- nauka lokomocji – wózek inwalidzki
- przesiadanie się z łóżka na wózek
- jazda na wózku po równym podłożu
- zsiadanie z wózka na ziemię i powrót
- jazda po terenach pochyłych
- manewrowanie wózkiem
II. etap

- właściwa nauka chodu rozpoczyna się od ćwiczeń
w barierkach
- ćwiczenia równoważne:

- ćwiczenia z balansem miednicy

- chód ze swobodnym pokonywaniem dystansu

III. etap
a) chodzenie przy pomocy balkonika
- podeszły wiek
- nasilone procesy miażdżycowe

- inne choroby towarzyszące obniżające wydolność
ogólną
b) chodzenia przy pomocy kul
- niepełny zrost kostny
- zakaz obciążania kończyny

- brak kończyny przed zaprotezowaniem
1. chodzenie po podłożach o zmiennej twardości
2. chodzenie z pokonywaniem różnicy poziomów
3. nauka padania

zasady:
- nie bronić się przed upadkiem za wszelką cenę

- odrzucić od siebie kule w momencie zachwiania
równowagi
- padać tak by upaść do przodu
- amortyzacja przez ugięcie kkg w stawach lokciowych

- powrót do pozycji pionowej samodzielny
asekuracja
- czynna – bezpośredni kontakt z pacjentem
- bierna – obok pacjenta
- zasady asekuracji
1.nie polega na utrzymaniu pacjenta w pozycji
pionowej, lecz na bezpiecznym sprowadzeniu go
na podłoże

ĆWICZENIA MANUALNE
zastosowanie:
- dysfunkcje w obrębie rąk
cele:
- poprawa czynności manualnych rąk
- poprawa siły mięśniowej rąk

- zapobieganie przykurczom oraz poprawa zakresów
ruchomości w obrębie rąk
wskazania:
- stany po urazach w obrębie rąk
- RZS
- zmiany zwyrodnieniowe

- stany po leczeniu operacyjnym
(np.: zespół cieśni nadgarstka) 

przeciwwskazania:

- przypadki pourazowe po złamaniach z niepełnym
zrostem (zrost po 3-4 miesiącach)
- stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych

- stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych urazach
stawowych
- stany zapalne żył
- zła tolerancja na ból
metodyka:

- przed ćwiczeniami manualnymi najlepiej ręce rozgrzać,
rozluźnić (masaż wirowy, aerodyn)

- do ćwiczeń manualnych wykorzystujemy przybory

- wykorzystywane są również specjalne stoły do ćwiczeń
manualnych

KINEZYTERAPIA O DZIAŁANIU OGÓLNYM
ĆWICZENIA W WODZIE
cele:
- uzyskanie odciążenia, a przez to:

- zmniejszenie nacisku powierzchni stawowych przy
ruchach
- zmniejszenie bólu przy ruchach
- uzyskanie komfortu psychicznego
wskazania:
- upośledzenie wydolności ogólnej
- osłabienie siły mięśniowej
- zaburzenia koordynacji ruchowej
- spadek wytrzymałości

- (napięcia spastyczne)
- zaburzenia chodu

przeciwwskazania:
- stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych

- stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych
urazach stawowych
- stany zapalne żył

- stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem
szwów (konsultacja z lekarzem)

- występowanie bólu przy ćwiczeniach
(silne nie ustępujące dolegliwości)
- temperatura powyżej 38°

- ciśnienie skurczowe powyżej 160 rozkurczowe
powyżej 100
- ogólny ciężki stan pacjenta

- stan po tomografii komputerowej z kontrastem

- stan po nakłuciu dolędźwiowym
(np. pobieranie płynu mózgowo-rdzeniowego)
- niewydolność układu krążeniowo-oddechowego
- schorzenia internistyczne
- ostre stany zapalne
- owrzodzenia, otwarte rany grożące krwawieniem
- grzybice
-  choroby przebiegające z utratą świadomości

metodyka:

- rodzaj ćwiczeń w wodzie zależy od urządzeń jakimi
dysponuje  ośrodek leczniczy
(wanny, tanki Hubbarda, małe i duże baseny)

- w wodzie można ćwiczyć indywidualnie lub zespołowo

- temperatura wody zależy od typu ćwiczeń i rodzaju
choroby

- 30° - 32° - standardowa temperatura w basenie
rehabilitacyjnym
- 27° - 30° - ćwiczenia o zwiększonej intensywności
- 38° - niedowłady spastyczne

- czas trwania ćwiczeń wynosi przeciętnie od 20-30
minut

ĆWICZENIA GIMNASTYKI PORANNEJ
cele:
- pobudzenie funkcji ustroju po śnie

- mobilizacja chorego do rozpoczęcia zajęć w ciągu
dnia
wskazania:

- ćwiczenia poranne powinien wykonywać każdy chory,
jeżeli lekarz nie stwierdzi przeciwwskazań
metodyka:

- prowadzimy ze wszystkimi pacjentami, którzy nie
mają przeciwwskazań do tej formy terapii

-ćwiczeń nie rozpoczyna się u chorych nowo przyjętych

- u których nie ma jeszcze rozpoznania

- miejscem prowadzenia zajęć są na ogół sale chorych
lub korytarze

- ćwiczenia powinny być prowadzone w pomieszczeniach
wietrzonych

- zajęcia należy prowadzić przed poranną toaletą i
śniadaniem

- czas trwania ćwiczeń – około 15-20 minut
zasady wykonania ruchu:
- stosujemy ćwiczenia oddechowe eksponujące
przeponowy tor oddychania
- ćwiczenia rozpoczynamy od ruchów w małych
obwodowych stawach i stopniowo uruchamiamy
większe

- tempo ćwiczeń wolne

- nie stosujemy ćwiczeń oporowych

- przy opracowaniu zestawu ćwiczeń należy uwzględnić
rodzaj i umiejscowienie schorzenia

cel

- podniesienie ogólnej sprawności i wydolności fizycznej
ustroju
- kształtowanie prawidłowej postawy
- poprawa koordynacji ruchowej
- nauka nawyku celowości i płynności ruchów

- zachowanie pełnego zakresu ruchomości w stawach,
długości, elastyczności oraz siły i wytrzymałości mięśni

- wyrabianie aktywności i samodzielności
wskazania

- ćwiczenia te powinien wykonywać każdy chory
niezależnie od ćwiczeń specjalnych dostosowanych
do konkretnej dysfunkcji narządu ruchu lub choroby

przeciwwskazania
- stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych

- stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych urazach
stawowych
- stany zapalne żył
- rany skóry, mięśni i tkanek miękkich

- stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem
szwów (konsultacja z lekarzem)

- występowanie bólu przy ćwiczeniach
(silne nie ustępujące dolegliwości)
- temperatura powyżej 38°

-ciśnienie rozkurczowe powyżej 100 skurczowe powyżej
160 (spoczynkowe)
- ogólny ciężki stan pacjenta
- stan po tomografii komputerowej z kontrastem

- stan po nakłuciu dolędźwiowym
(np. pobieranie płynu mózgowo-rdzeniowego)

metodyka

- można prowadzić je zespołowo lub indywidualnie
kryteria doboru pacjentów do grupy:
- wiek
- płeć
- ogólna sprawność i wydolność fizyczna

- rodzaj dysfunkcji lub choroby
- ubiór ćwiczących - lekki, nie krępujący ruchów

- czas trwania ćwiczeń do 45 minut

- ćwiczenia ogólnie usprawniające przeplata się z
ćwiczeniami oddechowymi i relaksacyjnymi