TEORIA PAŃSTWA

WYBRANE ZAGADNIENIA

DEFINICJA PAŃSTWA



Paradygmat Jellinka:



Państwo to wspólnota ludzi osiadłych na
pewnym terytorium pod władzą suwerenną



Definicja opisowa:



Państwo jest organizacją polityczną,
obejmującą całe społeczeństwo, przymusową,
suwerenną, terytorialną, spełniającą określone
funkcje i wyposażoną w swoisty aparat

WŁADZA PAŃSTWOWA

Jest to zdolność do kierowania
społeczeństwem znajdującym się w
granicach terytorium
państwowego, zabezpieczona
możliwością użycia przymusu.

TERYTORIUM PAŃSTWOWE

Terytorium państwowe obejmuje:



Ląd



Rzeki i jeziora



Morskie wody wewnętrzne



Morze terytorialne



Przestrzeń powietrzną nad terytorium lądowym

i wodnym



Statki morskie i powietrzne pod banderą

danego państwa



Ambasady danego kraju

OBYWATELSTWO

Jest to stosunek prawny łączący
jednostkę z państwem, z którego
wynikają konsekwencje prawne
wyrażone w prawie wewnętrznym
danego państwa i w prawie
międzynarodowym, a także prawa i
obowiązki wspólne wszystkim
obywatelom danego państwa.

SPOSOBY NABYCIA OBYWATELSTWA



Urodzenie



Prawo krwi (ius sanguinis)



Prawo ziemi (ius soli)



Opcja



Naturalizacja

APATRYDZI I CUDZOZIEMCY



Pojęcie i status prawny apatrydy /
bezpaństwowca



Pojęcie i status prawny
cudzoziemców:



Klauzula narodowa



Klauzula specjalnego traktowania

GENEZA PAŃSTWA - TEORIE



Teorie teistyczne



Teorie patriarchalne



Teorie patrymonialne



Teorie podboju i przemocy



Teorie umowy społecznej



Teorie klasowego podziału
społeczeństwa

FUNKCJE PAŃSTWA



Funkcja zewnętrzna i wewnętrzna



Funkcja organizatorska i
oświatowo-wychowawcza



Funkcja adaptacyjna, regulacyjna i
innowacyjna

CENTRALIZACJA I DECENTRALIZACJA



Centralizacja – ustawowe
zagwarantowanie uprawnień do
podejmowania decyzji władczych
wyłącznie organom usytuowanym na
najwyższych szczeblach hierarchii
aparatu państwowego oraz ograniczenie
lub wyeliminowanie samorządu ze
sprawowania władzy publicznej w
państwie



Decentralizacja – rozłożenie
uprawnień do podejmowania
decyzji władczych na organy
hierarchicznie niżej usytuowane w
aparacie państwowym, duży udział
samorządów (wyposażonych w
szerokie kompetencje) w
sprawowaniu władzy publicznej

WYBRANE FORMY PAŃSTWA



Ze względu na formę rządu:



Monarchie



Republiki



System parlamentarno-gabinetowy



System prezydencki



Ze względu na strukturę prawno-
terytorialną:



Proste / unitarne



Złożone / federacje