28.06.21 21:40

Opieka przedkoncepcyjna

1

OPIEKA

OPIEKA

PRZEDKONCEPCYJNA

PRZEDKONCEPCYJNA

Dr n.med. JOLANTA OLSZEWSKA

Dr n.med. JOLANTA OLSZEWSKA

28.06.21 21:40

Opieka przedkoncepcyjna

2

DLA OBECNEJ SYTUACJI

ZDROWOTNEJ KOBIET W

POLSCE



charakterystyczn
a jest wysoka
umieralność z
powodu
nowotworów i
chorób układu
krążenia oraz
wypadków i
urazów



Najważniejsze
czynniki ryzyka
zgonów to:



niezdrowy styl życia



Nieodpowiednia
dieta



Palenie tytoniu



Niepłodność
dotyczy około 15%
par

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

3

CZĘSTĄ PRZYCZYNĄ

SĄ...



Choroby
przenoszone drogą
płciową, które są
również czynnikami
ryzyka nowotworów
narządów
płciowych u kobiet



Poronieniom
samoistnym ulega
około 11% ciąż



Nie znamy częstości
poronień sztucznych



Odsetek noworodków
z małą masą ciała
zmniejszył się w
ostatnim okresie i
wyniósł w 1996 roku
6,4%, ale nadal
wcześniactwo jest
poważnym problemem
społecznym i
medycznym

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

4

1,5% MAŁŻEŃSTW

1,5% MAŁŻEŃSTW

ZAWIERANYCH JEST PRZEZ

ZAWIERANYCH JEST PRZEZ

KOBIETY

KOBIETY



w wieku przed 17 r.
ż., współczynnik
płodności w
grupach kobiet
przed 19 rokiem
życia wyniósł w
1997 roku
odpowiednio 19,5 i
5,5 (urodzenia żywe
na 1000 kobiet w
danym wieku)



Ogólny
współczynnik
dzietności kobiet
obniżył się do
wartości 1,51 w
1997



Nie zapewnia to
zastępowalności
pokoleń

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

5

BADANIA OPINII KOBIET

W WIEKU ROZRODCZYM



wykonane w Polsce
w roku 2005
wskazują, że jakość
opieki medycznej
nad tą grupą nie jest
satysfakcjonująca.



Okazało się, że tylko
1% kobiet
ciężarnych zgłasza
się do lekarza przed
planowaną ciążą



Niedostateczna jest

jakość poradnictwa

w zakresie

planowania rodziny.



Opieka

przedkoncepcyjna

dotyczy wszystkich

kobiet w wieku

rozrodczym, które

nie są w ciąży,

niezależnie od tego

czy planują ciążę czy

nie.

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

6

UDOWODNIONO, ŻE..



stan zdrowia kobiety

przed ciążą wywiera

znaczący wpływ na

prawidłowy przebieg

ciąży i rozwój

dziecka przed i po

narodzinach



Wdrożenie opieki

przedciążowej

zapewnia później

wczesne objęcie

opieką ciężarnej



Fakt ten,
powinien wpłynąć
na zmniejszenie
częstości
występowania
poronień
samoistnych i
wad wrodzonych
u dzieci.

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

7

OBSZARY WYMAGAJĄCE

POPRAWY



Poprawa stanu
zdrowia matki i
dziecka jest możliwa
poprzez następujące
działania w opiece
przedciążowej
podejmowane u
kobiet nieciężarnych
planujących lub
nieplanujących ciążę



Dostępność i
odpowiednia jakość
poradnictwa
przedciążowego
obejmującego m. in.,



Planowanie rodziny



Prewencja i wczesne
wykrywanie
nowotworów



Wczesne wykrywanie i
leczenie chorób
przenoszonych drogą
płciową

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

8

CD.................

CD.................



Badania
przesiewowe w
kierunku niektórych
zakażeń i
ewentualnie
szczepienie



Prewencję
niektórych zaburzeń
rozwojowych



Poprawę stanu
odżywienia



Prozdrowotny styl

życia



Zaprzestanie

palenia nikotyny



Optymalny stan

zdrowia u

przewlekle chorych



Ocena ryzyka

chorób genetycznie

uwarunkowanych

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

9

PROBLEMY W OPIECE

PRZEDKONCEPCYJNEJ



Wiek kobiety



Praca zawodowa



Palenie papierosów



Inne nałogi
(alkoholizm,
narkomania)



Waga ciała (dieta)



Istniejące choroby



Przyjmowane leki



Stan zdrowia
partnera



Nieprawidłowy
przebieg
poprzednich ciąż i
porodów



Profilaktyka
niektórych wad
rozwojowych przy
pomocy kwasu
foliowego

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

10

PROBLEMY CD....



Występujące w
rodzinie choroby
uwarunkowane
genetycznie



Obserwacja cyklu
miesięcznego
(temperatury ciała)



Ocena płodności



Poradnictwo w
przypadkach
zaburzeń płodności



Poradnictwo dotyczące

metod planowania

rodziny



Poradnictwo w

przypadkach zaburzeń

płodności



Ochrona drugiej fazy

cyklu miesięcznego



Badanie obecności p –

ciał różyczkowych

(ewentualne

szczepienie i odłożenie

ciąży o 3 m – ce)

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

11

PROBLEMY CD...



Ocena odporności p –
ko wirusowemu
zapaleniu wątroby,
ewentualne szczepienie



Ocena obecności p –
ciał p – ko Toksoplazma
Gondi



Ocena obecności p –
ciał p – ko HIV



Wczesne zgłoszenie się
do lekarza podczas
ciąży



Wykonanie badań:



WR



Grupy krwi i Rh



Ewentualnie p – ciał
anty Rh



Morfologii krwi



Moczu



Badania cytologicznego



Zaprzestanie
stosowania metod
planowania rodziny

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

12

CELE

CELE



A – ODLEGŁY



Poprawa stanu
zdrowia matek i
dzieci poprzez
poprawę jakości
opieki w okresie
przedciążowy

m

m



B – KRÓTKO



TERMINOWY



Poprawa do końca

2010 roku poradnictwa

przedciążowego, aby

uzyskać znaczący

wzrost odsetka kobiet

ciężarnych, które

przed ciążą zgłosiły się

do lekarza w celu

uzyskania porady



Uzyskanie poprawy

jakości porad

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

13

ZALEDWIE CO DRUGA

CIĄŻA W POLSCE



jest planowana i
poprzedzona
odpowiednimi
przygotowaniami



Przedstawiane
badania
przygotowała
firma Merck
producent
Feminatalu N



Wyniki pierwszej
części badania,
poświęconej
przygotowaniom
do ciąży, pokazują,
że tylko połowa
mam planowała
macierzyństwo i
przygotowała się
do niego

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

14

Tymczasem.....

Tymczasem.....



im wcześniej kobieta

im wcześniej kobieta

rozpocznie

rozpocznie

przygotowania do ciąży,

przygotowania do ciąży,

tym większe są szanse

tym większe są szanse

na jej pomyślny

na jej pomyślny

przebieg

przebieg



Pacjentkom, które

Pacjentkom, które

rozważają zajście w

rozważają zajście w

ciążę w ciągu

ciążę w ciągu

najbliższych 6 miesięcy,

najbliższych 6 miesięcy,

należy doradzić

należy doradzić

wprowadzenie zmian w

wprowadzenie zmian w

dotychczasowym stylu

dotychczasowym stylu

życia

życia



Powinny one

Powinny one

odpowiednio

odpowiednio

wcześnie

wcześnie

ograniczyć

ograniczyć

spożywanie

spożywanie

używek, a także

używek, a także

wykazywać większą

wykazywać większą

dbałość o zdrowie,

dbałość o zdrowie,

bo od tego zależy

bo od tego zależy

zdrowie dziecka

zdrowie dziecka

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

15

PRZYSZŁE MATKI....

PRZYSZŁE MATKI....



muszą być

muszą być

aktywne i zdrowo

aktywne i zdrowo

się odżywiać

się odżywiać



Np.., niedobory

Np.., niedobory

żelaza to

żelaza to

podstawowa

podstawowa

przyczyna

przyczyna

występowania

występowania

niedokrwistości u

niedokrwistości u

kobiet w ciąży

kobiet w ciąży



Problem ten o wiele

Problem ten o wiele

częściej dotyczy

częściej dotyczy

matek, u których

matek, u których

zapasy żelaza były

zapasy żelaza były

naruszone jeszcze

naruszone jeszcze

przed zajściem w

przed zajściem w

ciążę, chociażby z

ciążę, chociażby z

powodu obfitych

powodu obfitych

miesiączek lub

miesiączek lub

błędów w

błędów w

odżywianiu

odżywianiu

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

16

ABY UCHRONIĆ SIĘ PRZED

SZCZEGÓLNIE GROŹNYMI



w czasie ciąży
niedoborami, warto
zawczasu zwrócić
szczególną uwagę na
spożywane posiłki



Należy również
polecać kobietom
preparaty
witaminowo –
mineralne jeszcze
przed zajściem w
ciążę



Polki, które
rzeczywiście chcą
przygotować się do
ciąży, wprowadzają
poważne zmiany w
swoim stylu życia



Niemal 90% z nich
podejmuje aktywne
ku temu działania

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

17

DIETA PRZED CIĄŻĄ...



Przed planowaną
ciążą należy
zaprzestać
wszelkich diet,



Należy utrzymać
optymalną wagę
odpowiednią do
wzrostu i wieku



Należy unikać
otyłości



W tym przypadku
należy:



Zmienić styl życia



Uprawiać gimnastykę



Zmodyfikować dietę



Należy jednak unikać
głodówek – zaburzają
równowagę
hormonalną i w
skrajnych przypadkach
hamują owulację

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

18

PO PODJĘCIU DECYZJI

PO PODJĘCIU DECYZJI

O CIĄŻY

O CIĄŻY

...

...



należy znaleźć

należy znaleźć

dobrego lekarza

dobrego lekarza

położnika

położnika



Dobrze jest kiedy

Dobrze jest kiedy

jeden lekarz

jeden lekarz

prowadzi ciążę od

prowadzi ciążę od

początku do końca

początku do końca



Szybciej zareaguje

Szybciej zareaguje

na wszelkie

na wszelkie

nieprawidłowości

nieprawidłowości



Jeśli kobieta stosowała

Jeśli kobieta stosowała

antykoncepcję

antykoncepcję

hormonalną – należy

hormonalną – należy

odstawić tabletki na 2

odstawić tabletki na 2

– 3 miesiące przed

– 3 miesiące przed

planowanym terminem

planowanym terminem

zajścia w ciążę

zajścia w ciążę



Ten czas jest kobiecie

Ten czas jest kobiecie

dany aby organizm

dany aby organizm

wrócił do normy a cykl

wrócił do normy a cykl

miesięczny odzyskał

miesięczny odzyskał

naturalną

naturalną

prawidłowość

prawidłowość

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

19

CD....

CD....



RÓŻYCZKA



U ciężarnych jest
poważną chorobą,
która może
spowodować
wady rozwojowe
u dz

ieci

ieci



WIRUSOWE
ZAPALENIE
WĄTROBY



Jeśli kobieta nie
była szczepiona p
– ko WZW typu B,
należy polecić jej
szczepienie jak
najszybciej

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

20

CD............



TOKSOPLAZMOZA



To choroba

odzwierzęca, jeśli

ciężarna zachoruje

na nią po 16 t.c.,

może poważnie

uszkodzić

rozwijający się płód



Należy wykonać

badanie w kierunku

obecności p – ciał



P – ciała mają za
zadanie chronić
organizm przed
rozprzestrzenianiem
się zakażenia w
organizmie przy
kontakcie z zarazkami



Jeżeli w badaniu nie
stwierdza się p – ciał,
badanie należy
powtórzyć jeszcze 2 –
3 razy

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

21

CD..............

CD..............



Należy przede

wszystkim unikać

zakażenia, czyli:



Nie jeść

surowego mięsa



Myć dokładnie

jarzyny



Unikać kontaktu z

kotami i ich

odchodami



Przestrzegać

zasad higieny



Jeżeli wynik

badania IgG jest

(+) – oznacza, że

kobieta ma p –

ciała i w zasadzie

jest zabezpieczona

przed chorobą



Higieny jednak

nigdy nie za dużo

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

22

CELEM OPIEKI PRZEDKONCEPCYJNEJ

ZATEM JEST...



Dobre zdrowie fizyczne i psychiczne

przyszłych rodziców



Urodzenie zdrowego dziecka w

odpowiednim czasie i miejscu



Prowadzenie zdrowego stylu życia



Przekazanie informacji o

szkodliwości picia alkoholu i palenia

papierosów, używaniu narkotyków,

niekontrolowanego stosowania leków

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

23

CD.....

CD.....



Odpowiednie życie płciowe



Prewencja chorób przenoszonych
drogą płciową



Zgłoszenie się po poradę
przedkoncepcyjną przed
planowaną ciążą



Odpowiednia edukacja

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

24

OGROMNĄ ROLĘ DZISIAJ

PRZYPISUJE SIĘ

POŁOŻNYM



To one właśnie mają obowiązek
prowadzić działalność edukacyjną i
promocyjną zarówno w środowisku,
jak i w placówkach ochrony zdrowia



Tylko rodzice mający rzetelną
wiedzę i umiejętności mogą
stworzyć najlepsze warunki do
prawidłowego rozwoju dzieci

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

25

PRZEMIANY ZACHODZĄCE W

POLITYCE ZDROWOTNEJ PAŃSTWA



wpłynęły na zmianę postaw
świadomości i jakości usług
świadczonych przez położne



Dziś położna polska pracuje w zgodzie w
nowoczesnymi trendami i standardami
wytyczonymi przez kraje UE



Główny nacisk kładzie się na działalność
edukacyjną, promocyjną i profilaktyczną

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

26

DO OBOWIĄZKÓW

POŁOŻNEJ NALEŻY:



Świadczenie usług edukacyjno –
zdrowotnych w zakresie
przygotowania do życia w rodzinie



Nauczanie metod planowania
rodziny



Ochrona macierzyństwa i ojcostwa



Świadczenie opieki
przedkoncepcyjnej

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

27

POŁOŻNA POWINNA BYĆ

ŹRÓDŁEM....



wiarygodnych i rzetelnych
informacji dla przyszłych rodziców



Prawidłowo i fachowo prowadzona
przez nią opieka
przedkoncepcyjna decyduje o
jakości życia i zdrowia przyszłego
pokolenia

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

28

DOKUMENTY



Ustawa z 5 lipca 1996 roku o
zawodach pielęgniarki i położnej
mówi o prowadzeniu przez położne
działalności edukacyjno –
zdrowotnej w zakresie
przygotowania do życia w rodzinie,
metod planowania rodziny oraz
ochrony macierzyństwa i ojcostwa

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

29

DOKUMENTY CD......



Rozporządzenie MZiOpS z 2 września

1997 r., położna jest uprawniona do

wykonywania samodzielnie

świadczeń, które obejmują :



Sprawowanie opieki

przedkoncepcyjnej nad kobietą w

celu przygotowania jej do

świadomego planowania rodziny, w

tym także opieki nad noworodkiem i

niemowlęciem

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

30

DOKUMENTY CD....



Prowadzenie poradnictwa w
zakresie przygotowania rodziny do
pełnienia funkcji prokreacyjnej



Przygotowanie kobiet do
prowadzenia samoobserwacji we
wszystkich okresach życia w celu
wczesnego wykrywania i likwidacji
czynników ryzyka schorzeń
nowotworowych

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

31

PORADNICTWO

ZDROWOTNE i EDUKACJA



w zakresie opieki przedkoncepcyjnej

prowadzone przez położną powinno

obejmować kobietę i jej partnera



Położna rozpowszechnia wiedzę na temat

czynników ryzyka i złego stylu życia

wpływającego negatywnie na prokreację



Uczy naturalnych metod planowania

rodziny, sprzyjających poznaniu fizjologii

własnego ciała



Zapoznaje z nowoczesnymi metodami i

techniką zapobiegania ciąży

28.06.21 21:41

Opieka przedkoncepcyjna

32

POŁOŻNA POMAGA

KOBIETOM...



W przezwyciężeniu lęku i strachu

przed ciążą i macierzyństwem



Wzmacnia przekonania kobiet o

korzyściach płynących z właściwego

przygotowania się do ciąży



Zachęca głównie młode kobiety do

korzystania z porady

przedkoncepcyjnej, nawet jeśli w

najbliższej przyszłości nie planuje

ciąży