PSYCHOLOGIA
Jest to proces polegający na zapamiętywaniu,
przechowywaniu i odtwarzaniu treści doznanych
uprzednio emocji, myśli, spostrzeżeń oraz
czynności ruchowych.
* Kora mózgu (zwłaszcza płaty czołowe i ciemieniowe) - pamięć
długotrwała.
* Płat ciemieniowy zawiera również szkicownik wzrokowo-
przestrzenny, ważny dla pamięci krótkotrwałej jak i długotrwałej
pamięci skojarzeniowej.
* Hipokamp - pamięć przestrzenna, pamięć epizodyczna o
pośrednim czasie życia.
* Ciało migdałowate - pamięć emocjonalna (utajona).
* Pamięć proceduralna - prążkowie, jądra podstawy mózgu
(skorupa, jądro ogoniaste), móżdżek i kora ruchowa odpowiedzialne
są za pamięć umiejętności;
Jądro ogoniaste - pamięć genetyczna, instynktowne formy
zachowania, silnie aktywne u zakochanych, zaburzenia prowadzą do
zachowań obsesyjno-kompulsywnych.
PROCESY PAMIĘCI
Spostrzegane
przedmioty wywołują
zmiany w neuronach w
postaci śladów
pamięciowych
Zapamię
tanie
Zmiany te utrzymują
się, chociaż wywołujący
je bodziec przestał
działać
Przechow
ywanie
Dzięki tym zmianom
rozpoznajemy przedmioty
jako znane i
reprodukujemy
je
Przypomin
anie
Pamięć ultrakrótkotrwała (pamięć sensoryczna,
rejestr sensoryczny, efekt Sperlinga) – pamięć
ta jest bezpośrednim rezultatem zadziałania
bodźca na receptor. Wyróżnia się pamięć
ikoniczną, dotyczącą wrażeń wzrokowych,
trwającą ok. 0,5 sek., oraz pamięć echoiczną,
związaną z bodźcami słuchowymi, trwającą ok.
2-3 sek. J.S.
Pamięć krótkotrwała (ang. short-term
memory, STM) - wykorzystywana jest do
czasowego zapamiętywania danych
zmysłowych lub informacji pobranej z
pamięci długotrwałej,czy rezultatów
procesów przetwarzania danych w mózgu
(np. wyników obliczeń czy wniosków
rozumowań).
Pamięć długotrwała (z ang. long-term memory, LTM) - stanowi
trwały magazyn śladów pamięciowych, o teoretycznie
nieograniczonej pojemności i czasie przechowywania.
LTM określa się jako pamięć trwałą lub wtórną.
* pamięć deklaratywna
o pamięć semantyczna
o pamięć epizodyczna (zawierająca pamięć
autobiograficzną)
* pamięć niedeklaratywna
o pamięć proceduralna
o habituacja
o warunkowanie
o torowanie
Pamięć
gatunkow
a
osobnicza
rodzaj
przypomnień
rozpo
znaw
cza
odtwó
rcza
trwałość
LTM
STM
USTM
odrocz
ona
b
ezpo
średni
a
słowna
mimo
wolna
dowol
na
logiczn
a
mecha
niczna
seman
tyczna
epizod
yczna
obrazo
wa
uczuć
udział woli
rozumieni
e
przedmiot
Zanikanie – informacja zostaje zapomniana
Interferencja – informacja jest blokowana przez inne doświadczenia
Nieskuteczne wydobycie – informacja nie daje sie zlokalizować
Motywowane zapomnienie – informacja zostaje ukryta przed
świadomością
Amnezja dziecięca to całkowite wymazanie z pamięci epizdoycznej
przeżyć z okresu do dwóch lat.
Chociaż pamięć epizodyczna zanika, zostaje pamięć semantyczna.
Prawdopodobnie niemowlęta nie tworzą śladów pamięci tak jak
dzieci; może wynika to z późnego dojrzewania hipokampa?
Urazy z wczesnego dzieciństwa moga mieć wpływ na zachowanie,
chociaż nie są pamiętane w jawny sposób.
Amnezja następcza brak możliwości zapamiętania nowych
wydarzeń, dotyczy pamięci opisowej, nie narusza pamięci
nieopisowej, można więc nauczyć się nowych umiejętności.
Powodują ją uszkodzenia wzgórza, płatów skroniowych, kory
przedczołowej, hipokampa i okolic: kory okołomigdałowatej, części
przedniej kory śródwęchowej, kory zakrętu przyhipokampalnego i
bruzdy węchowej.
Amnezja wsteczna polegająca na utracie
pamięci w odniesieniu do zdarzeń, których
dana osoba była świadkiem przed urazem,
będącym powodem amnezji.
Choroba Alzheimera (łac. Morbus Alzheimer,
ang. Alzheimer's disease) – postępująca,
degeneracyjna choroba ośrodkowego układu
nerwowego, charakteryzująca się
występowaniem otępienia.
Hipomnezja – osłabienie pamięci
Hipermnezja – powracanie wspomnień z traumatycznego zdarzenia
Paramnezja – zespół zafałszowania pamięci
Demencja starcza – opętania powodowane starzeniem sie mózgu
Deja vu to odczucie, że już to kiedyś przeżyliśmy, a jednocześnie
przekonanie, że to nie jest możliwe, trwa zwykle kilka sekund.
Jest to zaburzenie pamięci, odczucie znajomości sytuacji (powstające
prawdopodobnie na skutek aktywności w okolicach zakrętu
przyhipokampowego płata skroniowego) i jednoczesna wiedza, że jest
ona nowa.
Rzadkie przypadki zwane "déja vecu" to niemal ciągłe wrażenie déja
vu, u osob z uszkodzeniami mózgu - nie ogladają wcale TV bo mają
wrażenie, że już to widzieli.
Jamais Vu to wrażenie obcości rzeczy dobrze nam znanych, od
drobiazgów, np. pisowni wyrazu, do epizodów, np. pomieszczenia, w
którym często przebywaliśmy.
http://www.is.umk.pl/~duch/Wyklady/Mozg/10-1-pam.htm
Fizjologia człowieka, T. IV Stanisław konturek
Anatomia i Fizjologia Człowieka, Aleksander Michajlik
Psychologia, Jacek Formański