EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W8

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W8

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

1.

1.

ANALIZA PODSTAWOWYCH FORMUŁ

ANALIZA PODSTAWOWYCH FORMUŁ

OPISUJĄCYCH EFEKTYWNOŚĆ ROZWIĄZAŃ

OPISUJĄCYCH EFEKTYWNOŚĆ ROZWIĄZAŃ

PROJEKTOWYCH

PROJEKTOWYCH

Stosowane w budownictwie oceny rozwiązań

Stosowane w budownictwie oceny rozwiązań

projektowych mogą dotyczyć:

projektowych mogą dotyczyć:



efektywności rozwiązań projektowych,

efektywności rozwiązań projektowych,



oceny cząstkowej dotyczącej poszczególnych

oceny cząstkowej dotyczącej poszczególnych

własności rozwiązania,

własności rozwiązania,



kompleksowej oceny porównawczej wariantów

kompleksowej oceny porównawczej wariantów

rozwiązania,

rozwiązania,

i mogą mieć charakter ocen ilościowych i

i mogą mieć charakter ocen ilościowych i

jakościowych.

jakościowych.

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

W ocenie efektywności rozwiązań projektowych

W ocenie efektywności rozwiązań projektowych

podstawowym miernikiem efektywności

podstawowym miernikiem efektywności

ε

ε

jest stosunek

jest stosunek

przewidywanych efektów (rezultatów) do

przewidywanych efektów (rezultatów) do

przewidywanych nakładów, co zapisujemy:

przewidywanych nakładów, co zapisujemy:

ε = C/N

(2.4)

(2.4)

gdzie:

gdzie:

C

C

– określona miara uzyskanych efektów (jakość

– określona miara uzyskanych efektów (jakość

rozwiązania, której interpretacja jest zależna od rodzaju

rozwiązania, której interpretacja jest zależna od rodzaju

zadania, funkcji celu sformułowanej dla tego zadania),

zadania, funkcji celu sformułowanej dla tego zadania),

N

N

– suma poniesionych nakładów (środków

– suma poniesionych nakładów (środków

umożliwiających realizacje zadania, które mogą być

umożliwiających realizacje zadania, które mogą być

wyrażone wartością pieniężną – kapitałochłonność lub

wyrażone wartością pieniężną – kapitałochłonność lub

innymi miernikami, jak np. materiałochłonność,

innymi miernikami, jak np. materiałochłonność,

energochłonność itp.).

energochłonność itp.).

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

Zapis ten jest bardzo ogólny. W zależności od sposobu

Zapis ten jest bardzo ogólny. W zależności od sposobu

możliwego przeciwstawienia efektów nakładom

możliwego przeciwstawienia efektów nakładom

rozróżnić można następujące rodzaje efektywności:

rozróżnić można następujące rodzaje efektywności:

Efektywność operacyjna

Efektywność operacyjna

ε

ε

o

o

, która odpowiada wartości

, która odpowiada wartości

miary korzyści

miary korzyści

C

C

przy założeniu, że nakłady (środki)

przy założeniu, że nakłady (środki)

mają postać zbioru

mają postać zbioru

Z

Z

ograniczonych zasobów, nie

ograniczonych zasobów, nie

będących wzajemnymi substytutami:

będących wzajemnymi substytutami:

ε

ε

o

o

=

=

C [z

C [z

i

i

=const]

=const]

(

(

2.5)

2.5)

gdzie:

gdzie:

z

z

i

i

– zasoby,

– zasoby,

z

z

i

i





Z

Z

,

,

Wartość efektywności operacyjnej jest tym większa,

Wartość efektywności operacyjnej jest tym większa,

im lepiej zostaną wykorzystane będące do

im lepiej zostaną wykorzystane będące do

dyspozycji ograniczone zasoby.

dyspozycji ograniczone zasoby.

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

Efektywność kosztowa

Efektywność kosztowa

ε

ε

k

k

, która jest

, która jest

stosunkiem między miarą

stosunkiem między miarą

przewidywanych efektów (rezultatów

przewidywanych efektów (rezultatów

jakościowych, nie wyrażonych w

jakościowych, nie wyrażonych w

jednostkach pieniężnych) a kosztem

jednostkach pieniężnych) a kosztem

odpowiadającym przewidywanej

odpowiadającym przewidywanej

sumie nakładów (wyrażonych w

sumie nakładów (wyrażonych w

jednostkach pieniężnych):

jednostkach pieniężnych):

K

C

k





EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

Dla zadań, których celem jest ulepszanie

Dla zadań, których celem jest ulepszanie

jakości istniejącego przedmiotu (np. w

jakości istniejącego przedmiotu (np. w

budownictwie do „modernizacji” rozwiązań,

budownictwie do „modernizacji” rozwiązań,

polegającej na przebudowie obiektu)

polegającej na przebudowie obiektu)

efektywność kosztowa jest stosunkiem

efektywność kosztowa jest stosunkiem

wzrostu korzyści do wzrostu nakładów,

wzrostu korzyści do wzrostu nakładów,

wtedy wzór (2.6) przybiera postać:

wtedy wzór (2.6) przybiera postać:



gdzie:

gdzie:

ΔC

ΔC

– wzrost korzyści,

– wzrost korzyści,



ΔK

ΔK

– wzrost nakładów (kosztów).

– wzrost nakładów (kosztów).

K

C

k









EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

Efektywność ekonomiczna

Efektywność ekonomiczna

ε

ε

e

e

używana jest

używana jest

wówczas gdy zarówno przewidywane

wówczas gdy zarówno przewidywane

efekty (korzyści) jak i nakłady (potrzebne

efekty (korzyści) jak i nakłady (potrzebne

środki) dają się wyrazić w jednostkach

środki) dają się wyrazić w jednostkach

pieniężnych:

pieniężnych:

gdzie:

gdzie:

ΔF

ΔF

– kwota zysków (oszczędności)

– kwota zysków (oszczędności)

przewidywana w wyniku realizacji

przewidywana w wyniku realizacji

zadania

zadania







K

F

e



EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH









e

w

p

K

K

K

K

gdzie:
K

p

– koszt projektowania,

K

w

– koszt wytwarzania,

K

e

– koszt eksploatacji.

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

Dla przewidywanego okresu

Dla przewidywanego okresu

użytkowania

użytkowania

T

T

u

u

(w latach)

(w latach)

otrzymujemy tzw. roczną stopę

otrzymujemy tzw. roczną stopę

zwrotu nakładów:

zwrotu nakładów:

100%

T

S

u

e

zn







EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

Odmienną interpretację efektywności, opartą na

Odmienną interpretację efektywności, opartą na

pojęciu zasobów, zaproponował Wasiutyński:

pojęciu zasobów, zaproponował Wasiutyński:

Zbiór zasobów dla

Zbiór zasobów dla

j

j

-tego przedsięwzięcia ma postać:

-tego przedsięwzięcia ma postać:



gdzie:

gdzie:

M

M

j

j

– zasoby materiałowe,

– zasoby materiałowe,



E

E

j

j

– zasoby energetyczne,

– zasoby energetyczne,



L

L

j

j

– zasoby pracy,

– zasoby pracy,



V

V

j

j

– przestrzeń,

– przestrzeń,



T

T

j

j

– czas.

– czas.

 

 

 

 

 

 





T

V

L

L

E

E

M

M

j

n

j

1

j

n

j

1

j

n

j

1

j

L

E

M

,

;

...

;

...

;

...

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

Efektywność użytkowa przedmiotu technicznego

Efektywność użytkowa przedmiotu technicznego





u

u

, która jest

, która jest

stosunkiem ilości zasobów zaoszczędzonych dzięki wprowadzeniu

stosunkiem ilości zasobów zaoszczędzonych dzięki wprowadzeniu

do użytkowania przedmiotu technicznego, do ilości zasobów

do użytkowania przedmiotu technicznego, do ilości zasobów

zużytych na wytworzenie i eksploatację tego przedmiotu. Mamy

zużytych na wytworzenie i eksploatację tego przedmiotu. Mamy

wówczas:

wówczas:



gdzie:

gdzie:





Z

Z





=(Z

=(Z

o

o

-Z

-Z





)

)

– efekt użytkowy przedmiotu

– efekt użytkowy przedmiotu





,

,



Z

Z

o

o

– miara łącznej ilości zasobów niezbędnych w sytuacji gdy nie

– miara łącznej ilości zasobów niezbędnych w sytuacji gdy nie

ma przedmiotu

ma przedmiotu





,

,



Z

Z





– miara łącznej ilości zasobów niezbędnych w sytuacji, gdy

– miara łącznej ilości zasobów niezbędnych w sytuacji, gdy

dysponujemy przedmiotem

dysponujemy przedmiotem





,

,



N

N





, N

, N

r

r

– ilość zasobów niezbędnych do zaprojektowania,

– ilość zasobów niezbędnych do zaprojektowania,

wytworzenia i eksploatacji przedmiotu

wytworzenia i eksploatacji przedmiotu





.

.









N

N

Z

u







EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH



Wstępna analiza ostatniego z omówionych

Wstępna analiza ostatniego z omówionych

mierników oceny efektywności rozwiązań

mierników oceny efektywności rozwiązań

projektowych prowadzi do stwierdzenia, że tak

projektowych prowadzi do stwierdzenia, że tak

pojmowana efektywność sprowadza się w

pojmowana efektywność sprowadza się w

rezultacie do efektywności ekonomicznej.

rezultacie do efektywności ekonomicznej.

Chcąc bowiem oszacować łączną ilość zasobów

Chcąc bowiem oszacować łączną ilość zasobów

należy wyrazić je za pomocą wspólnej

należy wyrazić je za pomocą wspólnej

jednostki miary, którą najczęściej jest

jednostki miary, którą najczęściej jest

jednostka pieniężna. W dalszej wykładu

jednostka pieniężna. W dalszej wykładu

omówiona zostanie zatem efektywność

omówiona zostanie zatem efektywność

ekonomiczna, najczęściej stosowana do oceny

ekonomiczna, najczęściej stosowana do oceny

rozwiązań projektowych i przedsięwzięć

rozwiązań projektowych i przedsięwzięć

inwestycyjnych w budownictwie.

inwestycyjnych w budownictwie.

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

2. METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

2. METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

EKONOMICZNEJ PRZEDSIĘWZIĘĆ

EKONOMICZNEJ PRZEDSIĘWZIĘĆ

BUDOWLANYCH

BUDOWLANYCH

2.1. WSTĘP

2.1. WSTĘP

Pojęcie ekonomicznej efektywności jest w

Pojęcie ekonomicznej efektywności jest w

literaturze ekonomicznej rozumiane

literaturze ekonomicznej rozumiane

rozmaicie. Najczęściej jest ono utożsamiane

rozmaicie. Najczęściej jest ono utożsamiane

z takimi pojęciami jak: skuteczność,

z takimi pojęciami jak: skuteczność,

sprawność, produktywność produkcyjnego

sprawność, produktywność produkcyjnego

majątku trwałego, wydajność pracy.

majątku trwałego, wydajność pracy.

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

Wyróżnić można trzy naturalne

Wyróżnić można trzy naturalne

czynniki wyznaczające ekonomiczną

czynniki wyznaczające ekonomiczną

efektywność przedsięwzięć

efektywność przedsięwzięć

inwestycyjnych, są to:

inwestycyjnych, są to:



relacja między nakładami i efektami,

relacja między nakładami i efektami,



czas,

czas,



stopa procentowa (dyskontowa) jako

stopa procentowa (dyskontowa) jako

parametr rachunku.

parametr rachunku.

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH



Relacja między nakładami a efektami można

Relacja między nakładami a efektami można

wyrazić w następujących postaciach:

wyrazić w następujących postaciach:





(2.12)

(2.12)



gdzie:

gdzie:

P

P

– efekt produkcji w roku albo w całym

– efekt produkcji w roku albo w całym

okresie eksploatacji,

okresie eksploatacji,



K

K

– koszt eksploatacji w roku albo w całym okresie

– koszt eksploatacji w roku albo w całym okresie

eksploatacji,

eksploatacji,



I

I

– nakład inwestycyjny.

– nakład inwestycyjny.

K

I

P

P

K

I

I

K

P

I

K

P











lub

lub

lub

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

Ze względu na fakt, że w większości

Ze względu na fakt, że w większości

przedsięwzięć inwestycyjnych nakłady oraz

przedsięwzięć inwestycyjnych nakłady oraz

efekty ponoszone są w dłuższym okresie czasu

efekty ponoszone są w dłuższym okresie czasu

powstaje problem porównywalności

powstaje problem porównywalności

poszczególnych wielkości pochodzących

poszczególnych wielkości pochodzących

różnych okresów (terminów) czasu. Rachunek

różnych okresów (terminów) czasu. Rachunek

procentowy i dyskontowy umożliwia, przy

procentowy i dyskontowy umożliwia, przy

użyciu parametru jakim jest stopa procentowa

użyciu parametru jakim jest stopa procentowa

(dyskontowa), porównanie tych wielkości,

(dyskontowa), porównanie tych wielkości,

poprzez sprowadzenie ich do jednego,

poprzez sprowadzenie ich do jednego,

ustalonego momentu czasu.

ustalonego momentu czasu.

W rachunku procentowym odnosząc wielkość z

W rachunku procentowym odnosząc wielkość z

chwili wcześniejszej do przyszłości, tj.

chwili wcześniejszej do przyszłości, tj.





t

0

t

p

1

k

k





EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

a w rachunku dyskontowym sprowadzając

a w rachunku dyskontowym sprowadzając

wielkość przyszłą do chwili wcześniejszej,

wielkość przyszłą do chwili wcześniejszej,

tj.

tj.

gdzie:

gdzie:

k

k

0

0

– wielkość w chwili wcześniejszej,

– wielkość w chwili wcześniejszej,



k

k

t

t

– wielkość w chwili późniejszej,

– wielkość w chwili późniejszej,



p

p

– stopa procentowa (dyskontowa),

– stopa procentowa (dyskontowa),



t

t

– okres oprocentowania (dyskontowania).

– okres oprocentowania (dyskontowania).





t

t

p

1

1

k

k





0

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

Najczęściej w metodach oceny efektywności ekonomicznej

Najczęściej w metodach oceny efektywności ekonomicznej

stosowana jest metod dyskontowa ze względu na

stosowana jest metod dyskontowa ze względu na

zainteresowanie inwestora oceną przedsięwzięcia na

zainteresowanie inwestora oceną przedsięwzięcia na

początku jej użytkowania.

początku jej użytkowania.

Znajomość stopy procentowej (dyskontowej), pełniącą rolę

Znajomość stopy procentowej (dyskontowej), pełniącą rolę

parametru, jest konieczna w rachunku procentowym lub

parametru, jest konieczna w rachunku procentowym lub

dyskontowym. Wielkość stopy procentowej

dyskontowym. Wielkość stopy procentowej

(dyskontowej) wyznacza się zazwyczaj uwzględniając:

(dyskontowej) wyznacza się zazwyczaj uwzględniając:

aktualną stopę oprocentowania kredytów

aktualną stopę oprocentowania kredytów

długoterminowych na rynku kapitałowym,

długoterminowych na rynku kapitałowym,

stopę procentową płaconą od tych kredytów przez firmę,

stopę procentową płaconą od tych kredytów przez firmę,

stopę procentową wyrażającą aktualne koszty pozyskania

stopę procentową wyrażającą aktualne koszty pozyskania

kapitału będącego w dyspozycji przedsiębiorstwa.

kapitału będącego w dyspozycji przedsiębiorstwa.

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

2.2.PROSTE METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

2.2.PROSTE METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

EKONOMICZNEJ PRZEDSIĘWZIĘĆ

EKONOMICZNEJ PRZEDSIĘWZIĘĆ

BUDOWLANYCH

BUDOWLANYCH

Proste metody oceny efektywności ekonomicznej nie

Proste metody oceny efektywności ekonomicznej nie

uwzględniają zmian wartości pieniądza w czasie i

uwzględniają zmian wartości pieniądza w czasie i

są najczęściej wykorzystywane do wstępnej oceny i

są najczęściej wykorzystywane do wstępnej oceny i

selekcji przedsięwzięć inwestycyjnych.

selekcji przedsięwzięć inwestycyjnych.

Do najbardziej rozpowszechnionych zaliczyć należy

Do najbardziej rozpowszechnionych zaliczyć należy

przede wszystkim:

przede wszystkim:



okres zwrotu nakładów,

okres zwrotu nakładów,



prostą stopę zwrotu (zysku),

prostą stopę zwrotu (zysku),



analizę progu rentowności uzupełnioną o analizę

analizę progu rentowności uzupełnioną o analizę

wrażliwości.

wrażliwości.

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

Okres zwrotu nakładów jest czasem niezbędnym do odzyskania

Okres zwrotu nakładów jest czasem niezbędnym do odzyskania

nakładów poniesionych na realizacje przedsięwzięcia z

nakładów poniesionych na realizacje przedsięwzięcia z

uzyskiwanych nadwyżek finansowych (tj. zysk netto +

uzyskiwanych nadwyżek finansowych (tj. zysk netto +

amortyzacja). W przypadku gdy w poszczególnych latach

amortyzacja). W przypadku gdy w poszczególnych latach

eksploatacji nadwyżki są identyczne, okres zwrotu (

eksploatacji nadwyżki są identyczne, okres zwrotu (

O

O

) zapisuje

) zapisuje

się następująco:

się następująco:

gdzie:

gdzie:



N

N

– nakłady na realizację przedsięwzięcia,

– nakłady na realizację przedsięwzięcia,



D

D

– roczne nadwyżki finansowe z eksploatacji przedsięwzięcia.

– roczne nadwyżki finansowe z eksploatacji przedsięwzięcia.

D

N

O 

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

Nadwyżki finansowe (

Nadwyżki finansowe (

D

D

) można obliczać według ich wartości

) można obliczać według ich wartości

nominalnej (prosty okres zwrotu nakładów, ang.

nominalnej (prosty okres zwrotu nakładów, ang.

SPBT

SPBT

- Simple Pay

- Simple Pay

Back Time) lub, stosując metodę dyskonta, według wartości

Back Time) lub, stosując metodę dyskonta, według wartości

zaktualizowanej. Ten drugi sposób jest wykorzystywany w

zaktualizowanej. Ten drugi sposób jest wykorzystywany w

porównywaniu wariantów przedsięwzięć charakteryzujących się

porównywaniu wariantów przedsięwzięć charakteryzujących się

zróżnicowanymi nadwyżkami w poszczególnych latach eksploatacji.

zróżnicowanymi nadwyżkami w poszczególnych latach eksploatacji.

 

 

Prosta stopa zwrotu (zysku) określa stosunek rocznego zysku,

Prosta stopa zwrotu (zysku) określa stosunek rocznego zysku,

uzyskiwanego w okresie funkcjonowania przedsięwzięcia, do

uzyskiwanego w okresie funkcjonowania przedsięwzięcia, do

poniesionych nakładów inwestycyjnych:

poniesionych nakładów inwestycyjnych:



gdzie:

gdzie:



R

R

e

e

– prosta stopa zwrotu (zysku),

– prosta stopa zwrotu (zysku),



Z

Z

n

n

– roczny zyska netto,

– roczny zyska netto,



K

K

w

w

– zainwestowany kapitał własny.

– zainwestowany kapitał własny.

100%

K

Z

R

w

n

e





EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

2.3.DYSKONTOWE METODY OCENY

2.3.DYSKONTOWE METODY OCENY

EFEKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ

EFEKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH –

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH –

UWZGLĘDNIENIE CZYNNIKA CZASU

UWZGLĘDNIENIE CZYNNIKA CZASU



Metoda wartości zaktualizowanej netto

Metoda wartości zaktualizowanej netto

NPV

NPV

(Net

(Net

Present Value),

Present Value),



Metoda wewnętrznej stopy zwrotu

Metoda wewnętrznej stopy zwrotu

IRR

IRR

(

(

Internal

Internal

Rate of Return

Rate of Return

),

),



Metoda wskaźnika opłacalności

Metoda wskaźnika opłacalności

PI

PI

,

,



Metoda zmodyfikowanej wewnętrznej stopy zwrotu

Metoda zmodyfikowanej wewnętrznej stopy zwrotu

MIRR

MIRR

(

(

Modified Internal Rate of Return

Modified Internal Rate of Return

),

),



Metoda wskaźnika wartości zaktualizowanej netto

Metoda wskaźnika wartości zaktualizowanej netto

NPVR

NPVR

(Net Present Value Ratio).

(Net Present Value Ratio).

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH



Metoda wartości zaktualizowanej netto (

Metoda wartości zaktualizowanej netto (

NPV

NPV

) pozwala określić aktualną na

) pozwala określić aktualną na

moment dokonywania oceny wartości wpływów i wydatków pieniężnych

moment dokonywania oceny wartości wpływów i wydatków pieniężnych

związanych z realizacją ocenianego przedsięwzięcia. Wartość zaktualizowana

związanych z realizacją ocenianego przedsięwzięcia. Wartość zaktualizowana

netto

netto

NPV

NPV

określona jest jako suma zdyskontowanych oddzielnie dla każdego

określona jest jako suma zdyskontowanych oddzielnie dla każdego

roku przepływów pieniężnych netto

roku przepływów pieniężnych netto

NCF

NCF

(Net Cash Flow), zrealizowanych w

(Net Cash Flow), zrealizowanych w

całym okresie czasu objętym rachunkiem przy stałym poziomie stopy

całym okresie czasu objętym rachunkiem przy stałym poziomie stopy

dyskontowej. Do obliczeń

dyskontowej. Do obliczeń

NPV

NPV

wykorzystuje się następujące równanie:

wykorzystuje się następujące równanie:



gdzie:

gdzie:

NPV

NPV

– wartość zaktualizowana netto,

– wartość zaktualizowana netto,



NCF

NCF

t

t

– przepływy pieniężne netto w kolejnych latach okresu obliczeniowego,

– przepływy pieniężne netto w kolejnych latach okresu obliczeniowego,



CO

CO

t

t

– współczynnik dyskontowy dla kolejnych lat okresu obliczeniowego

– współczynnik dyskontowy dla kolejnych lat okresu obliczeniowego

(właściwy dla przyjętego poziomu stopy procentowej),

(właściwy dla przyjętego poziomu stopy procentowej),



t

t

= 0, 1, 2, ...,

= 0, 1, 2, ...,

n

n

– kolejny rok okresu obliczeniowego.

– kolejny rok okresu obliczeniowego.









n

t

t

t

CO

NCF

NPV

0

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

Metoda wewnętrznej stopy zwrotu (

Metoda wewnętrznej stopy zwrotu (

IRR

IRR

) polega na wyznaczeniu takiej stopy

) polega na wyznaczeniu takiej stopy

procentowej

procentowej

p

p

, przy której

, przy której

NPV

NPV

=0. Przedsięwzięcie określa się jako

=0. Przedsięwzięcie określa się jako

korzystne ekonomicznie jeśli tak wyliczona wartość stopy procentowej jest

korzystne ekonomicznie jeśli tak wyliczona wartość stopy procentowej jest

wyższa od istniejącej kalkulacyjnej stopy dyskontowej. Poziom wewnętrznej

wyższa od istniejącej kalkulacyjnej stopy dyskontowej. Poziom wewnętrznej

stopy zwrotu ocenianego przedsięwzięcia obliczamy następującą formułą:

stopy zwrotu ocenianego przedsięwzięcia obliczamy następującą formułą:



gdzie:

gdzie:



IRR

IRR

– wewnętrzna stopa zwrotu,

– wewnętrzna stopa zwrotu,



i

i

1

1

– poziom stopy procentowej, przy którym

– poziom stopy procentowej, przy którym

NPV

NPV

>0,

>0,



i

i

2

2

– poziom stopy procentowej, przy którym

– poziom stopy procentowej, przy którym

NPV

NPV

<0,

<0,



PV

PV

– poziom

– poziom

NPV

NPV

obliczonej na podstawie

obliczonej na podstawie

i

i

1

1

,

,



NV

NV

– poziom

– poziom

NPV

NPV

obliczonej na podstawie

obliczonej na podstawie

i

i

2

2

.

.





NV

PV

i

i

PV

i

IRR

1

2

1











EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

Metoda wskaźnika opłacalności (

Metoda wskaźnika opłacalności (

PI

PI

) określa względną

) określa względną

opłacalność projektu jako relację zdyskontowanych

opłacalność projektu jako relację zdyskontowanych

przychodów i wydatków, czyli ile groszy przyniesie

przychodów i wydatków, czyli ile groszy przyniesie

każdy zainwestowany zgodnie z przedsięwzięciem złoty.

każdy zainwestowany zgodnie z przedsięwzięciem złoty.

gdzie:

gdzie:



PI

PI

– wskaźnik opłacalności (rentowności),

– wskaźnik opłacalności (rentowności),



CIF

CIF

t

t

– przewidywane strumienie pieniężne wpływów (zysk netto + amortyzacja) w

– przewidywane strumienie pieniężne wpływów (zysk netto + amortyzacja) w

kolejnych latach badanego okresu,

kolejnych latach badanego okresu,



COF

COF

t

t

– przewidywane strumienie pieniężne wydatków (nakładów) w kolejnych latach

– przewidywane strumienie pieniężne wydatków (nakładów) w kolejnych latach

badanego okresu,

badanego okresu,



k

k

– wymagana przez inwestora stopa zwrotu (alternatywny koszt kapitału).

– wymagana przez inwestora stopa zwrotu (alternatywny koszt kapitału).























n

t

t

t

n

t

t

t

k

1

COF

k

1

CIF

PI

0

0

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

Metoda zmodyfikowanej wewnętrznej stopy zwrotu (

Metoda zmodyfikowanej wewnętrznej stopy zwrotu (

MIRR

MIRR

) jest

) jest

roczną stopą procentową zrównującą zdyskontowane nakłady

roczną stopą procentową zrównującą zdyskontowane nakłady

ze zdyskontowanymi przychodami przy założeniu, że roczne

ze zdyskontowanymi przychodami przy założeniu, że roczne

przychody są reinwestowane w kolejnych latach badanego

przychody są reinwestowane w kolejnych latach badanego

okresu:

okresu:

gdzie:

gdzie:



MIRR

MIRR

– wewnętrzna zmodyfikowana stopa zwrotu,

– wewnętrzna zmodyfikowana stopa zwrotu,



TV

TV

– wartość przyszła (końcowa) przychodów reinwestowanych w kolejnych

– wartość przyszła (końcowa) przychodów reinwestowanych w kolejnych

latach badanego okresu,

latach badanego okresu,



k

k

– wymagana przez inwestora stopa zwrotu (alternatywny koszt kapitału) oraz

– wymagana przez inwestora stopa zwrotu (alternatywny koszt kapitału) oraz

stopa reinwestycji, czyli stopa zwrotu stosowana w razie ponownego

stopa reinwestycji, czyli stopa zwrotu stosowana w razie ponownego

zainwestowania uwolnionych strumieni pieniężnych.

zainwestowania uwolnionych strumieni pieniężnych.









t

t

t

MIRR

1

TV

k

1

COF









EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

Metoda wskaźnika wartości zaktualizowanej netto (

Metoda wskaźnika wartości zaktualizowanej netto (

NPVR

NPVR

)

)

wykorzystywana jest do porównywania przedsięwzięć

wykorzystywana jest do porównywania przedsięwzięć

mających różne (co do wartości lub czasu) nakłady

mających różne (co do wartości lub czasu) nakłady

kapitałowe. Metoda

kapitałowe. Metoda

NPV

NPV

nie możne być w takich przypadkach

nie możne być w takich przypadkach

stosowana gdyż jest ona jedynie miernikiem realizowanych

stosowana gdyż jest ona jedynie miernikiem realizowanych

przepływów pieniężnych netto, nie wyraża natomiast

przepływów pieniężnych netto, nie wyraża natomiast

precyzyjnie różnic w poziomie rentowności alternatywnych

precyzyjnie różnic w poziomie rentowności alternatywnych

sposobów wykorzystania kapitału. Wskaźnik

sposobów wykorzystania kapitału. Wskaźnik

NPVR

NPVR

jest relacją

jest relacją

NPV

NPV

oraz obecnej wartości zaktualizowanej wymaganego

oraz obecnej wartości zaktualizowanej wymaganego

nakładu inwestycyjnego

nakładu inwestycyjnego

PVI

PVI

i wyraża się wzorem:

i wyraża się wzorem:

dzie:

dzie:



NPVR

NPVR

– wskaźnik wartości zaktualizowanej netto,

– wskaźnik wartości zaktualizowanej netto,



NPV

NPV

– wartość zaktualizowana netto,

– wartość zaktualizowana netto,



PVI

PVI

– obecna wartość wymaganego nakładu inwestycyjnego (present value of the

– obecna wartość wymaganego nakładu inwestycyjnego (present value of the

investment).

investment).

PVI

NPV

NPVR

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

EKONOMIKA W BUDOWNICTWIE W7

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH