Spedycja

Zagadnienia prawne i

dokumentacyjne

Umowy zawierane przez

spedytora

Umowa

spedycji

Umowa

przewozu

Prawa i obowiązki stron

umowy spedycji

Umowa

stron

OPWS

Kodeks

Cywilny

Umowa

zlecenia

Umowa spedycji w Polsce

• Kodeks Cywilny art. 794 – 804

(umowa nazwana)

• Kodeks Cywilny art. 796 (przepisy

o umowie zlecenia)

• Ogólne Polskie Warunki

Spedycyjne (OPWS)

Charakter prawny umowy

w innych krajach

• System francuski – „komis transportowy”

– przyjmujący zlecenie (komisant)

zawiera umowy kupna – sprzedaży na

rachunek dającego zlecenie (komitenta)

lecz w imieniu własnym

• System niemiecki – czynność prawnie

wyodrębniona, nawiązuje do systemu

francuskiego

• System angielski – umowa agencyjna
• Iberyjski – rodzaj usług transportowych

Ogólne Polskie Warunki

Spedycyjne (OPWS)

• Zbiór norm regulujących prawa i

obowiązki stron umowy spedycji

• Mają charakter fakultatywny
• Podstawą obowiązywania –

umowa stron

• Mogą być stosowane w obrotach

krajowych i zagranicznych

OPWS 2002

• Opracowane przez Polską Izbę

Spedycji i Logistyki

• Kompleksowo określają prawa i

obowiązki stron

• Bazują na K.C. – uszczegółowienie

i uzupełnienie z punktu widzenia
praktyki

Kodeks Cywilny art. 795

• Przepisy Kodeksu cywilnego o

spedycji stosuje się do spedycji o
tyle, o ile nie jest ona
uregulowana odrębnymi
przepisami

Umowa przewozu

• Spedytor może sam dokonać

przewozu i w tym wypadku ma
jednocześnie prawa i obowiązki
przewoźnika (art.. 800 k.c.)

• Przyjęcie zlecenia

transportowego na zasadach
OPWS

Umowa spedycji w Polsce

• Umowa spedycja jest odmianą

umowy zlecenia (art. 796 k.c.)

• Umowa kwalifikowana
• Umowa wzajemna
• Odpłatna i konsensualna (do jej

zawarcia wystarczy złożenie
oświadczenia woli przez strony)

Spedytor

• Kodeks cywilny nie definiuje

pojęcia spedytora

Umowa spedycji w Polsce

• Spedytorem może być ten, kto

zawodowo i za wynagrodzeniem, w
imieniu własnym albo w imieniu
dającego zlecenie, na rachunek
zleceniodawcy, podejmuje się wysyłania
lub odbioru przesyłki oraz innych
czynności związanych z jej przewozem

• Spedytor zawsze działa na rachunek

swego zleceniodawcy

Kodeks Cywilny art. 794

• Spedytor zobowiązuje się za

wynagrodzeniem w zakresie
działalności swego przedsiębiorstwa
do wysyłania lub odbioru przesyłki
albo do dokonania innych usług
związanych z jej przewozem

• Spedytor może występować w imieniu

własnym albo w imieniu dającego
zlecenie

Umowa spedycji w Polsce

• w imieniu własnym – nie istnieje żaden

stosunek prawny pomiędzy np. przewoźnikiem,

z którym spedytor zawiera umowę a

zleceniodawcą spedytora. Podmiotem praw i

obowiązków jest wyłącznie spedytor

• w imieniu dającego zlecenie – podmiotem praw

i obowiązków zawartych przez spedytora w

tym charakterze umów jest jego zleceniodawca

• K.C. nie przewiduje żadnej szczególnej formy

umowy spedycji

Umowa spedycji –

wyrażenie woli

• Do 2000 zł – każde zachowanie

się ujawniające wolę w sposób
dostateczny (art. 60 k.c.)

• Powyżej 2000 – umowa powinna

być stwierdzona pismem dla
celów dowodowych (art.. 75 k.c.)

Umowa spedycji -

zawarcie

• Przyjęcie zlecenia spedycyjnego
• Spedytor powinien niezwłocznie

powiadomić o rezygnacji z
przyjęcia zlecenia (art.. 736 k.c.)

• Zlecenie nie wymaga formy

pisemnej (par. 8 OPWS 2002)

Umowa spedycji –

obowiązki spedytora

• Wykonywać czynności z należytą

starannością

• Niezwłocznie powiadamiać o trudnościach
• Spedytor podejmuje decyzje zgodnie z

domniemaną wolą i interesem klienta

• Spedytor podejmuje wszystkie czynności,

które są niezbędne dla prawidłowego
wykonywania konkretnej umowy i które
chronią zleceniodawcę od ponoszenia
zbędnych kosztów spedycji

Umowa spedycji –prawa

spedytora

• Wynagrodzenie
• Zwrot wydatków
• zaliczka
• Współdziałanie w zakresie

niezbędnym do wykonywania
umowy spedycji

Prawa i obowiązki

spedytora

Umowa

spedycji

Zlecenie

spedycyjne

Prawa i

obowiązki

spedytora

Podstawowe obowiązki

zleceniodawcy

• Uprawnieniom spedytora

odpowiadają obowiązki jego
zleceniodawcy

• Zwrot wydatków
• zaliczka
• Współdziałanie w zakresie

niezbędnym do wykonywania
umowy spedycji

Odpowiedzialność stron

umowy spedycji

• Z tytułu niewykonania lub

nienależytego wykonania umowy
na zasadach określonych w art.
471k.c.

• Ograniczenia odpowiedzialności

spedytora

• Szkody wynikłe z czynów

niedozwolonych (art.. 415 k.c.)

Art. 471 k.c.

Dłużnik zobowiązany jest do

naprawienia szkody wynikłej

z niewykonania lub

nienależytego wykonania

zobowiązania, chyba, że

niewykonanie lub nienależyte

wykonanie jest następstwem

okoliczności, za które dłużnik

nie odpowiada

Ograniczenia

odpowiedzialności

spedytora - art. 799 k.c.

• Spedytor nie odpowiada za

przewoźników i dalszych
spedytorów, jeśli nie ponosi winy
w wyborze

• Odpowiedzialność – spedytor

zastępczy

Ograniczenia

odpowiedzialności

spedytora - art. 801 k.c.

• Odszkodowanie za stratę nie może

przekraczać zwykłej wartości przesyłki,

chyba, że szkoda wynikła z winy umyślnej

lub rażącego niedbalstwa spedytora

• Odpowiedzialność – spedytor zastępczy
• Spedytor nie ponosi odpowiedzialności za

ubytek nie przekraczający granic ustalonych

we właściwych przepisach, a w braku takich

przepisów – granic zwyczajowo przyjętych

• Rzeczy cenne – gdy właściwości były podane

przy zawieraniu umowy

Wypowiedzenie umowy

spedycji

• W każdym czasie
• Zwrot kosztów i części

wynagrodzenia

• Jeżeli nie było ważnego powodu –

naprawa szkody

• Spedytor nie może zrzec się z góry

uprawnienia do wypowiedzenia

umowy z ważnych powodów (art..

746 w zw. Z art.. 795 k.c.)

Umowa o współpracy

między spedytorem i

przewoźnikiem w zakresie

przewozu towarów

Współpraca spedytora i

przewoźnika opiera się

najczęściej na umowie

zlecenia

Formy współpracy

• Umowa zlecenia
• Umowa

o

współpracy

przewozowych;

Zalety umów o

współpracy

• stabilizacja
• uproszczenie

Umowa o współpracy nie

eliminuje umowy zlecenia

Przedmiot umowy o

współpracy

• Zakres usług,
• Zasoby przewoźnika (sprzęt,

ludzie)

• Podstawowe obowiązki

przewoźnika w stosunku do
spedytora

Umowa o współpracy –

zobowiązania przewoźnika

• Kierowcy
• Zakaz postoju w obszarach

zwiększonego ryzyka

• Stan taboru
• Dozór podczas załadunku i wyładunku
• Postępowanie kierowców wobec

klientów spedytora i innych osób

Przewoźnik zobowiązuje

się do zwrotu

udokumentowanych

podatków, opłat i kar

• niewłaściwie wykonane zlecenie

przewozowe,

• brak rozliczenia z dokumentów

Każda zmiana dyspozycji

traktowana jest jako

zmiana umowy o

współpracy lub zlecenia

Powierzenie wykonania

zlecenia innemu

przewoźnikowi

Po uzyskaniu wyraźnej zgody

zleceniodawcy (spedytora)

Rozwiązanie umowy

• Naruszenie tajemnicy określonej w

umowie

• Nieinformowanie spedytora o

przeszkodach w wykonywaniu zleceń

• Uszkodzenie, zniszczenie lub utraty

przesyłki

• Narażenie spedytora na poważne

szkody w wyniku niedbalstwa

przewoźnika

Rozliczenie dokumentów

przewozowych

• Zwrot spedytorowi natychmiast

po wykonaniu przewozu
egzemplarza listu przewozowego
potwierdzonego przez odbiorcę
(CMR 24)

• Potwierdzenie otrzymania

dokumentów

Udokumentowanie

postoju

• Kartą postoju
• Jeżeli partner odmawia – wpis do

listu przewozowego

Czas postoju

• Polska wolne od postoju – 24 h
• Unia Europejska – 6-12 h
• Przekroczenie czasu – opłata za

każdą godzinę lub dobę

Przewoźnik ma prawo do

opłat za postój tylko

wtedy, gdy poinformuje

spedytora na piśmie o

rozpoczęciu postoju

Wyjaśnienia - przewoźnik

• Okoliczności związanych z utratą, zaginięciem,

kradzieżą lub uszkodzeniem przesyłki

• Otrzymania od załadowcy lub odbiorcy instrukcji

odbiegającej od przyjętego zlecenia/listu

przewozowego – jako umowy przewozu

• Reklamacji i zastrzeżeń zgłoszonych przez

załadowcę (do pojazdu) lub odbiorcy przesyłki –

odnośnie stanu towaru

• Przyczyn nieterminowego podstawienia pojazdu

do załadunku lub wyładunku

Rozliczenia z

przewoźnikiem

• Faktura VAT wraz z listem

przewozowym (oryginał), ew. inne
dokumenty

• Pisemne wyjaśnienia powstałych

nieprawidłowości

Umowa zlecenia

Kodeks Cywilny – art. 734-751

Umowa zlecenia -

wynagrodzenie

• Obligatoryjnie – chyba, że

postanowiono inaczej

• Według taryfy, zgodnie z umową,

zgodnie z wartością pracy

• Po wykonaniu zlecenia – jeżeli nie

postanowiono inaczej

Umowa zlecenia -

przyjęcie

• Zleceniobiorca musi zawiadomić

o rezygnacji z przyjęcia zlecenia

• Zleceniodwca musi zawiadomić o

rezygnacji z zlecenia

• Zleceniobiorca musi zawiadomić

o przekazaniu zlecenia osobom
trzecim

Odpowiedzialność

przyjmującego zlecenie

• Odpowiedzialność za zastępcę jak za

swoje własne czyny

(odpowiedzialność solidarna)

• Bez uprawnienia – także za szkody

przypadkowe

• Informowanie o przebiegu sprawy
• Po wykonaniu zlecenia –

sprawozdanie, wydanie rzeczy i

pieniędzy

Odpowiedzialność

dającego zlecenie

• Zwrot wydatków, wraz z

odsetkami

• Zaliczka na wydatki
• Zwrot wydatków i części

wynagrodzenia w przypadku
wypowiedzenia zlecenia oraz
zapłata za szkodę

Umowa przewozu

Obowiązki i odpowiedzialność

przewoźnika

Prawa przewoźnika

• Sprawdzenie dokładności danych

w liście przewozowym

• Sprawdzenie stanu towaru
• Wpisania zastrzeżeń
• Poświadczenie przyjęcia towaru

na dokumencie przewozowym

Obowiązki przewoźnika

• Nie odpowiada za prawidłowość i

kompletność dokumentów i
danych

• Odpowiada za ich dostarczenie,

utratę, zagubienie, zniszczenie,
uszkodzenie (CMR)

Odpowiedzialność

przewoźnika – prawo do

roszczenia

• Odszkodowanie za

niedostarczenie dokumentów
celnych – w terminie określonym
w dokumentach przewozowych

Odpowiedzialność

przewoźnika – prawo

załadowcy do roszczenia

• Odszkodowanie za za niewłaściwe

obchodzenie się z dokumentami –
do wysokości jaka
przysługiwałaby mu w razie
zaginięcia towaru

• Niezależnie od straty