Głównym adwersarzem ludzkości nie jest już śmierć, lecz choroby
chroniczne
zdecydowanie ograniczające możliwości normalnego
funkcjonowania
w „trzecim wieku”
Golini, Vivio, 1996
REHABILITACJA
Proces starzenia się
Starzenie się,
jest to fizjologiczny proces
pojawiający się wraz z wiekiem, polegający na
stałym zmniejszaniu się aktywności biologicznej
organizmu,
co
przejawia
się
w mniejszej zdolności do regeneracji i adaptacji.
W procesie starzenia się mają miejsce trzy
główne mechanizmy:
1) komórki nie rozmnażające się ulegają uszkodzeniu i obumarciu
(dotyczy to głównie komórek nerwowych),
2) komórki rozmnażające się charakteryzują się znacznie mniejszą
aktywnością biologiczną i nieprawidłowościami w funkcjonowaniu
(przykładem mogą być komórki odpowiedzialne za odporność
organizmu,
z czym wiąże się znacznie większa częstość zachorowań na choroby
zakaźne, autoalergiczne i nowotworowe),
3) zmiany w strukturze substancji międzykomórkowej np. kolagenu
tkanki łącznej, co objawia się m.in.: zmarszczkami, wiotką i cienką
skórą.
Proces starzenia się jest to okres w życiu człowieka , który
charakteryzuje
się:
pojawianiem związanych z wiekiem zmian degeneracyjnych
w narządach i układach,
zwiększona chorobowość , a właściwie wielochorobowość.
Najczęstszymi chorobami są przede wszystkim choroby układu
krążenia,
choroby narządu ruchu.
Cechą charakterystyczną wieku podeszłego jest występowanie
nawracających problemów klinicznych:
brak łaknienia,
utrata masy ciała,
zaburzenia wodno-elektrolitowe,
zaburzenia regulacji cieplnej,
omdlenia,
trudności w poruszaniu się,
upadki,
brak sprawności ruchowej,
splątanie,
nietrzymanie moczu,
ból,
zaburzenia snu,
odleżyny
Są to najczęstsze dolegliwości ludzi w starszym wieku.
Zmianami charakterystycznymi dla wieku starczego są:
hypokineza
obniżenie aktywności życiowej
zaniki mięśniowe
osteoporoza
zmiany zwyrodnieniowo-zniekształcające
tzw. „zespoły geriatryczne"- upadki, nietrzymanie moczu
lub stolca, zaparcia,
bezsenność, osłabienie pamięci, osłabienie słuchu,
zaburzenia percepcji,
odczuwania bólu, wydłużona faza zdrowienia.
Najczęstszym powikłaniem choroby u ludzi w podeszłym wieku jest
upośledzenie czynności, a więc zmniejszona zdolność do sprostania
potrzebom ustroju.
U osób starszych, w odróżnieniu od młodych, pierwszym objawem
nowej lub nawrotu przewlekłej choroby rzadko jest pojedyncza swoista
dolegliwość umożliwiająca rozpoznanie.
Objawy manifestują się najczęściej pod postacią jednej lub kilku
nieswoistych dolegliwości będących jedynie wyrazem upośledzonej
czynności.
Dolegliwości te zmniejszają poczucie niezależności u osób
starszych, ale niekoniecznie są charakterystycznymi objawami choroby.
ODRĘBNOŚCI REHABILITACJI W GERIATRII
1. Starzenie się tkanek.
Szybkość starzenia się zależy od budowy, ukrwienia, intensywności przemiany
materii, zdolności wiązania wody przez tkanki. Burger dzieli tkanki
w zależności od ich ukrwienia i zróżnicowania na tkanki bradytroficzne
i tachytroficzne.
W tkankach bradytroficznych brak jest naczyń włosowatych i wymiana substancji
odbywa się przez dyfuzję. Przemiana materii jest więc wolna, a odżywianie tkanek
gorsze (chrząstki, kości, ścięgna, soczewkę i rogówkę oka, zęby i pewne warstwy
tętnic).
Tkanki tachytroficzne są zaopatrzone w naczynia włosowate, są lepiej odżywione,
lepsza jest przemiana materii i utlenienie, dlatego wolniej się starzeją.
(tkanka mózgowa, mięśnie i narządy wewnętrzne).
2. Układ krążenia
Zmiany starcze w układzie naczyniowym.
W następstwie procesów starzenia się dochodzi do zmian w mięśniu
sercowym, a przede wszystkim w tętnicach. Wyrazem starzenia się
naczyń krwionośnych jest:
stwardnienie tętnic na skutek zmian miażdżycowych
(sklerotycznych).
zwapnienia tętnic - często umiejscawiają się w
tętnicach wieńcowych, odżywiających mięsień sercowy,
upośledzając jego wydolność,
nadciśnienie tętnicze.
Pierwszym krokiem w profilaktyce i leczeniu chorób układu krążenia
Jest modyfikacja stylu życia , określana mianem leczenia
niefarmakologicznego. Obejmuje ona:
redukcję nadwagi,
zaprzestania palenia,
ograniczenie używania soli, alkoholu, tłuszczów zwierzęcych
prostych węglowodanów,
a polega na zwiększeniu spożywania olejów roślinnych, błonnika
oraz
pokarmów bogatych w potas, magnez i wapń.
Istotna rola przypada regularnej aktywności fizycznej.
wdrożenie regularnych ćwiczeń fizycznych wywołuje
efekt hipotensyjny - w trakcie trwania wysiłku
fizycznego, zwłaszcza na początku kinezyterapii, ciśnienie
tętnicze
wzrasta,
w miarę przystosowania do wysiłku i zwiększenia
wydolności fizycznej, ćwiczenia o tym samym natężeniu
wykonywane
są
z towarzyszącym mniejszym wzrostem częstości rytmu i
ciśnienia.
W nadciśnieniu tętniczym zalecane jest obciążenie
izotoniczne,
o umiarkowanym natężeniu, dozowanym stopniowo do
obciążenia
40-60 % maksymalnego wysiłku fizycznego, 3-4 razy w
tygodniu od 15-20 minut dla początkujących, wydłużając
stopniowo do 30-45 minut dla bardziej zaawansowanych.
Najkorzystniejszy jest ogólny wysiłek dynamiczny:
bieganie, jazda na rowerze, pływanie, wiosłowanie, biegi
narciarskie. Nie jest zalecany wysiłek izometryczny
wyzwalający nadmierny wzrost ciśnienia i przyspieszenie
rytmu serca.
3. Układ oddechowy
W miarę starzenia się w układzie oddechowym, w płucach, zachodzą
zmiany,
które są przyczyną zmniejszenia wydolności fizycznej. Wydolność
fizyczna
w wieku 50 lat obniża się do 75—80%, w wieku 60 lat poniżej 70%, a w
wieku
70 lat do ok. 55%. Dochodzi do:
zmniejszenia elastyczności tkanki płucnej,
zaniku ścian pęcherzyków,
ograniczenia ruchomości klatki piersiowej, na skutek zwapnienia
żeber
i zmian zesztywniających kręgosłupa.
zmniejsza się pojemność życiowa płuc .
upośledzone jest zużycie tlenu przez tkanki.
Cele rehabilitacyjne wyznaczone dla chorego są następujące
(ale nie ograniczają się do tych kwestii):
poprawa oddychania (wzoru oddechowego),
większa aktywność,
poprawa jakości życia,
zwiększenie siły i wytrzymałości, z
dolność do wykonywania codziennych czynności życiowych, także
możliwość realizacji swojego hobby, możliwość podróżowania,
zmniejszenie niepokoju i/lub depresji,
zapobieganie zaostrzeniom i hospitalizacjom,
niezależność i wiara w siebie,
powrót do pracy.
4. Układ nerwowy
Starzenie się układu nerwowego rozpoczyna się zwykle powoli i dość
niepostrzeżenie, wywiera jednak duży wpływ na czynność innych
układów organizmu, wpływa na sprawność psychiczną człowieka.
Zmiany starcze w tkance nerwowej polegają na zaniku komórek, co
jest
Przyczyną:
otępienia starczego,
psychoz starczych,
zaburzeń pamięci,
a czasami zaburzeń psychicznych.
5. Narząd ruchu
Spadek masy kostnej i mięśniowej oraz zwiększenie ilości tkanki tłuszczowej
jest
cechą charakterystyczną normalnego procesu starzenia się. Zmniejszanie się
masy
mięśniowej jest związane z ograniczeniem siły mięśni, które odpowiada za:
osłabienie,
zwiększone ryzyko złamań,
obniżenie jakości życia,
utratę niezależności.
Te zmiany w układzie mięśniowo-szkieletowym odzwierciedlają proces starzenia
per se, ale są również następstwem ograniczenia aktywności fizycznej.
Aktywność ruchowa nastawiona na układ krążenia, taka jak
np.
chodzenie, jest korzystna dla:
utrzymania kondycji,
utrzymania właściwego ciężaru ciała,
zapobiega niesprawności ruchowej,
to jednak nie jest ona ukierunkowana w istotnym stopniu na
poprawę
stanu układu mięśniowo-szkieletowego u osób starszych.
6. Tkanka mięśniowa.
Rozwijają się u ludzi starszych postępujące procesy zaniku włókien
mięśniowych. Prowadzi to do zmniejszenia ich elastyczności,
kurczliwości i siły.
Utrata masy mięśniowej postępująca wraz ze starzeniem się,
którą
określa się mianem sarkopenii, ma łącznie ze współistniejącym
spadkiem siły mięśniowej dalekosiężny biologiczny wpływ na
jednostkę.
Wpływa na :
zmniejszenie metabolizmu podstawowego, czego następstwem jest
zaburzenie równowagi energetycznej (zwiększenie ryzyka licznych,
związanych z wiekiem zaburzeń, takich jak otyłość, cukrzyca
i nieprawidłowe odżywianie się),
ograniczenie mechanicznego obciążenia układu szkieletowego, co
z kolei wpływa negatywnie na gęstość kości i ich wytrzymałość,
ograniczone siły mięśniowej, co wpływa na utrudnienie wykonywania
codziennych zadań takich jak podnoszenie się z fotela i chodzenie.
7. Tkanka kostna- demineralizacja,
ubytek elastycznych elementów kości,
zaniki istoty korowej,
powiększenie przestrzeni międzybeleczkowych powodują
obniżenie wytrzymałości mechanicznej kości, zwiększają ich
kruchość i zmniejszają sprężystość.
starcze zrzeszotnienie kości, tzw. osteoporozy,
Zmianom starczym ulegają również więzadła, torebki stawowe,
a przede wszystkim chrząstka stawowa, co jest przyczyną rozwoju
procesów zwyrodnieniowo-zniekształcających, szczególnie w obrębie
kręgosłupa i stawów biodrowych.
Wyrazem starzenia się narządu ruchu jest postawa starcza,
charakteryzująca się zwiększeniem kifozy piersiowej i
zmniejszeniem
lordozy lędźwiowej.
Powoduje to przesunięcie środka ciężkości, ograniczenie
ruchomości
w stawach kończyn i kręgosłupa.
Podsumowując - do zmian w przebiegu procesu starzenia
organizmu
należy:
obniżenie stabilności naczynioruchowej,
obniżenie siły mięśniowej,
obniżenie pojemności tlenowej,
obniżone funkcje oddechowe,
demineralizacja,
naruszona integralność skóry,
tendencje do nieotrzymania moczu,
częściowa utrata zmysłu smaku , zapachu, pragnienia,
tendencje do dezorientacji.
Specyfika i ograniczenia rehabilitacji w geriatrii
Charakteryzująca starość wielochorobowość z jej licznymi
dolegliwościami,
ograniczenia wynikające ze schorzeń narządu ruchu i upośledzenie rezerw
czynnościowych sprzyjają jednak ograniczeniu aktywności ruchowej i
często
prowadzą do siedzącego trybu życia.
Sytuacja ta wymaga szczególnego podejścia i dostosowania
postępowania
rehabilitacyjnego do możliwości pacjenta, a w niektórych przypadkach
zaawansowanej choroby - podjęcia decyzji o zaniechaniu rehabilitacji.
Wdrożenie ćwiczeń, szczególnie przez osoby chore i nie
wytrenowane,
niesie ze sobą ryzyko:
zaostrzenia IHD ( choroba niedokrwienna serca),
nasilenia niewydolności krążenia,
upadków i urazów, które w podeszłym wieku stanowią
odrębny problem geriatryczny.
Do podstawowych zasad wdrażania rehabilitacji u osób
starszych należą:
indywidualny dobór rodzaju i czasu trwania ćwiczeń - u osób
mało aktywnych od 2-3 minut ćwiczeń z taką samą długością
odpoczynku
w ciągu 15 minut, a u osób powyżej 75 r.ż. nawet od 30
sekund, wydłużając o 3-60 sekund/tydzień,
stopniowe wydłużanie czasu trwania ćwiczeń, mając na
uwadze zmęczenie lub inne objawy złej tolerancji wysiłku,
docelowo do 30-45 minut, 3-5 razy w tygodniu,
małe lub umiarkowane natężenie wysiłku - najkorzystniej,
gdy wysiłek powoduje wzrost spoczynkowej częstości tętna
o 30 - 40 % rezerwy tętna,
[rezerwa tętna = częstość rytmu maksymalna - częstość
rytmu
spoczynkowa; częstość rytmu maksymalna = 220 -
wiek]
ćwiczenia powinny być proste, nieskomplikowane, mogą
być zastępowane spacerem, co najmniej 20 minut 6 razy w
tygodniu.
monitorowanie stanu pacjenta, zwłaszcza na początku
rehabilitacji.
Rehabilitacja chorych po udarach mózgu
UDAR MÓZGOWY - jest najczęstszą postacią uszkodzenia
ośrodkowego układu nerwowego występujący nagle,
przeważnie
we
śnie
lub
w
czasie
wzmożonej
psychofizycznej
aktywności,
i charakteryzujący się mniej lub więcej zaburzoną
świadomością oraz połowiczym porażeniem na tle zaburzeń
krążenia mózgowego.
Upośledzenie krążenia mózgowego jako przyczyna udaru
może
wystąpić pod wpływem różnorodnych zmian patologicznych
jak:
miażdżyca,
nadciśnienie tętnicze,
zaburzenia czynności serca,
choroby krwi,
procesy uciskowe (nowotwory) i urazy.
Typy udarów
Niedokrwienne (ok.80%)
Spowodowane zmianami zakrzepowymi w dużych naczyniach
szyjnych i mózgowych (ok.30%)
Spowodowane zmianami w małych tętnicach mózgowych
(ok.20%)
Spowodowane zatorem (ok.30%)
Krwotoczne (ok.20%)
Krwotoki śrómózgowe (ok.15%)
Krwotoki podpajęczynówkowe (ok.5%)
UDAR NIEDOKRWIENNY MÓZGU
Udar niedokrwienny - spowodowany gwałtownym zatrzymaniem
dopływu krwi do mózgu. Może być wynikiem niedrożności tętnicy
zaopatrującej lub niewystarczającym przepływem krwi przez dany
obszar mózgu.
Do zamknięcia tętnicy może doprowadzić:
zakrzep powstały w miejscu niedrożności lub
materiał zatorowy, który przemieścił się do naczynia mózgowego
Do powstawania zatorów mózgowych przyczyniają się niektóre
choroby
serca jak :
wady zastawek,
ostry zawał serca,
zaburzenia rytmu serca
Zaburzenia te nazwane są zatorem kardiogennym
zator wewnątrz tętniczy - gdy źródłem zatorów są zmiany
miażdżycowe w innych tętnicach, ulegające fragmentacji
i przemieszczeniu do tętnic mózgowych
zator paradoksalny - gdy w pewnych okolicznościach może
dochodzić do przedostania się materiału zatorowego z układu żylnego
(kończyn dolnych lub miednicy małej)
Do udaru niedokrwiennego może także doprowadzić gwałtowny uogólniony
spadek przepływu krwi przez naczynia (przy spadku ciśnienia krwi lub
nasilonych
zaburzeniach rytmu serca), który w połączeniu ze zwężeniem tętnic
mózgowych
powoduje niedostateczne zaopatrzenie mózgu w tym rejonie.
Ze względu na przebieg kliniczny niedokrwienia mózgu (czas trwania
objawów) wyróżniono:
Przejściowy atak niedokrwienny - objawy ogniskowych lub uogólnionych
zaburzeń czynności mózgu trwające poniżej 24 godzin.
Udar niedokrwienny z objawami odwracalnymi - objawy zaburzeń
czynności mózgu trwające powyżej 24 godzin, wycofujące się przed
upływem 21 dni.
Dokonany udar niedokrwienny - objawy trwałego zaburzenia funkcji
mózgu.
Udar postępujący - narastające objawy zaburzeń funkcji mózgu
spowodowane przyczynami naczyniowymi.
UDAR KRWOTOCZNY MÓZGU
Krwotok do mózgu (wylew) występuje przeważnie u chorych z
nadciśnieniem
tętniczym , rzadziej po urazie czaszki lub na tle skaz krwotocznych. Wiek
tych
chorych mieści się najczęściej w granicach 40—60 lat.
Udar krwotoczny występuje:
nagle w ciągu dnia pod wpływem silnej emocji lub gwałtownego wysiłku;
przebiega burzliwie, z utratą przytomności, wymiotami i zaburzeniem
oddychania.
Wylewy są zjawiskiem wtórnym, następstwem wcześniejszych
chorób
układu krążenia. Do najczęściej wymienianych zalicza się:
nadciśnienie tętnicze,
miażdżycę naczyń krwionośnych,
tętniaki.
Krwotoki mózgowe dają mniejszy procent przeżycia, usprawnianie
jest
mniej efektywne niż w tych przypadkach, w których przyczyną
udaru
był zakrzep.
Objawy udaru mózgu
W udarze najczęściej występuje niedowład lub porażenie mięśni
twarzy i kończyn po jednej stronie ciała - typowo po stronie
przeciwnej
niż lokalizacja udaru.
Niedowład - osłabienie siły mięśni. Może dotyczyć różnych grup
mięśni w zależności od miejsca uszkodzenia mózgu.
Porażenie - całkowity brak możliwości poruszania daną grupą
mięśni
Afazja - zaburzenia funkcji mowy spowodowane uszkodzeniem
ośrodków
mowy w mózgu. Może objawiać się:
zaburzeniami rozumienia mowy,
niemożnością przypominania sobie słów (np. nazw
przedmiotów),
kłopotami w prawidłowym wypowiadaniu słów i zdań lub
kombinacją wymienionych.
Towarzyszyć jej mogą trudności w:
czytaniu,
pisaniu
liczeniu.
Afazja występuje przy uszkodzeniu tak zwanej dominującej
półkuli
mózgu. W przypadku ludzi praworęcznych jest nią półkula
lewa.
zaburzenie widzenia w jednym lub obu oczach
zaburzenie chodzenia z utratą równowagi i zawrotami głowy
silny ból głowy bez znanej przyczyny
Zalecenia dla pacjentów z udarem mózgu i ich rodzin
zwracanie szczególnej uwagi na stronę niedowładną;
jak najczęstsze powtarzanie ćwiczeń i czynności dnia codziennego,
które są podstawą dalszego usprawniania po udarze;
instrukcje wydawane pacjentom powinny być proste i zrozumiałe,
w razie potrzeby powtarzane kilkakrotnie;
ćwiczenia należy zawsze rozpoczynać od utraconych prostych
czynności, następnie przejść do ćwiczenia bardziej
skomplikowanych
i nauki czynności dnia codziennego;
czynności skomplikowane należy powtarzać tak długo, aż
przestaną sprawiać trudność;
bardzo ważne jest koncentrowanie się zawsze na jednym zadaniu;
należy unikać rozpraszania uwagi, np. przez słuchanie radia,
oglądanie telewizji; pacjent powinien zawsze skupić się na
czynności, którą wykonuje;
po udarze mózgu często występują na początku trudności z
kontrolą zwieraczy, najczęściej ustępujące po powrocie aktywności
ruchowej; dlatego wskazane jest regularne i częste chodzenie
(doprowadzanie) chorego do toalety, np. co 2 godz,, nawet wtedy
gdy nie odczuwa on parcia na mocz;
w codziennej pielęgnacji należy zalecać branie prysznica
jako mniej niebezpieczne niż kąpiel w wannie;
do kabiny prysznicowej lub wanny pacjent powinien zawsze
wchodzić słabszą stroną, a wychodzić silniejszą;
w celu nauki samoobsługi i większego usamodzielnienia się
odzież
i obuwie muszą być łatwe do nakładania i zdejmowania;
dlatego jako zapięcia zaleca się zatrzaski lub rzepy;
jeśli u pacjenta występują trudności z połykaniem i żuciem,
trzeba przestrzegać zasady, aby potrawy były miękkie i
rozdrobnione; do ust należy brać małe kęsy, a po każdym z
nich
zwrócić
uwagę,
aby
w słabszej części ust nie zostały resztki jedzenia;
chory powinien pozostawać pod stałą kontrolą poradni
rehabilitacyjnej;
każdy chory powinien mieć indywidualnie dobrany, ale i
okresowo weryfikowany pomocniczy sprzęt ortopedyczny,
ułatwiający poruszanie się i wykonywanie podstawowych
czynności życiowych.
Rehabilitacja wczesna ma na celu:
uzyskanie maksymalnej sprawności ruchowej i samodzielności
w czynnościach życia codziennego,
zapobieganie powikłaniom wynikającym z unieruchomienia
chorego,
zmniejszenie ryzyka wystąpienia w późniejszym okresie
powikłań ze strony narządu ruchu, np. przykurczów stawowych,
zmniejszenie ryzyka pojawienia się patologicznych wzorców
ruchowych,
zapobieganie nadmiernej spastyczności lub wiotkości,
zapobieganie zaburzeniom ortostatycznym,
wcześniejszy powrót funkcji psychomotorycznych,
poprawę samopoczucia pacjenta, co zmniejsza ryzyko
wystąpienia osłabienia poczucia własnej godności i
związanej z tym postawy rezygnacyjnej chorego mającej
wpływ na ostateczny efekt rehabilitacji.
Cele te można osiągnąć przez:
odpowiednie ułożenie i częstą zmianę pozycji,
ćwiczenia oddechowe,
bierne ruchy kończyn, masaż i inne zabiegi fizykalne;
stopniową pionizację (siadanie, wstawanie, stanie, pierwsze
próby chodzenia),
ćwiczenia czynne,
terapię mowy,
terapię zaburzeń psychicznych (uwagi, emocji, funkcji
poznawczych, itd.),
terapię zajęciową.
We wczesnej rehabilitacji można wyróżnić dwa etapy:
a)
pierwszy - początkowy (pierwsze dni hospitalizacji)
b)
drugi - późniejszy (do 4-6 tygodnia choroby)
W pierwszym, początkowym okresie rehabilitacja
prowadzona jest
w oddziale udarowym lub innym, np. neurologicznym, głównie
siłami
tego oddziału lub zespołu udarowego z udziałem fachowego
zespołu
rehabilitacyjnego.
W drugim, późniejszym okresie wczesnej rehabilitacji za jej
prowadzenie odpowiedzialny jest przede wszystkim
specjalistyczny
zespół rehabilitacyjny. Może ona być prowadzona nadal na
oddziale
udarowym, neurologicznym lub innym oddziale szpitalnym, ale
najlepiej
w wyodrębnionych jednostkach, tzw. oddziałach rehabilitacji
udarów
mózgu , które mogą być częścią oddziału neurologicznego lub
rehabilitacyjnego.
W przypadku pacjentów, u których występują zaburzenia
funkcji
poznawczych, a więc: mowy, pisania, czytania, działania na
liczbach,
uwagi, spostrzegania, pamięci, myślenia, konstruowania,
niezbędne
jest prowadzenie różnorodnych form (w tym wspomaganych
komputerowo) terapii reedukacyjnej, mającej na celu
odbudowanie tych
zaburzonych czynności.
W celu obiektywizacji oceny chorego oraz monitorowania
przebiegu
leczenia zaleca się posługiwanie odpowiednimi skalami, takimi jak:
FIM (Pomiar Niezależności Funkcjonalnej) oceniający 18
czynności (8 z zakresu funkcji motorycznych i po 5 z zakresu
funkcji poznawczych i zdolności mobilnych chorego) .
Uproszczoną polską wersją FIM jest tzw.: wskaźnik funkcjonalny
"Repty" .
BI (Skala Barthel) oceniająca 10 czynności życia codziennego;
mało czuła w przypadkach dobrej sprawności czynnościowej
pacjenta, gdyż nie monitoruje procesu przywracania ruchów w
niedowładnych kończynach .
Różne skale oceny motorycznej, czy prosty test oceny
zdolności chorego do odwodzenia ramienia w stawie
barkowym
i wykonywania czynnych ruchów ręki.
Przesiewowa skala do oceny afazji, (FAST), pozwalająca
ocenić cztery podstawowe czynności językowe: rozumienie
mowy, ekspresję słowną, pisanie, czytanie.
Zalecenia:
Niedowładne kończyny powinny być ułożone w pozycji
zapobiegającej przykurczom;
Należy często zmieniać pozycję ciała chorego;
Planowane ćwiczenia rehabilitacyjne należy rozpocząć jak
najwcześniej, w pierwszej lub najpóźniej w drugiej dobie
choroby;
Intensywność ćwiczeń, ich rodzaj oraz czas trwania powinny
być indywidualnie dobrane do potrzeb i możliwości chorego;
U chorych nieprzytomnych lub nie współpracujących z powodu
zaburzeń funkcji poznawczych stosuje się ćwiczenia bierne;
Chorzy przytomni i wyrównani krążeniowo powinni być stopniowo
uruchamiani, począwszy od drugiej doby udaru mózgu;
Leczenie zaburzeń mowy, poprzedzone ich wnikliwą oceną, można
rozpocząć, gdy chory może podjąć współpracę z logopedą, nawet już
w pierwszej dobie udaru;
Wszyscy chorzy, u których niedowład wyraźnie ogranicza ich
zdolność do własnej aktywności ruchowej muszą mieć zapewnione
ćwiczenia
bierne
i oklepywanie klatki piersiowej;
Konieczna jest wczesna ocena pod kątem obecności zaburzeń uwagi.
Późniejszy etap wczesnej rehabilitacji
Zalecenia:
Do podstawowego programu ćwiczeń należy kwalifikować chorych
z umiarkowanym lub wyraźnym deficytem ruchowym, bez
zaburzeń funkcji poznawczych i cech niewydolności krążeniowo-
oddechowej, dobrze współpracujących z terapeutą.
Chorzy z dużym deficytem neurologicznym dysponujący dużą
tolerancją wysiłku fizycznego, mogą być kwalifikowani do tzw.
programu intensywnego.
Chorzy, którzy z różnych powodów nie podejmują współpracy
z terapeutą, mają bardzo duży stopień deficytu neurologicznego
lub znacznego stopnia cechy niewydolności krążeniowo-
oddechowej powinni być poddani odpowiednio dobranemu,
indywidualnemu programowi rehabilitacji.
Przebieg rehabilitacji należy monitorować za pomocą odpowiednich
skal, co najmniej raz na dwa tygodnie
U wszystkich chorych, którzy tego wymagają należy rozpocząć lub
kontynuować i intensyfikować terapię mowy i innych zaburzeń funkcji
poznawczych.
Należy dążyć do zaangażowania rodziny pacjenta w proces
rehabilitacji.
Celem terapii zajęciowej jest wyuczenie chorego podstawowych
czynności życia codziennego,
U chorych z dużym i nieodwracalnym deficytem neurologicznym
usprawnianie należy skoncentrować na kompensacji utraconych
funkcji.
Wczesna rehabilitacja ambulatoryjna
W oparciu o lokalne możliwości należy wybrać najbardziej dla chorego
odpowiednią formę leczenia ambulatoryjnego:
rehabilitacja w warunkach domowych - prowadzona pod kontrolą
zespołu rehabilitacyjnego,
rehabilitacja w przychodniach i poradniach rehabilitacyjnych,
rehabilitacja w ośrodkach dziennego pobytu, w których chorzy
spędzają 2-5 godzin dziennie, kilka dni w tygodniu.
Prawidłowe pielęgnowanie oparte na metodzie procesu pielęgnowania ma
wpływ na profilaktykę powikłań, a tym samym na zmniejszenie
śmiertelności
w omawianej grupie osób poszkodowanych.
Choroba Parkinsona
Choroba Parkinsona jest przewlekłą, postępującą zwyrodnieniową
chorobą ośrodkowego układu nerwowego (o.u.n.).
Objawy kliniczne choroby Parkinsona:
wzmożenie napięcia mięśniowego typu sztywności z objawem
koła zębatego lub rury ołowianej( przy uszkodzeniu
piramidowym) - prowadzi to do zaburzenia postawy ciała:
pochylona sylwetka
daszkowate ułożenie rąk (element zawsze się potwierdza)
objaw poduszki
zubożenie ruchowe - dotyczy zarówno ruchów dowolnych jak
i zautomatyzowanych,
chód drobnymi kroczkami z towarzyszącą niekiedy retro (do tyłu)-
lub propulsją (do przodu; przy dotknięciu chory leci do przodu),
lateropulsja - do boku,
amimia - twarz maskowata, nie ma wyrazu bólu,
miktografia - pismo nieczytelne,
bradylalia - mowa powolna, spowolnienie mowy;
mowa monotonna - skandowana, szept, kącik ust pochyla się
i wycieka ślina,
brak balansowania kończynami górnymi podczas chodzenia.
drżenie spoczynkowe (obj. kliniczne dalsze - obejmuje dystalne
części kończyn. W kończynach górnych ma charakter kręcenia
pigułek, liczenia pieniędzy,
objawy wegetatywne;
nadmierna czynność gruczołów skóry (łojowych, potowych)-
tzw. naoliwiona twarz
ślinotok
żywa gra naczyniowa - często zaczerwieniona twarz,
zaburzenia psychiczne:
depresja
spowolnienie psychiczne
otępienie
czasem zaburzenia emocjonalne
Spowolnienie ruchowe utrudnia choremu wykonywanie czynności
życiowych, zwiększa się w stanach nasilonej emocji, a w
połączeniu ze sztywnością i zaburzeniem odruchów posturalnych
prowadzi do nieprawidłowego chodu i skłonności do upadków.
W zaawansowanej chorobie dochodzić może do akinezji
i incydentów tzw. zamrożenia, czyli zablokowania ruchu
(niemożności poruszania się podczas wykonywania określonej
sekwencji ruchów).
Mogą też występować trudności w utrzymaniu pionowej postawy
ciała podczas stania na wąskiej podstawie lub nawet w siedzeniu
i przy zmianach pozycji.
Charakterystyczne są:
- pochylona sylwetka,
- uboga mimika
Typowa sylwetka chorego.
STADIA EWOLUCJI CHOROBY PARKINSONA wg Hoehna i
Yahra (1967)
Stadium 0
Brak objawów parkinsonowskich,
Stadium I
Objawy jednostronne, bez wpływu na
codzienne funkcjonowanie,
Stadium II
Objawy z przewagą po jednej stronie;
niewielkie upośledzenie
codziennego
funkcjonowania,
Stadium III
Obustronność objawów z zaznaczoną
niestabilnością postawy; chory
niezależny od
otoczenia,
Stadium IV
Upośledzenie sprawności znacznego
stopnia,
zachowane samodzielne
chodzenie,
Stadium V
Chory przykuty do wózka inwalidzkiego
lub
łóżka, całkowicie zależny od otoczenia.
REHABILITACJA
Leczenie farmakologiczne i rehabilitacja powinny się stale
uzupełniać.
Systematyczna, stale modyfikowana farmakoterapia w leczeniu
powinna uwzględnić, od wczesnych okresów, kompleksową
rehabilitację i zapewnić jej ciągłość przez całe życie pacjenta.
Rehabilitacja w szpitalu, ośrodku rehabilitacyjnym, sanatorium,
poradni rehabilitacyjnej odgrywa rolę diagnostyczno-
weryfikacyjną oraz edukacyjną dla pacjenta i jego rodziny
(opiekunów).
Ćwiczenia i aktywność fizyczna, będące podstawowym
elementem
rehabilitacji, powinny stać się rutynową częścią codziennych
zajęć
pacjenta.
„Rehabilitacja rozciąga się na okres zawarty miedzy
łóżkiem chorego a jego warsztatem pracy"
Howard Rusk
Cele rehabilitacji jako procesu medyczno-społecznego:
Profilaktyka wczesnego upośledzenia sprawności fizycznej
Profilaktyka wczesnego upośledzenia sprawności fizycznej
i psychicznej oraz stanu trwałej niepełnosprawności
Kompensacje ubytków funkcji uszkodzonych narządów i
układów organizmu ludzkiego
Adaptację, czyli przystosowanie pacjenta do zmienionych
przez chorego warunków bytowania w środowisku
Stworzenie warunków do jak najdłuższego zachowania
poczucia samodzielności i przydatności społecznej oraz
zapobieganie zmianie środowiska (przeniesienie do domu
opieki społecznej)
Rehabilitacja w chorobie Parkinsona wyznacza trzy kierunki
działania:
1. Ocena stopnia naruszenia sprawności fizycznej i
psychicznej
2. Usprawnianie lecznicze
3. Pomoc psychologiczno-zawodową
Ćwiczenia zalecane w chorobie Parkinsona
Ćwiczenia oddechowe
Ćwiczenia równoważne i postawy
Chód w różnych warunkach
Biologiczne sprzężenie zwrotne
Muzykoterapia i taniec
Hipoterapia
Ćwiczenia koordynacyjne
Ćwiczenia rozciągające
Ćwiczenia mięśni twarzy
Ćwiczenia wolne z piłką, laską, taśmą
Gry i zabawy ruchowe
Ćwiczenia w wodzie
Terapia zajęciowa
Ćwiczenia mają wpływ na:
utrzymanie prawidłowej postawy i chodu,
zmniejszenie sztywności i drżenia
wygaszenie ruchów mimowolnych
samopoczucie chorego,
funkcję narządów wewnętrznych
możliwości kontynuowania pracy zawodowej.
W początkowym okresie choroby szczególny nacisk kładzie się
na:
ćwiczenia chodu lub jego korekcję,
utrzymanie prawidłowej postawy ciała,
aktywność ruchową i społeczno - zawodową.
Zaleca się:
umiarkowany wysiłek fizyczny (pracę w ogrodzie, czynności
domowe, majsterkowanie),
uprawianie turystyki pieszej z czynną kontrolą prawidłowości
chodu
i postawy.
turystyka rowerowa,
spacery,
narciarstwo biegowe,
chodzenie po schodach i ścieżkach zdrowia,
gry ruchowe.
W czasie hospitalizacji konieczne są:
ćwiczenia chodu w terenie w różnych, odpowiednio
przygotowanych warunkach,
ćwiczenia w ciepłej wodzie (pływanie w basenie lub ciepłych
wodach naturalnych),
systematyczne wykonywanie ćwiczeń gimnastycznych,
zalecanych osobom zdrowym w ramach gimnastyki
porannej lub kondycyjnej,
Przy dobrym stanie ogólnym można w miarę treningu zwiększać
liczbę
powtórzeń ćwiczeń co kilka dni oraz wzbogacać je innymi
układami
zalecanymi osobom zdrowym i osobom z bólami kręgosłupa.
W cięższych przypadkach jako wyjściowa do ćwiczeń wskazana
jest:
pozycja siedząca lub leżąca;
odpowiednie zmniejszanie i rozłożenie w czasie liczby
powtórzeń, aby nie powodować przemęczenia pacjenta
Chory po ćwiczeniach :
nie może być blady lub silnie zaczerwieniony,
spocony.
Występujące zawroty głowy, nudności, zadyszka, uczucia kołatania
serca czy przedłużająca się tachykardia – natychmiastowa zmiana
programu ćwiczeń oraz ustalenie dopuszczalnego obciążenia
fizycznego.
Hipoterapia - zalecana jest zwłaszcza w początkowym
okresie choroby; jest ona cennym uzupełnieniem
konwencjonalnych metod terapeutycznych. Wpływa
bowiem również na poprawę:
koordynacji,
równowagi i stabilizację postawy,
normalizację napięcia mięśniowego,
poprawę percepcji i orientacji przestrzennej
korzystnie oddziałuje na psychikę pacjenta.
Ćwiczenia rozciągające (stretching)
Włączenia do programu rozciągania różnych grup mięśniowych są
ważną składową
wszystkich programów ćwiczeń w chorobie Parkinsona m.in.:
mięśni piersiowych
mięśni górnej części klatki piersiowej,
zginaczy i prostowników szyi,
mięśni tułowia,
zginaczy bioder i mięśni kończyn dolnych.
Ćwiczenia te mogą być wykonywane w leżeniu na brzuchu, a także w
pozycji
wyprostowanej, siedzącej oraz w połączeniu z ćwiczeniami
oddechowymi.
Pacjenci powinni ponadto unikać częstego przyjmowania
pozycji zgięcia w stawach biodrowych i kolanowych
(siedzenie).
Łączny efekt sztywności i zubożenia ruchowego ogranicza
zdolność poruszania się w sposób płynny, według
kontrolowanych, prawidłowych stereotypów ruchowych.
W warunkach szpitalnych prowadzi się ćwiczenia z rytmicznym
obciążaniem
kończyn dolnych i kontrolą zmiany ustawienia ciała:
ćwiczenia przed lustrem,
ćwiczenia równoważne na specjalnych platformach, wykorzystujące
zasadę biologicznego sprzężenia zwrotnego, pomagające w kontroli
rzutu środka ciężkości na podstawę,
ćwiczenia z użyciem roweru stacjonarnego,
ćwiczenia ruchów naprzemiennych,
nauka chodzenia - zwrócenie uwagi pacjenta na rozszerzenie
podstawy chodu i wykonywanie dłuższych kroków, rozpoczynając
od kończyny zdrowszej, co pozwala na łatwiejsze zainicjowanie
ruchu i ułatwia zmianę jego kierunku,
nauka padania - aczkolwiek utrudniona z powyższych powodów -
powinna więc uzupełniać program kinezyterapii, zwłaszcza w
początkowych okresach choroby.
W reedukacji chodu ważne są:
ćwiczenia tułowia
ćwiczenia ruchów skrętnych; często zaburzonych, będących istotną
składową samodzielnego chodu i aktywności ruchowej
Pacjent może mieć trudności z przyjęciem postawy wyprostowanej
warunkującej chód. Stosuje się wówczas ćwiczenia wstawania z krzesła.
Zajęcia realizowane w ramach terapii zajęciowej doskonalą możliwości:
manualne,
uczą posługiwania się pomocami ortopedycznymi,
poprawiają koordynację ruchów precyzyjnych,
poprawiają ogólną koordynację ruchową.
Istotne są ćwiczenia pisania ręcznego, szczególnie gdy jest ono
nieodłącznie związane z wykonywaniem zawodu.
Zaburzenia mowy w chorobie Parkinsona mogą mieć wpływ na dalszą
aktywność zawodową pacjenta. Mają one specyficzny charakter:
siła głosu jest obniżona,
ton głosu podwyższony, lecz monotonny, bez zmiany intonacji,
rytm przyspieszony, bez przerywników i akcentacji (prozodia).
Zaburzenia mowy mogą być korygowane poprzez intensywne
ćwiczenia:
fonacyjne,
artykulacyjne,
oddechowe.
W zaawansowanych przypadkach mogą wystąpić różne
postacie
dyzartrii, dlatego prowadzi się ćwiczenia mięśni:
ust,
języka,
twarzy,
ćwiczenia mimiczne, przydatne w terapii mowy, a także ze
względu na korekcję typowego objawu „maskowatości
twarzy",
W celu zmniejszenia sztywności i wzmożonego napięcia
mięśniowego
oraz ogólnego zwiększenia sprawności chorych stosuje się:
masaż (segmentarny, podwodny, wirowy),
kinezyterapię w basenie (ćwiczenia w ciepłej wodzie),
kąpiele solankowe, radonowe, peloidoterapię (pasta
borowinowa na kończyny o temp. 35-37 °C przez 15-30
minut, codziennie lub co drugi dzień, 10-20 zabiegów w
serii).
leczenie uzdrowiskowe (w Busku, Ciechocinku, Iwoniczu,
Kamieniu Pomor skim, Połczynie czy Konstancinie)
Rodzaje ułożenia chorego w różnych stanach chorobowych
Podstawowe ułożenie chorego po udarze mózgu
a) ułożenie na plecach – kończyna górna w odwiedzeniu i
nadgarstek w hiperekstenzji ; kończyna dolna
wyprostowana, stopy podparte,
b) ułożenie na zdrowym boku,
c) ułożenie na chorym boku,
d) ułożenia na brzuchu.
Pozycje - oddychanie i ruch
Ruchy tułowiem i kończynami, wywołują unoszenie i opadanie
żeber
zmuszenie pacjenta do głębokiego wdechu i wydechu,
zwiększenie
ruchomości klatki piersiowej, ułatwienie oddechu.
pozycja leżąca „półksiężyc”
pozycja skrętno - rozciągająca
pozycja leżąca z wałkiem
pozycja zwisająca tyłem
pozycja rozciągająca:
hatha-
joga - ryba
pozycje i ułożenia rozciągające
różne pozycje rozciągające: pozycje rozciągające (hatha-
„zjeżdżalnia przodem i tyłem”
joga): „ptak” stojąc i leżąc
na
brzuchu
Pozycje ułóżeniowe w rehabilitacji pulmonologicznej
- drenaż autogenny
Pozycja do drenażu
grzbietowo--
szczytowych okolic płuc
Pozycja do drenażu środkowych okolic
płuc
Pozycja do drenażu dolnych okolic płuc
Ergonomia
Ergonomia - "jest to nauka stosowana, zmierzająca do
optymalnego dostosowania narzędzi, maszyn, urządzeń,
technologii, organizacji
i materialnego środowiska pracy oraz przedmiotów powszechnego
użytku do wymagań i potrzeb fizjologicznych, psychicznych i
społecznych człowieka".
Ergonomia, jako pojęcie, jest konsekwencją przyjętej przez Światową
Organizację Zdrowia definicji zdrowia, z której zaczerpnęła ideę
równowagi
trzech dobrostanów:
fizycznego,
psychicznego
społecznego
jako warunku utrzymania pełnego zdrowia.
Termin "ergonomia" został po raz pierwszy użyty przez Polaka,
prof. Wojciecha Bogumiła Jastrzębowskiego, który w 1857 roku
opublikował pracę pt. .Rys Ergonomii, czyli Nauki o Pracy,
opartej na prawdach poczerpniętych z Nauki Przyrody.
Koncepcja ergonomii zaprezentowana przez prof.. W.B.
Jastrzębowskiego, określała cztery rodzaje pracy:
fizyczna, czyli ruchowa,
estetyczna, czyli czuciowa,
racjonalna, czyli umysłowa,
moralna, czyli duchowa.
Podział ergonomii:
Ergonomia korekcyjna
Ergonomia koncepcyjna
Ergonomia układów
Ergonomia korekcyjna zajmuje się analizą już istniejących
stanowisk
pracy lub narzędzi do niej używanych. Uwzględnia ich dostosowanie
do
psychofizycznych możliwości pracowników. Formułuje zalecenia
mające na celu polepszenie warunków pracy i zmniejszenie
występujących obciążeń oraz poprawę wydajności i jakości pracy.
Właściwie dobrana metoda pracy pozwala na redukcję
różnego
rodzaju uciążliwości, np.:
eliminuje z procesu pracy zbędne ruchy fizjologiczne,
zmniejsza wydatek energetyczny,
zmniejsza obciążenia statyczne mięśni i hipokinezę
(niedostatek ruchu),
zapewnia pracownikowi możliwie największą naturalność
pozycji ciała i ruchów.
Ergonomia koncepcyjna - "jest to zaprojektowanie układu
człowiek-maszyna,
który
zapewniałby
mu
:maksimum
niezawodności
i bezpieczeństwa, przy jednoczesnym zminimalizowaniu
fizycznych,
psychicznych
i
środowiskowych
obciążeń
pracownika".
Ergonomia koncepcyjna to przede wszystkim ludzkie zespoły
specjalistów, zajmujące się takim projektowaniem stanowiska
pracy bądź narzędzi i urządzeń stosowanych w czasie pracy,
aby spełniały one wymogi ergonomii.
Zespoły te grupują specjalistów:
z zakresu nauk o człowieku (fizjologia pracy, higiena pracy,
antropometria i psychologia),
z zakresu nauk technicznych, organizacyjnych i
ekonomicznych (technologia, naukowa organizacja pracy,
normowanie pracy, analiza ekonomiczna pracy).
Ergonomia układów (zwana także ergonomią systemów)
zajmuje się
projektowaniem całościowych rozwiązań układu, w którego skład
wchodzi:
człowiek,
urządzenia (maszyny, narzędzia),
środowisko,
metody pracy,
w sposób wysoce zindywidualizowany. Pozwala to uzyskać efekt
końcowy zapewniający wysoki stopień komfortu, dużą wydajność
i jakość wykonywanej przez pracownika pracy.
Niebezpieczeństwa związane z ręcznym podnoszeniem
i przemieszczaniem pacjentów
Ręczne podnoszenie, a także przemieszczanie pacjentów
(ciągnięcie,
pchanie, dosięganie, obracanie) stanowi istotne zagrożenie dla
narządów ruchu, gdyż:
zazwyczaj ważą oni zbyt dużo i nie zawsze można
przewidzieć nagłego ruchu pacjenta,
przyjęcie bezpiecznej pozycji do podnoszenia jest na ogół
trudne lub wręcz niemożliwe.
Jeżeli ciężar jest zbyt duży dla jednej osoby, jego
podniesienie może wymagać udziału dwóch lub więcej
osób.
Jednak bezpieczne rozłożenie obciążenia pomiędzy kilku
ludzi jest niekiedy trudne - może zaistnieć sytuacja, że
jedna z pielęgniarek będzie obciążona nadmiernie, co
sprzyja powstaniu urazu.
Ponadto nieprawidłowe metody ręcznego podnoszenia
i przemieszczania stwarzają ryzyko urazu także u pacjenta.
Możliwości działań profilaktycznych
Wdrażanie zasad ergonomii
Unikanie chorób z przeciążeń fizycznych narządów ruchu
należy realizować poprzez dostosowywanie stanowisk pracy
do fizycznych możliwości człowieka.
przeprowadzać ocenę stanowisk pracy rozważając zasady
z zakresu ergonomii (ergonomiczna lista kontrolna)
Zasady ergonomii, które minimalizują obciążenia a tym
samym chronią
kręgosłup sprowadzają się do:
minimalizacji momentów siły ciężkości, poprzez unikanie
pozycji poziomych tułowia i kończyn,
maksymalizacji skuteczności ciała siłami zewnętrznymi,
poprzez możliwość podpierania się kolanem, ręką, łokciem,
minimalizacji czasu utrzymywania statecznych pozycji ciała
poprzez wykonywanie czynności w krótkim okresie czasu,
unikanie monotonii ruchów, zmienność operacji ruchowych.
Metody prewencji
Lepiej popychać niż ciągnąć.
Podnosząc ciężary, należy unikać pozycji przodopochylania
tułowia przy wyprostowanych w stawach kolanowych
kończynach dolnych; lepiej stosować pozycję ciężarowców z
utrzymywaniem wyprostowanego kręgosłupa w odcinku
lędźwiowym przy schylaniu się najlepiej przykucnąć; ciężary
nosić jak najbliżej tułowia.
Przenosząc ciężar, należy nieść go jak najbliżej tułowia.
Podczas dźwigania ciężaru należy unikać skrętów tułowia .
Noszenie ciężarów najmniej przeciąża kręgosłup, gdy
obciążenie obu kończyn górnych jest symetryczne.
RODZAJE I CHARAKTERYSTYKA SPRZĘTU DO RĘCZNEGO
PRZEMIESZCZANIA ORAZ SPRZĘTU DO MECHANICZNEGO
PODNOSZENIA.
Jezdne podnośniki
Jezdne podnośniki nosidłowe - eliminują potrzebę ręcznego
podnoszenia i przemieszczania. Zmniejszają wysiłek
fizyczny
o opiekuna ale nie zapewniają one pacjentowi niezależności.
Jezdne podnośniki krzesełkowe – umożliwiają podnoszenie
i przemieszczanie pacjenta na siedzeniu, które zapewnia
mniejsze oparcie niż nosidło i niekiedy trzeba pomóc
pacjentowi zachować równowagę.
Podnośniki mobilne - można wykorzystać w każdym
miejscu.
W połączeniu z szelkami mogą sprostać większości
wymaganiom pacjentów oraz osób niepełnosprawnych,
którzy potrzebują podnoszenia i transportu.
Jezdne podnośniki noszowe – umożliwiają podnoszenie
i przemieszczanie osób w pozycji półsiedzącej lub leżącej.
Podnośniki ułatwiające podnoszenie i obracanie
pacjentów podczas ich przemieszczania.
Urządzenie pomaga w codziennym życiu osobom
zajmującym się ludźmi z porażeniami kończyn dolnych.
Umożliwią prawidłową postawę osobie pomagającej i
odciąża jej kręgosłup.
Podnośniki toaletowe umożliwiające wstawanie
KRZESŁO POD PRYSZNIC
Zastosowanie:
Dla wszystkich starszych osób, które mają trudności z
samodzielnym
skorzystaniem z toalety.
Dla osób z dysfunkcją kończyn dolnych.
Po urazach.
W schorzeniach ortopedycznych.
W schorzeniach neurologicznych.
W schorzeniach reumatologicznych
KRZESŁO DO WANNY OBROTOWE
Zastosowanie:
Krzesło wannowe w znacznym stopniu podnosi komfort opieki
nad osobami dorosłymi i dziećmi z wszelkiego rodzaju urazami
kończyn dolnych.
Dobrze opracowany profil pozwala na wygodne i stabilne
usadowienie
Podnośniki umocowane do sufitu
SIEDZISKA KĄPIELOWE
Pionizator dynamiczny - urządzenie stabilizujące, stosowane u osób
z niedowładem kończyn dolnych oraz tułowia. Został
zaprojektowany, aby pomóc w rehabilitacji, umożliwiając pacjentowi
przyjęcie pozycji stojącej i samodzielne chodzenie.
Przyjęcie przez niepełnosprawnego człowieka pozycji
wyprostowanej
i umożliwienie cyklicznie zmiennego obciążenia układu szkieletowo-
mięśniowego, sprzyja:
lepszemu funkcjonowaniu całego organizmu,
zapobiega powstawaniu odleżyn,
pomaga w walce z osteoporozą,
reguluje i pozwala przywrócić prawidłowe funkcjonowanie
większości organów wewnętrznych.
Pionizatory statyczne
Trzymodułowy pionizator statyczno - dynamiczno - rehabilitacyjny
FUNKCJA statyczna - bierna pionizacja pacjenta i utrzymanie
optymalnej oraz
stabilnej postawy użytkownika, który podparty jest we wszystkich
newralgicznych punktach:
stopy,
kolana,
biodra,
klatka piersiowa,
plecy.
Szerokie funkcjonalne obejmy z pelotami: piersiową i biodrową, solidnie
podtrzymują i stabilizują pacjenta w pozycji wyprostowanej.
FUNKCJA dynamiczna - umożliwia poruszanie się osobom
z niedowładem kończyn dolnych. Zastosowanie pochwytów
rąk ułatwia kierowanie pionizatorem oraz poprawia
poczucie bezpieczeństwa użytkownika.
FUNKCJA rehabilitacyjna - umożliwia czynną rehabilitację
kończyn dolnych pacjenta w pozycji spionizowanej.
Zasady profilaktyki przeciążeń
Głównym zadaniem profilaktyki przeciążeń układu szkieletowo
mięśniowego jest zmniejszenie nieprawidłowego wpływu
stereotypów
ruchowych i niekorzystnych warunków środowiska pracy, które
mają
szczególny wpływ na kręgosłup.
Program zapobiegania przeciążeniom kręgosłupa zawiera:
nauczenie oraz utrwalenie prawidłowych wzorców wykonywania
podstawowych ruchów w czasie wykonywania pracy,
praktyczne zastosowanie prawidłowych ruchów podczas
codziennych czynności zawodowych,
zabezpieczenie w sprzęt i przedmioty, które ułatwiają
wykonywanie codziennej pracy zawodowej, a zarazem oszczędzają
kręgosłup,
w przypadku zaistnienia objawów choroby przeciążeniowej
kręgosłupa dostosowanie charakteru i rodzaju pracy,
nauczenie prawidłowych form i sposobów wypoczynku, rekreacji
oraz aktywności fizycznej.
W profilaktyce choroby przeciążeniowej układu szkieletowe
mięśniowego istnieje fundamentalna zasada przystosowania
wykonywanych czynności zawodowych do wymogów kręgosłupa,
a nie
odwrotnie.
Ważnym czynnikiem w profilaktyce przeciążeń jest
zminimalizowanie wpływu przewlekłego stresu na układ
szkieletowo –
mięśniowy poprzez:
odizolowanie się od sytuacji powodujących przewlekły stres,
nauczenie się sposobów rozładowywania stresu oraz usuwania
jego skutków ubocznych,
trening uodparniający przeciwko czynnikom stresującym.
Podczas praktycznej realizacji kierunków profilaktycznych należy
zwrócić uwagę przede wszystkim na:
prawidłowe wykonywanie podstawowych ruchów, czynności i
zajęć przy pacjencie,
posługiwanie się sprzętem ułatwiającym pracę,
prawidłową organizację pracy zawodowej,
prawidłowe odżywianie, unikanie nawyków i zaniedbań
żywieniowych,
zasady aktywności fizycznej oraz ćwiczenia układu ruchu.