Made by J0RD4N 1/3
MSG
Wykład XV
PWSZ w Ciechanowie
Agenda
TEORIA HANDLU MI
DZYNARODOWEGO MI
DZYNARODOWE PRZEPA
YWY
CZYNNIKÓW PRODUKCJI
(ciÄ…g dalszy)
·ð WstÄ™p
·ð Przyczyny miÄ™dzynarodowych przepÅ‚ywów czynników produkcji
·ð MiÄ™dzynarodowe przepÅ‚ywy kapitaÅ‚u
·ð Inwestycje portfelowe: chęć unikniÄ™cia ryzyka jako motyw wywozu kapitaÅ‚u
·ð Kredyty finansowe
·ð Inwestycje bezpoÅ›rednie
·ð MiÄ™dzynarodowe przepÅ‚ywy siÅ‚y roboczej
MI
DZYNARODOWE PRZEPA
YWY CZYNNIKÓW PRODUKCJI
Inwestycje bezpośrednie polegają na podejmowaniu od podstaw samodzielne
działalności gospodarczej za granicą lub też przejmowanie kierownictwa już istniejącego
przedsiębiorstwa. Kierowanie działalnością gospodarczą za granicą jest cechą odróżniającą
inwestycje bezpośrednie od inwestycji portfelowych.
Inwestycje bezpośrednie a inwestycje portfelowe.
Podobieństwa - prowadzą do zaangażowania wywiezionych środków w działalności
gospodarcze.
Różnica - przy Inwestycjach portfelowych podmiot wywożący kapitał inwestuje w
działalność gospodarczą, ale nie obejmuje pakietu akcji wystarczającego do jej
kontrolowania.
Inwestycje bezpośrednie
Inwestycje bezpośrednie są najczęściej podejmowane, szczególnie w ostatnich latach,
jako element strategii przedsiębiorstw upatrujących szans rozwoju w ekspansji na rynek
światowy. Począwszy od lat pięćdziesiątych XX stulecia zjawisko to nabrało takiego
rozmiaru, że zaczęto mówić o wyodrębnieniu się szczególnej grupy przedsiębiorstw -
korporacji transnarodowych.
Można je najkrócej określić jako przedsiębiorstwa, które posiadają udziały w firmach
zlokalizowanych więcej niż w jednym kraju i kontrolują te udziały.
Zdominowanie inwestycji bezpośrednich przez korporacje transnarodowe sprawia, że
ta forma wywozu kapitału nie ogranicza się jedynie do transferu wartości.
Prawie w każdym przypadku transfer ten jest uzupełniany transferem technologii i
know-how czy technik zarzÄ…dzania.
Ponadto eksport kapitału odbywający się za pośrednictwem korporacji
transnarodowych ma miejsce w ramach tej samej branży. Nie odbywa się np. z amerykańskiej
firmy komputerowej do fabryki koniaku w Azerbejdżanie, ale z amerykańskiego koncernu
naftowego do wielonarodowego przedsiębiorstwa wydobywającego ropę naftową z azerskiej
strefy Morza Kaspijskiego.
Inwestycje bezpośrednie - Motyw eksportu kapitału
Podobnie jak w innych formach jego wywozu, motywem, który skłania jego
właściciela do eksportu, jest chęć uzyskania zysku. Jednakże w odróżnieniu od tych innych
Made by J0RD4N 2/3
form występowanie nawet istotnej różnicy stopy zysku między rynkiem krajowym a
zagranicznym nie jest jedynym, a najczęściej także głównym elementem, który, według opinii
eksportera, może decydować o osiąganej przez niego wielkości zysku.
Motywacje przedsiębiorstw decydujących się na bezpośrednie inwestycje zagraniczne
zależą od niedoskonałej konkurencji. Na większości rynków panuje sytuacja zbliżona do
konkurencji oligopolistycznej. W związku z tym inwestycje bezpośrednie dużych
przedsiębiorstw za granicą są swoistą formą rozszerzenia strategii tego typu na obszar innego
kraju. Dlatego też przedsiębiorstwo, tworząc filie zagraniczną czy kupując pakiet kontrolny
przedsiębiorstwa działającego w tej samej branży ogranicza będący istota wolnego rynku
obrót towarowy miedzy niezależnymi podmiotami.
Inwestycje bezpośrednie
Eklektyczna teoria produkcji międzynarodowej J. Duninga
Teoria podsumowująca większość korzyści odnoszonych przez przedsiębiorstwo
dążące do umiędzynarodowienia swej produkcji przez wywóz kapitału.
Według tej teorii czynnikami, które wpływają na decyzję o internacjonalizacji produkcji to:
1. Walory przedsiębiorstwa możliwe do spożytkowania za granicą kraju siedziby:
Øð Wielkość przedsiÄ™biorstwa
Øð Pozycja monopolistyczna
Øð Marka
Øð Unikatowa technologia i potencjaÅ‚ badawczy
Øð Zasoby kwalifikowanej siÅ‚y roboczej i zasoby wysoko kwalifikowanej kadry
menadżerskiej
2. Korzyści z możliwości internalizacji procesu gospodarowania:
Øð Obniżenie kosztów produkcji w wyniku zwiÄ™kszenia skali produkcji
Øð Obniżenie kosztów w wyniku rozÅ‚ożenia niektórych kosztów (np. marketingu)
największą produkcję
Øð Unikniecie kosztów prawnej ochrony wÅ‚asnoÅ›ci (np. przy transferze technologii)
Øð Możliwość manipulowania cenami w obrocie miÄ™dzy filiÄ… a centralÄ… (np. dla
uniknięcia czy zmniejszenia podatków)
3. Korzyści i zagrożenia związane z lokalizacją części działalności przedsiębiorstwa za
granicÄ…:
Øð Ceny czynników produkcji (pÅ‚ace i stopa procentowa)
Øð Jakość czynników produkcji (kwalifikacje i wydajność siÅ‚y roboczej)
Øð DostÄ™pność komunikacyjna i koszty transportu
Øð Ustawodawstwo regulujÄ…ce dziaÅ‚anie obcego kapitaÅ‚u
Øð Wielkość rynku i możliwość lokowania na nim produktu finalnego
Øð Polityka handlowa prowadzona w kraju ewentualnej filii
Øð StopieÅ„ podobieÅ„stwa kulturowego (jÄ™zyk, alfabet, religia)
Øð Stosunek spoÅ‚eczeÅ„stwa do obecnoÅ›ci obcego kapitaÅ‚u
Decyzje o budowie lub rozbudowaniu fili poza granicami kraju.
Przedsiębiorstwo decydujące się na tego rodzaju działalność to przecie wszystkim
firma o silnej i ustabilizowanej pozycji na rynku kraju-sledziby, która na dodatek dysponuje
walorami (np. dużymi zasobami kapitałowymi, unikatową technologią, marką) mogącymi
stanowić podstawę sukcesu także poza granicami kraju. Przedsiębiorstwo takie liczy na to, ze
uruchomienie filii zagranicznej pozwoli mu osiągnąć wiele korzyści wiążących się z
organizowaniem procesu produkcji w ramach jednego przedsiębiorstwa dysponującego
oddziałami zlokalizowanymi poza granicą kraju-sledziby. Rozpoczyna analizę możliwości
Made by J0RD4N 3/3
ekspansji w różnych krajach i regionach, oceniając z jednej strony szansę, jakie daje
zlokalizowanie oddziału w danym kraju, a z drugiej - związane z tym zagrożenia.