PROBLEMY TRANSPLANTACJI

Mariola Kunicka

Katedra i Zakład Mikrobiologii

i Immunologii ŚAM

2005

RYS HISTORYCZNY



Przeszczepy skóry stosowano w leczeniu

wielu rannych w czasie drugiej wojny

światowej. Obecnie wiadomo, że

przeszczepianie obcych narządów/tkanek

powoduje zwykle ich odrzucenie, jeżeli

wcześniej nie zostanie wykonane typowanie

tkankowe i nie zastosuje się immunosupresji.

Wczesne doświadczenia na myszach

wykonane w latach 50 i 60 wyjaśniły rolę

antygenów zgodności tkankowej w

odrzucaniu przeszczepu. Transplantacje są

obecnie uznaną metodą leczenia i rutynowo

wykonuje się przeszczepy narządów i tkanek.

RODZAJE PRZESZCZEPÓW



Tkanki/narządy przeszczepiane w obrębie
tego samego organizmu ( autologiczne) nie
są obce dla układu odpornościowego i
dlatego nie ulegają odrzucaniu. Mogą być
przeszczepiane między osobnikami tego
samego gatunku różnymi genetycznie
( allogeniczne) lub między osobnikami
odmiennych gatunków
( ksenogeniczne). Przeszczepy
wykonywane u ludzi to najczęściej
przeszczepy allogeniczne, lecz dużo uwagi
poświęca się ostatnio przeszczepom
ksenogenicznym.

NAJCZĘŚCIEJ PRZESZCZEPIANE
NARZĄDY / TKANKI



PRZESZCZEPY
ALLOGENICZNE



Nerki



Trzustka



Serce ( serce /płuca)



Skóra



Rogówka



Szpik



Wątroba



krew



PRZESZCZEPY
AUTOGENICZNE



Skóra



Szpik

PROBLEMY ZWIĄZANE
Z ODRZUCANIEM
PRZESZCZEPU



Zarówno u ludzi jak i na modelach zwierzęcych
wykazano, że za odrzucanie przeszczepów
odpowiedzialny jest układ odpornościowy.
Mechanizmy immunologiczne biorące udział w tym
procesie są takie same jak w odpowiedzi na
mikroorganizmy infekcyjne i jest to głównie
ODPORNOŚĆ NABYTA. Zasadniczym problemem są
antygeny zgodności tkankowej, np. grupa krwi i
główny układ zgodności tkankowej ( MHC), co
stwarza różnice genetyczne między osobnikami tego
samego gatunku. Różnice te można zmniejszyć
przeszczepiając narządy od osób spokrewnionych,
wykonując typowanie tkankowe i podając leki
immunosupresyjne. Przeszczepy szpiku dostarczają
komórek macierzystych i mogą wywoływać REAKCJĘ
PRZESZCZEP PRZECIWKO GOSPODARZOWI ( GVH).

ANTYGENY GRUPOWE KRWI



ANTYGENY GRUPY ABO



Obecne głównie na erytrocytach, ale również na
innych tkankach



Geny kodujące je wykazują duży polimorfizm
( istnieje więcej niż 1 allel kodujący
produkt genu)



Inne białka ( np. albuminy) kodowane są przez geny
nie wykazujące polimorfizmu



Główne allele A i B kodują enzymy, które tworzą
składniki antygenów grupowych ( cukry na białkach
i tłuszczach) na powierzchni erytrocytów



Grupa 0 nie ma alleli i dołączonego cukru



Allele te są dziedziczne zgodnie z prawami Mendla i
ulegają kodominującej ekspresji ( oba produkty
alleli ulegają ekspresji na erytrocytach)

ANTYGENY GRUPOWE KRWI
I AGLUTYNINY



Grupa krwi A B AB
0



Genotyp

AA lub A0

BB lub B0

AB

00



Aglutyniny anty – B anty – A anty-
A lub B

Przyczyny powstawania
przeciwciał
( aglutynin ) przeciwko antygenom
grupowym krwi nie są dokładnie
znane, ale prawdopodobnie ich
obecność jest krzyżową reakcją
antygenów AB z tymi, które
znajdują się na wszechobecnych
mikroorganizmach. Przetaczanie
krwi osobom, które mają
przeciwciała przeciwko danej
grupie, może spowodować ostry
wstrząs przebiegający jak reakcja
nadwrażliwości typu II.

ANTYGENY GŁÓWNEGO UKŁADU
ZGODNOŚCI TKANKOWEJ



1. Główna bariera w przeszczepianiu komórek jądrzastych



2. Ulegają ekspresji na wszystkich komórkach jądrzastych



3. Prezentacja antygenów limfocytom T



4. Geny kodujące cząsteczki MHC wykazują duży
polimorfizm



Każde locus MHC koduje dużą liczbę różnych form alleli



U ludzi zespół genów kodujących HLA zlokalizowane jest
w chromosomie 6



Po raz pierwszy wykryto je na leukocytach ( nazwa)



Kombinacje alleli sugerują , że szansa na powstanie dwóch
identycznych organizmów jest niewielka ( 1: 10 000 000 )



Różne produkty alleli na narządach/tkankach są obce dla
biorcy, który ich nie ma, a jego układ
odpornościowy rozwija odpowiedź immunologiczną
przeciwko tym antygenom

Główny układ zgodności tkankowej
człowieka



Antygeny ludzkich leukocytów ( HLA) klasy
I i II kodowane są odpowiednio przez trzy (
A,B i C) oraz sześć ( DP, DQ i DR) genów.
Geny występują w wielu odmianach
allelicznych, których produkty, jeżeli są
różne od własnych, są rozpoznawane jako
antygeny transplantacyjne. Istnieją
miliony kombinacji różnych produktów
alleli. Białka dopełniacza są kodowane
przez geny dla HLA klasy III.

Allele antygenów ludzkich
leukocytów
( HLA) hipotetycznego dawcy



Locus Dawca Biorca Allele, na które

odpowiada

ukł. odpornościowy biorcy



HLA- A A2/ A2 A6/A2 nie ma



HLA- B B21/B26 B23/B8 B21/B26



HLA- C C5/C8 C9/C4 C5/C8



HLA- DR DR4/DR6 DR8/DR3 DR4/DR6



HLA- DP DP3/DP1 DP2/DP1 DP3



HLA- DQ DQ3/DQ3 DQ4/DQ2 DQ3

SŁABE ANTYGENY ZGODNOŚCI
TKANKOWEJ



Istnieje wiele „ słabych” antygenów
transplantacyjnych, do których należą
antygeny grupowe krwi nie zaliczane do
grupy AB0 i antygeny związane
z chromosomem płciowym. Są pozornie
„ słabsze” niż antygeny MHC i
prawdopodobnie pobudzają układ
odpornościowy w późniejszym okresie
po przeszczepieniu tkanki.

Antygeny transplantacyjne

Autogeniczne– w obrębie tego samego

gatunku

Izogeniczne ( syngeniczne)- organizmy

tego samego szczepu wsobnego lub

bliźnięta jednojajowe ( ten sam komplet

genów)

Allogeniczne- ten sam gatunek lecz

posiadający różne komplety genów

Ksenogeniczne-osobnicy róznych

gatunków

Nazewnictwo i genetyczna
organizacja systemu HLA



MHC- ramię krótkie chromosomu 6,6 loci:



Antygeny HLA kl. I: HLA-A,HLA-B, HLA-C



Antygeny HLA kl. II: HLA-DR, HLA-DQ, HLA-
DP



Antygeny HLA kl. III: między loci HLA-B a
HLA-DQ znajduje się region dopełniacza C2,
C4A, BF



SYSTEM HLA JEST BARDZO ZRÓŻNICOWANY.
ISTNIEJE WIELE ALLELI W JEDNYM LOCUS - SĄ
KODOMINUJĄCE.

ANTYGENY KASY I



Na wszystkich komórkach jądrzastych.



Łańcuch ciężki glikoproteinowy alfa o masie
m 44 000 Da. Produkt genów HLA – A,B,C



Zawiera części: cytoplazmatyczną,
przegrodową , pozakomórkową – swoistą
antygenowo



Łańcuch lekki beta 2 – mikroglobulina o masie
cząsteczkowej m 12000 Da. Produkt genu
zlokalizowanego na chromosomie 15.



Z łańcuchem ciężkim związany wiązaniami
kowalencyjnymi.



ANTYGENY KLASY I SĄ CELEM LIMFOCYTÓW Ts i Tc.

ANTYGENY KLASY II



Na powierzchni: monocytów,
makrofagów, limfocytów B, aktywnych
limfocytów T i komórek endotelialnych



Łańcuch alfa masa cz. m 33 000 Da



Łańcuch beta masa cz. m 20 000 Da

Kodowane podregiony A i B w loci DP, DQ,

DR

Antygeny klasy II są rozpoznawane przez
limfocyty Th.
Antygeny kodowane przez miejsca A,B,C tzw.
SD są wykrywane serologicznie

Wykrywanie antygenów klasy II



Testy serologiczne – wykrywanie antygenów
kodowanych przez miejsca A, B, C – antygeny
SD



Test MLC ( mieszanej hodowli limfocytów) –
stymulacja proliferacji limfocytów nie
posiadających tych antygenów – antygeny
LD



Test PLT – analogiczny- z wykorzystaniem
nadwrażliwości wtórnej ( szybki test)



Test cytotoksyczności komórkowej – z
wykorzystaniem odpowiednich limfocytów
specyficznie uczulonych – antygeny CD

Określanie zgodności tkankowej



Ww testy +



PRÓBA KRZYŻOWA



Test antyglobulinowy – wykrycie anty-HLA
niewiążących dopełniacza



Cytometria przepływowa



Próby krzyżowe różnicowe z komórkami B
i T



Próby krzyżowe monocytarne

Indukcja odpowiedzi
immunologicznej



Kontakt obwodowy – limfocyty krążące biorcy
wchodzą w kontakt z limfocytami dawcy



Kontakt centralny – antygeny dawcy docierają na
komórkach biorcy, na elementach martwych lub
w stanie wolnym do węzłów chłonnych biorcy



Uczulenie limfocytów biorcy – krwinki białe
dawcy



Komórki śródbłonka naczyń przeszczepu



Aktywacja limfocytów biorcy z antygenami
przeszczepu ( G0 pobudzane do proliferacji):
limfocyty B i Limfocyty T

RECEPTORY LIMFOCYTÓW:



RECEPTORY LIMFOCYTÓW B WIĄŻĄCE
ANTYGEN ( BR)



Receptory immunoglobulinowe IgR

części zmienne identyczne jak w

imunoglobulinach

części stałe war. hydrofobowość i

przytwierdzanie do

błony cytoplazmatycznej
Mogą współistnieć IgR należące do różnych klas,
skierowane przeciwko różnym antygenom
U dorosłego człowieka gł. Ig R klasy IgM i Ig D

Receptory limfocytów T wiążące
antygen



- Nie wykrywalne standardowymi
metodami



- Są mniej liczne niż na limfocytach B



- Miejsce wiązania antygenu jest
homologiczne



- Rozpoznają słabe antygeny wirusowe,
bakteryjne ( po związaniu z silnymi
antygenami HLA)

Receptory dla fragmentów Fc
przeciwciał FcR



- Występują na limfocytach, makrofagach
i granulocytach



- Mają ograniczone powinowactwo
do dowolnych przeciwciał



- Nadają komórkom właściwości
cytotoksycznych zależnych od przeciwciał



- Immunofafgocytoza

Receptory dla składników
dopełniacza



- Występują na limfocytach,
makrofagach i granulocytach



INNE RECEPTORY LIMFOCYTÓW:



Dla: histaminy, prostaglandyn, insuliny,
adenozyny, glikokortykosteroidów



Cholinergficzne

KOOPERACJA KOMÓREK
W ODPOWIEDZI
TRANSPLANTACYJNEJ:



TYPU HUMORALNEGO



TYPU KOMÓRKOWEGO

Rola makrofagów:



Kooperacja odpowiedzi immunologicznej



Degradacja antygenu, >< immunogenności
( zdolność do fagocytozy, duża
ilość enzymów lizosomalnych)



Prezentacja antygenu kom.
immunologicznie kompetentnym



W ich obecności stopień uczulenia
limfocytów jest większy



Wydzielają czynniki humoralne

Zmiany w narządach limfatycznych
jako wyraz uogólnionej odpowiedzi
transplantacyjnej



1. odczyn blastyczny w regionalnym
węźle chłonnym



2. wzrost aktywności mitotycznej
komórek węzła ( synteza RNA i białek)



3. naciekanie przeszczepu przez swoiście
uczulone limfocyty



4. wydzielanie czynnika przenoszenia TF
( wzmaga cytotoksyczność
komórkową zależną od p/ciał)

ODRZUCANIE JAKO MECHANIZM
ODPORNOŚCI NABYTEJ



Jeśli osobie, która odrzuciła już jeden

przeszczep, zostanie przeszczepiony

nowy z takimi samymi antygenami

transplantacyjnymi, to jego odrzucanie

nastąpi wcześniej. Jest to spowodowane

istnieniem pamięci immunologicznej w

stosunku do odrzuconych

antygenów, właściwością nabytego

układu odpornościowego. To drugie

odrzucanie jest spowodowane uczuleniem

przez antygeny pierwszego przeszczepu

i pamięcią immunologiczną. Są

to właściwości odporności nabytej.

MECHANIZMY ODRZUCANIA
PRZESZCZEPÓW



Odpowiedź komórkowa ( limfocyty T)
Odpowiedź humoralna ( przeciwciała)



Liczba niezgodnych antygenów ( większa
niezgodność = większa liczba antygenów,
przeciwko którym jest indukowana
odpowiedź)



Preformowane przeciwciała powodują
ODRZUCANIE NADOSTRE

GŁÓWNE MECHANIZMY
ODRZUCANIA PRZESZCZEPÓW



Narząd/Tkanka Mechanizm (y)



Krew

p/ciała ( izohemaglutyniny )



Nerka

p/ciała, CMI ( limfocyty T)



Serce

p/ciała, CMI ( limfocyty T)



Skóra

CMI ( limfocyty T)



Szpik

CMI ( limfocyty T)



Rogówka

zwykle ulega przyjęciu,

jeśli nie

nastąpi uczynnienie

przeszczepu,

CMI ( limfocyty T)

ODRZUCANIE NADOSTRE



Kilka minut lub godzin od zabiegu



Spowodowane istniejącymi przeciwciałami we krwi
biorcy i skierowanymi przeciwko antygenom
dawcy



NERKA: mają antygeny AB0 ulegające ekspresji na
komórkach nabłonkowych ściany naczyń. Jeżeli dawca
ma inną grupę krwi niż biorca - nadwrażliwość typu II



Kobiety wieloródki mogą mieć p/ciała przeciwko
antygenom HLA ojca, które ulegają ekspresji
na komórkach dziecka ( ciąża, poród )



Przetoczenia krwi zawierające resztki leukocytów
biorcy mogą również powodować uczulenie
antygenami HLA

ODRZUCANIE OSTRE



Pierwsze tygodnie lub miesiące po
transplantacji



W odrzucanym przeszczepie naciek
aktywowanych limfocytów i
monocyty



Mogą brać udział przeciwciała
( jednak główna rola limfocytów T
cytotoksycznych i pomocniczych

oraz monocytów/makrofagów)

ODRZUCANIE OSTRE



1. odrzucanie humoralne ( odrzucanie
naczyniowe) – atakowanie śródbłonka
przez p/ciała cytotoksyczne= zakrzepica
drobnych tętniczek transplantu



2. odrzucanie ostre komórkowe – infiltracja
przeszczepu przez immunokompetentne
komórki gospodarza



OBJAWY: nagłe załamanie funkcji, objawy
zapalne, odczucie uogólnionej choroby,
zmiany obrazu krwi i moczu

ODRZUCANIE PRZEWLEKŁE



Stopniowa utrata funkcji przeszczepu



Występuje w ciągu miesięcy i lat



W naciekach znaczne ilości komórek
jednojądrzastych, głównie limfocytów T



Mechanizm niejasny: odporność
komórkowa, humoralna i immunosupresja



Może być indukowane przez „ słabe”
antygeny zgodności tkankowej

ODRZUCANIE PRZESZCZEPÓW
KSENOGENICZNYCH



Brak narządów u ludzi = zwierzęta jako
potencjalni dawcy ( świnia - wymiary wielu
narządów)



Obecność na komórkach świni
węglowodanów, przeciwko którym w
surowicy ludzkiej znajdują się przeciwciała
klasy Ig M ( podobne do izohemaglutynin
grupy AB0)



Narządy świni ulegają odrzucaniu
nadostremu ( preformowane
aglutyniny, które aktywują układ
dopełniacza, co powoduje lizę
przeszczepionych komórek)

Zwierzęta transgeniczne



1. Integracja obcego DNA przynajmniej

do 1 chromosomu



2. Modyfikacja dowolnego genu wynikająca

z wprowadzenia obcego DNA na skutek zw.

chemicznych lub promieniowania na DNA

gospodarza



3. Rearanżacja chromosomów wynikająca z

wprowadzenia obcego DNA nie zaś działania

zw. chemicznych lub promieniowania



4. Dowolna, celowo wprowadzona, stabilna,

dodatkowa jednostka genetyczna ( sztuczny

chromosom, pozachromosomowy DNA),

która jest replikowana i przekazywana

komórkom potomnym.

Wykorzystanie zwierząt
transgenicznych



- dane dotyczące prawidłowego
funkcjonowania organizmu



- modele ludzkich chorób



- testowanie nowych metod leczenia



- WYKORZYSTYWANIE W
TRANSPLANTOLOGII

Aby zapobiec odrzucaniu
przeszczepu od świni:

1. próbuje się inaktywować gen kodujący
glikozylotransferazę, która odpowiada za
przyłączanie reszt cukrowych
2. Przenosi się do komórek świni gen , który
koduje cząsteczkę hamującą etap lityczny
układu dopełniacza

Nadal istnieje problem cząsteczek MHC
obecnych na komórkach świni.
Stosowanie innych niż ludzkie źródeł
przeszczepów stwarza
dodatkowe problemy, takie jak: kwestie
etyczne czy możliwość przeniesienia
nieznanych wirusów.

NISZCZENIE TKANEK BIORCY
PRZEZ KOMÓRKI DAWCY



Większość przypadków odrzucania
przeszczepów jest spowodowana
rozpoznaniem przez układ odpornościowy
biorcy antygenów HLA dawcy i
indukcją przeciwko nim ( gospodarz
przeciwko przeszczepowi). Przy
przeszczepach szpiku dodatkowo przeszczep
zawiera żywe, aktywne limfocyty. Limfocyty T
mogą rozpoznawać komórki biorcy jako obce i
rozwija się reakcja przeszczep przeciwko
gospodarzowi. Limfocyty T dawcy mogą
rozpoznawać niezgodne antygeny HLA i
odpowiadać na nie.

Reakcja powoduje wysypkę na skórze oraz
problemy żołądkowo-jelitowe, które mogą
być bardzo poważne. Stan ten jest
spowodowany cytokinami wydzielanymi
przez limfocyty T dawcy. W niektórych
przypadkach ulgę może przynieść
cyklosporyna A.
Przeszczepianie szpiku wykonywane jest w:
- wrodzonych niedoborach odporności
- anemiach
- nowotworach
- chorobach metabolicznych
Po intensywnej chemioterapii lub
naświetlaniu:
- rak sutka
- reumatoidalne zapalenie stawów.

Odrzucanie przeszczepu nerki



Typ

Czas Powody



Nadostre

godziny

preformowane

p/ciała ( anty-

AB0 i/lub anty-

HLA)



Ostre tygodnie-miesiące

komórkowe (limf T

CD 8+,

CD 4+)



Przewlekłe miesiące- lata

komórkowe ( limf T

CD 8+),

p/ciała przeciwko

antygenom

tkankowym

REAKCJE GOSPODARZ PRZECIWKO
PRZESZCZEPOWI ( HVG) I PRZESZCZEP
PRZECIWKO GOSPODARZOWI ( GVH)



Reakcja gospodarz przeciwko
przeszczepowi ( HVG) = odpowiedź
układu odpornościowego biorcy na
antygeny dawcy



Reakcja przeszczep przeciwko
gospodarzowi = odpowiedź
limfocytów T dawcy na antygeny HLA
biorcy

KLINICZNE WSKAZANIA
DO
PRZESZCZEPIANIA SZPIKU



ANEMIE:



Wrodzona niedokrwoistość aplastyczna w

zespole Fanconiego



Anemia aplastyczna

CHOROBY METABOLICZNE:

NOWOTWORY:

Choroba Gauchera

Ostra białaczka limfoblastyczna

Talasemie Przewlekła białaczka mieloidalna
Osteoporoza

Przewlekła białaczka limfoblastyczna

NIEDOBORY ODPORNOŚCI:
Dysgenezja siateczkowa
Ciężki złożony
Przewlekła choroba ziarniniakowa
Zespół Wiskotta - Aldricha

PRZESZCZEPY RODZINNE



1. Zmniejszają niezgodność w zakresie
antygenów HLA ( rzadkie przypadki
crossing-over w obrębie locus =
dziedziczony w całości)



2. Rodzic dawca = 50% zgodności w HLA



3. Rodzeństwo dawca = około 25%
zgodności



4. Inne antygeny wywołujące „słabsze”
reakcje na przeszczep ( „ słabe” antygeny
zgodności tkankowej) kodowane są poza
MHC

TYPOWANIE TKANKOWE



Wykonuje się , gdy nie ma dawcy rodzinnego

.

Ocena zgodności w zakresie HLA między biorcą
a dawcą przeszczepu. Najczęściej stosuje
się przeciwciała cytotoksyczne ( mAb)
skierowane przeciwko poszczególnym HLA.



ZASADA: obecność antygenów HLA
na powierzchni komórki. Do zawiesiny
limfocytów B ( na nich HLA klasy I i II) zarówno
dawcy jak i biorcy dodaje się swoistych
p/ciał cytotoksycznych. Przyłączenie się p/ciał
do powierzchniowych HLA w obecności
dopełniacza powoduje zabicie limfocytu B. Wynik
testu oceniany jest za pomocą mikroskopu.

Metody typowania tkankowego:



1.



Polimorfizm długości fragmentów
restrykcyjnych ( RFLP- restriction
fragment lenght polymorphism)



Reakcja łańcuchowej polimerazy ( PCR –
polymerase chain reaction)



W technikach tych określa się sekwencje
nukleotydów genów dla HLA. Techniki te
stosuje się w typowaniu tkankowym w
transplantologii, gdzie są one szczególnie
ważne w identyfikacji słabego polimorfizmu w
regionach HLA – D, który może być związany z
podatnością na niektóre choroby.

2.



Mieszana hodowla limfocytów ( MLC).



ZASADA: Identyfikuje się głównie antygeny
HLA – DR. Badane komórki są inkubowane
z substancjami, które hamują ich
proliferację. Następnie są mieszane z
limfocytami potencjalnego biorcy i hodowane
przez 3 – 5 dni. Jeżeli limfocyty biorcy nie mają
antygenów HLA „ typowanych”
komórek, wtedy proliferują w odpowiedzi na
obce HLA. Stosując panel komórek można
określić HLA biorcy i dawcy.



Typowanie HLA w transplantacji wątroby nie
wydaje się konieczne, prawdopodobnie ze
względu na małą ekspresję HLA na
hepatocytach.

PRÓBA KRZYŻOWA



Cel: Sprawdzenie, czy w surowicy biorcy
znajdują się przeciwciała przeciwko HLA
dawcy. Limfocyty dawcy miesza się z
surowicą potencjalnego biorcy.



Obecność przeciwciał ocenia się na
podstawie liczby zabitych komórek ( z
udziałem dopełniacza) lub stosując metody
immunofluorescencyjne i cytometrię
przepływową. Obecność przeciwciał jest
przeciwwskazaniem do transplantacji w
danym przypadku. Ocena grup krwi jest
ważna przy przeszczepianiu nerek.

IMMUNOSUPRESJA



Często występuje niezgodność w zakresie HLA
i niektórych „ słabych” antygenów
zgodności tkankowej, dlatego układ
odpornościowy biorcy powinien być poddany
supresji, aby nie dopuścić do odrzucania
przeszczepu. Najczęściej stosuje się leczenie
skojarzone, kortykosteroidy, syntetyczne leki
cytostatyczne i cyklosporynę A.



Stosowanie leków immunosupresyjnychhamuje
odpowiedź immunologiczną, jednak zwiększa
podatność na infekcje. Niekiedy stosuje się
przeciwciała antylimfocytarne, które zabijają
limfocyty biorcy.

Leki hamujące proces odrzucania
przeszczepów



Kortykosteroidy – ( prednisolon) blokują
migrację neutrofili: hamują wytwarzanie
Il-1,IL-6, IL-2



Cytotoksyczne ( azatiopryna,
metotreksat,cyklofosfamid) – zabija
komórki dzielące się



Immunofiliny ( cyklosporyna A, FK 506,
rapamycyna) – hamuje wytwarzanie IL-2
i/lub zdolność odpowiadania na IL-2

ZARODEK JAKO „PRZESZCZEP”



Zarodek ma antygeny HLA obu rodziców

( przeszczep allogeniczny w stosunku do komórek

matki).



MECHANIZMY CHRONIĄCE PRZED ODRZUCENIEM

( STAN TOLERANCJI):



Klasyczne antygeny HLA nie ulegają ekspresji na

trofoblastach ( zewnętrzna warstwa zarodka,

wchodzi w bezpośredni kontakt z tkanką matki w

łożysku). Te nieklasyczne HLA działają hamująco na

aktywację komórek NK ( przedostają się

do łożyska), a także limfocytów T.



P/ciała wytwarzane przeciwko antygenom HLA ojca nie

mogą się przedostać do krążenia zarodka. Działanie p/ciał

anty-HLA może być hamowane na skutek zwiększonej

ekspresji białek regulatorowych układu dopełniacza.



Z łożyska wyizolowano cząsteczki o działaniu

immunosupresyjnym, które mogą odgrywać ważną rolę w

zapobieganiu indukcji odpowiedzi immunologicznej na

antygeny ojca. Stwierdza się wysoki poziom enzymów

degradujących tryptofan ( aktywacja limfocytów T).

Zakażenia u pacjentów po
transplantacji



Immunosupresja:



Główna przyczyna śmiertelności



Infekcja ma skryty przebieg



Ryzyko rozwoju zakażeń
oportunistycznych

PROFILAKTYKA ZAKAŻEŃ PO
TRANSPLANTACJI:



I. Przed przeszczepem:



-sanacja ognisk



- szczepienia



II. Podczas operacji:



- aseptyka podczas przygotowywania do operacji



- rygorystyczna aseptyka bloku operacyjnego



- profilaktyka okołooperacyjna –

antybiotykoterapia



III. Po operacji:



- zapobieganie zakażeniom jatrogennym



- uświadamianie pacjenta po przeszczepie



- Dz. Specyficzne - antybiotyki

OKRES POOPERACYJNY



BADANIA SEROLOGICZNE



BADANIA BAKTERIOLOGICZNE,
MIKROBIOLOGICZNE



RTG KL. PIERSIOWEJ



PRZY ISTNIEJĄCYM PODEJRZENIU INFEKCJI



USG



Nakłucie igłowe



Pobieranie wydzielin i rozmazów



Biopsje przeszczepów



Dziękuję za uwagę