CZYNNIKI
CZYNNIKI
RYZYKA
RYZYKA
ZDROWOTNEGO
ZDROWOTNEGO
Chmurawa
Jarosław
Dola Janusz
Czym jest zdrowie?
Zdrowie jest pełnym dobrostanem
psychicznym, fizycznym i społecznym,
a nie wyłącznie brakiem choroby lub
niedomagania (WHO, 1997 r.).
Zdrowie to stan lub zdolność
organizmu ludzkiego do wykonywania
odpowiednich czynności w określonych
warunkach środowiskowych (Jabłoński).
Co to są czynniki ryzyka?
Powszechnie używany
termin do określenia
czynników, które są
istotnie związane z
ryzykiem powstania
choroby, a które nie są
wystarczające do jej
wywołania.
Schemat oddziaływania
środowiska na człowieka
Schemat oddziaływania
środowiska na człowieka
RODZINA
GRUPA ZAWODOWA
CZŁOWIEK
SOCJOLOGIA
EKONOMIA
S
P
O
Ł
E
C
Z
E
Ń
S
T
W
O
P
R
Z
Y
R
O
D
A
KOSMOS
Czynniki ryzyka zdrowia
OPIEKA
ZDROWOTNA
CZYNNIKI
BIOLO-
GICZNE
STYL
ŻYCIA
CZYNNIKI
PSYCHOSPOŁECZNE
Czynniki ryzyka zdrowia
CZYNNIKI
ŚRODO-
WISKOWE
Czynniki środowiskowe
Biotyczne
Abiotyczne
>
chemiczne
>
fizyczne
Czynniki biologiczne
Uwarunkowania genetyczne
Wiek
Płeć
Styl życia
Aktywność ruchowa
Sposób spędzania wolnego
czasu
Odżywianie
Używki
Zachowania seksualne
Czynniki
psychospołeczne
Umiejętność radzenia sobie ze
stresem
Wykształcenie
Stosunki społeczne
Satysfakcja z wykonywanej pracy
Warunki mieszkaniowe
Dochody
Poczucie bezpieczeństwa
Opieka
zdrowotna
Dostępność
Akceptacja pracowników, metod,
urządzeń
Zorganizowanie
Skuteczność
Koszty
Interakcje pomiędzy
czynnikami
Działanie addytywne – proste
sumowanie się efektów biologicznych
dwóch lub więcej czynników
Działanie synergistyczne – efekt
wielokrotnie przewyższa prostą sumę
efektów biologicznych
Działanie antagonistyczne – jeden z
czynników „chroni” przed działaniem
drugiego
Determinanty zdrowia
Determinanty zdrowia
OPIEKA
ZDROWOTNA
CZYNNIKI
BIOLOGICZN
E
STYL ŻYCIA
ŚRODOWISKO
FIZ.-CHEM.
53%
10%
16%
21%
Dziękujemy za uwagę