Morfologia i

Morfologia i

anatomia roślin

anatomia roślin

nasiennych

nasiennych

Aromorfoza

Aromorfoza

– to proces ewolucyjny

– to proces ewolucyjny

polegający na osiągnięciu przez daną grupę

polegający na osiągnięciu przez daną grupę

organizmów pewnych cech, dzięki którym

organizmów pewnych cech, dzięki którym

podnoszone są na wyższy poziom organizacji

podnoszone są na wyższy poziom organizacji

zewnętrznej i wewnętrznej oraz czynności

zewnętrznej i wewnętrznej oraz czynności

życiowych. Te nowo wykształcone cechy i

życiowych. Te nowo wykształcone cechy i

właściwości sprawiają, że grupa taka ma

właściwości sprawiają, że grupa taka ma

znaczną przewagę w stosunku do grupy, z

znaczną przewagę w stosunku do grupy, z

której powstała i w związku z tym lepiej

której powstała i w związku z tym lepiej

opanowuje środowisko

opanowuje środowisko

Zmiany aromorfotyczne w układzie: rośliny

Zmiany aromorfotyczne w układzie: rośliny

zarodnikowe-rośliny nasienne

zarodnikowe-rośliny nasienne



Wytworzenie nasion – formy przetrwalnikowej

Wytworzenie nasion – formy przetrwalnikowej

sporofitu

sporofitu



Wykształcenie organów (korzenie, łodygi, liście),

Wykształcenie organów (korzenie, łodygi, liście),

które w zależności od spełnianej funkcji uległy

które w zależności od spełnianej funkcji uległy

modyfikacjom

modyfikacjom



Wykształcenie organu generatywnego-kwiatu

Wykształcenie organu generatywnego-kwiatu



Uniezależnienie procesu płciowego od wody-

Uniezależnienie procesu płciowego od wody-

wykształcenie łagiewki pyłkowej

wykształcenie łagiewki pyłkowej



Silna redukcja gametofitu, tworzącego ze

Silna redukcja gametofitu, tworzącego ze

sporofitem nierozerwalną całość

sporofitem nierozerwalną całość



Powstanie owocu jako organu osłaniającego

Powstanie owocu jako organu osłaniającego

nasiona (okrytonasienne)

nasiona (okrytonasienne)



Powstanie zróżnicowanych i wyspecjalizowanych

Powstanie zróżnicowanych i wyspecjalizowanych

tkanek

tkanek

Organy homologiczne paprotników i

Organy homologiczne paprotników i

nasiennych

nasiennych

Rośliny nagonasienne

Rośliny nagonasienne



Są to rośliny drzewiaste. Większość

Są to rośliny drzewiaste. Większość

nagonasiennych ma liście w kształcie

nagonasiennych ma liście w kształcie

igieł lub łusek, pozostałych

igieł lub łusek, pozostałych

najczęściej przez zimę na drzewie.

najczęściej przez zimę na drzewie.



Kwiaty są rozdzielno płciowe, zalążek

Kwiaty są rozdzielno płciowe, zalążek

leży nie okryty na owocolistku. Są

leży nie okryty na owocolistku. Są

wiatropylne.

wiatropylne.



Proces zapładniania jest

Proces zapładniania jest

uniezależniony od wody.

uniezależniony od wody.

Przykłady roślin

Przykłady roślin

nagonasiennych

nagonasiennych

Jodła pospolita

Modrzew europejski

Modrzew europejski

Miłorząb japoński

Miłorząb japoński

Cykl
rozwojowy na
przykładzie
sosny

Rośliny okrytonasienne

Rośliny okrytonasienne



drzewa i rośliny zielne.

drzewa i rośliny zielne.



Zalążki ukryte są wewnątrz zalążni.

Zalążki ukryte są wewnątrz zalążni.



Kwiaty są najczęściej obupłciowe z

Kwiaty są najczęściej obupłciowe z

barwnym okwiatem.

barwnym okwiatem.



Owadopylne lub wiatropylne.

Owadopylne lub wiatropylne.



Okrytonasienne (okrytozalążkowe)

Okrytonasienne (okrytozalążkowe)

dzielą się na dwuliścienne i

dzielą się na dwuliścienne i

jednoliścienne.

jednoliścienne.

Cykl
rozwojowy
na
przykładzie
wiśni

Budowa kwiatu

Przykłady roślin

Przykłady roślin

okrytonasiennych

okrytonasiennych

Kasztanowiec zwyczajny

Żyto

Bratek ogrodowy

Bratek ogrodowy

rosiczka

rosiczka

Budowa pierwotna i wtórna

Budowa pierwotna i wtórna

łodygi

łodygi



-

-

Budowa pierwotna

Budowa pierwotna

jest

jest

charakterystyczna dla młodych,

charakterystyczna dla młodych,

szczytowych odcinków łodyg roślin

szczytowych odcinków łodyg roślin

zielnych i odcinków pędów drzew i

zielnych i odcinków pędów drzew i

krzewów.

krzewów.

- Wynikiem pierwotnego wzrostu łodygi jest
wydłużanie się pędu oraz powstanie zasadniczego
planu budowy. Tkanki pierwotne łodygi powstają
wskutek działalności merystemu wierzchołkowego.

Schemat budowy wierzchołka

Schemat budowy wierzchołka

pędu – budowa pierwotna, układ

pędu – budowa pierwotna, układ

wiązek przewodzących u roślin

wiązek przewodzących u roślin

dwuliściennych

dwuliściennych

Schemat budowy wierzchołka

Schemat budowy wierzchołka

pędu – budowa pierwotna, układ

pędu – budowa pierwotna, układ

wiązek przewodzących u rośliny

wiązek przewodzących u rośliny

jednoliściennej

jednoliściennej

  Rośliny jednoliścienne nie mają zróżnicowania na
korę pierwotną i walec osiowy, a wiązki są
zamknięte (bez kambium!) rozrzucone są
nieregularnie po całym przekroju łodygi. Rośliny te nie
przyrastają na grubość.



-

-

Budowa wtórna

Budowa wtórna

jest wynikiem działalności

jest wynikiem działalności

dwóch merystemów bocznych: kambium i

dwóch merystemów bocznych: kambium i

fellogenu; merystemy te wytwarzają nowe tkanki

fellogenu; merystemy te wytwarzają nowe tkanki

przewodzące: drewno i łyko wtórne oraz tkankę

przewodzące: drewno i łyko wtórne oraz tkankę

okrywającą – korek.

okrywającą – korek.



Działalność

Działalność

merystemów wtórnych

merystemów wtórnych

doprowadza

doprowadza

do powstania grubego silnego pnia zdolnego do

do powstania grubego silnego pnia zdolnego do

udźwignięcia rozgałęzionej korony. W łodygach

udźwignięcia rozgałęzionej korony. W łodygach

zielnych przyrost wtórny jest nieznaczny lub nie

zielnych przyrost wtórny jest nieznaczny lub nie

występuje w ogóle.

występuje w ogóle.

`

`

Zad. 1. Przyporządkuj elementy budowy roślin

Zad. 1. Przyporządkuj elementy budowy roślin

nasiennych do odpowiednich (homologicznych

nasiennych do odpowiednich (homologicznych

struktur paprotników różnozarodnikowych)

struktur paprotników różnozarodnikowych)

Rośliny nasienne:

Rośliny nasienne:

1.

1.

Kwiat

Kwiat

2.

2.

Pręcik

Pręcik

3.

3.

Ziarno pyłku

Ziarno pyłku

4.

4.

Woreczek pyłkowy

Woreczek pyłkowy

5.

5.

Owocolistek

Owocolistek

6.

6.

Zalążek

Zalążek

7.

7.

Woreczek zalążkowy

Woreczek zalążkowy

Paprotniki

Paprotniki

:

:

a.

a.

Mikrosporangium

Mikrosporangium

b.

b.

Mikrospora z

Mikrospora z

gametofitem męskim

gametofitem męskim

c.

c.

Kłos zarodnionośny

Kłos zarodnionośny

d.

d.

Mikrosporofil (liść z

Mikrosporofil (liść z

mikrosporangiami)

mikrosporangiami)

e.

e.

Makrosporangium

Makrosporangium

wraz z osłonkami

wraz z osłonkami

f.

f.

Makrospora z

Makrospora z

gametofitem żeńskim

gametofitem żeńskim

g.

g.

Makrosporofil (liść z

Makrosporofil (liść z

makrosporangiami)

makrosporangiami)