PRZEKŁADNIE

PRZEKŁADNIE

ZĘBATE

ZĘBATE

Piotr

Piotr

GENDARZ

GENDARZ

Wydział Mechaniczny Technologiczny

Katedra Automatyzacji Procesów Technologicznych

i Zintegrowanych Systemów Wytwarzania

1. Podstawowe pojęcia

Przekładnia – środek techniczny transformacji

momentu

obrotowego z wałka wejściowego na

wałek

wyjściowy,





o

i

N

N

o

o

i

i

M

M















1

















i

o

o

i

M

M

u

gdzie:

,

Konstrukcję przekładni zębatej, tak jak konstrukcję każdego wytworu,

należy rozpatrywać pod względem racji istnienia wytworu i zasad
konstrukcji.

Ze wzglądu na energetyczne znaczenie przekładni zębatych wielkie

znaczenie teoretyczne ma pierwsza zasada konstrukcji, zasada
optymalnego stanu obciążenia. W tym zakresie na szczególne wyróżnienie
zasługuje:

•stan obciążenia zazębienia,

•stan obciążenia w całym układzie przekładni,

•sprawność przekładni jako kryterium.

2. Rodzaje przekładni

Przekładnie: N=135 [kW], u=4.3

a – przekładnia pasowa z pasem płaskim,
b - przekładnia paskowo – klinowa,
c – przekładnia łańcuchowa,
d – przekładnia zębata.

2.1 Przekładnie - podział ze względu na rodzaj
zazębień

Przekładnie o zazębieniu:

zewnętrznym,

wewnętrznym.

2.2. Przekładnie – podział ze względu na linię
zęba

Typy przekładni

:

• koło zębate z zębatką,

• przekładnia zębata z zębami prostymi,

• przekładnia zębata z zębami skośnymi,
• przekładnia zębata z zębami daszkowymi,

2.2. Przekładnie – podział ze względu na linię
zęba

•przekładnia zębata z zębami daszkowymi,

2.2. Przekładnie – podział ze względu na linię
zęba
(c.d.)

• przekładnia zębata stożkowa z zębami prostymi,
• przekładnia zębata stożkowa z zębami skośnymi,

• przekładnia zębata stożkowa z zębami łukowymi,

• przekładnia zębata z zębami śrubowymi,
• przekładnia ślimakowa.

Zarys zęba: cykloidalny i

ewolwentowy.

3. Podstawowe cechy konstrukcyjne koła zębatego

t

z

D

O

p













m

z

t

z

D

p











m

h

g



m

.

h

s



 2

1

3.1. Zarysy ewolwentowe kół

=20

4. Korekcja kół zębatych

Polega na odsunięciu narzędzia obróbczego (korekcja dodatnia
X=x m; x>0) lub dosunięciu narzędzia obróbczego
(korekcja ujemna X=x m; x<0) od położenia zerowego.

Stosowana:

• dla małej liczby zębów ( ; dla

=20 z

g

=17) w celu

uniknięcia w trakcie wytwarzania podcięcia stopy zęba,





2

2

sin

z

g

• dla poprawienia własności wytrzymałościowych zęba

(jego pogrubienie poprzez korekcję dodatnią),

• dostosowania odległości między kołami zębatymi do odległości

znormalizowanej.

4.1. Skutki korekcji

1

2

3

4

5

6

z

12

50

x

0

0.82

-0.5

0

-1

1.2

• zaostrzenie głowy zęba,

• podcięcie stopy zęba.

Ujemne skutki korekcji

5. Weryfikacja wytrzymałościowa kół zębatych, ze

względu na:

• złamanie zęba

5.1. Weryfikacja wytrzymałościowa ze

względu na złamanie zęba

b

m

q

P

)

)

g

m

(

m

e

(

b

m

P

b

g

e

P

W

M

o

p

o

p

o

x

g























2

2

6

6

gdzie: q – wskaźnik stereomechaniczny zęba.

5.2. Weryfikacja wytrzymałościowa ze

względu na pitting i zatarcie

• naciski powierzchniowe (zjawisko pittingu),

Wskaźnik nacisków (wg Niemanna):

u

u

y

y

b

d

P

k

C

p

o

C

1

1











gdzie: y

C

– liczba punktu biegunowego (dla =20°,y

C

=3.11)

y



- liczby wpływu kąta nachylenia linii zęba,

• zatarcie współpracujących zębów (zróżnicować twardości

zębów o 40HB).

5.2. Weryfikacja wytrzymałościowa MES

5.5. Przekładnia falowa

W

przekładniach

falowych,

zwanych

także

przekładniami z podatnym wieńcem, przekazywanie
ruchu odbywa się wskutek przemieszczania się fali
odkształcenia jednego z członów przekładni,
wykonanego jako element elastyczny (podatny).
Najprostsza przekładnia falowa składa się z trzech
zasadniczych

członów:

sztywnej

tulei,

odkształcanego wieńca podatnego oraz generatora,
wywołującego odkształcanie wieńca.