Zapalenie otrzewnej

Zapalenie otrzewnej

peritonitis

peritonitis

Jama otrzewnej – jama brzuszna –

Jama otrzewnej – jama brzuszna –

peritoneum

peritoneum

Jest wyścielona cienką warstwą

Jest wyścielona cienką warstwą

śródbłonka, pokrywającą wewnętrzną

śródbłonka, pokrywającą wewnętrzną

ścianę brzucha i wszystkie narządy

ścianę brzucha i wszystkie narządy

wewnętrzne – otrzewna trzewna.

wewnętrzne – otrzewna trzewna.

Powierzchnia śródbłonkowa otrzewnej

Powierzchnia śródbłonkowa otrzewnej

jest gładka, lśniąca i zwykle zwilżona

jest gładka, lśniąca i zwykle zwilżona

mała ilością płynu.

mała ilością płynu.

Rozwój zapalenia

Rozwój zapalenia



Warunkowany jest:

Warunkowany jest:



Zakażeniem bakteryjnym

Zakażeniem bakteryjnym



Podrażnieniem otrzewnej chemicznie

Podrażnieniem otrzewnej chemicznie

Rodzaje bakteryjnego

Rodzaje bakteryjnego

zapalenia otrzewnej

zapalenia otrzewnej



Pierwotne lub „samoistne” bakteryjne

Pierwotne lub „samoistne” bakteryjne

zapalenie otrzewnej

zapalenie otrzewnej



Wtórne zapalenie otrzewnej

Wtórne zapalenie otrzewnej

Pierwotne

Pierwotne

„samoistne” zapalenie

„samoistne” zapalenie

otrzewnej

otrzewnej



Zostaje wywołane przez bezpośrednie,

Zostaje wywołane przez bezpośrednie,

bakteryjne, krwiopochodne zakażenie

bakteryjne, krwiopochodne zakażenie

jamy otrzewnej.

jamy otrzewnej.



Powikłanie to spostrzega się

Powikłanie to spostrzega się

współcześnie głównie u chorych z

współcześnie głównie u chorych z

marskością wątroby, puchlina brzuszna

marskością wątroby, puchlina brzuszna

lub z nerczycą a ostatnio u chorych z

lub z nerczycą a ostatnio u chorych z

układowym rumieniem trzewnym.

układowym rumieniem trzewnym.

Wtórne zapalenie

Wtórne zapalenie

otrzewnej

otrzewnej



Przyczyny:

Przyczyny:



Zapalenie wyrostka robaczkowego

Zapalenie wyrostka robaczkowego



Zapalenie uchyłka

Zapalenie uchyłka



Przedziurawienie wrzodu dwunastnicy

Przedziurawienie wrzodu dwunastnicy

czy żołądka

czy żołądka



Rany brzucha

Rany brzucha

Uwaga

Uwaga



U osób

U osób



bardzo starych i

bardzo starych i



bardzo młodych

bardzo młodych



Zapalenie otrzewnej może rozwijać się

Zapalenie otrzewnej może rozwijać się

podstępnie

podstępnie



Gdy chory zgłasza się po raz pierwszy

Gdy chory zgłasza się po raz pierwszy

stwierdza się już wyraźne porażenie

stwierdza się już wyraźne porażenie

jelit i wzdęci8e brzucha.

jelit i wzdęci8e brzucha.

Zapalenie otrzewnej jest

Zapalenie otrzewnej jest

jedną z najgroźniejszych

jedną z najgroźniejszych

chorób znanych chirurgii, a

chorób znanych chirurgii, a

jego objawy są zwykle

jego objawy są zwykle

bardzo dramatyczne

bardzo dramatyczne



Stwierdzenie niewyjaśnionego zapalenia

Stwierdzenie niewyjaśnionego zapalenia

otrzewnej jest wskazaniem do pilnej

otrzewnej jest wskazaniem do pilnej

interwencji chirurgicznej.

interwencji chirurgicznej.



Objawy zapalenia otrzewnej to:

Objawy zapalenia otrzewnej to:



Objawy wstrząsu - a także:

Objawy wstrząsu - a także:

Objawy zapalenia

Objawy zapalenia

otrzewnej

otrzewnej



Ból

Ból



Gorączka – zwykle wysoka z

Gorączka – zwykle wysoka z

dreszczami

dreszczami



Osłabienie, zawroty głowy

Osłabienie, zawroty głowy



Przyspieszenie akcji serca

Przyspieszenie akcji serca



Obniżenie RR

Obniżenie RR



Skóra – blada, czasem nienaturalnie

Skóra – blada, czasem nienaturalnie

spocona

spocona

Przyczyny zapalenia

Przyczyny zapalenia

otrzewnej

otrzewnej



Zapalenie otrzewnej rozwija się gdy do

Zapalenie otrzewnej rozwija się gdy do

wnętrza jamy brzusznej dostaje się

wnętrza jamy brzusznej dostaje się

obca dla organizmu treść:

obca dla organizmu treść:



Bakterie

Bakterie



Substancje znajdujące się normalnie w

Substancje znajdujące się normalnie w

przewodzie pokarmowym:

przewodzie pokarmowym:



Sok żołądkowy, żółć, częściowo

Sok żołądkowy, żółć, częściowo

strawiony pokarm, krew, kał.

strawiony pokarm, krew, kał.

Przyczyn ciąg dalszy

Przyczyn ciąg dalszy



Pęknięcie lub przedziurawienie

Pęknięcie lub przedziurawienie

którejkolwiek części przewodu

którejkolwiek części przewodu

pokarmowego

pokarmowego



Urazy jamy brzusznej – nóż, postrzał

Urazy jamy brzusznej – nóż, postrzał



Ostre zapalenie trzustki

Ostre zapalenie trzustki



U kobiet

U kobiet



Zapalenie przydatków

Zapalenie przydatków



Pęknięcie ciąży pozamacicznej

Pęknięcie ciąży pozamacicznej

Możliwe powikłania

Możliwe powikłania



Wstrząs

Wstrząs



Zakażenie bakteryjne krwi – posocznica

Zakażenie bakteryjne krwi – posocznica



Ostra niewydolność nerek lub wątroby

Ostra niewydolność nerek lub wątroby



Zrosty otrzewnej

Zrosty otrzewnej

Badanie przedmiotowe

Badanie przedmiotowe



Oglądanie

Oglądanie



Ból przy kaszlu – sprawdzanie wrót

Ból przy kaszlu – sprawdzanie wrót

przepuklin i narządów płciowych (u

przepuklin i narządów płciowych (u

mężczyzn)

mężczyzn)



Obrona mięśniowa

Obrona mięśniowa



Objaw Blumberga

Objaw Blumberga



Osłuchiwanie

Osłuchiwanie



Badanie per rectum i per vaginam – u

Badanie per rectum i per vaginam – u

kobiet

kobiet

Napięcie

Napięcie



Powierzchowna początkowo a

Powierzchowna początkowo a

następnie głęboką palpacją

następnie głęboką palpacją

określamy miejsca bolesne, w

określamy miejsca bolesne, w

początkowej fazie badania celowo

początkowej fazie badania celowo

je omijamy a następnie staramy się

je omijamy a następnie staramy się

dokładnie określić miejsce a tym

dokładnie określić miejsce a tym

samym prawdopodobny narząd

samym prawdopodobny narząd

będący punktem wyjścia zapalenia.

będący punktem wyjścia zapalenia.

Objaw Blumberga

Objaw Blumberga



W czasie badania palpacyjnego może

W czasie badania palpacyjnego może

nastąpić nieświadoma obrona mięśniowa.

nastąpić nieświadoma obrona mięśniowa.



Chory nie spodziewa się bólu w

Chory nie spodziewa się bólu w

momencie odrywania ręki badającego od

momencie odrywania ręki badającego od

ściany brzucha.

ściany brzucha.



Bolesność może być odczuwana w

Bolesność może być odczuwana w

miejscu odległym od miejsca palpacji

miejscu odległym od miejsca palpacji



Należy w tym momencie obserwować

Należy w tym momencie obserwować

twarz pacjenta i jego reakcję.

twarz pacjenta i jego reakcję.

Opukiwanie

Opukiwanie



W stanach fizjologicznych opukując pod

W stanach fizjologicznych opukując pod

przeponą po stronie prawej stwierdza się

przeponą po stronie prawej stwierdza się

stłumienie.

stłumienie.

W przedziurawieniu narządów trzewnych w

W przedziurawieniu narządów trzewnych w

obecności powietrza pod przeponą może

obecności powietrza pod przeponą może

zniknąć obszar stłumienia wątrobowego.

zniknąć obszar stłumienia wątrobowego.



Znika stłumienie a pojawia się odgłos

Znika stłumienie a pojawia się odgłos

bębenkowy.

bębenkowy.

Szmery perystaltyczne

Szmery perystaltyczne



Osłuchiwanie jest podstawową metodą

Osłuchiwanie jest podstawową metodą

badania brzucha.

badania brzucha.



Brak słyszalnej perystaltyki – całkowita

Brak słyszalnej perystaltyki – całkowita

cisza w brzuchu – oznacza rozlane

cisza w brzuchu – oznacza rozlane

zapalenie otrzewnej.

zapalenie otrzewnej.