Dr Małgorzata Ganczar



Relacje zachodzące w społeczeństwie informacyjnym:

1)

B2B – stronami są przedsiębiorstwa (e-aukcje, e-giełdy);

2)

B2C – stroną inicjatywną jest przedsiębiorstwo w stosunku
do klienta (np. e-sklepy, e-aukcje, e-oferty, e-pasaże, e-
giełdy);

3)

C2C – stronami są klienci zawierający między sobą
transakcje bez udziału firm (np. e-aukcje, e-oferty);

4)

C2B – stroną inicjatywną jest klient w stosunku do
przedsiębiorstwa (np. e-katalogi, e-zapłaty, e-zakupy);

5)

C2G – stroną inicjatywną jest klient w stosunku do
administracji publicznej (np. e-podatki, e-kredyty);

6)

B2G – stroną inicjatywną jest przedsiębiorstwo w stosunku
do administracji publicznej (e-składki, e-podatki, e-
przetargowi);

7)

G2C – stroną inicjatywną jest administracja publiczna w
stosunku do klienta (np. e-wybory);

8)

G2B – stroną inicjatywną jest administracja publiczna, w
stosunku do przedsiębiorstwa (np. e-przepisy).

Usługa elektroniczna



Definicja została ujęta w Dyrektywach Unii

Europejskiej jako

usługi społeczeństwa

informacyjnego

W rozumieniu przepisów wspólnotowych, pod

tym pojęciem kryje się usługa:



zazwyczaj o charakterze odpłatnym,



wykonywana na odległość, za pomocą

środków elektronicznego przetwarzania (w
tym także kompresji cyfrowej - digital
compression) i gromadzenia danych,



na indywidualne zamówienie odbiorcy usługi.

Usługa społeczeństwa informacyjnego



Dla celów Dyrektywy wyjaśniono też szczegółowo

następujące określenia:



na odległość

oznacza usługę świadczoną bez

równoczesnej obecności stron,



drogą elektroniczną

oznacza, iż usługa jest

przesyłana pierwotnie i otrzymywana w miejscu

przeznaczenia za pomocą sprzętu elektronicznego do

przetwarzania (włącznie z kompresją cyfrową) oraz

przechowywania danych, i która jest całkowicie

przesyłana, kierowana i otrzymywana za pomocą

kabla, odbiornika radiowego, środków optycznych lub

innych środków elektromagnetycznych,



na indywidualne żądanie odbiorcy

usług oznacza,

że usługa świadczona jest poprzez przesyłanie danych

na indywidualne żądanie.

Usługa elektroniczna



Zakres pojęcia usługi społeczeństwa

informacyjnego został doprecyzowany w aneksie
nr 5 do dyrektywy 98/48/WE, w którym
wskazano przykłady usług,

które nie

posiadają takiego charakteru

, zatem nie są

wykonywane na odległość czyli są świadczone w
fizycznej obecności dostawcy i odbiorcy, nawet
jeżeli korzystają oni z urządzeń elektronicznych
(np. udostępnienie gier elektronicznych w
salonie przy fizycznej obecności użytkownika).

Usługa elektroniczna

Druga grupa dotyczy usług, które nie są

wykonywane za pomocą środków elektronicznych,
wśród nich wyróżniono:



usługi o charakterze materialnym, nawet jeżeli

świadczone są z wykorzystaniem urządzeń
elektronicznych;



usługi „off-line”: dystrybucja CD-ROM-ów lub

oprogramowania na dyskietkach;



usługi, które nie są świadczone z wykorzystaniem

elektronicznego systemu przetwarzania i
przechowywania danych, np. telefoniczne porady
prawne.



 

Usługa elektroniczna



Ostatnia grupa obejmuje usługi, które

nie są wykonywane na indywidualne
zamówienie odbiorcy usługi, natomiast
są świadczone w formie przesyłania
danych bez indywidualnego
zamówienia i przeznaczone do
równoczesnego odbioru przez
nieograniczoną liczbę odbiorców, np.
transmisja telewizyjna.

Usługa elektroniczna



Na podstawie przepisów dyrektywy polski

ustawodawca uchwalił ustawę z 18.7.2002 r. o
świadczeniu usług drogą elektroniczną.



Podstawowym pojęciem ustawy jest pojęcie

usługi świadczonej drogą elektroniczną,

wyznaczające zakres przedmiotowy ustawy.
Definicja usługi świadczonej drogą elektroniczną
stanowi odpowiednik pojęcia usługi
społeczeństwa informacyjnego.

Usługa elektroniczna

Przesłanki:



1) wykonanie usługi powinno nastąpić bez jednoczesnej

obecności stron,



2) wykonanie usługi powinno nastąpić przez wysłanie i

odbieranie danych za pomocą systemów
teleinformatycznych (nieistotny jest natomiast sposób
zawarcia umowy),



3) usługa powinna być świadczona na indywidualne

żądanie stron,



4) nadawanie, odbieranie i transmitowanie danych w

ramach usługi świadczonej drogą elektroniczną powinno
nastąpić za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnych w
rozumieniu ustawy - Prawo telekomunikacyjne.

Usługa nie musi być świadczona odpłatnie.
Na podstawie pkt 17 preambuły do dyrektywy

2000/31/WE należy przyjąć jednakże, iż
usługa świadczona drogą elektroniczną ze
swej istotny nie może być usługą
nieodpłatną (zasadą jest ich wynagrodzenie,
podobnie jak w przypadku na przykład
umowy zlecenia).

Wniosek ten potwierdza zmiana wprowadzona

do ustawy o świadczeniu usług drogą
elektroniczną nowelizacją z 2008 r.

Brak jednoczesnej obecności stron

Oznacza, iż usługa pierwotnie jest wysyłana oraz

odbierana za pomocą urządzeń elektronicznych
przeznaczonych do przechowywania lub
przetwarzania przekazywanych danych. Nie ma
wtedy potrzeby fizycznej obecności usługodawcy i
usługobiorcy w jedynym miejscu.

W pewnych sytuacjach możemy mieć do czynienia z

usługą świadczoną na odległość również w sytuacji,
gdy strony znajdują się (fizycznie) w jednym
miejscu - chodzi na przykład o dokonanie rezerwacji
samochodu przy użyciu telefonu komórkowego
łączącego się z witryną internetową sklepu, w
którym się znajdują.

Brak jednoczesnej obecności stron

Decydująca przy rozstrzygnięciu, czy dana usługa

jest świadczona na odległość, powinna być ocena,
czy możliwe jest również zamówienie danej usługi
bezpośrednio u usługodawcy, to jest w jego
placówce handlowej, a nie drogą elektroniczną.

Jeżeli tak jest, to nie mamy do czynienia z usługą

społeczeństwa informacyjnego. Jeżeli natomiast
usługa nie może być dokonywana bezpośrednio,
to fakt fizycznej obecności obydwóch stron jest
bez znaczenia dla kwalifikacji danej usługi jako
usługi społeczeństwa informacyjnego.

Brak jednoczesnej obecności stron

Również ustawa z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie

niektórych praw konsumentów i odpowiedzialności za

szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U.

Nr 22, poz. 271 z późn. zm.) odwołuje się do pojęcia

"umowy zawierane na odległość”.

W art. 6 u.o.n.p.k. zawarcie umowy na przykład za pomocą

poczty elektronicznej jest uznane za rodzaj umowy

zawieranej bez równoczesnej obecności stron.

Ponadto wskazano listę przykładową innych środków porozumiewania

się na odległość. Różnica polega na tym, że dla zastosowania

ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną nie ma znaczenia

okoliczność zawarcia umowy bez jednoczesnej obecności stron. W

ten sposób ma jedynie zostać wykonana usługa. Przepisy ustawy o

świadczeniu usług drogą elektroniczną będą miały w konsekwencji

zastosowanie, gdy obie strony umowy znajdują się w tym samym

miejscu w chwili jej zawarcia, ale jej wykonanie będzie się odbywało
drogą elektroniczną na odległość.

Indywidualne żądanie odbiorcy usługi

Element indywidualnego żądania usługobiorcy

należy interpretować w ten sposób, że może
on zażądać świadczenia usługi (na przykład
polegającej na przeglądaniu on-line bazy
informacyjnej) z miejsca i w czasie
indywidualnie przez niego wybranym.

Oznacza to, że usługa jest mu świadczona na

jego "życzenie". Przykładem jest korzystanie
ze stron internetowych. Również usługa typu
video-on-demand stanowi usługę świadczoną
na indywidualne zamówienie odbiorcy.

Indywidualne żądanie odbiorcy usługi

Nie będą natomiast usługami świadczonymi na

indywidualne zamówienie usługi polegające na
transmisji danych odbieranych przez
nieograniczoną liczbę osób. Przykładem będą tu
transmisje radiowe, teletekstowe, telewizyjne,
gdzie usługobiorca nie ma możliwość ingerencji w
transmisję, może tylko przyłączyć się do jej
odbioru przez innych użytkowników sieci. W
takim wypadku transmisja nie jest emitowana lub
nadawana na jego zamówienie, brak jest między
innymi elementu wyboru przez usługobiorcę
czasu dostarczenia mu usługi on-line.