Cukrzyca wieku

rozwojowego

Magdalena Misztal

Klinika Pediatrii, Kardiologii Prewencyjnej i

Immunologii Wieku Rozwojowego UM w Łodzi

Cukrzyca wieku

rozwojowego



Schorzenie metaboliczne o

wieloczynnikowej etiologii,

charakteryzujące się przewlekłą

hiperglikemią z towarzyszącymi

zaburzeniami gospodarki

węglowodanowej, białkowej i

tłuszczowej



Powstaje w wyniku defektu wydzielania

i/lub działania insuliny

Etiologiczna klasyfikacja

cukrzycy



TYP 1-

zniszczenie komórek B, zwykle

prowadzące do bezwzględnego

niedoboru insuliny



autoimmunologiczny



idiopatyczny



TYP 2

– od przewagi insulinooporności

ze względnym niedoborem insuliny do

przewagi defektu wydzielania z

insulinoopornością lub bez

Etiologiczna klasyfikacja

cukrzycy



Cukrzyca ciężarnych – ujawniona lub rozpoznana

w czasie ciąży nietolerancja glukozy



Inne określone typy



Defekty genetyczne czynności komórek B



Defekty genetyczne działania insuliny



Choroby zewnątrzwydzielniczej części trzustki



Endokrynopatie



Cukrzyca wywołana przez zakażenia



Rzadkie postaci cukrzycy wywołane przez proces

immunologiczny



Cukrzyca wywołana przez leki i inne substancje



Inne zespoły genetyczne czasem z wiązane z cukrzycą

Cukrzyca wieku

rozwojowego



Cukrzyca typu I

– 97%



Podtyp autoimmunologiczny – 90%



Proces destrukcji komórek B jest zainicjowany przez czynniki

środowiskowe u osób z predyspozycją genetyczną



Czynniki środowiskowe:



Infekcje wirusowe- wirus świnki, różyczki, Coxackie B, Ebstain-

Barr, cytomegalowirus, retrowirusy



Składniki diety- wydaje się, że ekspozycja na białka mleka

krowiego w pierwszych miesiącach życia sprzyja występowaniu

cukrzycy



Stres



Podtyp idiopatyczny – 4 -10%

Cukrzyca wieku

rozwojowego



Cukrzyca typu II

– upośledzenie

wrażliwości tkanek na działanie insuliny

(insulinooporność) oraz zaburzenie

kompensacyjnego wydzielania insuliny



Czynniki środowiskowe:



Nieprawidłowe odżywianie prowadzące do otyłości



Niska aktywność fizyczna



Czynniki genetyczne

Objawy kliniczne



Zwiększone pragnienie – polidypsja



Wzmożona diureza – poliuria



Utrata masy ciała (czasem pomimo wzmożonego spożycia

pokarmów)



Gorsze samopoczucie, osłabienie, senność



Bóle brzucha – pseudoperitonitis diabetica



Wymioty



Zaburzenia widzenia



Moczenie nocne



Zakażenia grzybicze i złuszczanie sluzówki jamy ustnej –

pseudoangina diabetica



Zakażenia grzybicze sromu / prącia



Nawracające zakażenia skóry

Kryteria diagnostyczne

cukrzycy

Nieprawidło

wa glikemia

na czczo

Nieprawidło

tolerancja

glukozy

Cukrzyc

Stężenie

glukozy w

osoczu na czczo

mg/dl (mmol/l)

>= 110 i < 126

( >= 6.1 i < 7.0

)

< 126

( < 7.0 )

>= 126

( >= 7.0

)

Stężenie

glukozy w

osoczu 2h po

doustnym

obciążeniu

glukozą mg/dl

(mmol/l)

< 140

( < 7.8 )

>= 140 i < 200

( >= 7.8 do

< 11.1 )

>= 200

( >=

11.1)

Badania diagnostyczne



Badania metaboliczne



Poziom insuliny



Poziom peptydu-C



Badania immunologiczne



Autoprzeciwciała przeciwko komórkom B wysyp trzustki ICA



Autoprzeciwciała przeciw dekarboksylazie kwasu

glutaminowego anty-GAD



Autoprzeciwciała przeciwinsulinowe IAA



Autoprzeciwciała przeciw białkowej fosfatazie tyrozynowej

IA-2



Badania genetyczne

Leczenie cukrzycy wieku

rozwojowego



Cele leczenia:



Harmonijny, prawidłowy rozwój

dziecka



Dobre samopoczucie



Zapobieganie ostrym i przewlekłym

powikłaniom cukrzycy

Leczenie cukrzycy wieku

rozwojowego



Insulinoterapia



Dieta



Wysiłek fizyczny



Samokontrola



Edukacja

Insulinoterapia



Zastąpienie utraconej funkcji komórek B w

sposób jak najbardziej bliski fizjologii

człowieka zdrowego



Insulina humanizowana



Analogi insuliny- zmieniona budowa

cząsteczki tak , aby zachowując fizjologiczne

możliwości oddziaływania na receptory,

wpłynąć na dynamikę wchłaniania analogów

do krwi lub na miejsce w organizmie, w

którym zostaną zaktywowane

Insulinoterapia



Insulina krótkodziałająca-

sc/iv



po podaniu sc początek działania 0.5h



szczyt 2-4h



koniec aktywności 6-8h



Analogi insuliny krótkodziałającej



początek działania 10-15 min



szczyt 45-90 min



koniec aktywności 3-4h



Insulina o pośrednim czasie działania



Insulina długodziałająca



Analogi insuliny długodziałającej

Insulinoterapia

•

W fazie częściowej remisji cukrzycy dawka

insuliny wynosi zwykle

<0.5 j/kg/24h

•

U dzieci przed okresem pokwitania (poza

okresem częściowej remisji cukrzycy)

zapotrzebowanie wynosi zwykle

0.7-1.0

j/kg/24h

•

W okresie pokwitania zapotrzebowanie na

insulinę może się znamiennie zwiększyć

powyżej

1 j/kg/24h

Insulinoterapia



Konwencjonalny model leczenia

2 x dobę mieszanka insulinowa

2/3 dobowej dawki rano, 1/3 wieczorem



Intensywny model leczenia



Tworzenie podstawowego poziomu insuliny

Preparaty o przedłużonym czasie działania lub bardzo

długo działające



Przed głównymi posiłkami

Insulina krótko-szybko działająca

Insulinoterapia



Wstrzykiwacze – peny



Osobiste pompy insulinowe

Insulinoterapia

Ciągły podskórny wlew insuliny powinien być stosowany:



U najmłodszych dzieci- są nieprzewidywalne co do jedzenia

i wysiłku fizycznego, stosują dietę wysokowęglowodanową



U pacjentów z grupy ryzyka ciężkiej hipoglikemii



U pacjentów, którzy mimo intensyfikacji dotychczasowego

leczenia nie uzyskali dobrego wyrównania metabolicznego



U pacjentów z objawem „brzasku”



U pacjentów obarczonych dodatkowo innymi schorzeniami:

celiakia, fenyloketonuria, mukowiscydoza



U pacjentów z długotrwałą cukrzycą, u których wystąpiły

powikłania późne

Kontrola glikemii



Pomiar poziomu glukozy 4xdz – przed

głównymi posiłkami i przed snem



1x w tygodniu profil dzienny



2x w miesiącu profil nocny

Dieta



Zapotrzebowanie kaloryczne

1000 kcal + 100 kcal x liczba lat



Wymiennik węglowodanowy

– ilość produktu spożywczego,

która zawiera 10 gram glukozy lub innego cukru, będącego

łatwym źródłem glukozy w organizmie



Indeks glikemiczny

– szybkość wzrostu glikemii we krwi



Wysoki indeks glikemiczny – pieczywo pszenne



Niski indeks glikemiczny – pieczywo razowe



Węglowodany 40-50%



Tłuszcze 30%



Białka 20%

Wysiłek fizyczny



Zmniejsza zapotrzebowanie na insulinę



Zwiększa wrażliwość komórek na insulinę



Zwiększa przyswajanie glukozy przez

tkanki



Wysiłek dynamiczny



30-50% całkowitej wydolności



Regularnie, codziennie lub 3-4 x w tygodniu

Elementy skuteczności

leczenia



Rozwój psychosomatyczny



Poziom glikemii i

hemoglobiny glikowanej

Hb A1c



Częstość występowania

ostrych powikłań cukrzycy



Wartość lipidów w surowicy



Wartość ciśnienia

tętniczego



Obecność przewlekłych

powikłań cukrzycy

Wiek

HbA1c

< 6 lat

7.5 - 8.5%

6-12 lat

< 8%

13-19 lat

< 7.5%

Ostre powikłania cukrzycy



Hipoglikemia

- najczęstsze powikłanie

cukrzycy typu I



Częsta przyczyna hospitalizacji



Ciężkie niedocukrzenia mogą być odpowiedzialne za trwałe

uszkodzenia OUN, w tym padaczkę



Lżejsze incydenty hipoglikemii wywołują zaburzenia pamięci,

trudności w koncentracji, upośledzenie funkcji poznawczych



Kwasica ketonowa-

najczęstsza przyczyna

zgonów w przebiegu cukrzycy u dzieci i

młodzieży

Hipoglikemia



Wartość glikemii poniżej

60 mg/dl

(3.2

mmol/l) w surowicy krwi żylnej



U noworodka poniżej 40 mg/dl (2.26 mmol/l)



Brak równowagi pomiędzy dostarczaniem

glukozy z przewodu pokarmowego i

produkowanej w wątrobie, a jej zużyciem

tkankowym

Przyczyny hipoglikemii



Nadmiar insuliny bezwzględny



Przedawkowanie przypadkowe lub celowe



Nieprawidłowa adaptacja dawek



Zwiększone wchłanianie



Nieprawidłowa technika podania



Uwalnianie insuliny z połączeń z przeciwciałami



Nadmiar insuliny względny



Wzmożony wysiłek fizyczny



Błędy w żywieniu



Leki: B-blokery



Alkohol



Zaburzenia funkcji wątroby



Miesiączka- nagły spadek progesteronu

Objawy hipoglikemii



Objawy adrenergiczne



Obfite pocenie



Zblednięcie



Szerokie źrenice



Tachykardia



Wzrost ciśnienia



Niepokój



Zmiana nastroju



Uczucie głodu



Drżenie kończyn

Objawy hipoglikemii



Objawy neuroglikopenii



Zaburzenie funkcji psychicznych



Niemożność skupienia uwagi



Zmiana zachowania



Utrudniony kontakt z otoczeniem



Trudności w zapamiętywaniu



Zaburzenia neurologiczne



Silny ból głowy



Zaburzenia mowy, widzenia



Wzmożone odruchy ścięgniste



Oczopląs



Utrata przytomności



Drgawki

Stopień nasilenia

hipoglikemii

Rodzaj hipoglikemii

Obraz kliniczny

Pomoc

Lekka

Objawy

autonomiczne

Chory sam udziela

sobie pomocy

Umiarkowana

Objawy

autonomiczne +

wstępne zaburzenia

czynności OUN

Potrzebna jest

pomoc drugiej

osoby, ale możliwe

jest leczenie w

domu

Ciężka

Zaawansowane

objawy

neuroglikopenii

Drgawki, śpiączka –

potrzebna pomoc

służby zdrowia

Hipoglikemia lekka



Doustne podanie porcji łatwo przyswajalnych

węglowodanów – tabletki glukozy, słodki płyn

( sok owocowy, Coca-Cola )



0.5 – 1 wymiennika węglowodanowego



5-20g glukozy w tabletkach



100ml płynu



Po ustąpieniu objawów podać węglowodany

o dłuższym okresie wchłaniania ( np.

kanapka z wędliną )

Hipoglikemia umiarkowana



Małe dzieci w przypadku

niedocukrzenia prezentując niechęć

do jedzenia



W przypadku niepokoju i wymiotów

należy zaniechać prób leczenia

doustnego nawet gdy kontakt z

pacjentem jest zachowany

Hipoglikemia ciężka



Glukagon



> 7rż

0.1-0.2 mg/10 kgmc

im lub głęboko sc



< 7 rż

1mg



Jeśli po kilkunastu minutach od

momentu podania leku dziecko nie

odzyskało przytomności należy

powtórzyć iniekcję

Hipoglikemia ciężka



Glukoza



10-40% glukoza

0.2-0.5 g/kgmc

bolusie



10% glukoza we wlewie kroplowym



Należy utrzymywać glikemię w

granicach 150-200 mg/dl ( 8-12

momol/l )

Powikłania ciężkich

hipoglikemii



Ostre



Urazy



Powikłania neurologiczne:

Obrzęk mózgu

Porażenie połowicze

Ślepota korowa



Zgon



Późne



Uraz psychiczny



Zaburzenie czynności poznawczych



Zmiany czynności bioelektrycznej mózgu

Kwasica ketonowa



Kompleksowe zaburzenie metaboliczne

spowodowane względnym lub

bezwzględnym niedoborem insuliny



Najczęstsza przyczyna zgonów

w przebiegu

cukrzycy u dzieci i młodzieży



Występuje głównie u dzieci ze świeżo

rozpoznana cukrzycą, w przypadku

dodatkowej choroby, zaniechania

podawania insuliny

Kwasica ketonowa



Hiperglikemia

> 200 mg/dl



Glikozuria



Ketonuria



PH < 7.3



Stężenie wodorowęglanów < 15

momol/l

Objawy kliniczne



Osłabienie, wzmożone pragnienie, zapadnięcie

gałek ocznych, suchość śluzówek



Wymioty, które wraz z poliurią prowadzą do

odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych



Bóle brzucha, niekiedy atonia jelit i pęcherza

moczowego



Tachykardia, chłodne kończyny, przekrwienie

dostrzegalne na policzkach, zimny pot na czole



Różnego stopnia zaburzenia świadomości aż do

śpiączki cukrzycowej włącznie



Zaburzenia oddychania pochodzenia

neurologicznego ( oddech Kussmaula )

Badania diagnostyczne



Poziom glukozy



Poziom sodu, potasu, fosforu i wapnia



Mocznik



Kreatynina



Gazometria



Badanie ogólne moczu



Morfologia- wysoka leukocytoza z przesunięciem w

lewo



Badania bakteriologiczne



EKG



RTG klatki piersiowej, USG jamy brzusznej



Zmierzenie masy ciała i wzrostu dziecka

Leczenie kwasicy ketonowej



Leczenie powinno być prowadzone na

oddziale intensywnej terapii



Tlenoterapia



Monitorowanie akcji serca



Bilans płynów



Monitorowanie częstości oddechów, akcji

serca, pomiar ciśnienia tętniczego krwi

Leczenie kwasicy ketonowej -

nawadnianie



Początkowo

0.9% NaCl

do czasu obniżenia

glikemii do

250-300 mg/dl



Następnie 0.9% NaCl + glukoza tak aby uzyskać

5-7% roztwór glukozy

450ml płynu kroplówkowego (0.9% NaCl i 5% glukoza 1:2 ) + 3-4

amp 40% glukozy +

2-4 mEq potasu

na każde 100ml płynu



Roztwory zawierające glukozę od początku

leczenia stosujemy u dzieci do lat 3, oraz gdy

glikemia wyjściowa była niska < 300mg/dl



Jeśli występują objawy zapaści obwodowej

podajemy na wstępie roztwór

5% albumin

Stopień odwodnienia



5%-

obecne tylko kliniczne objawy

hiperglikemii



10%-

suchość śluzówek, zapadnięte

gałki oczne, zimne kończyny



15%-

oddech kwasiczy, śpiączka



20%-

zapaść obwodowa, wstrząs

Leczenie kwasicy ketonowej -

nawadnianie



Nawadnianie trwa 48h

W pierwszej dobie podajemy:



20% - pierwsza i druga godzina leczenia



20% - od trzeciej do szóstej godziny leczenia



Pozostałe 60% uzupełnione o powstałe

straty (mocz, wymioty, biegunka)

podajemy w ciągu następnych 20h

Leczenie kwasicy ketonowej -

nawadnianie

Objętość płynów

należnych w

pierwszej dobie

leczenia

= deficyt

wg stopnia

odwodnienia +

dobowe

zapotrzebowanie

podstawowe

Wiek

Masa

ciała kg

Zapotrzebow

anie

ml/kgmc/24

1-5

6-9

11-14

3-9

10-19

20-29

30-50

Leczenie kwasicy ketonowej -

insulinoterapia



Podawanie iv



Krótkodziałające insuliny ludzkie lub szybkodziałające analogi

insuliny



Bolus

0.3 j/kgmc



Dawka początkowa

0.1 j/kgmc/h



Idealne obniżanie glikemii to 75-100 mg/dl/h ( 4-5.4 moml/h )



Podczas leczenia należy utrzymywać glikemię w granicach

150-200 mg/dl ( 8-10.7 mmol/l)



Podskórne podawanie insuliny można rozpocząć gdy ustąpią

zaburzenia perfuzji obwodowej i częściowo redukuje się

nawadnianie dożylne i rozpoczyna realimentację doustną tj

zwykle w 2 dobie leczenia

Leczenie kwasicy ketonowej -

alkalizacja



Gdy PH < 7.15, a rezerwa alkaliczna

< 12 mmol/l



Wodorowęglan sodu

1-2 mmol/kgmc



Należy zakończyć podawanie przy PH 7.2 i

rezerwy alkalicznej 15 mmol/l

Leczenie kwasicy ketonowej -

antybiotykoterapia



Tylko wtedy gdy kwasicy towarzyszą

dodatkowe infekcje ( np. zapalenie płuc )



Z uwagi na zakażenia bakteryjne i

grzybicze unika się cewnikowania

dziecka



Jeśli w istotny sposób zaburzone są

wskaźniki wydolności nerek i

cewnikowanie pęcherza jest konieczne

należy wdrożyć leczenie osłonowe

Powikłania kwasicy

ketonowej



Obrzęk mózgu



Hipoglikemia



Hipokaliemia



Zachłystowe zapalenie płuc

Obrzęk mózgu



Najgroźniejsze powikłanie



Częstość występowania 0.4-1%



Śmiertelność

20-50%



Czynniki ryzyka:



Szybkie nawadnianie płynami hipotonicznymi



Szybką, nadmierną alkalizację



Zbyt szybkie obniżanie glikemii

Obrzęk mózgu



Objawy kliniczne:



Bóle głowy



Pogłębiająca się śpiączka



Okresowe pobudzenie



Obniżenie poziomu Na w surowicy



Wzrost ciśnienia tętniczego krwi



Bradykardia



Wystąpienie drgawek, zaburzenia oddychania

Obrzęk mózgu



Leczenie:



Zredukować podaż płynów



Mannitol

1-2 g/kgmc



Dexametazon 0.5 mg/kgmc



Leki przeciwdrgawkowe

Przewlekłe powikłania cukrzycy

u dzieci



Retinopatia cukrzycowa-

stwierdzono,

że występuje u 39% młodych

pacjentów po 10 latach trwania

choroby



Nefropatia cukrzycowa-

po 20 latach

trwania choroby rozwija się u 20-30%

pacjentów



Neuropatia cukrzycowa

Dziękuję za uwagę

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Pediatria Cukrzyca wieku rozwojowego
Cukrzyca wieku rozwojowego IV LEK
12, Cukrzyca wieku rozwojowego IV LEK
Cukrzyca wieku rozwojowego (2)
Cukrzyca wieku rozwojowego
Cukrzyca w wieku rozwojowym 2007
Percepcja masy ciała w wieku rozwojowym w ocenie dziewcząt i ich matek
DIAGNOSTYKA I USPRAWNIANIE W WIEKU ROZWOJOWYM
Psychologia klinicznej dziecka i psychopatologia wieku rozwojowego
Higiena wieku rozwojowego, Hematologia, Higiena
Fizjoterapia kliniczna w CHNR – Fizjoterapia w wieku rozwojowym, pediatria
Rozwój konstytucji na ziemiach polskich od XVIII do XX wieku, Rozwój konstytucji na ziemiach polskic
CUKRZYCA W WIEKU PODESZLYM slajdy
Ocena wieku i rozwoju ciąży w pierwszym trymestrze
1 Medycyna wieku rozwojowego (konspekt)
cukrzyca w wieku podeszlym

więcej podobnych podstron

Cukrzyca wieku rozwojowego 2

Document Outline