PRAKTYCZNE

OBLICZANIE POTĘGI

POLSKI I JEJ SĄSIADÓW

Anna

Michalewicz

I Bezpieczeństwo Narodowe

I. Cele badania potęgi państw oraz
pojęcie modelu
II. Stosunek do kwestii pomiaru kategorii
potęgi
III. Wybrane modele potęgi :
1) Germana
2)W. Fucksa
3) L. L. Farrara
4)M. Sułka
IV. Wnioski

Cele badania potęgi państw oraz
pojęcie modelu
Badanie potęgi państw jest częścią
programów badawczych w dziedzinie
stosunków międzynarodowych. Służy
ono dwóm grupom celów:
- poznawczo – porównawczym
- planistycznym ( informacyjno –
decyzyjny)

O dużym znaczeniu dla polityki bezpieczeństwa
narodowego pomiarów i ich wyników świadczą
następujące tezy:

- w przypadku dużego rozproszenia sił stabilny lad
międzynarodowy powinien być budowany na przybliżonej
równowadze sił

- rozpad systemu dwubiegunowego i wyłanianie się
s. wielobiegunowego, uważanego za
konfliktogenny, niestabilny, o zmiennych koalicjach,
wzmaga zapotrzebowanie na głębokie analizy kategorii
potęgi państw w celu wsparcia własnej polityki obronnej i
dostarczenia dodatkowych środków dla prowadzenia gry
dyplomatycznej

- analizy i pomiary kategorii potęgi mogą być również
źródłem wysoce obiektywnych danych

MODEL – istnieje ogromna ilość definicji tego
pojęcia. W wielu próbach definicji podkreśla się, że
model ma być uproszczonym obrazem
rzeczywistości, który nie zawiera elementów
drugorzędnych.

* Model jest to materialnie lub myślowo
przedstawiony obiekt, który w procesie badania
zastępuje obiekt – oryginał w taki sposób, że jego
bezpośrednie badanie dostarcza nowych
wiadomości o obiekcie oryginale.

* Model jest wynikiem modelowania czyli procesu
budowy i badania modeli.

Stosunek do kwestii pomiaru kategorii potęgi
* Sun Tzu pisał przed 2500 lat : Z pewnością ten, kto
w ogóle nie robi kalkulacji, zaprzepaszcza szanse
zwycięstwa. Z tego powodu zawsze dokładnie
analizuję sytuację aby warunki konfrontacji były
zupełnie jasne.

* Obecnie w literaturze obecny jest sceptycyzm co
do możliwości kwantyfikacji (badań ilościowych) i
pomiaru kategorii potęgi.
-Knorr „Jedynym znanym, precyzyjnym testem miary
jest test bitwy”

* według Roguckiego porządkowanie mierników
przynosi większe korzyści niż ich pomijanie.

Państwo

Powierzc
hnia w
km²

Ludno
ść w
tyś

Wojs
ko w
tyś

Produkcja
energii
elektryczn
ej w
terawatog
odzinach

produk
cja stali

PKB w
mld
USD
(2008r
.)

potencj
ał
nuklear
ny
( liczba
głowic)

Białoruś

207595

9776

72,94

31

2,4

28,56

0

Litwa

65300

3413

17

14

-

48,7

0

Niemcy

357023

82443

308,4

533

46,4

3414,6 0

Polska

312685

38161

137

154

10,6

567,4 0

Czechy

78866

10235

57

84

7

211,7

0

Rosja

17075400 14342

0

700

931

65,6

1699,
6

16000

Słowacja

49035

5384

26,2

27

5,1

88,9

0

Ukraina

603628

47075

271

182

38,7

182,8 0

Wybrane modele potęgi
1) model Germana
G= N ( L +P +I + M)
G – potęga państwa
N – potencjał nuklearny
L – terytorium
P – ludność
I – baza przemysłowa
M – potencjał militarny

G – czyli potęga Rosji wynosi - 313872000
G= 16000 (17075 + 143 + 1699 + 700) = 16 000
* 19617 = 313872000

2. Model W. Fucksa
M = Ms +Me
2
przy czym :
Me = L 1/3 ×E
Ms = L 1/3 ×S
M – syntetyczny wskaźnik potęgi
Me – wskaźnik cząstkowy oparty na liczbie ludności i
produkcji energii elektrycznej
Ms – wskaźnik cząstkowy oparty na liczbie ludności i
produkcji stali
L – liczba ludności
E – produkcja energii
S – produkcja stali

Białoruś M= 55,33
Me = (9,7*1/3) * 31,86 = 102,91
Ms = (9,7 * 1/3) * 2,4 = 7,76
M = 102,91 + 7,76 /2 = 55,33

Litwa M= 8,49
Me = ( 3,4 * 1/3 ) * 14 = 15,86
Ms = ( 3,4 * 1/3 ) * 1 = 1,13
M = 15,86 + 1,13 /2 = 8,49

Niemcy M =7918, 46
Me = ( 82 * 1/3 ) * 533 = 14568,66
Ms= ( 82 * 1/3 ) * 46,4 = 1268,26
M = 14568,66 + 1268,26 /2 = 7918, 46

Polska M= 1042,46
Me = ( 38 * 1/3 ) * 154 = 1950,66
Ms = ( 38 * 1/3 ) * 10,6 = 134,26
M = 1950,66 + 134,26 /2 = 1042,46

Czechy M = 151,66
Me = ( 10 * 1/3 ) * 84 = 280
Ms = ( 10 * 1/3 ) * 7 = 23,33
M = 280 + 23,33 /2 = 151,66

Rosja M = 23752,29
Me = ( 143 * 1/ 3 ) * 931 = 44377,66
Ms = ( 143 * 1/3 ) * 65,6 = 3126,93
M = 44377,66 + 3126,93 /2 = 23752,29

Słowacja M = 29,25
Me = ( 5,3 * 1/3 ) * 27,9 = 49,29
Ms =(5,3 * 1/3 ) * 5,1 = 9,01
M = 49,29 + 9,01 /2 = 29,25

Ukraina M = 1728,81
Me = (47 * 1/3 ) * 182 = 2851,33
Ms = (47 * 1/3 ) * 38,7 = 606,3
M = 2851,33 + 606,3 /2 = 1728,81

Państwo

M

Rosja

23752,29

Niemcy

7918,46

Ukraina

1728,81

Polska

1042,46

Czechy

151,66

Białoruś

55,33

Słowacja

29,25

Litwa

8,49

3. Model L. L. Farrara
P = L × IP
L - ludność
P – potęga państwa
IP- produkcja przemysłowa

Białoruś P = 277,03
P = 9,7 * 28,56 = 277,03

Litwa P= 165,58
P= 3,4 * 48,7 = 165, 58

Niemcy P= 279997,2
P= 82 * 3414,6 =279997,2

Polska P= 21561,2
P= 38 * 567,4 = 21561,2

Czechy P= 2117
P= 10 * 211,7 = 2117

Rosja P= 243042,8
P=143 * 1699,6 = 243042,8

Słowacja P= 471,17
P = 5,3 * 88,9 = 471,17

Ukraina P = 8591,6
P = 47 * 182,8 = 8591,6

Państwo

P

Niemcy

279997,2

Rosja

243042,8

Polska

21561,2

Ukraina

8591,6

Czechy

2117

Słowacja

471,17

Białoruś

277,03

Litwa

165,58

4. Model M. Sułka
moc dyspozycyjna
Pd = D⁰’⁶⁵² L⁰’²¹⁷ p⁰’¹⁰⁹
moc koordynacyjna
Pk = W⁰’⁶⁵² L⁰’²¹⁷ p⁰’¹⁰⁹
D- PKB na 1 mieszkańca
L- liczba ludności
p- terytorium
W – wydatki na obronę państwa

Państw

o

Potęga

dyspozycyj

na

Niemcy

5385

Rosja

3168

Ukraina

482

Czechy

348

Białoru

ś

266

Słowacj

a

202

Litwa

91

Państw

a

Potęga

koordynacy

jna

Rosja

4746

Niemcy

4479

Ukraina

722

Białoruś

398

Republik

a Czeska

383

Słowacj

a

222

Litwa

103

Państ
wo

Model
Fucksa

Model
Farrara

Model
Sułka
P.
dyspozyc
yjna

Model
Sułka
P.
koordynac
yjna

Wyniki
końcow
e

Rosja

1

2

2

1

I

Niemc
y

2

1

1

2

I

Polska

4

3

3

3

II

Ukrain
a

3

4

4

4

III

Czechy

5

5

5

6

IV

Białor
uś

6

7

6

5

V

Słowacj
a

7

6

7

7

VI

Litwa

8

8

8

8

VII

Bibliografia
- Cziomer E., Zyblikiewicz L. W., Zarys współczesnych stosunków
międzynarodowych, Warszawa – Kraków 2000
- Rocznik statystyki międzynarodowej, red. H. Dmochowska,
Warszawa 2007
- Stosunki międzynarodowe w XXI wieku. Księga jubileuszowa z
okazji 30–lecia Instytutu Stosunków Międzynarodowych
Uniwersytetu Warszawskiego, red. E. Haliżak, R. Kuźniar, G.
Michałowska, S.Parzymies
- Sułek M., Metody i techniki badań stosunków międzynarodowych,
Warszawa 2004

Dziękuję
za uwagę
