Kultura i religia a zdrowie

Cel analizy

 Celem analizy problematyki zdrowia

w kontekście kultury i religii jest
przybliżenie problemów, z jakimi
personel medyczny spotyka się w
pracy z pacjentem pochodzącym
spoza naszego kręgu kulturowego i
wyznającym odmienną religię.

Islam

 Należy do religii monoteistycznych. Nazwa

„islam” pochodzi od arabskiego słowa

„salama”i oznacza pogodzenie się z wolą Bożą.

Główne zasady islamu zawarte są w Koranie,

tradycji i prawie muzułmańskim. Każdego

wyznawcę tej religii obowiązuje: wyznanie

wiary [szahada], modlitwa [salat], jałmużna

[zakat], post [saum] oraz pielgrzymka do

Mekki.

 Islam wskazuje na potrzebę równowagi w życiu

człowieka

Islam

 Zdrowie i choroba

-zadaniem zasad islamu jest przede wszystkim

zapobieganie samym chorobom poprzez

codzienną czystość oraz zakaz spożywania

pokarmów i napojów szkodliwych.
- wskazane jest, aby usługi medyczne i

pielęgnacyjne świadczone były przez osoby tej

samej płci. W przypadku świadczenia kobietom

usług medycznych i pielęgnacyjnych przez

personel płci męskiej wskazana jest obecność

męża lub ojca.

Islam

 Pożywienie, diety, używki

- Muzułmanie przestrzegają ścisłych zasad

żywieniowych, dotyczących zarówno posiłków

zakazanych, jak również samego sposobu

przygotowania.
- Posiłki przygotowane według zasad religijnych

określane jako „halal”- oznacza to, że zwierzęta powinny

być zabijane przez poderżnięcie naczyń krwionośnych i

dobrze wykrwawione, gdyż krew jest siedliskiem chorób.
- Produkty takie jak: wieprzowina, krew, owoce morza i

alkohol są zabronione. Z tłuszczów dopuszczalne są tylko

oleje roślinne i masło.

Islam

- Wyznawcy są zobowiązani do przestrzegania

religijnych postów (kobiety w ciąży, chorzy,

dzieci i osoby będące w podróży są

zwolnione z z postu lub obowiązuje ich

odbycie postu w terminie późniejszym).

- Miesiąc postu określany jest jako Ramadan i

przypada w dziewiątym miesiącu kalendarza

arabskiego, w tym czasie obowiązuje

całkowity zakaz spożywania pokarmów i

płynów od wschodu do zachodu słońca.

Islam

 Antykoncepcja, ciąża, poród
- Antykoncepcja jest indywidualną sprawą jednostki

czy też pary małżeńskiej. Sztuczne zapłodnienie

jest dopuszczalne pod warunkiem, że nasienie

pochodzi od męża

- Aborcja jest niedopuszczalna, tylko sytuacje

zagrożenia zdrowia lub życia matki dopuszczają

wyjątki w tym zakresie

- Poronienie płodu poniżej 130 dnia jest usuwane jak

każde inne tkanki, natomiast płód z ciąży trwającej

ponad 130 dni jest traktowany jak istota ludzka

Islam

- Poród jest ważnym wydarzeniem w życiu

muzułmanina, obecność męża lub kuzynki przy

porodzie jest wskazana

- Po urodzeniu noworodek jest natychmiast kąpany,

a następnie ojciec lub matka wypowiada słowa

modlitwy do każdego ucha noworodka. Słowa

pochodzą z Koranu, są zarazem wyznaniem wiary.

- U chłopców przeprowadza się obrzezanie w ciągu

pierwszych siedmiu dni życia. Jeśli z poważnych

względów jest to niemożliwe, zabieg ten powinien

nastąpić nie później niż do okresu dojrzewania.

Islam

 Umieranie i śmierć
- Eutanazja jest zakazana.
- Badania pośmiertne dozwolone tylko w

uzasadnionych przypadkach medycznych i

prawnych. Amputowane części ciała są zabierane

przez rodzinę i chowane razem z ciałem

- Zasady przygotowania pogrzebu: członek rodziny

tej samej płci co zmarły myje ciało zmarłego.

Niedopuszczalne jest dotykanie ciała zmarłego

przez inne osoby nie będące wyznawcami islamu

(dopuszczalne jest dotykanie ciała w rękawiczkach)

Islam

 Transplantacja narządów, tkanek,

komórek

- Transplantacja jest akceptowana,

wymaga to zawsze poinformowania
rodziny i uzyskania jej zgody

Świadkowie Jehowy

 Wyznanie chrześcijańskie, opierające

wiarę na Biblii, ma własną strukturę

organizacyjną, etykę i zasady

postępowania. Za prekursora wyznania

uznawany jest Charles Russel, który w

1870 roku założył „klasę studiów

biblijnych”, której celem było

pogłębianie rozumienia Biblii. Doktryny

wiary opracował sam założyciel.

Świadkowie Jehowy

 Zdrowie i choroba
- Są indywidualną sprawą i

odpowiedzialnością jednostki, przy
czym społeczność Świadków Jehowy
wspiera osoby chore w różny sposób

- Obowiązuje całkowity zakaz

przyjmowania krwi i jej produktów

Świadkowie Jehowy

 Pożywienie, dieta, używki
- Zakaz spożywania posiłków, które zawierają krew
- Inne zasady dotyczące żywności są kwestią

osobistego wyboru, zalecane jest

zdroworozsądkowe podejście

- Podkreśla się rolę wczesnej profilaktyki i edukacji

zdrowotnej

- Dość jednoznaczne stanowisko dotyczy używek.

Nie wolno palić, upijać się, używać narkotyków.

Używki niszczą struktury społeczne, zniewalają

człowieka

Świadkowie Jehowy

 Antykoncepcja, ciąża, poród
- Antykoncepcja jest indywidualnym wyborem,

religijne zasady dopuszczają wszelkie środki

- Brak akceptacji sztucznego zapłodnienia

plemnikami pochodzącymi nie od męża

- Aborcja niedopuszczalna
- Narodzone dzieci nie są chrzczone, chrzest

odbywa się w wieku dorosłym

Świadkowie Jehowy

 Umieranie i śmierć
- Eutanazja zakazana
- Badania pośmiertne, gdy wymaga

tego prawo

- Nie istnieją religijne rytuały

podczas choroby i śmierci

Świadkowie Jehowy

 Transplantacja narządów i tkanek
- Dawstwo jest indywidualną sprawą

każdej osoby, pod warunkiem, że
zabiegi będą wykonane bez użycia
krwi lub użyje się płynów nie
krwiopochodnych, a w przypadku
krążenia pozaustrojowego nie
przerwie się tego krążenia

Judaizm

 Najstarsza monoteistyczna religia i

jednocześnie narodowa religia
Żydów. Zasady religii, będące
jednocześnie surowo
przestrzeganym prawem, zapisane
są w Talmudzie, który jest
uzupełnieniem Starego Testamentu.

Judaizm

 Zdrowie i choroba
- Zdrowie i życie stanowią najwyższe wartości

dla wyznawców. Procedury chirurgiczne,
wyjąwszy przypadki zagrożenia życia, należy
przeprowadzać poza dniami świąt religijnych.
Nie zabrania się przyjmowania leków i krwi.

- Ortodoksyjni wyznawcy nie akceptują dotyku

osób przeciwnej płci, świadczących usługi
medyczne

Judaizm

 Pożywienie, dieta, używki
- Nieczyste produkty w równej mierzę szkodzą ciału i duszy
- Zalecane są posiłki koszerne- przygotowane według zasad

religijnych

- Inne zakazy dotyczą spożywania wieprzowiny, królików,

małży i ryb bez łusek i płetw

- Istnieją też zakazy dotyczące łączenia pewnych

produktów, niedopuszczalne jest spożywanie mleka i

mięsa w czasie tego samego posiłku.

- Żydów obowiązuje ścisły post podczas święta Yom Kippur,

bardziej ortodoksyjni Żydzi mogą odmówić przyjmowania

leków drogą doustną.

Judaizm

 Antykoncepcja, ciąża, poród
- Antykoncepcja dopuszczalna z wyjątkiem

ortodoksyjnych wyznawców

- Sztuczne zapłodnienie dopuszczalne

nasieniem męża

- Aborcja zakazana, czasem dopuszczana

ze względu na zagrożenie życia matki

- Płód z poronienia traktowany jako istota

ludzka, podlega pochówkowi

Judaizm

 Umieranie i śmierć
- Badania pośmiertne przeciwskazane, chyba, że

wymaga tego prawo lub ważne względy medyczne,

konieczna jest zgoda rodziny

- Podczas sekcji zwłok na żądanie rodziny może w niej

uczestniczyć rabin, lekarz musi wykazać dla zmarłego

szacunek, nie rozmawiać o innych sprawach.

- Po sekcji ciało zmarłego i wszystkie jego części muszą

być przekazane rodzinie, aby pochować je razem

- Po śmierci rodzina dokonuje toalety ciała, ciało nie

może zostać pozostawione bez opieki do pogrzebu

Judaizm

 Transplantacja
-Dawstwo organów i transplantacja

dopuszczalne pod warunkiem, że
zmarły wyraził zgodę przed śmiercią

- Transplantacja zakazana, gdy może

zdeformować ciało zmarłego, gdy
stanowi źródło dochodu dla innych

Cyganie (Romowie)

 Grupa etniczna, której korzenie

wywodzą się z Indii. Polska społeczność
Romów wyznaje religię chrześcijańską z
pewnymi odrębnościami- duże znaczenie
magii i tradycji. Rodzina jest
najważniejszą instytucją, silne więzy
rodzinne i klanowe. Rodziny są liczne,
wielopokoleniowe.

Cyganie (Romowie)

 Zdrowie i choroba
-Choroba jest postrzegana jako wpływ złych duchów
- Procedury inwazyjne i zabiegi operacyjne związane ze

znieczuleniem ogólnym stanowią źródło wysokiego poziomu

lęku, gdyż sen kojarzy się ze śmiercią

- Medycyna jest akceptowana, ale duchowy przywódca

(zwykle starsza kobieta z rodziny) może przynieść choremu

zioła i leki. Ten sam lek jest często dzielony z innymi

członkami rodziny

- Duża część społeczności cygańskiej to analfabeci, uzyskanie

pisemnej zgody na zabieg może być problemem

- Brak zaufania do młodego personelu i mężczyzn do

personelu płci żeńskiej

Cyganie (Romowie)

 Pożywienie, dieta, używki
 Posiłki muszą być przygotowane w

sposób „czysty”-z podziałem na naczynia

przeznaczone do różnych posiłków,

naczynia używane przez nie Romów są

uważane za nieczyste.Wskazane jest by

w szpitalach były naczynia jednorazowe.

Brak ograniczeń co do spożywania

pokarmów.

Cyganie (Romowie)

 Antykoncepcja , ciąża poród
 Problem antykoncepcji i sztucznego

zapłodnienia jest indywidualną sprawą
jednostki

 Dziecko po urodzeniu powinno być jak

najwcześniej zawinięte i tylko matka może
je nosić aby pozostało „czyste”. Jak
najmniej ludzi powinno mieć kontakt z
dzieckiem ponieważ niektórzy mają