1

Metody postępowania z

odpadami

niebezpiecznymi

Grzegorz Dudka

2

Plan Prezentacji

Odpady niebezpieczne – Definicja
Charakterystyka odpadów

niebezpiecznych

Ilość odpadów niebezpiecznych
Gospodarka odpadami

niebezpiecznymi

Technologia i infrastruktura w

postępowaniu z odpadami

3

Do zagadnienia postępowania z odpadami

niebezpiecznymi mają zastosowanie

następujące akty wykonawcze:

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia

27 kwietnia 2001 r. w sprawie szczegółowych

zasad usuwania, wykorzystywania i

unieszkodliwiania materiałów

niebezpiecznych

4

Odpady niebezpieczne-

Definicja

Definicje odpadów niebezpiecznych

podaje Ustawa o Odpadach z dnia

27 kwietnia 2001 (Dz. U.01.62.628 z

dnia 20 czerwca 2001 r.) obejmuje

szereg rodzajów substancji, które w

sposób negatywny oddziaływają na

środowisko przyrodnicze i człowieka.

5

Odpady niebezpieczne-

Definicja

 Odpady należące do kategorii odpadów

określonych na liście A załącznika nr.2 oraz
posiadające co najmniej z właściwości
wymienionych w załączniku nr4 do ustawy lub

 Należące do kategorii odpadów określonych

na liście B załącznika nr.2 do ustawy i
zawierające którykolwiek ze składników
wymienionych w załączniku nr.3 oraz
posiadające co najmniej jedną z właściwości
wymienionych w załączniku nr.4

6

Lista A załącznika nr.2

1. odpadów medycznych i weterynaryjnych,
2. środków farmaceutycznych, leków i związków

stosowanych w medycynie lub w

weterynarii,
3. środków do impregnacji lub konserwacji drewna,
4. biocydów i środków fitofarmaceutycznych,
5. pozostałości substancji stosowanych jako

rozpuszczalniki,

6. halogenowanych substancji organicznych nie

stosowanych jako rozpuszczalniki,z wyjątkiem

obojętnych materiałów spolimeryzowanych,

7. soli hartowniczych zawierających cyjanki,
8. olejów mineralnych i substancji oleistych (np. z

obróbki metali),

7

Załącznik nr.4

C1 beryl, związki berylu,
C2 związki wanadu,
C3 związki chromu (VI),
C4 związki kobaltu,
C5 związki niklu,
C6 związki miedzi,
C7 związki cynku,
C8 arsen, związki arsenu,
C9 selen, związki selenu,
C10 związki srebra,
C11 kadm, związki kadmu,

8

Charakterystyka odpadów

niebezpiecznych

Posiadają one określone cechy, wyróżniające

je od innych odpadów, a mianowicie

:

 a. palność (podatność odpadów do zapłonu i palenia się trwałym i silnym

płomieniem),

 b. korozyjność (niszczenie materiałów konstrukcyjnych),

 c. reaktywność (zdolność do krótkoterminowych działań polegających na

eksplozji, wydzielaniu toksycznych gazów, reakcji chemicznych pomiędzy

odpadami a środowiskiem),

 d. ekotoksyczność (zdolność do działań jak w pkt. c, ale powolnych

długoterminowych),Klasyfikację szkodliwości odpadów przeprowadza się w

oparciu o analizę składu wyciągów wodnych drogą ustalenia wartości

progowych dla każdego kryterium(którym może być dopuszczalna

zawartość metali ciężkich, niektórych związkganicznych itp.). Jako

kryterium, może wchodzić również obecność substancji toksycznej (będącej

na urzędowej liście trucizn0 lub pochodzenie strumienia odpadów (np.

odpady z przetwórstwa mięsa).

9

Ilości powstających odpadów

niebezpiecznych w latach 1998-2005

10

11

Gospodarka odpadami

niebezpiecznymi

Regionalny system gospodarki odpadami

niebezpiecznymi realizuje swe zadania w

następujący sposób

 Organizując gromadzenie odpadów

niebezpiecznych z rozproszonych źródeł

 Zapewniając odbiór odpadów niebezpiecznych ze

wszystkich źródeł ich powstawania

 Wykonując wszystkie usługi logistyczne
 Dostarczając surowce wtórne do miejsc ich

przerobu w regionie i poza regionem

 Dostarczając odpady do zakładów unieszkodliwiania
 Eksploatując i rekultywując składowiska odpadów

12

Technologia i infrastruktura w

postępowaniu z odpadami

Operacje technologiczne w sferze

obrotu odpadami niebezpiecznymi

Gromadzenie
Przewóz
Czasowe przechowywanie
Unieszkodliwianie

13

Gromadzenie

Tworzenie lokalnych punktów odbioru

odpadów niebezpiecznych

Stosowanie odpowiednich i łatwo

dostępnych opakowań do
przechowywania odpadów
niebezpiecznych

14

15

Przewóz

Wyodrębnia się dwa rodzaje transportu

odpadów niebezpiecznych

Przewóz na krótkich odcinkach, od

punktów zbioru do składnicy.

Przewozy pojazdem specjalistycznym

(np. cysterny, kontenery)

16

17

Przewóz specjalistyczny

podlega następującym

przepisom

 Ustawie z dnia 5.07.2002r o kontroli transgranicznego

przemieszczania (Dz.U. Nr 135 poz. 1142)

 Ustawie z dnia 28.10.2002r o przewozie drogowym towarów

niebezpiecznych (Dz.U. Nr 199 poz. 1671)

 Rozporządzeniu Ministra infrastruktury z dnia 19.12.2002r w

sprawie zakresu i stosowania przepisów o przewozie (Dz.U. Nr

236 poz. 1986)

 Ustawie z dn.31.03.2004r o przewozie koleją towarów

niebezpiecznych. (Dz.U. Nr 97 poz. 692)

 Ustawie o mędzynarodowym obrocie odpadami (Dz.U. Nr 191,

poz.1956)

 Ustawie z dn. 1.07.2005r o zmianie ustawy o przewozie

drogowym towarów niebezpiecznych (Dz.U.141 poz 1184)

 Rozporządzeniu Ministra Transportu z dn. 1.06.2006r

zmieniającego rozporządzenie w sprawach transportu (Dz.U.

Nr100 poz.695)

18

Przechowywanie,

składowanie

Jako potencjalne miejsca do tymczasowego

przechowywania odpadów

niebezpiecznych służą:

 Mogilniki

 Zbiorniki zamkniete

 Baseny

 Zbiorniki otwarte (boksy)

 Składowiska podziemne lub naziemne

 Składowiska podziemne w mogilnikach,

wyrobiskach pogórniczych i wtłaczanie

głębinowe

19

20

21

22

Unieszkodliwianie

Bezpieczne technologie odzyskiwania

lub unieszkodliwiania odpadów
niebezpiecznych

Spalanie

23

Bezpieczne technologie

odzyskiwania lub

unieszkodliwiania odpadów

niebezpiecznych

 Odzyskiwanie i powtórne wykorzystywanie z

użyciem m.in. Metod rozdzielania

grawitacyjnego, filtracji, destylacji separacji

chemicznej

 Unieszkodliwianie metodami fizyczno-

chemicznymi m.in. Poprzez neutralizacje,

strącanie, kompleksowanie

 Unieszkodliwianie metodami biologicznymi np.

fermentacje

 Zestalanie metodami chemicznymi oraz

fizyczno-chemicznymi

24

• Urządzenie to służy do sterylizacji

odpadów medycznych przy

pomocy pary wodnej. W

początkowej fazie procesu odpady

są mielone w wyniku czego ich

objętość zmniejszana jest o 80%,

co zmniejsza koszty transportu i

składowania. W trakcie mielenia

odpady sterylizowane są parą

wodną w temperaturze 138 oC.

Po schłodzeniu do 60 oC i

odwodnieniu za pomocą próżni,

odpady są dalej traktowane jako

odpady komunalne. Proces jest

całkowicie zautomatyzowany i

wszystkie parametry są

kontrolowane komputerowo.

Urządzenia są produkowane w

wersjach o wydajnościach 50, 150

i 300 kg odpadów na godzinę

25

26

27

28

29

Składowanie

30

Spalanie

Przekształcanie termiczne odpadów niebezpiecznych

podlega następującym wymogą:

 Czas utrzymywania się spalin w komorze powinnien

wynosić 2 sekundy

- w temp. Nie niższej od 850°C jeśli zawartość chloru

nie przekracza 1% suchej masy odpadów

- w temp. 1100° jeśli zawartość chloru przekracza

1% suchej masy odpadów

 Zawartość tlenu w gazach spalinowych nie może być

mniejsza niż 6%

 Gazy odlotowe z procesu powinny być monitorowane

w zakresie ciągłej rejestracji temperatury w komorze

spalania, ciśnienia, zawartości tlenu i pary wodnej

31

32

Rozkład pirolityczny

Przy rozkładzie pirolitycznym muszą być spełnione

następujące warunki:

 Zawartość organicznych związków chlorowców w

parach i gazach odlotowych z procesu rozkładu

pirolitycznego nie powinna przekraczać 0,5 ng/m3

 Gazy z procesu pirolitycznego powinny być

wykorzystywane jako paliwo pomocnicze w

paleniskach kotłowni grzewczych; w sytuacji

braku możliwości takiego wykorzystywania

dopuszcza spalanie się gazów w pochodni

33

Metody termicznego przetwarzania odpadów -

w tym odpadów niebezpiecznych

 Piroliza i dopalenie gazów pirolitycznych. Wymaga bardzo

dokładnego oczyszczenie spalin od zanieczyszczeń.

 Spalenie w piecu obrotowym z dopaleniem spalin w

termoreaktorze. Wymaga sprawnych systemów odpylających i

sprawnego oczyszczenie spalin i ścieków.

 Spalanie odpadów w piecu z paleniskiem rusztowym stałym lub

ruchomym. Bardzo uciążliwe w eksploatacji. Technika stosowana

jedynie w dużej skali. Wymaga wielostopniowego systemu

oczyszczania spalin.

 Współspalanie w piecach cementowych. Problematyczne

oczyszczenie spalin oraz zanieczyszczenie produktu końcowego.

 Współspalanie w urządzeniach energetycznych. Problem z

oczyszczeniem spalin oraz zwiększeniem się toksyczności popiołów.

 Spalanie w piecach fluidalnych. Wymaga przygotowania

ujednorodnionego materiału do spalania o stabilnej wartości

opałowej, sprawnego odpylenia i oczyszczania spalin.

 Termiczne niszczenie w urządzeniach mikrofalowych. Technologia

opracowana głównie dla odpadów szpitalnych i stabilnych

termicznie odpadów organicznych - w tym PCBs.

 Termiczne niszczenie w plazmie. Metoda najwłaściwsza dla

wysokotoksycznych odpadów, takich jak np. gazy bojowe, czy

bardzo stabilne termicznie trujące związki chemiczne.

34

Literatura:

 Baran S. Turski R., „Wybrane zagadnienia z utylizacji i

unieszkodliwiania odpadów” wyd.Akad.Roln. Lublin 1995

 Barański A. „Podstawowe rozwiązania technologiczne w procesach

unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych” Nr.1 1992

 Czaromski K. „Rozwiązania systemowe w gospodarce odpadami

niebezpiecznymi” Eko problemy utylizacji odpadów przemysłowych

Nr.1 1992

 Czaromski K. „Niebezpieczne i toksyczne odpady przemysłowe” Nr.1

1992

 Nowak E. „Unieszkodliwianie odpadów przemysłowych i

komunalnych” 1998

 Sterin M. „Ponad 20 lat unieszkodliwiania odpadów przemysłowych”

Eko problemy utylizacji odpadów przemysłowych Nr.2 1996

Internet:

http://forum.liceum36.pl/viewtopic.php?t=477
www.wikipedia.pl

www.mos.gov.pl/odpady/gospodarka_odpadami/index.html

35

Dziękuję za uwagę