„KOMUNIKACJA
W SZKOLE”
PLAN PREZENTACJI:
PLAN PREZENTACJI:
1.CEL PREZENTACJI
2. ZAŁOŻENIA PSYCHOLOGII
KOMUNIKACJI
3.UKŁADY KOMUNIKACJI
4.STYL KOMUNIKACJI NA POZIOMIE
SZKOŁY
* ZAPOZNANIE
UCZESNIKÓW Z
ZASADAMI
KOMUNIKACJI
* ROZWIJANIE UMIEJĘTNOŚCI
KOMUNIKACJI POMIĘDZY
RODZICAMI
A UCZNIAMI NA PŁASZCZYŹNIE
SZKOŁY
KOMUNIKACJA
PROCES
WYSYŁANIA I ODBIORU
INFORMACJI
1
.
K
w
Wykład
Czytanie
Pomoce audio
Grafika
Dyskusja
Praktyka
Uczenie innych
0%
20%
40%
60%
80%
100%
1
.
K
w
Wykład
Czytanie
Pomoce audio
Grafika
Dyskusja
Praktyka
Uczenie innych
Komunikacja obejmuje również:
-WSZYSTKIE SYMBOLE
-SYGNAŁY WYKORZYSTYWANE
PRZEZ LUDZI
PSYCHOLOGIA
KOMUNIKACJI ZAKŁADA
*ODRĘBNOŚĆ DRUGIEGO CZŁOWIEKA
ja jestem ja –ty jesteś ty
ja nie jestem ty-ty nie jesteś ja
* Z ODRĘBNOŚCI DRUGIEGO CZŁOWIEKA
WYNIKA ZAŁOŻENIE ZUPEŁNEJ
NIEDOMYŚLNOŚCI ROZMÓWCY, ELIMINUJE
TO: ALUZYJNOŚĆ I PRZENOŚNIE
każdy człowiek ...
wszyscy wiecie że...
jak powszechnie wiadomo...
PIERWSZE WRAŻENIE
(trafienie w oczekiwania
słuchaczy)
WYGLĄD
PRZYJAZNE UCZUCIA, SZACUNEK
MIMIKA I GESTYKULACJA
ZORGANIZOWANIE PRZESTRZENI
STYL MÓWIENIA
KONTAKT WZROKOWY
ATRAKCYJNOŚĆ TEGO CO MÓWIMY
UWAŻNE SŁUCHANIE TEGO ,CO
MÓWIĄ INNI
POZNANIE WARTOŚCI
SCHEMAT KOMUNIKACJI
S
P
O
S
T
R
Z
E
G
A
N
IE
O
BA
W
Y
PO
TR
ZE
BY
UPRZEDZENIE
OCZEKIWANIE
W
YK
SZ
TA
LC
EN
IE
HIS
TO
RIA
ŻY
CIA
UZ
AL
EŻ
NIE
NIA
KOMU
NIKAT
Trzeba wyjść z stereotypów.
Trzeba wyjść z stereotypów.
Mąż patrzy na swoją żonę przez swoje
Mąż patrzy na swoją żonę przez swoje
ograniczenia
ograniczenia.
-KOMUNIKACJA RÓWNOLEGŁA
Ta komunikacja rodzi przyjaźń.
Zagrożenia:
Rywalizacja o osobę znaczącą.
Dążenie do dominacji nad rozmówcą
-KOMUNIKACJA HIERARCHICZNA
Zagrożenia:
DEMONSTRACJA
SIŁY
UZALEŻNIENI
E
władzy
pochlebstwo
wyzysk
bunt
SPOSOBY ZACHOWANIA SIĘ
PODCZAS ROZMOWY
Nieobecny
Wincenty
Krytyczny
Krzyś
Ustępliwy
Jaś
Nieobecny
Nieobecny - nie
słucha swego
rozmówcy, nie
idzie za tokiem
rozmowy u
rozmówcy
wywołuje to
frustracje
Krytyczny
Krytyczny - w
rozmowie daje
nam odczuć, że
niewłaściwie coś
mówimy zwraca
nam uwagę
Ustępliwy
Ustępliwy -
przytakiwacz
niema swego
zdania, trudno
określić kim jest
POPRAWNA KOMUNIKACJA
I JAK
PREZENTACJA
CI SIĘ
PODOBA
JAK NA RAZIE
MOŻE BYĆ
PODAJE KOMUNIKAT
PODAJE RELACJE ZWROTNE
POCZEKAJ A
ZOBACZYSZ
CO BĘDZIE
DALEJ
ZASKOCZ MNIE
CZYMŚ
JESZCZE !!!
STEREOTYPOWE ZACHOWANIA
RODZICÓW
Rozkazywać Zarządzać
Komenderować
Powiedzieć dziecku, że ma coś zrobić,
wydać mu zarządzenie lub rozkaz:
Jest mi
obojętne co
robią inni
rodzice, ty
musisz
odrobić
zadania.
Nie
rozmawiaj w
ten sposób z
twoją mamą.
NIEMA DIALOGU PRZY ROZKAZYWANIU!!!
NIEMA DIALOGU PRZY ROZKAZYWANIU!!!
Ostrzegać Napominać Grozić
Ostrzegać Napominać Grozić
Mówi dziecku, jakie następstwa
Mówi dziecku, jakie następstwa
będzie miało jego zachowanie
będzie miało jego zachowanie
Jeżeli to
zrobisz
będziesz
żałował
Zostaw to ja
wiem co jest
dla ciebie
dobre
Perswadować Moralizować
Perswadować Moralizować
(prawić morały wygłaszać
kazania)
Nie
powinieneś
się tak
zachowywać
Mówi dziecku co musi, albo co powinno zrobić:
Doradzać Podawać
Doradzać Podawać
Rozwiązania albo Propozycje
Rozwiązania albo Propozycje
Mówi dziecku jak może rozwiązać
problem, radzi albo
daje propozycje odpowiedzi lub
dostarcza rozwiązanie:
Proponuje ci
żebyś omówił
to z twoim
nauczyciele
m.
Poczekaj
jeszcze
trochę !
Robić Wymówki Pouczać
Robić Wymówki Pouczać
Przebaczać Logiczne Argumenty
Przebaczać Logiczne Argumenty
Próbować wpływać na dziecko takimi
Próbować wpływać na dziecko takimi
faktami, kontrargumentami, logiczną
faktami, kontrargumentami, logiczną
informacją albo własnym zdaniem:
informacją albo własnym zdaniem:
Kiedy byłam
w twoim
wieku
miałam dwa
razy tyle
obowiązków
co ty !!
Osądzać Sprzeciwiać się
Osądzać Sprzeciwiać się
Oskarżać
Oskarżać
Dochodzi do negatywnego osądu lub
oceny dziecka:
Ty nie
myślisz
logicznie!!
Ty zupełnie
nie masz
racji
Chwalić Przytakiwać
Chwalić Przytakiwać
Wyrażać pozytywny sąd lub ocenę
Wyrażać pozytywny sąd lub ocenę
dziecka, przytakiwać:
dziecka, przytakiwać:
Uważam, ze
Uważam, ze
jesteś ładny
jesteś ładny
Uważam, że
Uważam, że
masz racje
masz racje
Zmyślać Ośmieszać Zawstydzać
Zmyślać Ośmieszać Zawstydzać
Dać dziecku odczuć, że jest głupie,
zawstydzić je:
Jesteś nie
wychowa
nym
bachorem
Słuchaj
no panie
przemądr
zały
Mówić dziecku
Mówić dziecku
jakie są jego
jakie są jego
motywy
motywy
albo
albo
Analizować
Analizować
dlaczego
dlaczego
ono coś m
ono coś m
ó
ó
wi lub robi
wi lub robi
Dać dziecku do zrozumienia, że zostało
rozszyfrowane
Mówisz
to by mi
napędzić
stracha
W
rzeczywis
tości sam
w to nie
wierzysz
Uspokajać Współczuć Pocieszać
Uspokajać Współczuć Pocieszać
Wspierać
Wspierać
Próbować doprowadzić dziecko do tego
Próbować doprowadzić dziecko do tego
by lepiej się poczuł wyperswadować mu
by lepiej się poczuł wyperswadować mu
jego odczucia:
jego odczucia:
Jutro o tym
Jutro o tym
będziesz
będziesz
inaczej
inaczej
myślał
myślał
Wszystkie
Wszystkie
dzieci
dzieci
czasami to
czasami to
przechodzą
przechodzą
Badać Wypytywać Przesłuchiwać
Badać Wypytywać Przesłuchiwać
Próbować odnaleźć motywy, przyczyny,
Próbować odnaleźć motywy, przyczyny,
poszukiwać dalszych informacji, które
poszukiwać dalszych informacji, które
pomogą w rozwiązaniu problemu:
pomogą w rozwiązaniu problemu:
Kiedy miałeś
Kiedy miałeś
takie
takie
odczucia po
odczucia po
raz
raz
pierwszy
pierwszy
?
?
Jak sądzisz
Jak sądzisz
dlaczego
dlaczego
nienawidzisz
nienawidzisz
szkoły
szkoły
?
?
Odwracać uwagę Rozweselać
Odwracać uwagę Rozweselać
Zabawiać Zbagatelizować
Zabawiać Zbagatelizować
Próbować odwieś dziecko od problemu,
Próbować odwieś dziecko od problemu,
odwrócić uwagę dziecka, żartobliwie
odwrócić uwagę dziecka, żartobliwie
potraktować sprawę, odsunąć problem
potraktować sprawę, odsunąć problem
na bok:
na bok:
Nie myśl już
Nie myśl już
po prostu o
po prostu o
tym
tym
Chodź
Chodź
porozmawiaj
porozmawiaj
my o
my o
przyjemniejs
przyjemniejs
zych
zych
sprawach
sprawach
Postawy przyjmowane w
Postawy przyjmowane w
rozmowie
rozmowie
Konstruktywne:
Sprawdzanie
Uważne słuchanie
Dialog
Wyjaśnianie
Wywiad
Kibicowanie
Odczuwanie
Stanowczość
Dysfunkcjonaln
e:
„Politykierstw
o”
Przesłuchiwani
e
Wycofywanie
się
Dyktat
Dialog a dyskusja
Zasady prowadzenia
Zasady prowadzenia
dyskusji
dyskusji
Otwarta komunikacja
Otwarta komunikacja
Mówić w sposób zrozumiały
„
„
Myślę´ tak a tak – z takich a takich powodów”, „Aby to, o czym
Myślę´ tak a tak – z takich a takich powodów”, „Aby to, o czym
mówi´, stało się jaśniejsze, wyobraź sobie, że...”,
mówi´, stało się jaśniejsze, wyobraź sobie, że...”,
Ujawniać swój sposób myślenia – wyraźnie przedstawiać tok
rozumowania i informacje, które legły u jego podstaw.
Ilustrować swoją wypowiedź przykładami.
Starać się wyobrazić sobie punkty widzenia słuchaczy.
Zachęcać innych do pytania o to, co wydaje im się
niejasne.
Nie wycofywać się na pozycje obronne, gdy ktoś
zakwestionuje nasze
idee.
Wskazywać najsłabsze punkty swojego rozumowania.
Postępowanie takie nie osłabi nas, lecz przeciwnie, zachęci
rozmówców do proponowania udoskonaleń.
Prosić innych, aby mówili w sposób
zrozumiały, ujawniali swój proces myślenia
„Co skłania Cię do takich wniosków?”, „Na jakich danych się
opierasz?”, „Pytam o Twoje założenia, ponieważ...”
Pytać w sposób, który nie skłania do postaw obronnych ani
nie sugeruje odpowiedzi.
Wydobywać na światło dzienne tok rozumowania
rozmówców. Starać się, jak najlepiej zrozumieć, dlaczego
mówią to, co mówią.
Wyjaśniać, co skłania nas do pytań, i w jaki sposób wiążą
się one z naszymi własnymi opiniami i oczekiwaniami.
Upewniać się, czy dobrze rozumiemy
wypowiedzi rozmówców
„Czy dobrze rozumiem, że twierdzisz, iż...?”, „Czy chodzi o coś
podobnego do...?”,
„W jaki sposób Twoja propozycja wpłynęłaby na...?”
o
Uważnie wsłuchiwać się we wszystkie nowe idee. Nie
koncentrować się na zbijaniu argumentów rozmówców
ani na forsowaniu swojego punktu widzenia.
o Prosić rozmówców o przedstawienie szerszego
kontekstu ich rozumowania.
o Prosić rozmówców o przykłady.
o Sformułować własnymi słowami tezy rozmówcy.
Zachować spokój w sytuacjach, w których
nie zgadzamy się z czyimś punktem
widzenia
„Dlaczego tak sàdzisz?”, „Czy uwzględniłeś dane,
których ja nie wziąłem pod uwagę?”, „Jeśli dobrze Cię
rozumiem, uważasz, że...”
• Raz jeszcze zapytać rozmówców o dane leżące u
podstaw ich poglądów.
• Upewniać się, czy dobrze rozumiemy, co mówią
rozmówcy.
• Uważnie słuchać – wsłuchiwać się w szersze
znaczenia, które mogą wynikać z uczciwej, otwartej
wymiany poglądów.
• Zastanowić się, co myślimy w danym momencie, a
czego nie mówimy – zarówno my, jak i rozmówca.
• Zgłaszać swe zastrzeżenia i wyjaśniać, co je
wywołuje.
Szukać sposobów wyjścia z impasu
„Jakie znamy fakty?”, „Czego nie wiemy?”, „Co do czego się
zgadzamy, a co do czego – nie?”
Dostrzegać impas, gdy tylko się pojawi, i analizować
poszczególne elementy toku myślenia.
Poszukiwać informacji, które posuną rozmowę naprzód.
Słuchać pomysłów tak, jakby przedstawiano nam je po raz
pierwszy.
Pytać, jakie dane czy argumenty mogłyby zmienić opinie
rozmówców.
Nie dopuszczać, by konwersacja zatrzymywała się na
„zgodzie na niezgodę”.
Unikać przygotowywania własnej argumentacji w czasie, gdy
ktoś inny wypowiada się ze swojego punktu widzenia.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ !!
LITERATURA:
1. Hogan K. Sztuka porozumienia Warszawa, Jacek Santorski & CO, 2001
2. Honey P. Jak radzić sobie lepiej z ludźmi? Warszawa, Petit, 1997
3. Hauk D Łagodzenie konfliktów w szkole i w pracy z młodzieżą. Kielce,
Jedność, 2002
4. Janowski A. Uczeń w teatrze życia szkolnego. Warszawa, PZWS, 1988
5. Senge P. Piąta dyscyplina. Teoria i praktyka organizacji uczących się. Kraków,
Oficyna Ekonomiczna 2002
6. Senge P., Kleiner A., Roberts Ch., Ross R., Smith B.J. Piąta dyscyplina –
materiały dla praktyka. Kraków, Oficyna Ekonomiczna 2002