KOMUNIKACJA I
WSPÓŁPRACA
Opracowała mgr Alicja Krzebietke
Na podstawie podręcznika Filipa
Żurakowskiego „Podstawy przedsiębiorczości”
Organizacja pracy
Praca w zespole
3
Cele organizacji pracy
Praca powinna przebiegać sprawnie.
Praca i przestrzeń, w której się ona
odbywa, powinny być dostosowane do
fizycznych i psychicznych właściwości
człowieka.
Prace należy tak zorganizować, aby
potrzeby psychiczne i społeczne
pracownika były zaspokojone.
4
Zespół
Zespół – to zbiór ludzi połączonych
wspólnymi cechami, chęcią wspólnego
działania oraz poczuciem
przynależności do tego zbioru.
W zespole występują takie dynamiczne
procesy, jak kooperacja i rywalizacja.
5
Istota pracy zespołowej
Praca w zespole pozwala na efektywne
wykonywanie zadań dzięki ich
odpowiedniemu podziałowi. Jednostka
odgrywa role tym lepiej i skuteczniej, im
bardziej utożsamia się z grupą, tzn.
akceptuje, uznaje za swoje wartości
wszystkich członków. Tylko w takim
układzie pracownicy mogą odczuwać
wewnętrzną satysfakcję z przynależności
do niej i osiągać zamierzone cele.
6
Zespoły tworzone są na podstawie
grup, które z kolei składają się z
indywidualnych osób.
Różnica między grupą a zespołem
polega na tym, ze zespół jest zbiorem
ludzi połączonych wspólnym celem.
7
Narodziny zespołu
Określ cele.
Określ zasoby.
Określ sposób pracy zespołu.
Określ sposoby motywowania.
Określ sposoby oceny pracy.
Określ skład grupy.
Wybierz lidera.
8
Określ cele
Podstawą jest ustalenie tego, co firma
pragnie
uzyskać tworząc zespoły, jakie są
konkretne
oczekiwania, jakie priorytety. Należy jasno
sformułować i zapisać cele, jakie ma za
zadanie osiągnąć zespół.
9
Pomocna w definiowaniu celów jest formuła
"SMART", mówiąca, że każdy cel powinien spełniać
poniższe kryteria.
Każdy cel powinien być:
S - Specyfic (specyficzny, konkretny)
M - Measurable (mierzalny, możliwy do określenia
przy pomocy liczb, jednostek, norm, etc.)
A - Acceptable (akceptowany przez wszystkich,
którzy będą dążyć do jego realizacji)
R - Reliable (realny, możliwy do osiągnięcia)
T - Time banded (określony w czasie)
10
Określ zasoby
Należy zastanowić się czy dysponuje się
ludźmi, kapitałem, infrastrukturą, czasem i
informacjami na koniecznym poziomie; jeśli
trzeba można opracować sposoby
pozyskania
brakujących zasobów.
11
Określ sposób pracy
zespołu
Najłatwiej dokona się tego odpowiadając na zestaw
Poniższych pytań. Oczywiście zależnie od specyfiki
zadania mogą pojawić się dodatkowe pytania:
- Czy działalność zespołu ma być ciągła czy czasowa?
- Czy praca w zespole będzie jedynym zajęciem dla
osób stanowiących zespół czy dodatkowym?
- Jakie zadania stoją przed grupą i od czego powinna
zacząć?
- Jak dalece zespół może ingerować w funkcjonowanie
firmy?
12
Określ sposoby
motywowania
Należy opracować system nagród przewidzianych dla
pracowników za określone wyniki pracy zespołu –
pamiętając, że należy nagradzać wszystkich członków
oraz że uczestnictwo w zespole nigdy nie może być
traktowane jako kara, nie może wiązać się np. z
przymusowym pozostawianiem w pracy poza
normatywnym czasem pracy, obarczeniem
dodatkowymi obowiązkami, etc.
13
Określ sposoby oceny
pracy
Przede wszystkim należy opracować system ewaluacji
i poinformować o obowiązujących kryteriach przed
rozpoczęciem prac zespołu. Ocena efektów działań
grupy i wkładu pracy poszczególnych osób jest
niezwykle trudnym zadaniem, dlatego musi być
bardzo
szczegółowo przygotowana i przetestowana przed
wprowadzeniem. Nie powinno się stosować
odpowiedzialności zbiorowej - to cecha grup, nie
zespołów. W zespole oceniana jest zarówno
indywidualna praca członków jak i cały zespół.
14
Określ skład grupy
Skład grupy nie może być przypadkowy,
wymuszony ani narzucony przez
dotychczasową strukturę zatrudnienia.
Kryteria
doboru członków powinny wynikać z zadań
stawianych przed zespołem oraz osobistych
predyspozycji i posiadanych kompetencji.
15
Wybierz lidera (liderów)
Skuteczne działanie wymaga przywódcy, który będzie
koordynował pracę, delegował zadania, rozładowywał
konflikty, dostarczał informacji. Rola lidera, tak jak
każda rola w zespole, powinna przypaść odpowiedniej
osobie - posiadającej cechy, które przyczynią się do
szybkiej integracji grupy. Lider może być wyznaczony
lub wyłoniony naturalnie. Jeśli rola lidera nie będzie
przechodnia przywódca musi również posiadać
narzędzia umożliwiające mu utrzymanie autorytetu w
grupie przez cały okres pracy zespołu.
16
Zespół zadaniowy
Zespół zadaniowy – to tymczasowy zespół
tworzony z pracowników różnych
komórek
organizacyjnych na czas wykonywania
określonego zadania.
17
Cechy zespołów
zadaniowych
obecność specjalistów z różnych dziedzin,
samodzielność podczas pracy nad
zadaniem,
z góry określony czasem trwania,
jednoznacznie określony problemem, który
nie zawsze musi być wykonany.
18
Zespoły zadaniowe H.
Mreła podzielił na:
Decyzyjne.
Wykonawcze (często nazywane
projektowymi).
Doradcze i koordynacyjne.
19
Zespoły zadaniowe -
decyzyjne
Są to zespoły, które opracowują wszystkie
możliwe warianty procesu decyzyjnego i
wybierają najlepszy. Główną cechą
wyróżniającą jest fakt, iż decyzje podjęte
przez
takie zespoły stają się bez konsultacji z
nikim
decyzjami obowiązującymi.
20
Zespoły zadaniowe -
wykonawcze
Zespoły te są powoływane podczas prac
projektowych i innowacyjnych oraz przy
rozwiązywaniu decyzji z takich dziedzin, jak
działalność produkcyjna czy naukowa. Jest to
najbardziej znany typ zespołów zadaniowych
(obecnie zespoły zadaniowe często
utożsamiane są z zespołami projektowymi, ale
nie zapominajmy, iż pierwszy termin jest
szerszy).
21
Zespoły zadaniowe
- doradcze i koordynacyjne
Dziś zespoły doradcze i koordynacyjne
traktowane są raczej jako komisje czy
komitety,
a nie zespoły zadaniowe, jednak w
pierwotnym
podziale H. Mreły było inaczej, dlatego
zostały
one tutaj przytoczone.
22
Istota tworzenia zespołów zadaniowych
sprowadza się przede wszystkim do
interdyscyplinarnej formy zadania, która
wymaga zaangażowania ludzi zajmujących się
różnymi aspektami funkcjonowania
przedsiębiorstwa. Dzięki wykorzystaniu wiedzy
wszystkich członków zespołu możliwe jest to,
co byłoby niemożliwe przy samodzielnej pracy
–wykonanie określonego zadania.
23
Cele pracy zespołowej
poprawa jakości,
redukcja braków, nieobecności,
umiejętność określania hierarchii zadań przez
każdego pracownika (włączając kierowników),
gotowość niesienia pomocy
współpracownikom w problemach związanych
z pracą,
wspieranie innych przez każdego pracownika,
ograniczenie problemów z "zablokowaniem" w
sytuacji wprowadzenia nowych produktów.
24
Charakterystyka pracy
zespołowej
Współzawodnictwo
Czas
Innowacje
Decyzje i rozstrzygnięcia
Inicjatywa
Orientacja na sukces
Relacje i zależności
Sposób obcowania z wyzwaniami,
reagowanie na nowe wyzwania
25
Analiza pracy zespołowej
Po każdej naradzie w zespole albo pod koniec
każdego dnia pracy dobrze jest porozmawiać z
pracownikami o następujących sprawach:
Jaki cel i sens miało dzisiejsze posiedzenie?
Czemu służyło?
Kto je popierał?
W czym przeszkodziło?
Kto przeszkadzał w posiedzeniu?
Jakie wnioski możemy wyciągnąć: dla naszego
zespołu i dla pojedynczego członka?
26
Zalety pracy zespołowej
Zespół wie więcej
Zespół mobilizuje
Zespół łagodzi napięcia
emocjonalne
27
Wady pracy zespołowej
niezadowolenie z podziału odniesionego
sukcesu;
niedopasowanie, niezgranie zespołu;
zły wybór przewodnika pracy;
niekonsekwentne wypełnianie
obowiązków;
nie przestrzeganie zasad obowiązujących
w kontaktach międzyludzkich oraz reguł
ustalonych przez grupę
Podsumowanie
29
Dobrze zorganizowana praca
- mapa myśli
warunki psychiczne
autonomia
urozmaicenie
komunikacja
współpraca
sprawność
warunki fizyczne
dobór zasobów mikroklimat
uporządkowanie działań oświetlenie
koordynacja komfort
dźwiękowy
oszczędność pozycja ciała
bezpieczeństwo
Dobrze zorganizowana
Dobrze zorganizowana
praca
praca
30
Zespół – mapa myśli
cele formalne
aspiracje nieformalne
normy stałe
standardy tymczasowe
role
motywacja
zjawiska zespoły zespoły
lider cechy
osobowość integracja
rola uzupełnianie
się
autorytet solidarność
zrozumienie
dynamika
( kooperacja,
rywalizacja )
zespół
Kierowanie i
podejmowanie
decyzji
32
Lider to przywódca grupy lub czołowy
działacz organizacji.
Grupą kierowana przez lidera może być
komórka organizacyjna
przedsiębiorstwa lub innej instytucji.
Lider, który został mianowany szefem
komórki organizacyjnej, nazywany jest
kierownikiem ( dyrektorem,
menedżerem ).
33
Funkcje kierownicze
Planowanie
Organizowanie
Motywowanie
kontrolowanie
34
Przykłady grup i jednostek
podlegających kierowaniu
Zespól sportowy
Zespól muzyczny
Zespól redakcyjny
Rodzina
Klasa szkolna
Szkoła
Przedsiębiorstwo
Urząd
Partia polityczna
35
Styl kierowania
Styl kierowania to sposób postępowania
kierownika w stosunku do podwładnych.
Najprostszy podział stylów kierowania,
rozróżnienie dwóch stylów:
- autokratycznego
- demokratycznego.
36
Styl autokratyczny
Ustalenie celów i podejmowanie decyzji
przez przełożonego bez udziału
pracowników oraz oparcie kierowania
na wydawaniu poleceń i kontrolowaniu
ich wykonywania.
37
Styl demokratyczny
Występują tu różne formy dopuszczania
pracowników do udziału w ustalaniu
celów i podejmowaniu decyzji.
Kierownik daje im większa
samodzielność w organizowaniu własnej
pracy, a kontrola w dużym stopniu
zastępowana jest samokontrolą.
38
Sposoby działania
kierownika
Rosnąca samodzielność pracowników
Malejąca integracja kierownika w pracę
podwładnych
INSTRUOWANIE
PRACOWNIKÓW
INSPIROWANIE
PRACOWNIKÓW
DOPUSZCZANIE
PRACOWNIKÓW
DO
WSPÓŁUCZESTNICTWA
W PODEJMOWANIU
DECYZJI
I ORGANIZOWANIU
PRACY
DELEGOWANIE
UPRAWNIEŃ
I
ODPOWIEDZIALNOŚCI
39
Proces decyzyjny
I.
ANALIZA
SYTUACJI
FORMUŁOWANIE
PROBLEMU
II.
TWORZENIE
RÓŻNYCH
WARIANTÓW
ROZWIĄZAŃ
PROBLEMU
III.
OCENA
WARIANTÓW
I WYBÓR
NAJLEPSZEGO
ROZWIĄZANIA
IV.
ZAPLANOWANIE
REALIZACJI
DECYZJI
40
Sposoby decydowania
Przełożony sam podejmuje decyzję, prosząc jedynie
podwładnych o dostarczenie mu potrzebnych informacji.
Przełożony przed podjęciem decyzji przeprowadza
konsultacje z podwładnymi, zbierając ich opinie,
propozycje i sugestie. Ostatecznie jednak sam podejmuje
decyzję.
Decyzję podejmuje zespół, którym kieruje przełożony. On
sam odgrywa role członka zespołu. W trakcie
wypracowania decyzji powinno dojść do zaakceptowania
przyjętego rozwiązania przez wszystkich członków
zespołu, łącznie z kierownikiem.