1
Dewiacje i parafilie
materiały dydaktyczne
dr n. med. Wiesław
Czernikiewicz
2
Preferować
- przedkładać, wybierać.
Preferencje seksualne
- przedkładanie / wybieranie obiektu
i sposobu zaspokojenia potrzeby
seksualnej.
3
PREFERENCJE
SEKSUALNE
PRAWIDŁOWE ZABURZONE
4
OBIEKT
PRAWIDŁOWE
CZŁOWIEK
PŁCI ODMIENNEJ
DOJRZAŁY
ZABURZONE
RZECZ, ZWIERZĘ
– fetyszyzm, nekrofilia,
zoofilia
PŁCI TEJ SAMEJ
- homoseksualizm,
efebofilia
DZIECKO – pedofilia
STARZEC - gerontofilia
5
SPOSÓB
PRAWIDŁOWE
SPÓŁKOWANIE
DOPOCHWOWE
ZABURZONE
SADYZM
MASOCHIZM
FROTTERYZM
EKSHIBICJONIZM
VOYERYZM
AUTOEROTYZM
6
DEWIACJE A PARAFILIE
(ZBOCZENIE)
DEWIACJA SEKSUALNA
odchylenie seksualne
PARAFILIA
zboczenie
płciowe
perwersja
rozpoznanie na poziomie społecznym
rozpoznanie na poziomie
medycznym
7
ZACHOWANIE SEKSUALNE
(INTERPERSONALNE)
SPEŁNIA 3 PODSTAWOWE FUNKCJE:
1. BIOLOGICZNĄ – MOŻLIWOŚC
PROKREACJI
2. PSYCHOLOGICZNĄ – ZASPOKOJENIE
POTRZEBY SEKSUALNEJ, ROZKOSZ
3. SPOŁECZNĄ – TWORZENIE WIĘZI
8
PRAWIDŁOWE ZACHOWANIE
SEKSUALNE
WINNO ZAWIERAĆ POTENCJALNĄ
MOŻLIWOŚĆ SPEŁNIENIA
TRZECH JEGO PODSTAWOWYCH FUNKCJI
(BIOLOGICZNEJ, PSYCHOLOGICZNEJ,
SPOŁECZNEJ)
9
PARAFILNE ZACHOWANIE
(PERWERSYJNE, ZBOCZONE )
TO TAKIE ZACHOWANIE, KTÓREGO ELEMENTY
STRUKTURALNE POWODUJĄ SPEŁNIENIE FUNKCJI
PSYCHOLOGICZNEJ,
NATOMIAST WYKLUCZAJĄ MOŻLIWOŚĆ SPEŁNIENIA
FUNKCJI BIOLOGICZNEJ I / LUB SPOŁECZNEJ
NIE KAŻDE
ZACHOWANIE PARAFILNE
( PERWERSYJNE, ZBOCZONE )
JEST RÓWNOZNACZNE Z PARAFILIĄ
10
A: DEFINICJE
FREUD (1905)
Aktywność seksualna jest perwersyjna
jeśli:
1. Jest skupiona na pozagenitalnych
rejonach ciała
2. Raczej zastępuje niż współwystępuje
z aktywnością genitalno-genitalną
3. Zmierza do sytuacji, gdy zastępuje
wszystkie inne i staje się wyłączną
formą aktywności seksualnej jednostki
11
STOLLER (1975)
Perwersja - "Erotyczna forma nienawiści"
Okrucieństwo i dążenie by poniżyć i
upodlić tak partnera seksualnego jak i
siebie.
STOLLER (1985)
Intymność - kryterium różnicujące
prawidłowe zachowania seksualne od
parafilnych.
Akt seksualny jest używany do uniknięcia
długoterminowego, emocjonalnie
intymnego związku z druga osobą.
12
DSM - IV (1994)
1. Obiekty aktywności seksualnej
nie są ludźmi
2. Rzeczywiste poniżenie bądź
ból są zadawane partnerowi lub
sobie
3. Kiedy zaangażowane są w
aktywność seksualną dzieci lub
osoby dorosłe nie godzą się na to
13
FORMY:
"Łagodna" - zaburzenia
preferencji bez aktywności
seksualnej perwersyjnej
"Średnia" - zaburzone
preferencje okazjonalnie
realizowane aktywnością
perwersyjną
„Ciężka" - zaburzone
preferencje regularnie realizowane
aktywnością perwersyjną
14
STOLLER (1985)
Określenie
"perwersja"
jest
pejoratywne. Ma zapach grzechu,
oskarżenia,
mściwości
i
sprawiedliwości. Jest bezwzględne i
stanowcze. W nim grzmi Bóg i jego
wysłannicy na ziemi.
Poczucie grzeszności jest warunkiem
wstępnym aktywności perwersyjnej,
jest
ono
w
tych
przypadkach
przyczyną podniecenia seksualnego.
15
DEWIACJA SEKSUALNA,
PARAFILIA TO:
STAN EROTOSEKSUALNY
POWTARZAJĄCEJ SIĘ REAKTYWNOŚCI
LUB OBSESYJNEJ ZALEŻNOŚCI
OD NIEZWYKŁEGO, NIEAKCEPTOWANEGO
BODŹCA ZMYSŁOWEGO
LUB ISTNIEJĄCEGO W FANTAZJI, NIEZBĘDNEGO
DO UZYSKANIA
LUB PODTRZYMANIA PODNIECENIA
SEKSUALNEGO I / LUB ORGAZMU.
16
PARAFILIA – ISTOTA:
1.
POWTARZAJACA SIĘ REAKTYWNOŚĆ
2. OBSESYJNA ZALEŻNOŚĆ NIEZWYKŁY BODZIEC ZMYSŁOWY
3. NIEAKCEPTOWANY BODZIEC ZMYSŁOWY
4. ZAWĘŻONA REAKTYWNOŚC SEKSUALNA
5. BODZIEC REALNY
6. BODZIEC ISTNIEJĄCY W FANTAZJI
7. DEZINTEGRACJA POPĘDU SEKSUALNEGO I OSOBOWOŚCI
17
OBJAWY KLINICZNE PARAFILII:
1. HYPERORGAZMIA PARAFILIKÓW
8-10 /
24GODZINY
2. ODTWARZANIE FANTAZJI PARAFILICZNYCH PODCZAS
AKTYWNOŚCI SEKSUALNEJ,
W TYM MASTURBACJI
3. ZABLOKOWANIE MOŻLIWOŚCI ZAKOCHANIA SIĘ
LUB STWORZENIA ZWIĄZKU PARTNERSKIEGO
(NIE WYKLUCZA TO KONTAKTÓW GENITALNYCH
LUB MAŁŻEŃSTWA )
18
OBJAWY KLINICZNE PARAFILII:
4.
AKTY DEWIACYJNE SĄ POPEŁNIANE
W STANIE DYSOCJACJI, PODOBNYM DO TRANSU,
PODCZAS KTÓREGO JEDNOSTKA NIE JEST W STANIE
ODSTĄPIĆ OD SWEGO RYTUAŁU PARAFILICZNEGO.
PARAFILIĘ NALEŻY UWAŻAĆ RACZEJ ZA AUTOMATYZM,
NIŻ UMOTYWOWANE ZACHOWANIE ZALEŻNE
OD KONTROLI WOLI.
19
PATOLOGICZNE FORMY
DEWIACJI SEKSUALNYCH
1. FORMA PROGRESYWNA (ZBOCZENIE PŁCIOWE)
DEZINTEGRACJA ZDEWIOWANEJ SEKSUALNOŚCI
I OSOBOWOŚCI
OBRONA
WYŁAMANIE
BRAK ZASPOKOJENIA W AKTACH DEWIACYJNYCH
DYZSATYSFAKCJA
POSTĘPUJĄCA DEZINTEGRACJA SEKSUALNOŚCI
I OSOBOWOŚCI
20
PATOLOGICZNE FORMY DEWIACJI
SEKSUALNYCH
2. FORMA IMPULSYWNA
WYPARCIE
„WYŁAMANIE” DEWIACJI SPOD KONTROLI PSYCHIKI
21
ZJAWISKO
„DEWIACJA SEKSUALNA”
NIE JEST BEZPOŚREDNIO OBSERWOWALNE
STAN INFEROWANY
ZACHOWANIE PŁCIOWE
OBSERWACJA
WNIOSKOWANIE
22
FANTAZJE DEWIACYJNE
( PARAFILICZNE )
POJAWIAJĄ SIĘ ( POWSTAJĄ )
W OKRESIE DOJRZEWANIA !!!
ZACHOWANIA DEWIACYJNE
MOGĄ POJAWIĆ SIĘ
DOPIERO
PO OKRESIE DOJRZEWANIA !!!
23
ETIOPATOGENEZA
DEWIACJI PŁCIOWYCH
1. TEORIA FILOGENETYCZNO –
EMBRIOLOGICZNA
NIEPEŁNE RÓŻNICOWANIE PŁCIOWE
ZABURZONE RÓŻNICOWANIE PŁCIOWE
2. TEORIA KONSTYTUCJONALNO – BIOLOGICZNA
DZIEDZICZENIE
STARSZY WIEK RODZICÓW
24
3. TEORIA ORGANICZNO – MÓZGOWA
ZMIANY WSTRUKTURALNE MÓZGU
ZMIANY BICHEMICZNE MÓZGU
USZKODZENIA PŁATÓW SKRONIOWYCH
ZMIANY ORGANICZNE MÓZGU
OSŁABIENIE HAMULCÓW
UJAWNIENIE ZAMASKOWANYCH WZORÓW
ZACHOWAŃ DEWIACYJNYCH
25
4. TEORIA ANTROPOLOGICZNA
„PERWERSYJNY CHARAKTER„ OSOBOWOŚCI
ZAPRZECZENIE MIŁOŚCI
ZACHOWANIA OBNIŻAJĄCE SENS ŻYCIA
ZACHOWANIA NISZCZĄCE WARTOŚCI
„OGÓLNOLUDZKIE”
RELACJA MIĘDZY PSYCHOFIZYCZNĄ
STRUKTURĄ OSOBOWOŚCI A DEWIACJĄ
26
5. TEORIA ATAWISTYCZNA
POJAWIENIE SIĘ INSTYNKTOWNYCH
ZACHOWAŃ Z WCZESNYCH ETAPÓW
FILOGENEZY CZŁOWIEKA
( PRZEŁAMYWANIE OPORU, DUSZENIE,
EKSHIBOWANIE ITD. )
27
6. TEORIA ENDOKRYNNA
ZABURZENIA ENDOKRYNNE W OKRESIE
PRENATALNYM LUB POSTNATALNYM
28
7. TEORIA UCZENIA SIĘ
POPĘD SEKSUALNY JEST ENERGIĄ, SIŁĄ
POWODUJĄCĄ POJAWIENIE SIĘ
POTRZEBY SEKSUALNEJ
SPOSÓB ZASPOKOJENIA POTRZEBY
SEKSUALNEJ ZALEŻY OD TEGO
JAK NAUCZYMY SIĘ ZASPOKAJAĆ
TĘ POTRZEBĘ
29
TEORIA ROZWOJOWA
DOJRZEWANIE PŁCIOWE
POPĘD SEKSUALNY
POTRZEBA SEKSUALNA
AKCEPTACJA,
AFIRMACJA
INTEGRACJA
SEKSUALNOŚCI I
OSOBOWOŚCI
PANOWANIE NAD
SWOJA SEKSUALNOŚCIĄ
DOJRZEWANIE PŁCIOWE
POPĘD SEKSUALNY
POTRZEBA SEKSUALNA
WALKA, OBRONA,
WYPARCIE
BRAK INTEGRACJI
SEKSUALNOŚCI
I OSOBOWOŚCI
OBSESJA, DEWIACJA,
PERWERSJA
BRAK PANOWANIA NAD
SWOJĄ SEKSUALNOŚCIĄ
30
B: ETIOLOGIA
Freud (1905)
Instynkt
seksualny
i
obiekt
są
oddzielone od siebie
1. Instynkt seksualny jest niezależny od
obiektu
2. Symptomy neurotyczne reprezentują
tłumione potrzeby perwersyjne
W perwersjach fantazje i potrzeby staja
się świadome i egosyntoniczne, a
aktywność
perwersyjna
daje
przyjemność.
Symptomy neurotyczne to
odseksualizowane perwersje.
31
NERWICA NEGATYWEM
PERWERSJI
Perwersje ustrukturalizowane są
w sposób wielowarstwowy.
Każdej
"aktywnej"
perwersji
towarzyszy jej "pasywny"
odpowiednik np. sadyzm ma
masochistyczne
podłoże,
voyeuryzm
ma
ekshibicjonistyczne podłoże
32
Fenichel (1945) Sachs
(1986)
W klasycznym ujęciu:
1. Perwersja to fiksacja lub
regresja do infantylnych form
seksualności
2 Lęk kastracyjny uniemożliwia
osiągnięcie orgazmu na drodze
stosunku płciowego
33
STOLLER (1975, 1985)
Istotą perwersji jest konwersja
"traumy z dzieciństwa do
triumfu w dorosłości".
MITHELL (1988)
Perwersyjne
zachowanie
to
triumf nad poczuciem kontroli
sprawowanej przez dominującą
matkę.
34
Mc DOUGALL (1986)
Każde dziecko jest uwikłane w
nieświadomą
psychologiczną
rozgrywkę
pomiędzy
rodzicami
wynikającą z ich nieuświadomionych
pragnień
i
konfliktów
na
tle
erotycznym.
Perwersja
(noeseksualność)
jest
obligatoryjnie
zaprogramowana
przez
scenariusze
wypracowane
przez rodziców i zinternalizowane
przez dziecko.
35
KOHUT (1971, 1977)
Zachowania
perwersyjne
to
rozpaczliwe próby odtworzenia
integralności i spójności "ja".
Aktywność perwersyjna pomaga
zachować poczucie życia i
integracji w sytuacji zagrożenie
porzuceniem
lub
odseparowaniem.
36
Goldberg (1995)
Perwersja jest usiłowaniem
naprawy
defektu
strukturalnego
self
połączonego z niezdolnością
do osiągnięcia i doświadczania
bolesnych
stanów
emocjonalnych
37
Kernberg (1975)
U pacjentów z zaburzeniami
osobowości typu borderline
stwierdzone są
wielopostaciowe perwersje
seksualne.
38
Zaburzenia preferencji
seksualnych - parafilie:
Fetyszyzm
Transwestytyzm fetyszystyczny
Ekshibicjonizm
Oglądactwo (voyeurism)
Pedofilia
Sadomasochizm
Klasyfikacja według
ICD - 10
39
F65
Zaburzenia preferencji seksualnych
G1. Osoba doświadcza powtarzającego się, nasilonego popędu i
wyobrażeń
seksualnych
dotyczących
niezwykłych
przedmiotów lub działań.
G2. Osoba zarówno realizuje ten popęd, jak i odczuwa z tego
powodu wyraźne cierpienie.
G3. Preferencja występuje od co najmniej 6 miesięcy.
Klasyfikacja według
ICD - 10
40
F65.0 Fetyszyzm
A. Spełnione ogólne kryteria zaburzeń
preferencji seksualnych (F65).
B. Fetysz (jakiś nieożywiony przedmiot)
jest
najważniejszym
źródłem
pobudzenia seksualnego i jest istotny
dla zadowalającej reakcji seksualnej.
41
F65.1
Transwestytyzm fetyszystyczny
A. Spełnione ogólne kryteria zaburzeń preferencji seksualnych
(F65).
B. Nakładanie ubrań odmiennej płci w celu nabrania wyglądu i
poczucia przynależności do odmiennej płci.
C. Przebieranie się jest ściśle związane z pobudzeniem
seksualnym. Po wystąpieniu orgazmu i spadku podniecenia,
następuje silne pragnienie zdjęcia przebrania.
42
F65.2
Ekshibicjonizm
A. Spełnione ogólne kryteria zaburzeń preferencji
seksualnych (F65).
B. Powtarzająca się albo utrwalona skłonność do
okazywania narządów płciowych zaskoczonym, obcym
osobom (zwykle płci odmiennej), które prawie zawsze
kojarzy się z podnieceniem seksualnym i masturbacją.
C. Nie występuje zamiar lub zachęta do odbycia stosunku
seksualnego z osobą „świadka”.
43
F65.3
Oglądactwo (voyeurism)
A. Spełnione ogólne kryteria zaburzeń preferencji
seksualnych (F65).
B. Powtarzająca się albo utrwalona skłonność do
oglądania ludzi uczestniczących w zachowaniach
seksualnych lub intymnych, jak rozbieranie się,
związana z pobudzeniem seksualnym i masturbacją.
C. Brak zamiaru ujawnienia swej obecności.
D. Nie ma zamiaru kontaktu seksualnego z obserwowaną
osobą.
44
F65.4
Pedofilia
A. Spełnione ogólne kryteria zaburzeń preferencji seksualnych
(F65).
B. Utrwalona lub dominująca skłonność do aktywności seksualnej
z dzieckiem lub dziećmi w wieku przed pokwitaniem.
C. Osoba ma co najmniej 16 lat i jest co najmniej 5 lat starsza od
dziecka lub dzieci z kryterium B.
45
F65.5
Sadomasochizm
A. Spełnione ogólne kryteria zaburzeń preferencji
seksualnych (F65).
B. Preferowanie aktywności seksualnej obejmującej
doświadczanie (masochizm) i/lub sprawianie (sadyzm),
co najmniej jednego z nasępujących:
(a)
ból,
(b)
upokorzenie,
(c)
krępowanie.
C. Aktywność sadomasochistyczna stanowi najważniejsze
źródło pobudzenia i jest niezbędna do gratyfikacji
seksualnej.
46
F65.6
Złożone zaburzenia preferencji seksualnej
Prawdopodobieństwo
wystąpienia
więcej
niż
jednej
nieprawidłowej preferencji seksualnej u jednej osoby jest
większe niż można by losowo oczekiwać. Do celów
badawczych należy wymienić różnego typu preferencje i ich
względne znaczenie dla danej osoby. Najczęstszą kombinację
stanowią: fetyszyzm, transwestytyzm i sadomasochizm.
47
F65.8
Inne zaburzenia preferencji seksualnej
Może występować szereg innych wzorców preferencji i
aktywności seksualnych, z których każdy jest względnie rzadki.
Obejmują one takie czynności jak: wykonywanie
obscenicznych telefonów, ocieranie się dla pobudzenia
seksualnego o innych ludzi w zatłoczonych miejscach
publicznych
(frotteurism),
aktywność
seksualna
ze
zwierzętami,
wykorzystywanie
zadzierzgiwania
lub
niedotlenienia dla intensyfikowania pobudzenia seksualnego
czy preferowanie partnerów z pewnymi szczególnymi
nieprawidłowościami anatomicznymi (np. z amputowaną
kończyną).
F65.8
Inne zaburzenia preferencji seksualnej
c.d.
48
Lista parafilii (Money
1980)
Akrotomofilia
Apotemnofilia
Asfiksjofilia
Koprofilia
Efebofilia
Ekshibicjonizm
Fetyszyzm
Frotteuryzm
Gerontofilia
Kleptofilia
Klismafilia
Mord z lubieżności
Masochizm
Mizofilia
Narratofilia
Nekrofilia
Pedofilia
Piktofilia
Raptofilia
Sadyzm
Skoptofilia
Somnofilia
Telefoniczna skatofilia
Triolizm
Urofilia
Voyeuryzm (peeping-
tomizm)
49
Parafilie
- postacie kliniczne
50
Ekshibicjonizm i
Voyueryzm
Freud (1905), Fenichel (1945)
Eksponując genitalia obcej kobiecie,
ekshibicjonista upewnia sam siebie,
że nie jest kastratem.
Reakcja szoku u kobiety na zachowanie
ekshibicjonisty daje mu poczucie siły
i panowania nad nią.
Ekshibicjonista
czuje
się
wykorzystywany i poniżany przez
kobietę.
Ekshibując i szokując obcą kobietę mści
się za poniżenie .
51
Staller (1985)
Ekshibicjonista jest niepewny
swojej męskiej tożsamości.
Ekshibując i grożąc kobiecie
upewnia
siebie,
że
jest
mężczyzną.
Fenichel (1945)
Voyuerystyczne
tendencje
to
fiksacja na "scenie pierwotnej"
z dzieciństwa.
52
Mitchell (1988)
Ekshibicjonizm
i
Voyueryzm
ujmują typowe dla wszystkich
perwersji jakości:
Dialektyka pomiędzy :
powierzchnią i głębią
widzialnym a ukrytym
dostępnym i niedostępnym
53
Sadyzm i masochizm
Sadyzm - zemsta i poczucie władzy nad
traumą z dzieciństwa.
Masochizm - "mniejsze zło" w miejsce
kastracji.
Masochiści mogą być przekonani , że
zasługują na karę za sadystyczne życzenia.
Masochiści bronią się przed lękiem
separacyjnym poprzez poddanie się
wykorzystywaniu .
Są przekonani, że sadomasochistyczny
związek jest jedyną osiągalną formą
związania z obiektem : związek oparty na
wykorzystywaniu jest lepszy niż brak
związku.
54
Stolorow (1988)
„Ból fizyczny jest lepszy niż
duchowa śmierć”
Przy braku bólu i
wykorzystywania masochista
czuje, że nie istnieje i nic go z
nikim nie łączy.
55
Fetyszyzm
Greenacre (1970, 1979)
Fetysz funkcjonuje jako obiekt przejściowy.
Nersessian (1998)
Sprawowanie kontroli nad lękiem odbywa
się poprzez obdarzenie zewnętrznych
obiektów mocą magii i iluzji.
Greenacre (1970, 1979)
Chroniczne, traumatyczne interakcje w
pierwszych kilku miesiącach życia mogą
odgrywać znaczącą rolę w powstawaniu
fetyszyzmu.
56
Mithell (1988)
To, co wydaje się być silną
potrzebą seksualną wobec
fetyszystycznego obiektu
może w rzeczywistości
odzwierciedlać silny lęk przed
utratą sensu własnego self.
57
Pedofilia
Freud (1905) i Fenichel (1945)
Pedofilia reprezentuje wybór
narcystycznego obiektu.
Pedofil postrzega dziecko jako odbicie
jego samego, gdy był dzieckiem.
Grath, Birubaum (1979), Mc Conaghy
(1998)
Pedofile z fiksacją
Preferują dzieci w okresie adolescencji,
zwykle chłopców
Pedofile z regresją
Preferują dzieci przed adolescencją,
zwykle dziewczynki
58
Transwestytyzm
Fenichel (1945)
Akt przebierania się jest identyfikacją z
falliczną matką.
Persan (1986)
Transwestyci są zawsze heteroseksualni.
Niektórzy z transwestytów pojawiają
się w Klinikach w połowie swojego
życia, przekonani o tym, że stali się
transseksualistami.
Mało wiadomo jest na temat
transseksualistów, ponieważ
większość takich osób bardziej szuka
operacyjnej zmiany płci niż
psychoterapii czy psychoanalizy.
59
Autassassinofilia
-
dewiacja w której bodźcem
seksualnym, warunkiem osiągnięcia satysfakcji
seksualnej, jest pozorowanie własnego zabójstwa
Satysfakcja seksualna w tym przypadku ma jednocześnie cechy
ekshibicjonizmu i masochizmu. Podłożem tego rodzaju zachowań są
najczęściej wczesnodziecięce doświadczenia wynikające z relacji z rodzicami
oraz pierwsze doświadczenia seksualne. Parafilii tej często towarzyszą
zaburzenia osobowości, kompleksy, nieśmiałość oraz lęk wobec płci
przeciwnej. Co ciekawe zaburzenie to częściej występuje u kobiet niż u
mężczyzn.
Asfiksjofilia
-
zaburzenie, w którym warunkiem osiągnięcia
podniecenia i satysfakcji seksualnej jest duszenie się lub
ewentualnie bycie duszonym
Erotofonofilia
-
mord z lubieżności, lustmord, zabójstwo z
lubieżności. Skrajna postać sadyzmu, w której wyzwolenie
reakcji seksualnej następuje podczas mordowania ofiary.
Zazwyczaj nie dochodzi do stosunku seksualnego
60
TERAPIA
CEL:
RADZENIE SOBIE
ZE ZDEWIOWANYMI IMPULSAMI SEKSUALNYMI
METODY:
1. FARMAKOTERAPIA
2. PSYCHOTERAPIA
61
FARMAKOTERAPIA
ANTYANDROGENY
KASTRACJA HORMONALNA
LEKI PRZECIWDEPRESYJNE
OBNIŻAJĄCE NAPIĘCIE, LĘK
62
Parafilia
Test farmakologiczny
1. Octan medroxyprogesteronu (Depo-provera)
- antyandrogenowe działanie
- bezpośrednio na OUN
wiąże się z neuronami podwzgórza
2. Androcur
- antyandrogenowe
3. Bioxetin, Seronil, Seroxat, Lithium Carb.
- przeciwdepresyjne
4. Tranxene, Xanax
- anksjolityczne
5. Tegretol
- przeciwdrgawkowe
63
Rozważania dotyczące
leczenia parafilii
Pacjenci z parafiliami są notorycznie
trudni w leczeniu ponieważ:
1. Doszli do perfekcji w rozwiązywania
swoich problemów na drodze
seksualnej.
2. Większość perwersji jest
egosyntoniczna.
3. Postrzegają swoją perwersję jako co
najwyżej dziwactwo (np. fetyszyści).
4. Zgłaszają się na leczenie najczęściej
pod presją :
- kryzysu w małżeństwie
- decyzji sądu
64
5. W przeciwprzeniesieniu
terapeutów stosunkowo często
przejawia się:
lęk
odraza
pogarda
przerażenie
chęć karania , umoralniania
nienawiść
zgoda na unikanie rozmowy z
pacjentem o jego perwersji.
6. Perwersji towarzyszą objawy
psychopatologiczne jak
np.: osobowość borderline,
narcystyczna i antysocjalna.
65
Skuteczność leczenia
parafilii jest wysoce
kontrowersyjna.
Prawdziwość
wyników
pomiarów
skuteczności
leczenia użytych w próbach
kontrolnych jest wysoce
problematyczna
(Holl
,
1995; Marschall, Phiters,
1974; Mc Canagh, 1998;
Preutky i inni. 1991).
66
Celem leczenia
pacjentów z perwersją
jest:
1. Pomoc w przezwyciężaniu oporu
wobec określenia i leczenia
dewiacyjnego podniecenia seksualnego.
2. Rozwijanie empatii wobec ofiar.
3. Identyfikacja deficytów społecznych.
4. Określenie nieadekwatnych nawyków
radzenia sobie z błędami poznawczymi.
5. Stworzenie programu zapobiegania
ponownemu dopuszczeniu się
przestępstw seksualnych (prewencja).
- unikanie sytuacji prowokujących
potencjalnie do perwersyjnego
zachowania.
67
W leczeniu perwersji
stosuje się:
1. Podejście psychodynamiczne.
2. Terapię poznawczo –
behawioralną.
3. Terapię behawioralną.
4. Prewencję (zapobieganie
nawrotom).
5. Farmakoterapię
antyandrogenową
68
Psychoterapia
Ekspresyjno – wspierająca
otwartość na psychoterapię
motywacja do leczenia
cierpienie z powodu objawów
perwersji
zainteresowanie etiologią
problemów.
69
Terapia
psychodynamiczna
integracja perwersji z centralną
częścią osobowości może trwać
przez resztę życia pacjenta
rozszczepienie osobowości
pacjenta może przejawiać się
równoczesnym pozytywnym i
negatywnym przeniesieniem
pacjenci podkreślają, że perwersja
nie stanowi dla nich problemu
ochrona pacjenta przed
poczuciem winy
70
wrażliwi pacjenci uzyskują w
terapii motywację, aby nie
narażać się na karę za
perwersyjne zachowania
sprytni (manipulujący)
pacjenci wykorzystując
przeciwprzeniesienie
obwiniają terapeutę o to, że
zajmuje się ich perwersyjnymi
objawami
71
Farmakoterapia perwersji
- Androcur – octan cyproteronu
- Depo – Provera
Zwiększenie masy ciała
Stany depresyjne
Zator płucny
Zakrzepowe zapalenie żył.
Obniżają popęd seksualny, ale są bez wpływu
na obsesyjne preferencje.
- 50% leczonych farmakologicznie parafilików
porzuciło leczenie
- 15% ma perwersyjne zachowania w czasie,
gdy przyjmują leki
( Berllin i Meinecke 1991 ).
72
Terapia małżeńska może być
decydująca dla skuteczności
leczenia parafilii.
- Kryzys małżeński motywacją do
podjęcia leczenia przez osobę z
perwersją.
- Łagodzenie poczucia winy i
odpowiedzialności u żony.
- Uświadamia i wzmacnia u żony
poczucie, że jest istotnym elementem
rozwiązania problemu, a nie przyczyną.
- Pozwala w niektórych przypadkach
włączyć zachowania perwersyjne (np.
Transwestytyzm) w relacje małżeńskie.
73
Pedofilia kazirodcza
Matki uczestniczą w zmowie
milczenia kazirodczego systemu.
Te matki jako dzieci często pełniły
role opiekunów własnych rodziców,
rodzeństwa.
Nigdy nie otrzymywały wsparcia,
którego potrzebowały w dzieciństwie.
Mają tendencje wybierania na
partnerów mężczyzn zależnych,
wymagających opieki.
Mają poczucie, że są lekceważone,
postawę ambiwalencji do
wychowywanych dzieci, lekceważą
swoich mężów.
74
Matka i ojciec oddalają się od siebie.
Ojciec zwraca się zazwyczaj do
najstarszej córki o opiekę.
Dziecko w poczuciu
odpowiedzialności powiela wzorzec
matki i przejmuje jej role opiekuńcze
łącznie z obowiązkami seksualnymi.
Dziecko jest lojalne wobec
kazirodczego ojca.
Wszyscy członkowie rodziny
kazirodczej zazwyczaj chronią jej
zrównoważony system.
75
Psychoterapia dynamiczna –
grupowa
voyeuryści, ekshibicjoniści, pedofile
- Grupa dostarcza wsparcia i
konfrontacji.
- Grupa naciska na zmianę
destrukcyjnych, perwersyjnych zachowań.
Dobre efekty leczenia pedofilii przy
wyłączeniu pedofili:
- z zespołami organicznymi oun
- z psychozą
- z uzależnieniami
- z socjopatią
- z perwersją
76
PSYCHOTERAPIA
- MOTYWACJA
DO LECZENIA
A
) LĘK PRZED PRAWEM
B) CIERPIENIE Z POWODU NIEPANOWANIA
NAD SWOIMI IMPULSAMI
C) PROBLEMY WYNIKAJĄCE Z REAKCJI
OTOCZENIA
D) PROBLEMY NATURY MORALNEJ
77
PSYCHOTERAPIA
- FORMY
A) PSYCHOANALIZA
B) BEHAWIORALNA
- MASTURBACJA
- MATERIAŁY EROTYCZNE
- TWORZENIE ZWIĄZKÓW PARTNERSKICH
- WMONTOWANIE DEWIACJI W ISTNIEJĄCY
UKŁAD