Wyjaśnienia
poszkodowanego i
świadków

Analiza i ocena zagrożeń
2011

Oprócz oględzin miejsca zdarzenia, drugim

bardzo ważnym elementem dla ustalenia

okoliczności i przyczyn zaistnienia

wypadku są wyjaśnienia złożone przez

poszkodowanego i świadków wypadku.
Protokół z wyjaśnień ma formę pisemną z

datą sporządzenia oraz z określeniem

danych osobowych i zawodowych

składających wyjaśnienia.

Protokół wymaga podpisu członków zespołu

powypadkowego oraz składającego

wyjaśnienia, dlatego powinni oni zapoznać

się z jego treścią i ewentualnie wnieść

poprawki, uzupełnienia, które zespół ma

obowiązek uwzględnić.
Protokół jest bowiem zapisem informacji

uzyskanych od poszkodowanego, świadków

zdarzenia czy innych osób, a nie zapisem

sposobu myślenia członków zespołu.

Wyjaśnień należy dokonywać możliwie szybko po
zaistnieniu wypadku – w tym samym lub następnym
dniu po wypadku – aby sprawy istotne nie umknęły
z pamięci poszkodowanego i świadków wypadku.

Podczas dochodzenia powypadkowego mogą
zdarzyć się sytuacje, że poszkodowany przedstawia
taki przebieg zdarzenia, który jest dla niego
korzystny, chociażby zatajenia swojej winy.

Innym problemem może być takie
przedstawienie okoliczności
zdarzenia, które będzie służyło
partykularnym interesom osób
organizujących czy nadzorujących
pracę.

Wyjaśnień należy dokonywać możliwie
szybko

Po wypadku, gdyż pamięć jest zawodna i pewne
szczegóły mogą zostać zapomniane, a także dlatego,
że człowiek zaczyna się zastanawiać czy powiedzieć o
pewnych szczegółach, czy lepiej je pominąć, czy ja sam
to widziałem, czy wiem o tym z opowiadań kolegów.

Dlatego przeprowadzenie rozmowy z poszkodowanym

( jeśli jest to możliwe) oraz świadkami w dniu wypadku

lub w następnym dniu po wypadku jest bardzo istotne.

Przed rozmową należy przekonać świadka, że nie

chodzi o szukanie winnych, a tylko o wyjaśnienie

jak doszło do wypadku – jakie były okoliczności i

przyczyny zdarzenia, aby nie dopuścić do

podobnej sytuacji w przyszłości.
Składający wyjaśnienia powinni mieć świadomość(

należy im to wprost powiedzieć) że celem

dochodzenia powypadkowego ( ich wyjaśnień

również) nie jest szukanie winnych ale wskazanie,

a potem wyeliminowanie nieprawidłowości, aby

uniknąć w przyszłości podobnego wypadku.

Zawsze należy dać się swobodnie

wypowiedzieć tak poszkodowanemu, jak i

świadkom wypadku
( osobom z brygady) również osobie

organizującej pracę, na temat wszystkich

aspektów dotyczących okoliczności zdarzenia,

również tych nie mających bezpośredniego

związku z przyczynami jego zaistnienia.
Z takiej rozmowy można dowiedzieć się

najwięcej o wielu problemach dotyczących

bezpieczeństwa pracy.

Dla wyjaśnienia szczegółów warto zadać

pytania, które ułatwiają opisanie okoliczności

i przyczyn wypadku.
Podczas składania wyjaśnień warto zadać

pytania:
- co należałoby zmienić w organizacji pracy?
- co i jak zmienić na stanowisku pracy?
aby ustrzec się przed wypadkami, czyli tylko

poprawić warunki pracy.
Jeżeli te pytania będą zadawane osobom

nadzoru, to dodatkowo należy dowiedzieć się

co utrudniło im wprowadzenie tych zmian-

dlaczego do tej pory tego nie zrobiono?

Uzyskane odpowiedzi mogą być istotną wskazówką
dla wprowadzenia działań zapobiegawczych.

Składających wyjaśnienia należy pouczyć również o
tym, że w każdej chwili mogą zgłosić się do zespołu
i uzupełnić swoje wyjaśnienia o istotne informacje
dotyczące przyczyn i okoliczności wypadku.

Czasami to zespół będzie musiał dodatkowo
zadawać pytania poszkodowanemu czy świadkom w
celu uściślenia wyjaśnień lub dokonać konfrontacji
w sytuacji, gdy poszczególne osoby zupełnie inaczej
przedstawiają przebieg zdarzenia.

Bywa i tak, że zespół nie może dać wiary
wyjaśniającym i sam, na podstawie własnych ustaleń
i obrażeń poszkodowanego, musi przedstawić
przebieg zdarzenia.
Wyjaśnienia poszkodowanego i informacje świadków
powinny rozwiać wszelkie wątpliwości dotyczące
okoliczności wypadku.

Z zasady w pierwszej kolejności wysłuchuje się
poszkodowanego ( jeżeli pozwala na to stan jego
zdrowia) i świadków wypadku, następnie wszystkie
osoby, które swoim zachowaniem przyczyniły się do
zaistnienia wypadku oraz osoby organizujące pracę –
aż do przedstawicieli kierownictwa.

Sytuacje ,gdy nie ma się dostępu do
świadków zdarzenia

Przykład: wypadek drogowy – kierowca doznał ciężkich obrażeń

ciała.
Świadkowie zdarzenia zostali przesłuchani przez policję. Zespół

powypadkowy otrzymał z policji opis zdarzenia i wyniki badań

technicznych pojazdu, również opis przyczyn wypadku-

przekroczenie dozwolonej prędkości i niesprawny układ

kierowniczy. Ale czy to wystarczyło do opracowania wniosków

profilaktycznych?
Zespół powinien znaleźć odpowiedzi na poniższe pytania: czy

sposób jazdy wynikł z nałożonego przez przełożonych tempa

pojazdu, czy tylko zależał od woli kierującego?, kiedy i gdzie były

przeprowadzone badania techniczne pojazdu i dlaczego został

dopuszczony do jazdy?, czy kierowca zgłaszał swoim przełożonym

o usterkach w pojeździe, jeżeli tak, to jaka była ich reakcja?..

Czy kierowca nie przekroczył normatywnego czasu
pracy?
Co na temat organizacji pracy oraz stanu
technicznego pojazdów mogą powiedzieć inni
kierowcy w firmie?
Uzyskanie odpowiedzi na te pytania wymaga
wysłuchania wielu osób, w tym:
dyspozytora transportu, kierownika wydziału,
pracownika służb technicznych, pracowników stacji
obsługi pojazdów, a także innych kierowców
zatrudnionych w zakładzie.
Zebrane informacje pokażą całość zagadnień,
mających wpływ na bezpieczeństwo zatrudnionych
kierowców i pozwolą opracować prawidłowe wnioski
profilaktyczne.

Każdy członek zespołu powypadkowego musi zdawać sobie

sprawę również z tego, że praca zespołu oceniana jest

przez:
- przełożonych
- inspektora PIP
- załogę zakładu
a więc nie można pozwolić sobie na pobieżne prowadzenie

dochodzenia żadnego wypadku, tym bardziej, że takie

dochodzenie prowadzi do opracowania przypadkowych

wniosków, mijających się w wielu sytuacjach z

rzeczywistością.