Systemy

Systemy

partyjne

partyjne

czyli

czyli

Układ i wzajemne relacje

Układ i wzajemne relacje

partii politycznych

partii politycznych

SYSTEMY PARTYJNE

SYSTEMY PARTYJNE

Wg Gordona Smitha

Wg Gordona Smitha

System rozproszony

System rozproszony

system równowagi system

system równowagi system

nierównowagi

nierównowagi

Względnie duża liczba partii wyraźna polaryzacja 1 partia

Względnie duża liczba partii wyraźna polaryzacja 1 partia

dominująca

dominująca

Żadna nie jest dominująca lewica

Żadna nie jest dominująca lewica





prawica wśród wielu

prawica wśród wielu

innych

innych

Dystans = umiarkowany regularna zmiana warty znacząco

Dystans = umiarkowany regularna zmiana warty znacząco

wygrywa

wygrywa

Koalicje może tworzyć kilka w rządach i opozycji wybory, ale

Koalicje może tworzyć kilka w rządach i opozycji wybory, ale

nigdy

nigdy

Partii w różnych konfiguracjach prawica – lewica – prawica… z przewagą

Partii w różnych konfiguracjach prawica – lewica – prawica… z przewagą

umożliwiająca

umożliwiająca

samodzielne

samodzielne

rządy;

rządy;

Bez niej

Bez niej

nie ma

nie ma

rządu

rządu

SYSTEMY PARTYJNE

SYSTEMY PARTYJNE

wg Jeana Blondela

1-partyjny 2-partyjny 2,5-partyjny wielopartyjny

1-partyjny 2-partyjny 2,5-partyjny wielopartyjny

wielopartyjny

wielopartyjny

2 silne partie 2 duże

z partią

z partią

bez partii

bez partii

centro-lewica + 1 słabsza

dominującą

dominującą

dominującej

dominującej

i centro-prawica w roli języczka 1 szczególnie
większość lub wszystkie

= dystans ideol. u wagi silna na tle pozostał.

małe a 3-4 podobnie
minimalny żadna z dużych ale za słaba, aby
duże
nie może rządzić rządzić samodzielnie

samodzielnie

SYSTEMY PARTYJNE

SYSTEMY PARTYJNE

Wg Giovanniego Sartori

Wg Giovanniego Sartori

s. partii s. 2-partyjny wielopartyjny wielopartyjny

s. partii s. 2-partyjny wielopartyjny wielopartyjny

predominującej umiarkowanie ekstremalnie

predominującej umiarkowanie ekstremalnie

1 partia dominuje

1 partia dominuje

spolaryzowany spolaryzowany

spolaryzowany spolaryzowany

przez 4 kolejne 5-6 partii, dość wiele partii, min.

przez 4 kolejne 5-6 partii, dość wiele partii, min.

kadencje; podobnych różnice, w tym dwie

kadencje; podobnych różnice, w tym dwie

w rządach większośc. rywalizacja między partie skrajnie anty-

w rządach większośc. rywalizacja między partie skrajnie anty-

lub mniejszość. rządzi centrowymi z obu systemowe, które

lub mniejszość. rządzi centrowymi z obu systemowe, które

Zawsze sama (prawica z lewicą) po zawiązaniu rządu

Zawsze sama (prawica z lewicą) po zawiązaniu rządu

centrowego mogą

centrowego mogą

wejść w sojusz aby

wejść w sojusz aby

obalić rząd. Tak

obalić rząd. Tak

powstaje

powstaje

większość

większość

niekonstruktywna –

niekonstruktywna –

zdolna do destrukcji, ale do rządzenia już nie

zdolna do destrukcji, ale do rządzenia już nie

Polska regulacja prawna

Polska regulacja prawna

partii politycznych

partii politycznych

KONSTYTUCJA RP z 1997 r

KONSTYTUCJA RP z 1997 r

.

.

Art. 11.

Art. 11.

1. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia

1. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia

i działania partii politycznych. Partie polityczne

i działania partii politycznych. Partie polityczne

zrzeszają na zasadach dobrowolności i równości

zrzeszają na zasadach dobrowolności i równości

obywateli polskich w celu wpływania metodami

obywateli polskich w celu wpływania metodami

demokratycznymi na kształtowanie polityki

demokratycznymi na kształtowanie polityki

państwa.

państwa.

2. Finansowanie partii politycznych jest jawne.

2. Finansowanie partii politycznych jest jawne.

Art. 13.

Art. 13.

Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych

Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych

organizacji odwołujących się w swoich programach

organizacji odwołujących się w swoich programach

do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu,

do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu,

faszyzmu i komunizmu, a także tych, których

faszyzmu i komunizmu, a także tych, których

program lub działalność zakłada lub dopuszcza

program lub działalność zakłada lub dopuszcza

nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie

nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie

przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na

przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na

politykę państwa albo przewiduje utajnienie

politykę państwa albo przewiduje utajnienie

struktur lub członkostwa.

struktur lub członkostwa.

USTAWA

USTAWA

z

z

27 czerwca 1997 r.

27 czerwca 1997 r.

O PARTIACH

O PARTIACH

POLITYCZNYCH

POLITYCZNYCH



Partia polityczna jest dobrowolną organizacją, występującą

Partia polityczna jest dobrowolną organizacją, występującą

podokreśloną nazwą, stawiającą sobie za cel udział w życiu

podokreśloną nazwą, stawiającą sobie za cel udział w życiu

publicznym poprzez wywieranie metodami demokratycznymi

publicznym poprzez wywieranie metodami demokratycznymi

wpływu na kształtowanie polityki państwa lub sprawowanie

wpływu na kształtowanie polityki państwa lub sprawowanie

władzy publicznej.

władzy publicznej.



Partia polityczna może korzystać z praw wynikających z ustaw

Partia polityczna może korzystać z praw wynikających z ustaw

po uzyskaniu wpisu do ewidencji partii politycznych (=nabycie

po uzyskaniu wpisu do ewidencji partii politycznych (=nabycie

osobowości prawnej).

osobowości prawnej).



Członkami partii politycznych mogą być obywatele

Członkami partii politycznych mogą być obywatele

Rzeczypospolitej Polskiej, którzy ukończyli 18 lat.

Rzeczypospolitej Polskiej, którzy ukończyli 18 lat.



W razie powstania wątpliwości co do zgodności z Konstytucją

W razie powstania wątpliwości co do zgodności z Konstytucją

celów lub zasad działania partii politycznej określonych w

celów lub zasad działania partii politycznej określonych w

statucie lub w programie partii Sąd występuje do Trybunału

statucie lub w programie partii Sąd występuje do Trybunału

Konstytucyjnego.

Konstytucyjnego.



Prawomocne postanowienia Sądu w sprawach o wpis do

Prawomocne postanowienia Sądu w sprawach o wpis do

ewidencji ogłasza się nieodpłatnie w "Monitorze Sądowym i

ewidencji ogłasza się nieodpłatnie w "Monitorze Sądowym i

Gospodarczym" oraz przekazuje Państwowej Komisji

Gospodarczym" oraz przekazuje Państwowej Komisji

Wyborczej.

Wyborczej.

USTAWA

USTAWA

z

z

27 czerwca 1997 r.

27 czerwca 1997 r.

O PARTIACH

O PARTIACH

POLITYCZNYCH

POLITYCZNYCH



Zgłoszenie powinno zawierać nazwę, skrót nazwy

Zgłoszenie powinno zawierać nazwę, skrót nazwy

i określenie adresu siedziby partii politycznej oraz

i określenie adresu siedziby partii politycznej oraz

imiona, nazwiska i adresy osób wchodzących w

imiona, nazwiska i adresy osób wchodzących w

skład organów uprawnionych w statucie do

skład organów uprawnionych w statucie do

reprezentowania partii na zewnątrz oraz do

reprezentowania partii na zewnątrz oraz do

zaciągania zobowiązań majątkowych.

zaciągania zobowiązań majątkowych.



Do zgłoszenia należy załączyć:

Do zgłoszenia należy załączyć:

1) statut partii politycznej,

1) statut partii politycznej,

2) wykaz zawierający imiona, nazwiska, adresy

2) wykaz zawierający imiona, nazwiska, adresy

zamieszkania, numery ewidencyjne PESEL i

zamieszkania, numery ewidencyjne PESEL i

własnoręczne podpisy popierających zgłoszenie co

własnoręczne podpisy popierających zgłoszenie co

najmniej 1000 obywateli polskich, którzy ukończyli

najmniej 1000 obywateli polskich, którzy ukończyli

18 lat i mają pełną zdolność do czynności

18 lat i mają pełną zdolność do czynności

prawnych;

prawnych;

Można załączyć wzorzec znaku partii

Można załączyć wzorzec znaku partii

USTAWA

USTAWA

z

z

27 czerwca 1997 r.

27 czerwca 1997 r.

O PARTIACH

O PARTIACH

POLITYCZNYCH

POLITYCZNYCH



Majątek partii politycznej powstaje ze składek członkowskich,

Majątek partii politycznej powstaje ze składek członkowskich,

darowizn, spadków, zapisów, z dochodów z majątku oraz z

darowizn, spadków, zapisów, z dochodów z majątku oraz z

określonych ustawami dotacji i subwencji.

określonych ustawami dotacji i subwencji.



Partia polityczna nie może prowadzić działalności

Partia polityczna nie może prowadzić działalności

gospodarczej

gospodarczej



Partia polityczna nie może przeprowadzać zbiórek publicznych

Partia polityczna nie może przeprowadzać zbiórek publicznych



Łączna suma wpłat od osoby fizycznej na rzecz partii

Łączna suma wpłat od osoby fizycznej na rzecz partii

politycznej, z wyłączeniem składek członkowskich w kwocie

politycznej, z wyłączeniem składek członkowskich w kwocie

nieprzekraczającej w jednym roku minimalnego

nieprzekraczającej w jednym roku minimalnego

wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych

wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych

przepisów, obowiązującego w dniu poprzedzającym wpłatę,

przepisów, obowiązującego w dniu poprzedzającym wpłatę,

oraz wpłat na Fundusz Wyborczy partii politycznej, nie może

oraz wpłat na Fundusz Wyborczy partii politycznej, nie może

przekraczać w jednym roku 15-krotności minimalnego

przekraczać w jednym roku 15-krotności minimalnego

wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych

wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych

przepisów, obowiązującego w dniu poprzedzającym wpłatę.

przepisów, obowiązującego w dniu poprzedzającym wpłatę.

USTAWA

USTAWA

z

z

27 czerwca 1997 r.

27 czerwca 1997 r.

O PARTIACH

O PARTIACH

POLITYCZNYCH

POLITYCZNYCH



Partia polityczna, która:

Partia polityczna, która:

1) w wyborach do Sejmu samodzielnie tworząc komitet wyborczy

1) w wyborach do Sejmu samodzielnie tworząc komitet wyborczy

otrzymała w skali kraju co najmniej 3% ważnie oddanych głosów na

otrzymała w skali kraju co najmniej 3% ważnie oddanych głosów na

jej okręgowe listy kandydatów na posłów albo

jej okręgowe listy kandydatów na posłów albo

2) w wyborach do Sejmu weszła w skład koalicji wyborczej, której

2) w wyborach do Sejmu weszła w skład koalicji wyborczej, której

okręgowe listy kandydatów na posłów otrzymały w skali kraju co

okręgowe listy kandydatów na posłów otrzymały w skali kraju co

najmniej 6% ważnie oddanych głosów,

najmniej 6% ważnie oddanych głosów,

ma prawo do otrzymywania przez okres kadencji Sejmu, w trybie i na

ma prawo do otrzymywania przez okres kadencji Sejmu, w trybie i na

zasadach określonych w niniejszej ustawie, subwencji z budżetu

zasadach określonych w niniejszej ustawie, subwencji z budżetu

państwa na działalność statutową, zwanej dalej "subwencją".

państwa na działalność statutową, zwanej dalej "subwencją".

Procent

Procent

Kwota

Kwota

Do 5 %

Do 5 %

5,77 zł

5,77 zł

5 – 10 %

5 – 10 %

4,61 zł

4,61 zł

10 - 20 %

10 - 20 %

4,04 zł

4,04 zł

20 – 30 %

20 – 30 %

2,31 zł

2,31 zł

pow. 30 %

pow. 30 %

87 gr

87 gr

• Partie polityczne sporządzają
coroczną informację finansową o
otrzymanej

subwencji

oraz o

poniesionych z subwencji
wydatkach i o wszystkich źródłach
finansowania.

• Partie polityczne składają
informację za rok kalendarzowy
Państwowej Komisji Wyborczej w
terminie do 31 marca następnego
roku.

USTAWA

USTAWA

z

z

27 czerwca 1997 r.

27 czerwca 1997 r.

O PARTIACH

O PARTIACH

POLITYCZNYCH

POLITYCZNYCH



Partia polityczna podlega likwidacji wskutek:

Partia polityczna podlega likwidacji wskutek:

1) rozwiązania mocą uchwały uprawnionego statutowego organu partii,

1) rozwiązania mocą uchwały uprawnionego statutowego organu partii,

2) postanowienia Sądu o wykreśleniu wpisu partii z ewidencji z przyczyn:

2) postanowienia Sądu o wykreśleniu wpisu partii z ewidencji z przyczyn:

-

uchylania się, pomimo wezwania przez Sąd, o informowania o

uchylania się, pomimo wezwania przez Sąd, o informowania o

zmianach we władzach i statucie oraz zmianie siedziby

zmianach we władzach i statucie oraz zmianie siedziby

-

Uznania przez TK, że zmiany wprowadzone do statutu są niezgodne

Uznania przez TK, że zmiany wprowadzone do statutu są niezgodne

z Konstytucją

z Konstytucją

-

Niezłożenia sprawozdania finansowego (po terminie lub w ogóle).

Niezłożenia sprawozdania finansowego (po terminie lub w ogóle).



W razie rozwiązania się partii politycznej na podstawie własnej

W razie rozwiązania się partii politycznej na podstawie własnej

uchwały właściwy organ partii niezwłocznie przesyła Sądowi

uchwały właściwy organ partii niezwłocznie przesyła Sądowi

uchwałę o samorozwiązaniu partii oraz o wyznaczeniu jej

uchwałę o samorozwiązaniu partii oraz o wyznaczeniu jej

likwidatora.

likwidatora.



Jeżeli partia polityczna nie ustanowi likwidatora, Sąd go wyznaczy,

Jeżeli partia polityczna nie ustanowi likwidatora, Sąd go wyznaczy,

na koszt partii

na koszt partii



Sąd, po zakończeniu likwidacji, wydaje postanowienie o wykreśleniu

Sąd, po zakończeniu likwidacji, wydaje postanowienie o wykreśleniu

wpisu partii politycznej z ewidencji. Postanowienie Sądu nie podlega

wpisu partii politycznej z ewidencji. Postanowienie Sądu nie podlega

zaskarżeniu.

zaskarżeniu.

24 IV 2011 PKW poinformowała, że sprawozdań nie złożyły partie:

24 IV 2011 PKW poinformowała, że sprawozdań nie złożyły partie:

Ruch Poparcia Janusza Palikota, Nowa Lewica, Stronnictwo Ludowe "Piast" i

Ruch Poparcia Janusza Palikota, Nowa Lewica, Stronnictwo Ludowe "Piast" i

Polska Partia Internetowa. Partia Wolność i Praworządność złożyła po terminie.

Polska Partia Internetowa. Partia Wolność i Praworządność złożyła po terminie.