Chmura Agata
Borkowski Artur
Bruder Damian
Bulczyński Dawid
Czura Błażej

Śladami bytowania zwierząt są

wszelkie znaki pozostawione na ziemi,
śniegu, roślinach oraz wytwory ich
działalności. Są one zapisem
różnorakich form ich aktywności:
przemieszczania się, żerowania,
odpoczynku, rozmaitych specyficznych
zachowań.

Śladami zwierząt są więc ich tropy,

oznaki zdobywania pokarmu, ukrycia i
różnego rodzaju konstrukcje, które
budują, kąpieliska, ślady znakowania
terytoriów, odchody, wyplówki, itp..



odbicia kończyn zwierząt,



wygląd i rozmiar tropów pozwalają
określić gatunek, a czasami również
płeć, wielkość i wiek,



dwie grupy ssaków:



stopochodne (poruszają się na całej
powierzchni stóp; kończyny zakończone
pięcioma palcami z pazurami),



palcochodne (poruszają się na końcach
wydłużonych palców; zredukowany jest
palec wewnętrzny; tropy czteropalczaste),



ptaki chodzą jedynie na palcach; cztery
palce zakończone pazurami,



pomiar tropów - zmierzenie dł. i szer.
tropów oraz dł. kroków; czasami także
pomiar szer. kroków, czy dł. pazurów.



podczas poszukiwania pokarmu oraz jego
zjadania, zwierzęta pozostawiają mniej
lub bardziej wyraźne charakterystyczne
ślady,



zależą od wielkości, diety i trybu życia,



roślinożercy odżywiają się
niskokalorycznym pokarmem, więc
zjadają jego duże ilości i pozostawiają
więcej śladów żerowania niż drapieżniki,



niektóre ślady wyraźne i łatwe do
zauważenia (dziki, jeleniowate),



różna trwałość śladów (kilka czy
kilkanaście dni a niektóre wiele lat).



jeden z najważniejszych śladów obecności zwierząt,



składają się z niestrawionych resztek pokarmu:
włosów, piór, kawałków kości, tk. roślinnych i
chitynowych pancerzyków owadów,



wielkość, wygląd i zapach stałe i charakterystyczne
dla gatunku,



odchody ssaków roślinożernych: kształt cylindryczny,
kulisty, suchy bez wyczuwalnego zapachu,



odchody ssaków mięsożernych: wydłużone,
warkoczykowate, miękkiej konsystencji, o
intensywnym zapachu,



odchody ptaków: płynne, półpłynne i stałe, mocz
białawy wydalany razem z kałem,



oznaczenie gatunku ptaków na podstawie odchodów
jest zdecydowanie trudniejsze niż w przypadku
ssaków.



specyficzny sposób trawienia i
wydalania pokarmów,



wielkość oraz kształt są dość
charakterystyczne dla gatunków,



znajdują się najczęściej obok
gniazd ptaków i miejsca ich
dziennego wypoczynku,



wyglądem i zawartością mogą
przypominać odchody ssaków
mięsożernych, różnicą jest jednak
ich struktura oraz kości
zachowane w całości,



świeże, pokryte warstewką śluzu,



wypluwki sów i ptaków
drapieżnych dziennych składają się
prawie z samej sierści, piór i kości.



wszystkie zwierzęta aktywne są tylko przez pewną
część doby, zaś resztę czasu spędzają w rozmaitych
schronieniach: norach, dziuplach, gniazdach i
innych kryjówkach,



schronienia zapewniają zwierzętom bezpieczeństwo:
chronią przed atakami drapieżników, a także izolują
od niekorzystnych warunków pogodowych,



zazwyczaj dobrze zamaskowane i często znajdują się
w trudno dostępnych miejscach,



rozpoznawanie np. nor wielu ssaków średniej
wielkości, jest bardzo trudne i w praktyce możliwe
jest tylko wtedy, gdy w pobliżu znajdują się inne
świeże ślady, np. tropy lub odchody.



tropy spotykane przez cały rok,



widoczne odciski racic i raciczek (szpile);
raciczki bardzo ruchliwe i szerzej rozstawione od
kopyt,



wymiary zależne od wieku i płci oraz

sposobu poruszania się;

*dorosły osobnik : dł. 10 cm, szer. 6 cm, mierzone
razem z odbiciami szpil 15-18 cm dł. i 10 cm szer.



stęp, kłus – odciski tylnych

racic pokrywają odciski przednich
bądź odciskają się tuż za nimi (niedostęp),
kroki: stęp – 40 cm dł.; kłus – 80-100 cm.

-



Ślady żerowania – buchtowisko



Odchody:

- w okresie letnim są bezkształtne i mają luźną

konsystencję;

- jesień, zima – konsystencja stała i rozpadają się na

wiele owalnych brył. Barwy ciemnej, często

czarnej,

- zawierają duże ilości niestrawionych resztek roślin

oraz chitynę owadów.



Inne ślady:
- legowisko – barłóg,

- kąpielisko,

- szkody po czochrających się dzikach.



tropy małych rozmiarów:

4-5 cm dł. i 3 cm szer.,



odcinki kończyn przednich są nieco

większe od tylnych,



odciski racic wąskie, zaostrzone z

przodu,



ślady opuszek sięgają czubków

racic,



szpile zaznaczają się tylko w czasie

galopu i na miękkim podłożu; ich
odciski na linii kopyt,



tropy samicy i samca identyczne,

krok: stęp – dł. 0,5-1m, linia łamana;
kłus – 1-1,5m, linia prawie prosta



Ślady żerowania
- odgryzione gałązki wyglądają jakby
były zmiażdżone i oderwane



Odchody:
- bobki o kształcie cylindrycznym i
zaostrzone na jednym końcu; zabarwione
na ciemno i zawierają niestrawione
resztki roślin



Inne ślady
- legowisko - starannie rozgarniają
śnieg, suche liście oraz ściółkę aż do
ziemi



odciski racic dość szerokie i

łagodnie zaokrąglone w

przedniej części;



szpile – w czasie skoków i galopu;



tropy kończyn przednich (8-9 cm

dł., 6-7 cm szer.) większe od

tylnych (6-7 cm dł., 4-5 cm szer.);



podobne do tropów daniela, różnią

się szerszymi odbiciami racic.



Ślady żerowania:
- spałowanie,
-odgryzanie pędów krzewów i
drzew.



Odchody:

- cylindryczne bobki,
- odchody byka są większe i mają za zwyczaj szpiczasty

koniec; odchody łani mają zaokrąglone oba końce,

-czarno zabarwione, zawierają niewidoczne z wierzchu

resztki roślin.



Inne ślady:
-czemchanie,
-ogryzanie gałęzi,
-legowisko – wygniecione
pod wpływem ciężaru i
tworzy podłużne niecki.



A – racica przednia,



B – racica tylnia,



mniejsze i bardziej

wydłużone od tropów jelenia,



racice są silniej zaostrzone w

przedniej części,



szpile odpijają się tylko przy

szybki poruszaniu się na

miękkim gruncie,



dł. 6-8 cm, szer. 4-5 cm,



tropy łani mniejsze: dł. 5-6cm,

szer. 3-3,5cm.



racice wydłużone i zwężają się ku przodowi,



opuszki sięgają prawie samych czubków racic,



raciczki leżą na linii kopyt,



wielkość tropów zależy od wieku i płci,



dł. 12-16cm, szer. 10-13cm,



tropy samca bardziej okazałe niż u samicy i
mają silniej zaokrąglone czubki racic.



Ślady żerowania:

- sadzonki wydeptane przez łosie,
- ogryzione pędy boczne i wierzchołki.



Odchody:

- cylindryczne, zaostrzone na jednym

końcu, kolor od czarnego do
jasnobrązowego (zimą),

- pozostawia duże ilości odchodów.



ślady kopyt masywne
i zwężone w
przedniej części,



dł. ok 18cm, szer.
15cm,



tropy przednich
kończyn są większe,



odbicia raciczek leżą
na linii kopyt.



Ślady żerowania:

-ogryzanie liści i gałązek podobne do

śladów żerowania innych kopytnych,

-drzewa ogryzione z kory (na wysokości

szyjki korzeniowej).



Odchody:

-mają postać niekształtnej bryły (takie

same jak bydła domowego),

-latem dość rzadkie, zimą konsystencja

bardziej zwarta,

-barwy czarnej.



Inne ślady:

- legowiska (1,5m dł.),
- drzewa o zdartej korze i

wypolerowanym drewnie,

- w czasie rui mogą łamać i

wywracać drzewa.



przednie łapy
pięciopalczaste,
wewnętrzne palce nie
pozostawiają odcisku,



tylne mocno wydłużone,
czteropalczaste,



palce zakończone
pazurami,



spody stóp owłosione,



pojedynczy trop kształtu
kropli,



łapa przednia 5cm dł.,
3cm szer., tylna 6cm dł.,
3,5cm szer.



Ślady żerowania:



Odchody:

- bobki prawie kuliste, często lekko

zaostrzone na jednym końcu a czasami
talerzowato spłaszczone,

- kolor zależy od diety zwierzęcia

(odchody królika są o połowę mniejsze).



A – łapa przednia



B – łapa tylna,



jest zwierzęciem stopochodnym,



łapy pięciopalczaste,



tropy łap przednich są szerokie,
krótkie i rzadko odciskają się w
całości,



tropy łap tylnych podobne do stóp
ludzkich,



wymiary: przednie łapy dł.
28cm i szer. 20cm
tylne: 30 cm i 17 cm.



Ślady żerowania:

- rozkopane

mrowiska,

- rozryte gniazda os,

trzmieli oraz nory
gryzoni,

- zjadanie samych

liści drzew z
pozostawieniem
nietkniętych
ogonków
liściowych.



Odchody:

- wygląd - zależą od rodzaju pokarmu

(dieta roślinna – nieregularny kształt i
różna wielkość, kolor zależny od
zjedzonych roślin),

- zawierają więcej niestrawionych części

roślinnych w porównaniu do ssaków
kopytnych,

- przy pokarmie zwierzęcym odchody

cylindryczne, liczne kawałki
pokruszonych kości oraz sierść.



Inne ślady:

- legowisko – barłóg, gawra,
- znakowanie terytorium – zdzieranie

kory.



przednia łapa -5 (wewnętrzny
szczątkowy) a tylna 4 palce,



trop -4 opuszki palcowe i opuszka
międzypalcowa oraz ślady długich
pazurów,



trop przedniej łapy jest większy,



wymiary: 9-11 cm dł. i 8-10 cm szer.,



na tylnej krawędzi opuszki
międzypalcowej przedniej łapy
łagodne wcięcie, tylnej łapy okrągła,



najczęściej kłusują; stawiają tylne
kończyny dokładanie w tropy
przednich, dł. kroku 1 m,



tropy – linia prosta (sznureczek).



Porównanie tropu wilka i psa
- opuszki palcowe bardziej rozsunięte,
- widoczny podział na trzy części o zbliżonej
wielkości.



Ślady żerowania:



Odchody:
- walcowaty kształt z kilkoma przewężeniami,
- składają się z sierści i kawałków kości,
- szare lub prawie czarne, niekiedy białe.



Inne ślady:



widoczne cztery
palce z długimi
wąskimi pazurami,



odciski łap
wydłużone;
regularny
symetryczny kształt,



dł. 5cm, szer. 4-
4,5cm,



dł. kroku 60-80cm.



Porównanie tropu lisa i psa:

- pomiędzy opuszkami palcowymi

znajduje się wolna przestrzeń,

- opuszka międzypalcowa lisa jest

mniejsza niż u psa i niewiele większa od
pojedynczej opuszki palcowej.



Ślady żerowania:



Odchody:

- walcowate, zwężone i ostro zakończone z

jednego końca,

- składają się z sierści, piór, zębów i kości

ofiar,

- leżą często w widocznych miejscach

(oznaczanie terytorium).



Inne ślady:

- lisie nory z usypanym piaskiem przed

wejściem,

- silny ,,lisi” zapach.



Bażant:

- widoczne odbicia trzech palców –

długich i cieńszych niż u innych ptaków
z tej grupy,

- dł. 6-8cm, dł. kroków 40-70cm.



Głuszec:

- ogromnych rozmiarów, palce grube i

wyraźnie zwężające się ku przodowi,

- dł. 12cm.



Cietrzew:

- tropy podobne do głuszca, jednak

mniejsze,

- dł. 7cm,
- posiadają silnie rozchylone boczne palce

(2 i 4), które na niektórych tropach
układają się w linie prostą.

,,Zwierzęta łowne” Ekkehard Ophoven
,,Tropy i ślady zwierząt” J. Romanowski