Intuicja

Empati

Człowiek jako
istota społeczna
–
„zwierzę stadne”

Sprawne poruszanie się w świecie społecznym,
a w tym szybkie i trafne rozpoznawanie emocji u
innych przedstawicieli naszego gatunku,
zasadniczo zwiększa nasze szanse na życie w
dobrobycie… bo już nie tylko na przeżycie.

W jaki sposób postrzegamy innych

ludzi? Mechanizmy percepcji

społecznej

atrybucja

–przypisywanie danej osobie lub

zdarzeniu pewnych czynników sprawczych,
których nie widzimy,
ale o których wnioskujemy.

Mechanizmy zniekształcające

Mechanizmy zniekształcające:

pierwsze wrażenie

stereotypy

spójność i konsekwencja
czyli efekt halo / efekt aureoli

Spostrzeganie przyczyn

Atrybucje dyspozycyjne

: przypisujemy

czyjeś zachowanie jej/jego cechom
osobowości, umiejętnościom, wartościom
czy potrzebom.

Mało podatne na zmiany

Atrybucje sytuacyjne

: odnoszą się do

właściwości środowiska bądź interakcji
pomiędzy ludźmi.

Atrybucje sytuacyjne implikują, że można zmienić dane
zachowanie, zmieniając istotne zmienne sytuacyjne.

Błąd atrybucji

większość ludzi jest skłonna przeceniać
atrybucję dyspozycyjną, nie doceniając
wpływu sytuacji na podejmowane działania.

jesteśmy przekonani, że MY nie
postąpilibyśmy tak w danej sytuacji.

A więc – to, jak spostrzegamy innych opiera się
na dość wątłych podstawach, nie angażujemy
głębszych procesów poznawczych, nie
analizujemy.

Posługujemy się (uproszczonymi)

schematami

poznawczymi

poznawczymi. Uruchamia je „intuicja”.

(Rafał Ohme wręcz utożsamia schematy poznawcze z
intuicją.)

Intuicja

Wszystkie sygnały, które
wysyłają nam ludzie,
prowadzą do wewnętrznego
przeświadczenia na temat
tego, czego możemy się
spodziewać w
dalszym przebiegu zdarzeń.
Jesteśmy w tym całkiem
nieźli !

Kobiety lepiej rozpoznają emocje…

Nastroje, uczucia, postawy ciała

Nastroje, uczucia, postawy ciała
Uwaga: niebezpieczeństwo
zarażenia!

„ała!”

zarażanie ziewaniem

karmiąc dziecko
otwieramy
swoją buzię

„ała!”

zarażanie ziewaniem

karmiąc dziecko
otwieramy
swoją buzię

Nastroje, uczucia, postawy ciała

Nastroje, uczucia, postawy ciała
Uwaga: niebezpieczeństwo
zarażenia!

Neurony lustrzane

Neurony lustrzane (mirror
neurons)

Giacomo Rizzolatti

Vittorio Gallese, Luciano Fadiga, Leonardo
Fogassi
Universita di Parma

aktywują się zarówno wtedy, gdy

wykonujemy

jakąś czynność (np. chwytanie, sięganie,
podnoszenie),
jak i wtedy, gdy tylko

obserwujemy

obserwujemy, że ktoś

inny wykonuje tę samą czynność

ta ich specyfika powoduje, że mają ogromne
znaczenie przy rozumieniu (‘czytaniu’) innych
umysłów

Plan działania opracowany jest
przez inteligentne „neurony –
Asteriksy” kory przedruchowej.

Konkretne wykonanie następuje dzięki
neuronom ruchowym – „Obeliksom”,
z leżącej obok kory ruchowej, która
wydaje rozkazy mięśniom.

Różnica czasowa miedzy planem Asteriksa
a wykonaną misją Obeliksa wynosi 100 do 200
milisekund

Gdy małpa chwytała
rodzynka, uaktywniały się
w jej mózgu te
same neurony

(umiejscowione w obszarze F5
w płacie czołowym),

które były aktywne gdy
tylko przyglądała się, jak
rodzynek bierze jeden z
naukowców.

Neurony te zachowywały
się zatem identycznie
zarówno podczas
wykonywania zadania
motorycznego, jak
i podczas
obserwowania
wykonywania tego
zadania przez innego
osobnika.

Tania Singer

University College w Londynie

Niektóre pola w mózgu (m.in. w obszarze przedniej
wyspy oraz przedniej części zakrętu obręczy)
wykazują aktywność zarówno podczas doświadczania
bólu, jak i obserwowania, jak ten ból jest komuś
zadawany.