Wychowanie do, przez i dla sztuki

w dobie komputeryzacji, estetyzacji

i kultury popularnej współczesnego

świata

Małgorzata Sienkiewicz -

Karczmarzyk



Estetyzacja jest to nowe, wszechstronne

zjawisko w naszej kulturze. Jednak należy,

tutaj, odróżnić dwa przeciwstawne sobie

pojęcia: estetyka i estetyzacja – bo w

przeadku tej drugiej -estetyczność nie

znaczy piękno. Nowe pojęcie estetyzacji (nie

estetyki) rozwijają: W. Welsch, M.

Featherstone, S. Morawski, M. Moszkiewicz i

inni.

Estetyzacja wg Wolfganga Welsch



Pisze: przeżywamy obecnie boom estetyczny,

który sięga od indywidualnej stylizacji przez

planowanie przestrzenne i ekonomię do

teorii. Coraz więcej elementów

rzeczywistości ulega estetycznemu

przekształceniu, coraz częściej rzeczywistość

w całości staje się dla nas konstruktem

estetycznym (W. Welsch, 1999, s. 11).

Katarzyna Kozyra

Piramida zwierząt

Współcześnie nikt nie zastanawia się nad rolą

wychowawczą danego dzieła natomiast wpływ

tego przekazu artystycznego jest niewątpliwy i

może być mylnie zrozumiany przez danego

odbiorcę.

Koncepcja uczestnictwa w kulturze wg B.

Suchodolskiego

Jak pisał przed laty Suchodolski: wprowadzanie

w uczestnictwo kulturalne powinno w bardzo

szerokim zakresie uwzględniać sztukę, ponieważ

jej rola w życiu ludzi staje się większa niż

kiedykolwiek. Sztuka staje się(...) czynnikiem

współwytwarzającym środowisko życiowe ludzi,

staje się jednym z ważnych elementów

wykształcenia w bardzo różnych zakresach

pracy, jest wreszcie – za sprawą technicznych

środków udostępnienia – niemal już codziennym

towarzyszem człowieka (Suchodolski, 1967, s.

194).

Co jest bliżej nas: sztuka wysoka, czy kultura

popularna?

Sztuka zawsze była blisko nas. Pytanie tylko, czy

obecnie mamy do czynienia ze sztuką i kultura

wysoką, czy raczej z powszechnie udostępnioną

kultura popularną i zjawiskami posiłkującymi się

sztuką dla celów marketingowych. Takim

przykładem może być wystawa w Korei

Południowej, na której pokazano sześćdziesiąt

dwa arcydzieła sztuki klasycznej, które -za

pomocą techniki komputerowej- ożywiono.

Mówiące, poruszające się obrazy to na przykład:

“gadająca” Mona Lisa, Ostatnia wieczerza, z

której mówi do nas Jezus Chrystus, flirt

małżeństwa Arnolfinich, Jan van Eycka, czy też

mamuty ze skalnych ścian epoki neolitu (źródło

internetowe, 23.04.08).

Wystawa multimedialna w Korei Południowej

http://www.tvn24.pl/24467,1544562,wiadomosc.html

Odbiór sztuki współczesnej wg Jolanty Skutnik

..

.czynność

odbiorcy

sprowadza

się

do

kontemplacji,

kojarzonej

z

pozytywnymi

uczuciami (...) do takiego odbioru przygotowuje

nie tylko szkoła, ale również media, które

posługują się najczęściej narracją realistyczną.

Dlatego

współczesny

odbiorca

nie

jest

przygotowany do odbioru sztuki nowej -nie

rozumie jej, nie przeżywa, nie jest nią często

zainteresowany. Dla wielu odbiorców sztuką

aktualną jest sztuka miniona, tradycyjna.

Odbiorca nie potrafi sprostać wymaganiom

sztuki aktualnej i zwraca się zazwyczaj do sztuki

dawnej, która jak mu się wydaje podatna jest na

jego sposób przeżywania zgody z jego nawykami

i typem wrażliwości na piękno (J. Skutnik, 2000,

s. 14).

Wychowanie dla sztuki

wychowanie dla sztuki, powinno obejmować

swym

zasięgiem

współczesne

komunikaty

artystów

zajmujących

się,

również,

nowoczesnymi mediami. Tak poszerzony termin:

wychowania do i przez sztukę o jeszcze jeden

aspekt

wychowania

dla

sztuki

powinien

kształtować dziecko poprzez odbiór wybitnych

dzieł z przeszłości i teraźniejszości, ale również

wpływać

na

tolerancję

i

umiejętność

krytycznego

odczytywania

komunikatów

pochodzących ze sztuki współczesnej i ze świata

mass mediów.

Dziecko jest osadzone w kulturze współczesnej

i dociera ona do niego wszystkimi kanałami,

choćbyśmy tego nie chcieli. Dlaczego więc,

stykając się na co dzień z tak różnymi

komunikatami

wizualnymi

-w

telewizji

i

internecie- nie jest przygotowywane do odbioru

komunikatu, jakim jest współczesna sztuka?

Przecież cechą współczesnej sztuki jest jej

wielowymiarowość

oraz

mocna reakcja

krytyczna na to co się dzieje w społecznej

codzienności.

Sztuka

może

pomóc

w

przełamywaniu stereotypów, pewnej obojętności

i inercji jednostki a także w pokonaniu

konwencji i schematów myślenia panujących

powszechnie (Por. Skutnik, ibidem, s. 14).