KOMPOSTOWANIE
ODPADÓW ORGANICZNYCH
Kompostowanie - przerabianie substancji
organicznych pochodzenia biologicznego
zawartych w odpadach na kompost, tzn.
nawóz swoimi właściwościami do
próchnicy glebowej zawierającej do 50%
substancji organicznej, składniki
pokarmowe dla roślin oraz
mikroorganizmy, które wzbogacają
mikroflorę i mikrofaunę w glebie.
Proces technologiczny kompostowania
składa się:
procesów mechanicznych
i biochemicznych
W procesie kompostowania zachodzą dwa
równolegle biegnące obok siebie procesy
biochemiczne:
proces mineralizacji - utlenienie
substancji organicznej do CO
2
, H
2
O i NO
3
oraz innych składników, w najwyższym
odpowiadającym im stopniu utlenienia
proces humifikacji - synteza substancji
wielko cząsteczkowych - związków
humusowych..
Na przebieg procesu kompostowania wpływ mają
także substancje mineralne i pierwiastki: fosfor,
potas, wapń, siarka, magnez i pierwiastki śladowe
Fosfor - jest składnikiem substancji komórkowych
mikroorganizmów. Proces kompostowania
przekształca nierozpuszczalne związki fosforu, pod
działaniem mikroorganizmów, w związki
rozpuszczalne i jednocześnie przyswajalne przez
rośliny. Ponadto fosfor
i potas przyspieszają
syntezę białek.
Wapń - odgrywa rolę przy utrwalaniu kwasów
humusowych, które powstają w procesie
humifikacji. Wytworzenie się soli wapniowych
zapobiega łatwemu wymywaniu oraz utlenianiu
substancji humusowych.
Siarka -
jest składnikiem białek
roślinnych.
Mikroelementy -
służą do podwyższenia
aktywności biologicznej enzymów
przyspieszających procesy
Wyszczególnieni
e
j.m.
Miasto
Kraków
Trasa
„Zwierzyn.”
Trasa
„Kr.
Jadwigi”
Trasa
„Os.Centrum
A”
substancje
organiczne
% s.m.
59.8
58.2
58.5
60.8
Węgiel
organiczny
% s.m.
26.5
26.3
26.6
26.6
azot ogólny
% s.m.
0.97
0.81
0.87
1.06
stosunek C:N
bezwy
m
28.6
29.6
33.5
26.6
potas - K
2
O
% s.m.
0.33
0.30
0.28
0.36
fosfor – P
2
O
5
% s.m.
0.49
0.47
0.44
0.51
Odczyn
pH
6.55
6.83
6.54
6.46
zaw. tzw.
biomasy
%
36.2
33.0
36.3
37.3
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZEBIEG
PROCESU KOMPOSTOWANIA
odpowiedni skład chemiczny materiału
wyjściowego (tzn. odpadów);
odpowiedni stosunek C/N materiału wyjściowego;
utrzymanie odpowiedniego pH w masie
kompostowanej w czasie całego procesu;
odpowiednia wilgotność materiału wyjściowego i
zachowanie tej wilgotności w czasie całego
procesu, a w szczególności w okresie
początkowym;
odpowiednia dla procesu temperatura w masie
kompostowanej.
Odpowiedni skład chemiczny materiału wyjściowego.
Optymalna zawartość azotu mieści się w granicach
0,8 - 1,7%
Odpowiedni stosunek C/N materiału wyjściowego.
Stosunek C/N wpływa na szybkość procesu
kompostowania, na rozkład temperatur w masie
kompostowej, a także ma wpływ na straty azotowe w
procesie. Winien on wynosić 25 - 30. Jeżeli
stosunek ten jest większy następują znaczne straty
węgla, przy niższym występują duże straty azotu,
ulatującego do atmosfery w postaci amoniaku.
Stosunek C/N jest również wskaźnikiem dojrzałości
kompostu. Gotowy kompost nie powinien mieć
większej wartości C/N niż 20 i nie niższej niż w
glebie, dla której ma być przeznaczony.
Utrzymanie odpowiedniego pH.
Właściwe pH w masie kompostowej zapewnia
właściwe warunki środowiska dla rozwoju
mikroorganizmów oraz zabezpiecza przed stratą
azotu. Winno się ono utrzymywać w granicach 6,5 -
7,5
.
Odpowiednia wilgotność masy kompostowej.
Optymalna wilgotność materiału
kompostowanego wynosi 40 - 50%. Niedobór jej
powoduje hamowanie przemian biochemicznych,
natomiast nadmiar zmniejsza przenikanie tlenu.
Napowietrzanie masy kompostowej.
W procesie mineralizacji i humifikacji biorą udział
przede wszystkim mikroorganizmy należące do
tlenowców.
Odpowiednia temperatura w czasie procesu
.
Temperatura jest parametrem wtórnym i jest
wynikiem przemian chemicznych, ma ważne znaczenie
dla unieszkodliwiania mikroorganizmów
chorobotwórczych, jakie mogą znajdować się w
odpadach. Przyjmuje się, że co najmniej 10-cio dniowe
utrzymanie temperatury w granicach 50
O
C wystarcza
do zniszczenia mikroorganizmów chorobotwórczych.
Powyżej 70
O
C, przy których hamowany jest rozwój
mikroorganizmów.
Cecha
MUT-
Kyberferm
MUT-Herhof
HORSTMANN-
Kneer
materiał
wsadowy
frakcja organiczna, odpady zielone, odwodnione
osady ściekowe, a także odpady przemysłu
spożywczego, rolniczego itp.
czas
dojrzewania
intensywnego
21 dni
7-10 dni
14 dni
czas
dojrzewania
końcowego
ok. 28 dni
2-4 miesiące
4-6 tygodni
temperatura
procesu in
tensywnego
dojrzewania
10 dni do
70
0
C
11 dni 42-
45
0
C
ok. 70
0
C
od 55 do 70
0
C
Wyszczególnieni
e
Klasa I
Klasa II
Klasa III
kompost
drobny
kompost
gruby
kompost
drobny
kompost
gruby
-
pH w H
2
O
6,5 – 8
6,5 - 8
6,5 - 8
6.5 - 8
6 - 9
Wielkość cząstek
[mm]
0 – 15
15 – 25
0 - 15
15 - 25
0 - 40
Wilgotność [%]
25 – 40
25 – 40
25 - 40
25 - 40
50
Substancja organ.
[%]
> 40
> 40
30 - 40
30 - 40
> 20
Węgiel organicz. C
[%]
> 18
> 18
13 - 18
13 - 18
> 8
Azot organiczny N
[%]
> 0,8
>0,8
0,6 - 0,8
0,6 - 0,8
> 0,3
P
2
O
5
[%]
> 0,6
> 0,6
0,4 - 0,6
0,4 - 0,6
> 0,3
K
2
O [%]
> 0,2
> 0,2
0,1 - 0,2
0,1 - 0,2
> 0,1
Szkło [%]
< 0,5
< 0,5
0,5 - 1
0,5 - 1
< 2
Kadm Cd [ppm]
< 5
< 5
5 - 15
5 - 15
< 25
Chrom0 Cr [ppm]
< 300
< 300
300 - 500
300 - 500
< 800
Miedź Cu [ppm]
< 300
< 300
300 - 600
300 - 600
< 800
Nikiel N [ppm]
< 100
< 100
100 - 200
100 - 200
< 200
Ołów Pb [ppm]
< 350
< 350
350 - 500
350 - 500
< 800
Cynk Zn [ppm]
< 500
< 1500
1500-2500
1500-2500
< 2500