Składnia:

uname

[-snrvmila]

uname

[-S

nodename

]

uname

- wypisz nazwę systemu

operacyjnego

Argumenty:

nodename

- nowa nazwa

komputera.

Przykład:

polecenie

uname -a

zwraca:

HP-UX rat A.09.05 A 9000/720 2002966898 two-user

licence

Opcje:

-s

- wypisz nazwę systemu

operacyjnego,

-n

- wypisz nazwę maszyny,

-r

- wypisz numer wydania systemu

operacyjnego,

-v

- wypisz wersję systemu operacyjnego,

-m

- wypisz nazwę sprzętową komputera,

-i

- wypisz numer identyfikacyjny komputera,

-l

- wypisz poziom licencji systemu

operacyjnego,

-a

- wypisz wszystkie informacje,

-S

- zmień nazwę komputera (tylko super-

user).

Polecenie wypisuje kalendarz dla wskazanego przez
argumenty miesiąca lub całego roku. Przy braku
argumentów wypisywany jest kalendarz dla aktualnego
miesiąca. Rok musi zawierać się w przedziale 1-9999.
Polecenie zakłada że każdy rok rozpoczynał się w
styczniu, chociaż nie jest to prawdą historyczną.



Składnia:

cal

[ [ month ] year ]

cal

- wypisz kalendarz

Argumenty:

month

- numer miesiąca w roku,

year

- wybrany rok.



Przykład:

polecenie

cal 9 1939

wypisuje wrzesień 1939 roku

September 1939

S M Tu W Th F S

1 2

3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30

Składnia:

banner

string

banner

- wypisz argument wielkimi

literami

Argumenty:

string

- wypisywany ciąg znaków.

Przykład:

odpowiedź systemu po poleceniu

banner wszystko rozumiem

# # #### ###### # # #### ##### # # ####
# # # # # # # # # # # #
# # #### # # #### # #### # #
# ## # # # # # # # # # #
## ## # # # # # # # # # # #
# # #### ###### # #### # # # ####

##### #### ###### # # # # # ###### # #
# # # # # # # ## ## # # ## ##
# # # # # # # # ## # # ##### # ## #
##### # # # # # # # # # # #
# # # # # # # # # # # # #
# # #### ###### #### # # # ###### # #

Polecenie poszukuje w podręczniku systemu Unix
informacji na temat wybranych instrukcji oraz wyświetla
ich opis (skrócony lub pełny). W zależności od
zastosowanych opcji może:
- wypisać te pozycje w podręczniku w których występuje

słowo kluczowe

keyword

,

- wypisać krótki opis wybranego polecenia,
- wypisać pełną informację o poleceniu.



Przykład:

Argumenty:

keyword...

- słowo poszukiwane w informatorze (skróconych

opisach)

poleceń,

file

- nazwa polecenia poszukiwana w informatorze

poleceń,

section

- wybrany tom podręcznika,

subsection

- wybrany rozdział podręcznika,

entry_name

- nazwa polecenia dla opisu pełnego,



Opcje:

-k

- przeszukiwanie informatora wg. słów

kluczowych,

-f

- przeszukiwanie informatora wg. nazw poleceń,

-

- wypisywanie bez podziału na kolejne ekrany,



Składnia:

man

-k

keyword...

man

-f

file...

man

[ - ]

[ section [ subsection ]]

entry_name

man

- znajdź i wypisz pomoc (help)



Odpowiedzi systemu po poleceniach:

man -k pwd

passwd(4)

- password file, pwd.h

pwd(1)

- working directory name

man -f pwd

pwd(1)

- working directory name

man pwd

pwd(1)

NAME
pwd - working directory name
SYNOPSIS
pwd [-H]
DESCRIPTION
pwd prints the path name of the working...
...............................................
...............................................
...

id

- podaj nazwy i identyfikatory użytkownika

i grupy użytkowników

Składnia

-

id

[-g] [-u]

Opcje:

-g

wypisuje tylko identyfikator grupy,

-u

wypisuje tylko identyfikator użytkownika.

Przykład:

$ id
uid=202(szczur) gid=20(users)
$

Polecenie, w zależności od użytych opcji, może wyświetlić:
nazwę użytkownika, linię terminala, czas zgłoszenia się do
systemu (logowania), czas jaki upłynął od ostatniej
aktywności linii terminala oraz systemowy numer (process
ID) interpretera poleceń (shell) dla każdego użytkownika
obecnie pracującego w systemie. Informacja ta czytana jest
z pliku /etc/wtmp lub z pliku

file

jeśli występuje ten

argument.



who

- kto jest w systemie

Składnia

-

who

[-muTlHqpdbrtasAcR]

[file]

who am i
who am I



Przykład:



Wybrane Opcje:

-m

równoważna poleceniu

who am

i

lub

who am I

,

-T

pełna informacja łącznie ze stanem terminala,

numerem procesu, nazwą komputera lokalnego itp.

-H

wypisywane są dodatkowo nagłówki kolumn,

-R

wypisywana jest dodatkowo nazwa komputera lokalnego ,

Argumenty

:

file

- przeglądany jest plik

file

a nie

standardowy /etc/wtmp

$

who

-H

NAME

LINE

TIME

adam

ttyp3

May 3 08:23

marcin

console

May 3 08:08

szczur

ttyp4

May 4 12:16

$



tty

- wyświetla wewnętrzną nazwę terminala

(scieżkę do pliku)

Składnia

-

tty

[-s]

Opcje:

-s

brak wyświetlania informacji, generuje

tylko kod wyjścia używany do testowania.

Kod wyjścia: 2 niewłaściwa opcja,

1 standardowe wyjście nie jest terminalem,
0 standardowe wyjście jest terminalem,

Przykład:

$

tty

/dev/ttyp4

$

env

- przywołuje na ekran i pozwala ustalić

zmienne otoczenia (environment)

Składnia

-

env

[-] [-i]

[name=value] ... [command [args]]

Przykład odpowiedzi po poleceniu:

$env
DISPLAY=unix:O
HOME=/usr/staff/jd
HZ=100
LOGNAME=jd
MAIL=/usr/mail/jd
PATH=:/bin/usr/ucb:/usr/bin:/usr/lib:/usr/lib/ZIPMscr
RHOST=pc486. ktipm.agh.edu.pl
TERM=vt100
TZ=MET-1MDT
$

Parametry:

-i

- polecenia

[command

[args]]

wykonywane tylko dla

obiektów wskazanych przez

[name=value]

name=value

- ustala wartość

value

dla obiektu

name,

command args

-

polecenie

command

zostanie wykonane zaraz po

przypisaniu nowych wartości obiektom

name ...

echo

- wypisanie

argumentu

Składnia:

echo

[arg] ...



Polecenie wypisuje na standardowe wyjście wszystkie
argumenty z listy

arg ...

oddzielone spacjami i

zakończone znakiem sterującym new_line. Kolejne
argumenty powinny być zamknięte cudzysłowami
szczególnie gdy w liście

arg ...

stosowane są znaki

specjalne powłoki systemu Unix (również spacja).

Argumenty:

arg

...

- lista argumentów będących dowolnym

ciągiem

znaków w którym poza znakami zwykłymi

wystąpić

mogą następujące sekwencje sterujące:

\b

backspace

\c

wypisz bez znaku końca linii

\f

form-feed

\n

new_line

\r

carriage return

\t

tab

\v

vertical tab

\\

backslash

\0n

znak sterujący zapisany oktalnie.



Przykład:

 

Polecenie

echo „\07UWAGA:”

powoduje wysłanie sygnału dźwiękowego i
wypisanie tekstu UWAGA

:

Składnia

date

[-u]

date

[-u]

+format

date

[-u]

mmddhhmm[yy]

date

- wypisanie lub ustalenie czasu

systemowego

Opcje: -

u

wszystkie operacje wykonywane jak dla czasu

Greenwich

Argumenty:

+format

- sposób wypisania czasu systemowego

określony

przez deskryptory pola,

mmddhhmm[yy]

- ustalenie czasu systemowego (tylko

super-user)

mm

numer miesiąca

dd

numer dnia w miesiącu

mm

minuta

hh

godzina (0-23)

yy

dwie ostatnie cyfry roku

 

wybrane deskryptory pola

%a

skrót nazwy dnia tygodnia

%A

pełna nazwa dnia tygodnia

%b

skrót nazwy miesiąca

%B

pełna nazwa miesiąca

%H

godziny (0-23)

%M

minuty (0-59)

%S

sekundy (0-59)

%W

numer tygodnia w roku

%t

znak tabulatora,

%n

przejście do nowej linii.

pwd

- podaj ścieżkę do katalogu

aktualnego (roboczego)

Składnia

-

pwd

Przykład :

$

pwd

/home/studenci/metal/IM_8/grzes

$

touch

- ustaw czas dostępu i

modyfikacji

tworzonych lub

istniejących plików

Składnia:

touch

[ -amc ] [ -r

ws_plik

] [ -t

w_

czas

]

plik ...



Polecenie zmienia czas dostępu i modyfikacji plików
wskazanych przez argument

plik ...

.

Jeśli plik nie

istnieje zostanie utworzony nowy plik o długości 0

.

Standardowo używany jest aktualny czas systemowy.

Argumenty:

plik

...

- lista plików

ws_plik

- wybrany plik którego atrybuty

(czas

dostępu i modyfikacji) będą wzorcem.

w_czas

- wybrany czas (gdy inny niż

aktualny)

zapisany w postaci.

[[CC]YY]MMDDhhmm[.SS]

gdzie: CC- pierwsze dwie cyfry roku, YY -

dwie

ostatnie cyfry roku, MM - miesiąc (01-

12),

DD - dzień (01-31), hh - godzina (00-

23),

mm - minuta (00-59), SS - sekunda

(00-59)

Opcje:

-a

zmiana tylko czasu dostępu,

-m

zmiana tylko czasu modyfikacji,

-c

działanie bez tworzenia nowych plików

.



Przykład:

 

Polecenie

touch -r ala kot

powoduje ustawienie czasów dostępu i
modyfikacji zbioru o nazwie kot na takie jakie
ma plik ala.

Polecenie

touch -m -t 01010101.01 plik

powoduje ustawienie czasu modyfikacji na 1
stycznia, godz. 1, minut 1, sekund 1 zbioru o
nazwie plik.

Składnia

ls

[-abcdfgilmnopqrstuxACFHLR1]

[names]

ls

- wypisanie zawartości katalogów



Polecenie wypisuje zawartość wszystkich katalogów
wymienionych w liście katalogów

names

. Jeśli nie

występuje argument

names

wypisywana jest

zawartość katalogu aktualnego. Standardowo
wypisywane są wszystkie pliki poza tymi których
nazwa rozpoczyna się od

.

lub

..

(pliki ukryte).

Wybrane Opcje:

-a

wypisuje wszystkie pliki, również ukryte,

-l

pełna informacja o plikach: typ pliku, prawa dostępu,

ilość linków, właściciel, grupa, rozmiar, czas
modyfikacji oraz nazwa,

-p

dopisanie znaku

/

do nazwy katalogów,

-r

wypisanie w kolejności od najstarszego do

najmłodszego,

-t

wypisanie w kolejności zależnej od czasu

modyfikacji(pierwszy

najwcześniejszy,

-R

wypisywanie rekurencyjne łącznie z zawartością

podkatalogów

-1

wypisywanie w jednej kolumnie

Argumenty:

names

lista katalogów







Przykład:

Polecenie

ls -alt

Wypisuje pełną informację o wszystkich
plikach katalogu aktualnego (łącznie z plikami
ukrytymi) w kolejności zależnej od czasu
modyfikacji .



typ pliku:

d katalog

b specjalny plik blokowy

c specjalny plik znakowy

l link symboliczny

H katalog ukryty

p specjalny plik Fifo

s gniazdo (socket)

- plik zwykły

prawa
dostępu

właścici
el

grup
a

inni

liczba linków

właścici
el

grup
a

rozmiar

czas

ostatniej

modyfikacji

nazwa
pliku

-rwxrwxrwx 1 szczur users 18873 Sep 27
09:58 opis



Polecenie zmienia prawa dostępu dla wszystkich plików
wskazanych argumentem

plik...

. Argument

mode

określający prawa można tworzyć: symbolicznie

mode

=

[kto]

operator [prawo]

(opisany szczegółowo przy opisie

argumentów procedury) lub numerycznie, bezpośrednio
poprzez podanie trzech cyfr wskazujących prawa dla
użytkownika grupy i innych (wg. poniższego schematu).

400

czytanie dla użytkownika

200

pisanie dla użytkownika

100

egzekucja dla użytkownika

040

czytanie dla grupy

020

pisanie dla grupy

010

egzekucja dla grupy

004

czytanie dla innych

002

pisanie dla innych

001

egzekucja dla innych

r w x r w x r w x

Składnia

chmod

[-R]

mode

plik...

chmod

- zmiana praw dostępu



Opcje:

-R

rekurencyjna zmiana praw dostępu wszystkich plików

będących

zawartością wskazanego katalogu.

Argumenty:

mode

=

[kto]

operator [prawo]

kto

-

zestaw znaków wskazujących kogo dotyczy zmiana:

u

użytkownik (user),

g

grupa (group),

o

inni (others),

a

wszyscy (all),

operator

- znak wykonywanej operacji

:

+

dodanie prawa,

-

zabranie prawa,

=

ustalenie prawa,

prawo

- zestaw znaków wskazujących które prawa będzie

zmieniane:

r

prawo do czytania (read permissions),

w

prawo do pisania (write permissions),

x

prawo do wykonania (execute permissions

plik

nazwa zbioru lub katalogu

.





Przykład:

Polecenia:

chmod ugo=w student
chmod 222 student

ustalają prawa do pisania dla wszystkich
użytkowników (właściciel, grupa, inni) pliku
student.

Polecenie:

chmod ug+x student

dodają grawo do egzekucji właścicielowi i
grupie dla pliku student.



Polecenie powoduje zmianę katalogu aktualnego.

Jeśli

argument

directory

nie występuje, używana jest

wartość
zmiennej systemowej HOME, wskazującej katalog
domowy użytkownika.
Warunkiem wykonania polecenia jest posiadanie
uprawnień do egzekucji dla wskazanego katalogu

.

Składnia

- cd

[directory]

Argumenty

:

directory

- wskazuje pełną ścieżkę do nowego

katalogu roboczego (rozpoczynającą się od
jednego ze znaków / . .. ) lub podkatalog
katalogu aktualnego.

Przykład:





cd

- ustal nowy katalog aktualny (roboczy)





Polecenie

cd nowy_kat

powoduje zmianę katalogu aktualnego na jego
podkatalog o nazwie nowy_kat.

Polecenie

cd /nowy_kat

powoduje zmianę katalogu aktualnego na
podkatalog katalogu głównego o nazwie nowy_kat.

Polecenie

cd

powoduje zmianę katalogu aktualnego na katalog
domowy użytkownika.

Standardowo polecenie powoduje utworzenie nowych
katalogów o nazwach podanych w argumencie

dirname

...

i

prawach dostępu rwxr-xr-x

(755). Standardowe pliki

.

i

..

są tworzone automatycznie.

Owner ID oraz Group ID są przydzielane na podstawie
użytkownika ID.
Użytkownik musi posiadać prawo do pisania w katalogu
w którym tworzone są nowe katalogi.

mkdir

- utwórz katalog

Składnia:

mkdir

[-m

mode

]

[-p]

dirname ...





Opcje:

-m

pozwala użytkownikowi nadać prawa dostępu,

-p

tworzy równocześnie wszystkie rodzicielskie katalogi,

o ile nie istniały.

Argumenty:

mode

-

prawa dostępu które nadane

zostaną nowo

tworzonym katalogom.

dirname ...

-

lista tworzonych katalogów





Przykład:

Polecenie

mkdir -m 667 -p warstwa/bottom

powoduje utworzenie nowych katalogów

warstwa

(jeśli nie istniał) w katalogu

aktualnym i

bottom

w katalogu

warstwa

oraz przypisuje im prawa dostępu do
czytania i pisania dla wszystkich
użytkowników a prawo do egzekucji
właścicielowi.

Polecenie usuwa wejścia (entries) dla jednego lub wielu
plików z katalogu. Jeśli wejście (entry) zawiera ostatni link
do pliku, plik ten też jest usuwany. Użytkownik musi
posiadać prawa do pisania i egzekucji w katalogu z którego
usuwane są plik, ale nie musi mieć takich praw dla
usuwanego pliku. W przypadku gdy użytkownik nie ma
prawa do modyfikacji pliku, na standardowe wyjście
wysyłane jest zapytanie o potwierdzenie operacji.

rm

- usuń pliki lub katalogi

Składnia

-

rm

[-f | -i]

[-Rr]

file ...



Opcje:

-f

uniemożl

i

wia pojawienie się zapytań powłoki

o potwierdzenie operacji usuwania,

-i

wymusza pojawienie się zapytań powłoki

o potwierdzenie

operacji usuwania,

-R

rekurencyjne usuwanie z katalogów i podkatalogów

-r

analogicznie jak

-R.





Przykład:

Argumenty:

file...

-

lista usuwanych plików (oraz

katalogów jeśli

używana jest opcja

-R

lub

-r .

Polecenie

rm -i kwach

usuwa z katalogu aktualnego plik o nazwie

kwach

dopiero

po potwierdzeniu operacji.

Polecenie

rm -i katal/*

usuwa wszystkie pliki z katalogu o nazwie

katal

pozostawiając katalogi.

Polecenie

rm -R katal/*

usuwa wszystkie pliki i podkatalogi z

katalogu o nazwie

katal

.

Polecenie

rm -R katal

usuwa wszystkie pliki i podkatalogi z

katalogu o nazwie

katal

oraz katalog

katal

.



Polecenie usuwa wszystkie wskazane przez argument

dirname ...

puste katalogi w kolejności w jakiej wystąpiły w

linii wołania. Jeśli jednym poleceniem usuwany będzie
katalog i jego podkatalog wówczas podkatalog musi
wystąpić w argumencie

dirname...

przed katalogiem

nadrzędnym. Użytkownik musi posiadać prawa do pisania i
egzekucji w katalogu z którego usuwane są plik, ale nie
musi mieć takich praw dla usuwanego katalogu.

rmdir

- usuń katalogi

Składnia

-

rmdir

[-f | -i] [-p]

dirname ...



Opcje:

-f

uniemożl

i

wia pojawienie się zapytań powłoki

o potwierdzenie

operacji usuwania,

-i

wymusza pojawienie się zapytań powłoki

o potwierdzenie

operacji usuwania,

-p

rekurencyjne usuwanie podkatalogów

(o ile jest to możliwe).

Argumenty:

dirname...

- lista usuwanych katalogów.





Przykład:

Polecenie

rmdir -i marcin

usuwa z katalogu aktualnego pusty
podkatalog o nazwie

marcin

dopiero

po

potwierdzeniu operacji.

Polecenie

rmdir -p podkat1/podkat2/kat

usuwa katalog

kat

oraz kolejne katalogi

nadrzędne

podkat2 i podkat1

o ile po

usunięciu podkatalogu stają się katalogami
pustymi.



Polecenie kopiuje:

- plik

file1

do nowego lub istniejącego pliku_

new_file

,

- plik

file1

do istniejącego katalogu

dest_dir

,

- pliki

file1

,

file2

,

...

do istniejącego katalogu

dest_dir

,

- zawartość katalogu

dir1

do nowego lub istniejącego

dest_dir

,

- zawartości katalogów

dir1

,

dir2

,

...

do nowego lub

istniejącego

katalogu

dest_dir

,

Użytkownik musi mieć prawo do pisania w katalogu

dest_dir

i dla pliku

new_file

( jeśli istnieje). W przeciwnym

wypadku kopiowanie zostanie przerwane i pojawi się
komunikat „cannot create file”.

Składnia:

cp

[-f | -i ]

[-p]

file1 new_file

cp

[-f | -i ]

[-p]

file1 [file2...] dest_dir

cp

[-f | -i ]

[-p]

-R|-r

dir1[dir2...] dest_dir

cp

- kopiuj pliki i katalogi



Opcje:

-f

jeśli pliki o nazwie docelowej np.

new_file

już istnieją, zostaną

usunięte

przed kopiowaniem bez zapytania o potwierdzenie,

-i

jeśli pliki o nazwie docelowej np.

new_file

już istnieją,

generowane jest

zapytanie o potwierdzenie operacji,

-p

kopiowanie z zachowaniem praw dostępu, czasu modyfikacji,

identyfikatora użytkownika, identyfikatora grupy itp

-r

kopiowanie rekurencyjne, łącznie z zawartością podkatalogów

(tyko pliki

zwykłe, bez plików specjalnych)

-R

to samo jak

-r

z ustawieniem praw do czytania i pisania dla

użytkownika.

Argumenty:

file1,file2, dir1,dir2

nazwy

kopiowanych plików i

katalogów,

new_file

nazwa kopii pliku,

dest_dir

nazwa katalogu docelowego,





Przykład:



Polecenie:

cp wzorzec kopia

powoduje skopiowanie pliku

wzorzec

do pliku

kopia

w katalogu aktualnym. Jeśli plik

kopia

istniał stara

zawartość zostanie zamazana.
Polecenie:

cp wzorzec katal

powoduje skopiowanie pliku

wzorzec

do istniejącego

w katalogu aktualnym podkatalogu

katal

. Jeśli

podkatalog

katal

nie istniał zostanie w katalogu

aktualnym utworzony plik o nazwie

katal

z kopią

pliku

wzorzec

.

Polecenie:

cp -r kat katal

kopiuje zawartości katalogu

kat

do katalogu

katal

.

Jeśli katalog

katal

istniał zostanie w nim utworzony

katalog o nazwie

kat

wraz z jego zawartością. Jeśli

katalog

katal

nie istniał utworzona zostanie w

katalogu aktualnym wierna kopa katalogu

kat

ale o

nazwie

katal

.

Polecenie przenosi:

- plik

file1

do nowego lub istniejącego pliku_

new_file

(zmienia

nazwę pliku),

- plik

file1

do istniejącego katalogu

dest_dir

,

- pliki

file1

,

file2

,

...

do istniejącego katalogu

dest_dir

,

- zawartość katalogu

dir1

do nowego lub istniejącego

dest_dir

,

- zawartości katalogów

dir1

,

dir2

,

...

do nowego lub

istniejącego

katalogu

dest_dir

,

Użytkownik musi mieć prawo do pisania w istniejącym

katalogu

dest_dir

w przeciwnym wypadku operacja

zostanie przerwana. Jeśli użytkownik nie ma uprawnień do

pisania w istniejącym pliku

new_file

zostanie na

standardowe wyjście wysłane zapytanie o potwierdzenie

operacji zmiany nazwy.

Składnia:

mv

[-f | -i ]

file1 new_file

mv

[-f | -i ]

file1 [file2...] dest_dir

mv

[-f | -i ]

dir1[dir2...] dest_dir

mv

- przenieś lub zmień nazwę plików i

katalogów



Opcje:

-f

jeśli pliki o nazwie docelowej np.

new_file

już istnieją, zostaną

zamienione bez zapytania o potwierdzenie operacji,

-i

jeśli pliki o nazwie docelowej np.

new_file

już istnieją ,

generowane są
zapytania o potwierdzenie operacji,

Argumenty:

file1,file2, dir1,dir2

nazwy

przesuwanych plików i

katalogów,

new_file

nowa

nazwa pliku,

dest_dir

nazwa katalogu docelowego,





Przykład:

Polecenie:

mv wzorzec kopia

powoduje zmianę nazwy pliku

wzorzec

na plik

kopia

w katalogu aktualnym. Jeśli plik

kopia

istniał stara

zawartość zostanie zamazana.
Polecenie:

mv wzorzec katal

powoduje przeniesienie pliku

wzorzec

do

istniejącego w katalogu aktualnym podkatalogu

katal

. Jeśli podkatalog

katal

nie istniał zostanie w

katalogu aktualnym utworzony plik o nazwie

katal

z

kopią pliku

wzorzec

i usunięty plik

wzorzec

.

Polecenie:

mv kat katal

przenosi zawartości katalogu

kat

do katalogu

katal

.

Jeśli katalog

katal

istniał zostanie w nim utworzony

katalog o nazwie

kat

wraz z jego zawartością. Jeśli

katalog

katal

nie istniał zostanie wykonana zmiana

nazwy katalogu

kat

na

katal

(w katalogu

aktualnym).



Wiązanie (link) oznacza, że zbiory występujące fizycznie

jednokrotnie w systemie plikowym widziane są w wielu

katalogach.

Polecenie wiąże ze sobą:

- plik

file1

z nowym lub istniejącym plikiem

new_file

- plik

file1

z nowym lub istniejącym plikiem

file1

w

katalogu

dest_dir

,

- pliki

file1

,

file2

,

...

z nowymi lub istniejącymi plikami o tej

samej

nazwie w istniejącym katalogu

dest_dir

,

- lub tworzy powiązanie symboliczne pomiędzy plikami

lub

pomiędzy katalogami.

Katalogi mogą być wiązane tylko symbolicznie (opcja

-s

).

Użytkownik musi mieć prawo do pisania w istniejącym

katalogu

dest_dir

. Jeśli plik

new_file

istnieje i nie

zastosowano opcji

-f

,

operacja wiązania zostanie

przerwana i wyświetlony komunikat o wystąpieniu błędu.



Przykład:

Opcje:

-f

operacja zostanie wykonana bez zapytania o potwierdzenie

nawet
wówczas gdy pliki lub katalogi o nazwie docelowej już istnieją,

-i

generowane są zapytania o potwierdzenie operacji, wówczas

gdy
pliki lub katalogi o nazwie docelowej już istnieją ,

-s

tworzony jest połączenie symboliczne ( symbolic link) w

miejsce
sztywnego (hard), a nowy plik (katalog) zawiera tylko nazwę

pliku
(katalogu) do którego jest dołączony.

Argumenty:

file1,file2, dir1,dir2

nazwy

dołączanych plików i

katalogów,

new_file

nazwa pliku docelowego,

dest_dir

nazwa katalogu docelowego,



Składnia:

ln

[-f | -i ] [-s]

file1 new_file

ln

[-f | -i ]

[-s]

file1 [file2...] dest_dir

ln

[-f | -i ]

[-s]

dir1[dir2...] dest_dir

ln

- zwiąż pliki i katalogi



Polecenie:

ln wzorzec kopia

powoduje związanie pliku

wzorzec

z nazwą

kopia

w

katalogu aktualnym. Jeśli plik

kopia

istniał operacja

zostanie anulowana.
Polecenie:

ln -f wzorzec katal/kopia

powoduje związanie pliku

wzorzec

z nazwą

kopia

w

podkatalogu

katal

nawet wówczas gdy plik

kopia

istnieje.
Polecenie:

ln -s kat katal

wiąże symbolicznie katalog

kat

z nazwą

katal

.

Właściwe wykonanie operacji jest możliwe tylko
wówczas gdy katalog

katal

nie istnieje.



Polecenie

czyta kolejne pliki z listy

file ...

i wypisuje w

postaci jednego pliku na standardowym wyjściu (zwykle
ekran terminala).
Jeśli lista

file...

jest pusta,

cat

czyta ze standardowego pliku

wejściowego (zwykle klawiatura).

cat

– połącz (konkatenuj) i wyświetlaj pliki

Składnia

-

cat

[-s] [-u] [-v] [-t] [-e]

file ...



Opcje:

-s

brak komunikatów o nieistnieniu plików,

-u

brak buforowania operacji we/wy,

-v

znaki niewidoczne (np. kontrolne) poza pewnymi

wyjątkami np. tabulator, pisane są w postaci
^n, gdzie n znak z zakresu (100-137 oct),

-t

znak tabulatora

pisan

y w postaci ^I

(opcja dostępna tylko łącznie z opcją

-v

),

-e

znak $ dopisywany na końcu każdej linii

(opcja dostępna tylko łącznie z opcją

-v

).





Przykład:

Argumenty:

file

- lista łączonych plików.

Polecenie

cat tekst1 tekst2

wypisuje na standardowe wyjście plik

tekst1

a

po nim plik

tekst2

jako jeden plik.

Polecenie

cat tekst1 tekst2

>tekst3

tworzy plik

tekst3

którego zawartością jest plik

tekst1

i dołączony na końcu plik

tekst2

.

Polecenie

cat

>tekst

czyta znaki ze standardowego wejścia (np.
klawiatura) i zapisuje w pliku

tekst

.



Polecenie wycina wskazane kolumny pól każdej liki
pliku. Wynik działania polecenia wypisywany jest na
standardowe wyjście. Pole może mieć stałą szerokość
(określoną ilość znaków) lub może być ograniczone
wybranym znakiem zwanym delimiterem.
Standardowym delimiterem jest tabulator.

Jeśli nie występuje argument

file...

czytane są znaki ze

standardowego wejścia.

Opcje:

-c

każdy znak jest polem,

-f

pole to ciąg znaków oddzielony delimiterem

(standardowo tabulatorem),

-d

ustawianie znaku delimitera,

-s

opuszczanie linii bez znaku delimitera.

Argumenty:

list

oddzielona przecinkami lista numerów

wycinanych

pól np. 1,4,6-9,12- oznacza: pole pierwsze,

czwarte,

od szóstego do dziewiątego oraz od 12 do

końca linii,

file...

lista nazw plików,

char

dowolny znak lub znaki specjalne i spacja

w cudysłowach .





Przykład:

cut

- wytnij wybrane pola z wszystkich

linii pliku

Składnia:

cut

-c

list [file ...]

cut

-f

list

[-d

char

]

[-s]

[file ...]



Plik tekst:

Litwo, Ojczyzno moja

Ty jesteś jak zdrowie,

ile Cię trzeba cenić

ten tylko się dowie,

co Cię stracił.

Standardowe wyjście po poleceniach:

cut -c 1-3,5 tekst

cut -f 1,3 -d ’ ’ text

Lito

Litwo,moja

Ty e

Tyjak

ileC

iletrzeba

ten t

tensię

co i

costracił.



Składnia:

grep

[-cefilnqsvx]

wzorzec [plik ...]

grep

- wypisz wiersze pliku w których

występuje wzorzec



Polecenie przegląda standardowe wejście lub pliki

plik...

poszukując linii w których występuje

wzorzec

. Domyślnie,

linie zawierające wzorzec kopiowane są na standardowe

wyjście. Dowolny ciąg znaków, będący

wzorcem

, w

przypadku gdy zawiera znaki specjalne powłoki systemu

Unix (rówież spację), należy zamknąć apostrofami.

Wybrane Opcje:

-c

wypisywana jest tylko ilość wierszy w których znaleziono

wzorzec

,

-i

nie rozróżnia

małych, dużych liter,

-l

wypisywane są tylko nazwy plików w których znaleziono

wzorzec

,

-n

dopisywane są numery wierszy w których znaleziono

wzorzec

,

-v

wypisywane są wiersze w których nie znaleziono

wzorca

,

Argumenty:

wzorzec

poszukiwany ciąg znaków,

plik

przeszukiwany plik,





Przykład:

Plik tekst:

Litwo, Ojczyzno moja

Ty jesteś jak zdrowie,

ile Cię trzeba cenić

ten tylko się dowie,

co Cię stracił.

Standardowe wyjście po poleceniu:

grep -i ‘ty’ tekst

Ty jesteś jak zdrowie,

ten tylko się dowie,

Standardowe wyjście po poleceniu:

grep -v ‘ja’ tekst

ile Cię trzeba cenić

ten tylko się dowie,

co Cię stracił.



Polecenie zlicza ilość wierszy, słów lub znaków we

wskazanych plikach lub na standardowym wejściu. Wynik

działania wypisywany jest na standardowe wyjście. Słowo

wg. tego polecenia to ciąg znaków zakończony spacją,

tabulatorem lub znakiem nowej linii. Opcje mogą być

stosowane łącznie. Standardowo polecenie zakłada że

włączone są wszystkie opcje (

-lwc

).

Składnia:

wc

[-lwc]

[name]

wc

- zlicz słowa, linie lub znaki



Opcje:

-l

zliczana jest ilość wierszy,

-w

zliczana jest ilość słów

,

-c

zliczana jest ilość znaków.

Argumenty:

name

nazwa pliku.





Przykład:

Plik tekst:

Litwo, Ojczyzno moja

Ty jesteś jak zdrowie,

ile Cię trzeba cenić

ten tylko się dowie,

co Cię stracił.

Standardowe wyjście po poleceniu:

wc -l tekst

5 tekst

Standardowe wyjście po poleceniu:

wc -lwc tekst

5 18 99 tekst



basename

,

dirname

- wytnij część ścieżki

do pliku

Składnia:

basename

string [suffix]

dirname

[string]

Przykład 1:

$

basename /usr/staff/adam/kwiat.ps

kwiat

$

Przykład 2:

$

dirname /usr/staff/adam/kwiat.ps

/usr/staff/adam

$

Argumenty:

string

ścieżka do pliku,

suffix

rozszerzenie nazwy pliku.

Polecenie wypisuje pewne informacje o aktywnych

procesach. Standardowo wypisywana jest jedynie

informacja o procesach związanych z aktualnym

terminalem, w której zamieszczone są następujące dane:

numer procesu (PID), identyfikator terminalu (TTY), czas

aktywności procesu (TIME) i nazwa polecenia (COMD).

Użycie opcji umożliwia uzyskanie szerszej informacji, czyli:

numer użytkownika (UID), numer procesu rodzica (PPID),

priorytet procesu (PRI), obciążenie procesora (C), adres

procesu (ADDR), rozmiar w blokach (SZ), czas

uruchomienia (STIME) itp..

Składnia:

ps

[-edafl] [-t

term

] [-p

proc

] [-u

uid

] [-g

gid

]

ps

- podaj informację o biegnących

procesach



Opcje:

-e

podstawowa informacja o wszystkich procesach,

-d

to samo co opcja

-e

, z wyjątkiem procesów nadrzędnych

grupy,

-a

to samo co opcja

-d

, lecz bez procesów nieskojarzonych z

terminalami,

-f

generowany jest rozszerzona informacja,

-l

generowany jest pełna informacja,

-t

informacja o procesach skojarzonych z terminalem wskazanym

przez
parametr

term,

-p

informacja o procesie o numerze wskazanym przez parametr

proc

,

-u

informacja o procesach użytkownika wskazanego parametrem

uid

,

-g

informacja o procesach grupy użytkowników o identyfikatorze

gid

.

Argumenty:

term,proc,uid,gid

oznaczają kolejno:identyfikatory

terminali, numery procesów, identyfikator

użytkownika

oraz identyfikator grupy.





Przykład:

Przykład odpowiedzi systemu po poleceniu:

ps -ef

UID PID PPID C STIME TTY TIME COMMAND

root 0 0 0 Jan 1 ? 0:05 swapper

root 1 0 0 Sep 21 ? 0:00 init
root 2 0 0 Sep 21 ? 0:00 vhand
root 3 0 0 Sep 21 ? 0:00 statdaemon
root 10 0 0 Sep 21 ? 0:00 syncdaemon
: : : : : : : :

: : : : : : : :
adam 17558 17557 0 13:59:06 ttyp5 0:00 sh
adam 17398 17385 0 07:16:02 ? 0:00 hpterm
adam 17923 17910 7 06:52:51 ttys0 0:00 ps -ef
root 17909 141 0 06:52:17 ttys0 0:00 telnetd
daemon 15514 1 0 Oct 11 ? 0:00 grmd
adam 17910 17909 1 06:52:17 ttys0 0:00 -sh



Składnia:

passwd

[ name ]

passwd

- ustal lub zmień hasło

Zasady tworzenia hasła:

-

hasło musi mieć co najmniej 6 znaków. System rozpoznaje tylko

8 pierwszych znaków,

-

muszą być to znaki podstawowego kodu ASCII,

-

każde hasło musi zawierać co najmniej 2 litery i co najmniej

1cyfrę lub
znak specjalny,

-

hasło powinno być różne od systemowej nazwy użytkownika

(login_name),

-

nowo tworzone hasło musi różnić się od starego hasła

przynajmniej
3 znakami.

Argumenty:

name

systemowa nazwa użytkownika, login name

( parametr

name

może być stosowany tylko

przez

użytkowników o odpowiednich przywilejach np.

root

).

Składnia:

find

lista_kat

[exp]

find

- znajdź pliki



Polecenie przegląda wszystkie katalogi wskazane przez
argument

lista_kat

łącznie z ich podkatalogami,

poszukując plików dla których wyrażenie

exp

jest

prawdziwe.

Wszystkie argumenty numeryczne zawarte w
wyrażeniu

exp

mogą być poprzedzone znakiem

+

lub

znakiem

-

.

znak

+

oznacza

większy od

np. +3 oznacza więcej

niż 3
znak

-

oznacza

mniejszy od

np. -5 oznacza mniej

niż 5

Parametry:

lista_kat

- lista katalogów w których poszukiwane będą pliki,

exp

- wyrażenie logiczne określające jakie pliki będą

poszukiwane.

Wybrane, przedstawione poniżej, składniki

wyrażenia

exp

wskazują że poszukiwane będą:

-name file

- pliki których nazwa odpowiada wyrażeniu

file

(patrz opis

regexp

),

-type c

- pliki o typie wskazanym przez c (patrz opis

ls

),

-links n

- pliki o ilości

n

linków,

-user uname

- pliki których właścicielem jest użytkownik

uname

,

-group gname

- pliki których właścicielem jest użytkownicy grupy

gname

,

-size n[c]

- pliki o rozmiarze

n

bloków (lub

n

bajtów jeśli po

n

występuje

symbol

c

),

-atime n

- pliki otwierane

n

dni wcześniej,

-mtime n

- pliki modyfikowane

n

dni wcześniej,

-exec cmd

- pliki dla których polecenie

cmd

zwraca wartość zero

(np.grep gdy
szukane są pliki których zawartość odpowiada wzorcowi)

(patrz

grep

).

Polecenie

cmd

musi zostać zakończone znakami

\;

.

Sekwencja

nawiasów {} zostanie w

cmd

zamieniona na aktualną ścieżkę.

Przykłady
:





Przykład 1:

Znajdź, począwszy od katalogu

aktualnego, pliki
których nazwa składa się z 5 znaków i zaczyna się

od litery a.

find . -name a\?\?\?\?

Uwaga! Przed znakami specjalnymi powłoki systemu Unix

Uwaga! Przed znakami specjalnymi powłoki systemu Unix

musi wystąpić znak

musi wystąpić znak

\

\

.

.

Przykład 2:

Znajdź, począwszy od katalogu

głównego, pliki
których rozmiar jest większy od 365 bajtów

.

find

find / -size +365c

Przykład 3:

Znajdź, począwszy od katalogu

głównego, pliki
które zostały zmodyfikowane przez ostatnie 2 dni.

find / -mtime -2

Przykład 4:

Znajdź, począwszy od katalogu

aktualnego, pliki
które zawierają słowo student.

find . -exec grep -l ‘student’ {} \;



Polecenie wypisuje zawartość pliku dzieląc go na kolejne

ekrany. Rozmiar ekranu (ilość linii) czytany jest przez

system z bazy dostępnych terminali. Jeśli nie jest to

możliwe system przyjmuje że terminal ma 24 linie.

Każdy wypisany pełny ekran kończony jest linią z

tekstem

--More--

oraz informacją ile tekstu już wypisano.

Polecenie

more

ma bardzo rozbudowany system

wewnętrznych poleceń. Między innymi: naciśnięcie

klawisza

enter

powoduje wypisanie kolejnej linii,

spacji

kolejnego ekranu, klawisza

q

przerywa wypisywanie a

klawisza

h

wypisuje skróconą pomoc (help)

.

Składnia:

more

[-n]

[-cdflsu]

[ +numer ] [ +wzorzec ]

[ plik ...]

more

- wyświetl zawartość pliku

tekstowego
z podziałem na ekrany



Wybrane Opcje:

-d

wypisuje dodatkowo po każdej stronie tekst

press space to

continue ,
q to quit

(standardowy tekst

--More-- x%

),

-s

usuwa wielokrotnie występujące linie puste zostawiając jedną,

Argumenty:

-n

ustawia długość strony na

n

linii (standardowo ilość

linii

terminalu),

+numer

wypisywanie od linii o numerze

numer

,

+wzorzec

rozpoczyna wypisywanie 2 linie przed linią w której

znaleziono

ciąg znaków określony przez

wzorzec

,

plik ...

nazwy wyświetlanych plików.





Przykład:

Plik tekst:

Litwo, Ojczyzno moja

Ty jesteś jak zdrowie,

ile Cię trzeba cenić

ten tylko się dowie,

co Cię stracił.

Pierwszy ekran po poleceniu:

more -2 tekst

Litwo, Ojczyzno moja

Ty jesteś jak zdrowie,

--More-- (43%)



Polecenie wypisuje zawartość pliku dzieląc go na kolejne

ekrany. Rozmiar ekranu (ilość linii) czytany jest przez

system z bazy dostępnych terminali. Jeśli nie jest to

możliwe system przyjmuje że terminal ma 24 linie. Każdy

wypisany pełny ekran kończony jest linią ze znakiem

:

(dwukropek), jeśli nie użyto opcji

-p

. Polecenie

pg

ma

bardzo rozbudowany system wewnętrznych poleceń.

Między innymi: naciśnięcie klawisza

enter

powoduje

wypisanie kolejnej linii, sekwencja klawiszy

spacja

enter

wypisuje kolejny ekran,

5

enter

wypisuje zawartość pliku od

linii 5,

q

enter

przerywa wypisywanie,

h

enter

wypisuje

skróconą pomoc (help)

.

Składnia:

pg

[-nr]

[

-p

tekst]

[-cefns]

[ +numer ] [ +wzorzec ] [

plik ...]

pg

- wyświetl zawartość pliku tekstowego

z podziałem na ekrany



Wybrane Opcje:

-e

brak zatrzymywania po wyświetleniu pliku (gdy wypisywana

jest większa
ilość plików),

-s

tekst ustawiony przez

-p tekst

będzie podświetlany,

Parametry:

-nr

ustawia długość strony na

nr

linii (standardowo ilość

linii

terminalu),

-p

tekst

tekst kończący każdą

wypisaną stronę

(standardowo

:

) ,

+numer

wypisywanie od linii o numerze

numer

,

+wzorzec

rozpoczyna wypisywanie od linii w której znaleziono

ciąg

znaków określony przez

wzorzec

,

plik ...

nazwy wyświetlanych plików.





Przykład:

Plik tekst:

Litwo, Ojczyzno moja

Ty jesteś jak zdrowie,

ile Cię trzeba cenić

ten tylko się dowie,

co Cię stracił.

Pierwszy ekran po poleceniu:

pg -2 -p”--jeszcze nie koniec--:”

tekst

Litwo, Ojczyzno moja

Ty jesteś jak zdrowie,

--jeszcze nie koniec--:”



uniq

- znajdź powtarzające się linie

pliku

Składnia:

uniq

[-udc

[+n][-n]

]

[input

[output]]

...



Polecenie czyta standardowe wejście lub wskazany plik
tekstowy i porównuje sąsiadujące linie. W normalnym
przypadku, gdy nie użyto opcji, usuwane są wszystkie
kolejne kopie linii. Wynik wypisywany jest na standardowe
wyjście lub do wskazanego pliku.

Argumenty:

input

- nazwa sprawdzanego pliku,

onput

- nazwa pliku wynikowego,

+n

- liczba określająca ile znaków na

początku

każdej linii zostanie zignorowanych,

-n

- liczba określająca ile pól na początku

każdej

linii zostanie zignorowanych. Pole to ciąg
znaków oddzielony spacjami lub

tabulatorami.

Opcje:

-u

- w pliku wynikowym tylko nie

powtarzające się linie,

-d

- w pliku wynikowym tylko powtarzające się linie

(pisane

jednokrotnie),

-c

- dopisywanie ilości powtórzeń linii.





Przykład:

Plik tekst:

ala ma

ala ma

ala ma kota

a kot

a kot

a kot nie ma

ala ma

Plik wynik po poleceniu:

uniq tekst wynik

ala ma

ala ma kota

a kot

a kot nie ma

ala ma



Składnia:

sort

[-cmu]

[

-o

out]

[bdfilnrM]

[file ...]

sort

- sortuj i/lub scal pliki



Polecenie sortuje alfabetycznie wszystkie wiersze
wskazanych przez argumenty polecenia plików tekstowych.
Jeśli pliki te nie zostaną wyszczególnione, sortowana jest
informacja ze standardowego wejścia. Wynik polecenia
wypisywany jest na standardowe wyjście lub do
wskazanego pliku.

Argumenty:

out

- nazwa pliku po przesortowaniu,

file ...

- lista nazw plików sortowanych,

Wybrane Opcje:

-c

- kontrola czy plik wejściowy

file

jest już

przesortowany.

Jeśli tak, nie zostanie utworzony plik wynikowy

out

.

-m

- nie sortuje, tylko scala pliki z listy,

-u

- usuwa kopie linii (zostawia tylko oryginał),

-o

- wynik polecenia pisany do pliku o nazwie

out

,

-r

- sortowanie odwrotne (od końca alfabetu).





Przykład:

Plik tekst:

ala ma

ala ma

ala ma kota

a kot

a kot

a kot nie ma

ala ma

Plik wynik po poleceniu:

sort -u -owynik tekst

a kot

a kot nie ma

ala ma

ala ma kota



Składnia:

tail

[ -b

liczba

]

[ file ]

tail

[ -c

liczba

]

[ file ]

tail

[ -n

liczba

]

[ file ]

tail

- wypisz końcówkę pliku



Polecenie kopiuje na standardowe wyjście, począwszy od
wskazanego miejsca, wybrany przez argument polecenia
plik. Jeśli plik nie został wyszczególniony, przetwarzana jest
informacja ze standardowego wejścia. Wynik polecenia
wypisywany jest na standardowe wyjście.

Miejsce od którego rozpoczyna się kopiowanie jest
ustawiane parametrem

liczba

procedury, która oznacza

ilość kopiowanych pól, licząc od końca pliku. Polami mogą
być znaki, linie lub bloki (512 bajtów), zależnie od użytych
opcji.

Argumenty:

liczba

- ilość kopiowanych pól,

file

- nazwa analizowanego pliku.

Wybrane Opcje:

-b

- polem jest blok (512 bajtów)

-c

- polem jest każdy bajt,

-n

- polem jest każdy wiersz (linia),





Przykład:

Plik tekst:

Litwo, Ojczyzno moja

Ty jesteś jak zdrowie,

ile Cię trzeba cenić

ten tylko się dowie,

co Cię stracił.

Standardowe wyjście po poleceniu:

tail -n 3 tekst

ile Cię trzeba cenić

ten tylko się dowie,

co Cię stracił.

Standardowe wyjście po poleceniu:

tail -c 25 tekst

ię dowie,

co Cię stracił.



Składnia:

head

[ -c | -l ] [ -n

liczba

]

[ file ...]

head

- pokaż początek pliku



Standardowo polecenie wypisuje na standardowe
wyjście 10 początkowych linii każdego pliku
wymienionego w liście

file ...

. Jeśli lista

file ...

jest pusta,

przetwarzana jest informacja ze standardowego wejścia.
Wynik polecenia wypisywany jest na standardowe
wyjście.

Zależnie od użytych opcji, wypisywana jest określona
przez parametr

liczba

ilość linii lub znaków (bajtów).

Argumenty:

liczba

- ilość kopiowanych pól,

file ...

- lista plików.

Opcje:

-c

- wypisuje, określoną przez parametr

liczba

, ilość

bajtów,

-l

- wypisuje, określoną przez parametr

liczba

, ilość

linii,

-n

- opcja umożliwia definiowanie ilości kopiowanych

pól.





Przykład:

Plik tekst:

Litwo, Ojczyzno moja

Ty jesteś jak zdrowie,

ile Cię trzeba cenić

ten tylko się dowie,

co Cię stracił.

Standardowe wyjście po poleceniu:

head -l -n 3 tekst

Litwo, Ojczyzno moja

Ty jesteś jak zdrowie,

ile Cię trzeba cenić



Składnia:

test

exp

[

exp

]

test

- podaj wartość wyrażenie

logicznego



Polecenie wyznacza wartość wyrażenia logicznego

exp .

Jeśli jest prawdą (true) zwraca liczbę zero (kod wyjścia) a
gdy fałszem (false), liczbę różną od zera. Wartość różną od
zera zwracana jest również przy błędnej konstrukcji lub
braku wyrażenia

exp

.

W konstrukcji wyrażeń

exp

można używać następujących

operatorów logicznych:

!

operator negacji

-a

operator iloczynu logicznego

-o

operator sumy logicznej.

Do grupowania wyrażeń logicznych należy używać
nawiasów ale każdy nawias musi być poprzedzony
znakiem

\

gdyż są to znaki specjalne powłoki systemu Unix.



Przykład:

Argumenty:

exp

- wyrażenie logiczne utworzone z

następujących

składników:

-r

file

- prawda gdy plik

file

istnieje i jest udostępniony do

czytania,

-w

file

- prawda gdy plik

file

istnieje i jest udostępniony do

pisania,

-x

file

- prawda gdy plik

file

istnieje i jest udostępniony do

egzekucji,

-f

file

- prawda gdy plik

file

istnieje i jest plikiem zwykłym,

-d

file

- prawda gdy plik

file

istnieje i jest katalogiem,

-z

s1

- prawda gdy długość ciągu znaków

s1

jest zerowa,

-n

s1

- prawda gdy długość ciągu znaków

s1

jest różna od

zera,

s1

=

s2

- prawda gdy tekst

s1

jest identyczny jak

s2

,

s1

!=

s2

- prawda gdy tekst

s1

i

s2

są różne,

n1

-eq

n2

- prawda gdy liczby całkowite

n1

i

n2

są równe

(poza

-eq

mogą wystąpić następujące symbole

-ne

,

-gt

,

-ge

,

-lt

,

-le

.



Polecenie

test \( -r baba \) -a \( -w baba \) -a \( -x

baba \)

zwraca zero gdy plik baba istnieje i jest
udostępniony do czytania, pisania i
egzekucji.



Standardowo polecenie wysyła do wskazanego procesu

sygnał

15 (terminate)

. Sygnał ten powoduje zakończenie

tych procesów, które go nie przechwytują lub ignorują.

Wysłanie sygnału

9 (kill)

przerywa każdy proces, gdyż ten

sygnał nie może być zignorowany.
Wybrane sygnały:

Nazwa Numer Uwagi

Znaczenie

SIGILL 04

A,B

nielegalna instrukcja,

SIGFPE 08

A,B

błąd operacji

zmiennoprzecinkowej,

SIGKILL 09

A,D,E,F zakończ,

SIGSYS 12

A,B

błędny argument odwołania

systemowego,

SIGTERM 15

A

programowy sygnał zakończenia,

SIGSTOP 24 D,E,H stop,

SIGCONT 26 F,G

kontynuuj po stopie,

A - akacja standardowa: przerwij proces,

B - akacja standardowa: przerwij proces z generacja obrazu systemu

(core),

D - sygnał nie może być ignorowany,

E - sygnał nie może być przechwycony,

F - sygnał nie może być odrzucony przez zatrzymany proces,

G - akacja standardowa: ignoruj sygnał,



Przykład:

Argumenty:

signo

- systemowy numer wysyłanego

sygnału,

signame

- systemowa nazwa wysyłanego

sygnału,

PID

- systemowa numer procesu,



Opcje:

-l

- powoduje wypisanie nazw wszystkich sygnałów

rozpoznawanych przez system.

Składnia:

kill

[-signo | -signame] PID

kill

-l

kill

- zakończ proces



Polecenia:

kill -24 2429

kill -STOP 2429

kill -SIGSTOP 2429

powodują zatrzymanie procesu o numerze
(PID) 2429. Kontynuacja pracy procesu
następuje po wysłaniu sygnału SIGCONT
(26).



Polecenie wysyła, co sekundę, do komputera

wskazanego argumentem

host

pakiet danych i

oczekuje na jego zwrotne odesłanie. Każdy

powracający pakiet jest raportowany na ekranie,

łącznie z czasem jaki upłynął od wysłania pakietu.

Jeśli nie występuje argument

count

polecenie działa

w sposób ciągły do momentu naciśnięcia klawiszy

^C (Ctrl C). Standardowy pakiet ma długość 64

bajty. Jeśli długość pakietu jest mniejsza niż 16

bajtów czas nie jest wypisywany.



Przykład:

Argumenty:

host

- nazwa komputera lub jego internetowy

adres,

packetsize

- długość pakietu w bajtach, (rozmiar

pakietu

musi zawierać się w przedziale 8  4096

bajtów).

coun

- ilość wysyłanych pakietów (musi

zawierać się

w przedziale 1  2

31

-1).



Składnia:

ping

host [ packetsize] [count]

ping

- sprawdź obecność komputera w

sieci



Polecenie:

ping galaxy.uci.agh.edu.pl

sprawdza aktywność komputera o adresie
internetowym

galaxy.uci.agh.edu.pl

wysyłając nieprzerwanie co 1 sekundę
pakiet o długości 64 bajty.

Polecenie:

ping unix386 1024 5

wysyła 5 pakietów po 1024 bajty do
komputera o nazwie

unix386

i kończy

pracę

.



Składnia:

expr

arguments

expr

- wyznacz wartość wyrażenia



Polecenie wyznacza wartość wyrażenia

arguments

. Wynik

wypisywany jest na standardowe wyjście. Elementy
wyrażenia muszą być oddzielone spacją. Znaki specjalne
powłoki systemu muszą być poprzedzone znakiem

\

.

Niektóre znaki mają specjalne znaczenie np.:

.

- zastępuje dowolny znak poza

lf

(przejściem do nowej

linii)



-

oznacza ostatni znak ciągu znaków .

Wyrażenie

’.  ’

oznacza wszystkie znaki tekstu a

’.  /’

to wszystkie znaki tekstu zakończone znakiem

/

.



Przykład:

Argumenty:

arguments

- wyrażenie w którym wystąpić mogą

następujące operatory lub słowa kluczowe:

exp

\|

exp

- gdy

exp

różne od zera zwraca

exp

jeśli nie zwraca

exp

,

exp

\&

exp

- gdy

exp

różne od zera zwraca

exp

jeśli nie zwraca

0

,

exp

{

=, \>, \>=, <, >=, !=

}

exp

- zwraca wynik porównania

(całkowity lub

leksykalny zależnie od typu wyrażeń exp 1- prawda 0-

fałsz),

exp

{

+, -, \*, /, %

}

exp

- zwraca wynik operacji na wartościach

całkowitych,

exp

:

exp

- zwraca ilość tych znaków które występują zarówno w

exp

i

exp

lub część

exp

jeśli użyto \(...\).

length

exp

- zwraca długość

exp

,

substr

exp

exp

exp

- zwraca część

exp

poczynając od

exp

o

długości

exp

,

index

exp

exp

- zwraca pozycję

exp

w której jest znak znaleziony

w

exp

\( ...\)

- sybole grupujące argumenty



Polecenie

expr 22 - 34

zwraca wartość -12.

Polecenie

expr ala \| kot

zwraca watość 0 (fałsz).

Polecenie

expr ala : ’.*’

zwraca wartość 3 (ilość znaków tekstu ala).

Polecenie

expr /usr/home/student : ’.*/\(.*\)’

zwraca tekst

student

(wycina nazwę pliku

ze ścieżki do pliku).



Standardowo polecenie wypisuje informację o głównych,

aktualnie biegnących, procesach i modyfikuje ją cyklicznie w

5 sekundowych odstępach. Do wyświetlenia wybierane są te

procesy dla których obciążenie procesora jest znaczne.
Wypisywane są następujące informacje:nazwa systemu,

aktualny czas, stopień obciążenia (w ostatniej minucie oraz

5 i 15 minutach), ilości procesów (tj.uśpione, czekające,

biegnące, startujące, zombie i zatrzymane), procentowe

wykorzystanie czasu pracy procesora we wszystkich

możliwych jego stanach, wykorzystywana i wolna pamięć

systemowa oraz podstawowe dane procesów głównych.

Tabela Informacyjna procesów głównych zawiera:

TTY

- terminal wykorzystywany przez proces,

PID

- identyfikator procesu,

USENAME - systemową nazwę właściciela procesu

PRI

- aktualny priorytet procesu,

NI

- poziom priorytetu,

SIZE - rozmiar procesu w kilobajtach,

STATE - stan procesu (sleep, wait, run, idl, zomb, stop),

TIME - wykorzystany czas pracy procesora,

%WCPU - procentowe ważone obciążenie procesora,

%CPU - procentowe bezpośrednie obciążenie procesora,



Przykład:

Parametry:

-s

time

- ustawianie czasu uaktualniania wyświetlania

(standardowo co 5 sekund),

-d

count

- ustawianie ilości wyświetlanych ekranów

(standardowo do momentu naciśnięcia

klawisza

q)

,

-n

number

- ustawianie ilości wyświetlanych procesów

(standardowo do momentu wypełnienia

ekranu),

-q

- wypisywanie identyfikatora użytkownika UID

a nie j

ego nazwy.



Składnia:

top

[-s

time

] [-d

count

] [-u] [-

n

number

]

top

- wypisz i uaktualniaj informacje o

procesach



Przykład odpowiedzi systemu po poleceniu

top -n5

System: rat

Thu Oct 26 12:15:38 2000

Load averages: 0.38, 0.30, 0.29
58 processes: 57 sleeping, 1 waiting
Cpu states: 0.7% user, 0.0% nice, 0.5% system, 98.8% idle, 0.0% unk5, 0.0%
unk6, 0.0% unk7, 0.0% unk8
Memory: 15296K (8228K) real, 23892K (11572K) virtual, 36260K free Screen #
1/2
TTY PID USERNAME PRI NI SIZE RES STATE TIME %WCPU %CPU COMMAND
? 19344 daemon 154 20 5356K 2888K sleep 9:57 0.07 0.07 /usr/bin/X
p2 5598 adam 158 20 220K 88K sleep 0:00 0.05 0.05 sh
? 5597 adam 154 20 4628K 500K sleep 0:06 0.04 0.04 hpterm
? 209 root 153 20 1332K 268K sleep 7:22 0.04 0.04 ./_upsd
? 148 root 154 20 608K 600K sleep 0:28 0.01 0.01 /etc/named

