Uzależnienie
Stan psychiczny, czasem psychofizyczny,
spowodowany zażywaniem środków
psychoaktywnych i stymulantów,
który wywołuje potrzebę stałego przyjmowania
Nałóg – stan powodujący przymus używania
danego środka
wywołującego uzależnienie
psychiczne i / lub fizyczne; wyraźna tendencja dl
stałego zwiększania
dawki; wywołuje zmianę
osobowości
Przyzwyczajenie (nawyk) – stan powodujący
pragnienie (nie
przymus) zażywania danego
środka; czasem
tendencja do zwiększania
dawki; ograniczona
zależność psychiczna bez
fizycznej i brak objawów abstynencji
Tolerancja – zmniejszenie skutków działania
środka
podczas jego stałego przyjmowania
mechanizmy:
* zmniejszenie wchłaniania
* zwiększenie wydalania
* indukcja, aktywacja lub hamowanie
enzymów – zmiana natężenia procesów
bioaktywacji
* reakcje immunologiczne
* wrażliwość uwarunkowana genetycznie
Halucynacje (omamy) – wrażenia zmysłowe bez
podniety
zewnętrznej, często połączone z
depersonifikacją, lękiem i niepokojem
Zespół abstynencyjny – zespół objawów
charakterystycznych dla zależności fizycznej,
występujący po zaprzestaniu przyjmowania środka:
ślinotok, czkawka, pocenie się, bezsenność,
bóle
głowy, bóle mięśniowe, pobudzenie
ruchowe,
agresywność, niepokój, wzrost
ciśnienia tętniczego
lub jego skoki, zaburzenia pracy serca,
możliwy
zgon
Zaburzenia osobowości jako efekt
występującego lub przebytego uzależnienia:
• paranoja
• narcyzm
• utrudnienie kontaktu, zamkniętość
• zachowania antysocjalne
• niechęć do działania
•zwiększona wpływowość
• bierność
• agresywność
Podział środków zmieniających świadomość
środki depresyjne – hamują aktywność
ośrodkowego układu
nerwowego, hamują
funkcje psychiczne
alkohol etylowy, środki nasenne (większość),
leki
przeciwpobudzeniowe i uspokajające,
marihuana,
haszysz
stymulanty – pobudzają aktywność ośrodkowego
układu
nerwowego, pobudzają funkcje
psychiczne
amfetaminy, kokaina, kofeina, nikotyna
środki
działające lokalnie
depresanty „ośrodka” afektywnego (leki
przeciwpsychotyczne) – silne
środki uspokajające,
przeciwdepresyjne, lit
środki halucynogenne – LSD, „ekstaza”,tavor,
provac,
katovit, )
opiaty (morfina)
Toksykomanie
Nadmierne okresowe lub systematyczne przyjmowanie środka
o działaniu szkodliwym
Typy:
> morfinowy – silna zależność psychiczna i fizyczna, duża
tolerancja,
wyraźne objawy abstynencyjne
> barbiturowo-alkoholowy – wyraźna zależność psychiczna,
mniejsza
fizyczna, mała tolerancja i niewielkie objawy
abstynencyjne
> kokainowy – silna zależność psychiczna, mniejsza fizyczna,
znaczna
tolerancja i duże objawy abstynencyjne
> cannabis – umiarkowana lub silna zależność psychiczna,
brak fizycznej,
brak objawów abstynencyjnych,
niewielka tolerancja
> amfetaminowy – wyraźna zależność psychiczna, brak
fizycznej, wyraźna
tolerancja, objawy abstynencyjne
umiarkowane
> khat – zależność psychiczna przy niewielkiej 9lub braku)
fizycznej, brak
tolerancji, wyraźne objawy
abstynencyjne
> substancji halucynogennych – słaba zależność psychiczna
przy braku
fizycznej, brak tolerancji i objawów
abstynencyjnych
> rozpuszczalników lotnych – słaba tolerancja psychiczna,
brak fizycznej,
silne abstynencyjne objawy toksyczne,
brak tolerancji
Motywy przyjmowania
- chęć odurzenia się, chęć przeżywania
przyjemnych doznań
- ciekawość, poszukiwanie przygód, podniet,
nowych doświadczeń
- nuda, sposób wypełniania wolnego czasu,
ucieczka od obowiązków
- wpływ grupy rówieśniczej, namowa
- ucieczka od problemów zewnętrznych
(obowiązki szkolne, zawyżone wymagania
rodziców)
- ucieczka od problemów wewnętrznych
- naśladownictwo dorosłych, starszych,
autorytetów