KOMPLEKSOWE
KOMPLEKSOWE
ZARZĄDZANIE
ZARZĄDZANIE
JAKOŚCIĄ (TOTAL
JAKOŚCIĄ (TOTAL
QUALITY
QUALITY
MANAGEMENT - TQM)
MANAGEMENT - TQM)
JAKO KONCEPCJA BUDOWANIA
JAKO KONCEPCJA BUDOWANIA
PRZEWAGI KONKURENCYJNEJ,
PRZEWAGI KONKURENCYJNEJ,
OPARTA NA
OPARTA NA
WSZECHSTRONNYM
WSZECHSTRONNYM
DOSKONALENIU JAKOŚCI
DOSKONALENIU JAKOŚCI
Różne wymiary jakości
Różne wymiary jakości
Patrzenie na jakość przez pryzmat klienta
Patrzenie na jakość przez pryzmat klienta
skłania do bardziej precyzyjnego określenia
skłania do bardziej precyzyjnego określenia
jej wymiarów, które mogą przybrać
jej wymiarów, które mogą przybrać
następującą postać:
następującą postać:
wyniki - główne cechy funkcjonalne
wyniki - główne cechy funkcjonalne
produktu
produktu
cechy - uzupełniają podstawowe cechy
cechy - uzupełniają podstawowe cechy
funkcjonalne produktu
funkcjonalne produktu
niezawodność - prawdopodobieństwo
niezawodność - prawdopodobieństwo
bezusterkowego funkcjonowania przez
bezusterkowego funkcjonowania przez
określony czas
określony czas
zgodność - stopień, w jakim projekt
zgodność - stopień, w jakim projekt
wyrobu i cechy użytkowe spełniają
wyrobu i cechy użytkowe spełniają
określone normy
określone normy
trwałość - miara długości życia produktu
trwałość - miara długości życia produktu
łatwość obsługi - szybkość i łatwość
łatwość obsługi - szybkość i łatwość
naprawy
naprawy
estetyka - wygląd produktu, smak,
estetyka - wygląd produktu, smak,
zapach, odbiór w dotyku
zapach, odbiór w dotyku
postrzegana jakość - opinia klienta
postrzegana jakość - opinia klienta
Co oznacza TQM?
Co oznacza TQM?
Odpowiedzią na wymagania rynku lat
Odpowiedzią na wymagania rynku lat
osiemdziesiątych było pojawienie się koncepcji
osiemdziesiątych było pojawienie się koncepcji
kompleksowego zarządzania jakością , w skrócie
kompleksowego zarządzania jakością , w skrócie
TQM (Total Quality Management). Powszechnie
TQM (Total Quality Management). Powszechnie
znane w świecie biznesu trzy litery TQM
znane w świecie biznesu trzy litery TQM
oznaczają:
oznaczają:
T
T
– total – oznacza kompleksowe objęcie
– total – oznacza kompleksowe objęcie
systemem całej organizacji i jej bliskie
systemem całej organizacji i jej bliskie
otoczenia, wszystkich komórek, wszystkich
otoczenia, wszystkich komórek, wszystkich
pracowników, dostawców i klientów.
pracowników, dostawców i klientów.
Q
Q
– quality – zaspokajanie potrzeb klientów
– quality – zaspokajanie potrzeb klientów
zewnętrznych i wewnętrznych poprzez
zewnętrznych i wewnętrznych poprzez
permanentne zapewnianie jakości produktów,
permanentne zapewnianie jakości produktów,
usług, obsługi, serwisu.
usług, obsługi, serwisu.
M
M
– management – określoną metodę
– management – określoną metodę
postępowania, rozwiązywania problemów i
postępowania, rozwiązywania problemów i
osiągania założonych celów projakościowych.
osiągania założonych celów projakościowych.
Zarządzanie rozumiane jest jako proces
Zarządzanie rozumiane jest jako proces
planowania, realizowania i kontrolowania przy
planowania, realizowania i kontrolowania przy
wykorzystaniu technik, narzędzi nauki
wykorzystaniu technik, narzędzi nauki
organizacji i zarządzania oraz psychologii.
organizacji i zarządzania oraz psychologii.
Definicje: TQM
Definicje: TQM
TQM czyli kompleksowe zarządzanie
TQM czyli kompleksowe zarządzanie
jakością jest koncepcją, która opiera się
jakością jest koncepcją, która opiera się
na czterech podstawowych zasadach :
na czterech podstawowych zasadach :
jakość to główny cel działania
jakość to główny cel działania
przedsiębiorstwa,
przedsiębiorstwa,
jakość to zadanie każdego w
jakość to zadanie każdego w
przedsiębiorstwie,
przedsiębiorstwie,
jakość dotyczy standardów pracy
jakość dotyczy standardów pracy
ludzi, procesów, systemów,
ludzi, procesów, systemów,
jakość to zapobieganie wadom, a nie
jakość to zapobieganie wadom, a nie
ich wykrywanie.
ich wykrywanie.
Definicje:
Definicje:
TQM według norm ISO
TQM według norm ISO
TQM według norm ISO jest „metodą
TQM według norm ISO jest „metodą
zarządzania organizacją opartą na
zarządzania organizacją opartą na
zaangażowaniu i współdziałaniu
zaangażowaniu i współdziałaniu
wszystkich pracowników, których
wszystkich pracowników, których
centralnym punktem zainteresowania
centralnym punktem zainteresowania
jest jakość. Ma ona na celu, przez
jest jakość. Ma ona na celu, przez
osiąganie zadowolenia klientów,
osiąganie zadowolenia klientów,
zapewnienie przedsiębiorstwu
zapewnienie przedsiębiorstwu
długotrwałego sukcesu oraz
długotrwałego sukcesu oraz
przynoszenie korzyści członkom
przynoszenie korzyści członkom
organizacji i społeczeństwu”.
organizacji i społeczeństwu”.
Definicja:
Definicja:
TQM według W.E.
TQM według W.E.
Deminga
Deminga
W.E. Deming swoją koncepcję zarządzania
W.E. Deming swoją koncepcję zarządzania
jakością zawarł w czternastu tezach, które
jakością zawarł w czternastu tezach, które
przedstawiają się następująco:
przedstawiają się następująco:
1. Systematycznie i trwale dążyć do
1. Systematycznie i trwale dążyć do
doskonalenia produktów i usług.
doskonalenia produktów i usług.
2. Zastosować nową filozofię w zarządzaniu
2. Zastosować nową filozofię w zarządzaniu
eliminującą opóźnienia, usterki i błędy.
eliminującą opóźnienia, usterki i błędy.
3. Kontrola nie może być jedynym sposobem
3. Kontrola nie może być jedynym sposobem
zapewnienia jakości, jakość powinna być
zapewnienia jakości, jakość powinna być
zawarta w samym produkcie.
zawarta w samym produkcie.
4. Cena nie może być wyłącznym kryterium
4. Cena nie może być wyłącznym kryterium
różnicowania jakości.
różnicowania jakości.
5. Kierownictwo powinno stale poszukiwać
5. Kierownictwo powinno stale poszukiwać
problemy i ponosić odpowiedzialność za
problemy i ponosić odpowiedzialność za
doskonalenie zarządzania w wyniku którego
doskonalenie zarządzania w wyniku którego
nastąpi podniesienie jakości, zwiększenie
nastąpi podniesienie jakości, zwiększenie
produktywności i obniżenie kosztów.
produktywności i obniżenie kosztów.
Definicja:
Definicja:
TQM według W.E.
TQM według W.E.
Deminga
Deminga
6. Wprowadzać nowoczesne metody
6. Wprowadzać nowoczesne metody
doskonalenia zawodowego, które pozwolą
doskonalenia zawodowego, które pozwolą
nadążać za zmianami w materiałach,
nadążać za zmianami w materiałach,
metodach, produktach, technologii.
metodach, produktach, technologii.
7. Ustalać nowe metody nadzorowania pracy
7. Ustalać nowe metody nadzorowania pracy
działu produkcji, które pozwolą pracownikom
działu produkcji, które pozwolą pracownikom
na skoncentrowaniu się na wysokiej jakości
na skoncentrowaniu się na wysokiej jakości
produktów nie zaś normach ilościowych.
produktów nie zaś normach ilościowych.
8. Eliminować strach jako czynnik obniżający
8. Eliminować strach jako czynnik obniżający
wydajność i wspierać wymianę informacji
wydajność i wspierać wymianę informacji
między różnymi szczeblami hierarchii
między różnymi szczeblami hierarchii
przedsiębiorstwa.
przedsiębiorstwa.
9. Przełamywać bariery między
9. Przełamywać bariery między
poszczególnymi działami a zwłaszcza między
poszczególnymi działami a zwłaszcza między
planowaniem, sprzedażą i produkcją, które
planowaniem, sprzedażą i produkcją, które
powinny stanowić jedność w procesie
powinny stanowić jedność w procesie
rozwiązywania problemów jakości.
rozwiązywania problemów jakości.
10. Eliminować plany ilościowe, hasła, slogany
10. Eliminować plany ilościowe, hasła, slogany
kierowane do załogi, które wzmagają tylko
kierowane do załogi, które wzmagają tylko
zaniepokojenie pracowników.
zaniepokojenie pracowników.
Definicje:
Definicje:
TQM według W.E.
TQM według W.E.
Deminga
Deminga
11. Eliminować standardy, które
11. Eliminować standardy, które
zakładają plany ilościowe zarówno dla
zakładają plany ilościowe zarówno dla
pracowników jak i kierownictwa i
pracowników jak i kierownictwa i
zastąpić je środkami pomocy i
zastąpić je środkami pomocy i
wspierające metody zarządzania.
wspierające metody zarządzania.
Stosować metody statystyczne.
Stosować metody statystyczne.
12. Usuwać bariery, które nie pozwalają
12. Usuwać bariery, które nie pozwalają
robotnikom i kierownikom z dumą
robotnikom i kierownikom z dumą
wykonywać swojej pracy. Znieść karty
wykonywać swojej pracy. Znieść karty
oceny pracy i zrezygnować z
oceny pracy i zrezygnować z
zarządzania docelowego.
zarządzania docelowego.
13. Wprowadzać intensywny program
13. Wprowadzać intensywny program
szkolenia i przekwalifikowania
szkolenia i przekwalifikowania
pracowników.
pracowników.
14. Powołać zarząd w takim kształcie,
14. Powołać zarząd w takim kształcie,
by realizacja powyższych zasad
by realizacja powyższych zasad
leżała w zakresie jego kompetencji.
leżała w zakresie jego kompetencji.
Definicje:
Definicje:
TQM według J.M. Jurana
TQM według J.M. Jurana
Wskazuje on dziesięć kluczowych
Wskazuje on dziesięć kluczowych
działań niezbędnych do podjęcia w
działań niezbędnych do podjęcia w
każdym przedsiębiorstwie chcącym
każdym przedsiębiorstwie chcącym
wdrażać zarządzanie przez jakość.
wdrażać zarządzanie przez jakość.
W jego koncepcji wysoka jakość może
W jego koncepcji wysoka jakość może
być osiągnięta drogą jej projektowania
być osiągnięta drogą jej projektowania
we wszystkich częściach
we wszystkich częściach
przedsiębiorstwa. Jego idea zarządzania
przedsiębiorstwa. Jego idea zarządzania
jakością zawarta jest w tzw. trylogii
jakością zawarta jest w tzw. trylogii
Jurana na którą składają się:
Jurana na którą składają się:
planowanie jakości, kontrola jakości,
planowanie jakości, kontrola jakości,
doskonalenie jakości.
doskonalenie jakości.
Definicje:
Definicje:
TQM według J.M. Jurana
TQM według J.M. Jurana
1. Uświadomić potrzeby i szansy doskonalenia
1. Uświadomić potrzeby i szansy doskonalenia
jakości.
jakości.
2. Ustalić cele ciągłego doskonalenia.
2. Ustalić cele ciągłego doskonalenia.
3. Stworzyć organizację, która pomoże w
3. Stworzyć organizację, która pomoże w
realizacji ustalonych wcześniej celów, poprzez
realizacji ustalonych wcześniej celów, poprzez
powołanie rady do spraw jakości, określenie
powołanie rady do spraw jakości, określenie
problemów, wybranie odpowiedniego projektu,
problemów, wybranie odpowiedniego projektu,
stworzenie zespołów i wybór koordynatorów.
stworzenie zespołów i wybór koordynatorów.
4. Przeszkolić wszystkich pracowników.
4. Przeszkolić wszystkich pracowników.
5. Przydzielić zadania problemowe.
5. Przydzielić zadania problemowe.
6. Informować o przebiegu prac.
6. Informować o przebiegu prac.
7. Okazywać uznanie.
7. Okazywać uznanie.
8. Ogłosić wyniki.
8. Ogłosić wyniki.
9. Odnotować i świętować sukcesy.
9. Odnotować i świętować sukcesy.
10.Włączyć usprawnienia do normalnie
10.Włączyć usprawnienia do normalnie
funkcjonujących systemów i procesów
funkcjonujących systemów i procesów
firmy, co zapewni podtrzymanie zespołu
firmy, co zapewni podtrzymanie zespołu
pracowników.
pracowników.
Definicje:
Definicje:
TQM według K. Ishikawy
TQM według K. Ishikawy
Innym badaczem problemów
Innym badaczem problemów
zarządzania jakością był Japończyk K.
zarządzania jakością był Japończyk K.
Ishikawa (1915-1989). Uważa się go za
Ishikawa (1915-1989). Uważa się go za
twórcę kół jakości tak bardzo
twórcę kół jakości tak bardzo
popularnych w latach sześćdziesiątych
popularnych w latach sześćdziesiątych
w Japonii. W swojej koncepcji
w Japonii. W swojej koncepcji
zarządzania jakością, kierując się
zarządzania jakością, kierując się
specyfiką kulturowa Japonii, odrzuca
specyfiką kulturowa Japonii, odrzuca
klasyczne podejście mówiące o tym, że
klasyczne podejście mówiące o tym, że
"kierownicy kierują a pracownicy
"kierownicy kierują a pracownicy
pracują". Równocześnie sugeruje, by za
pracują". Równocześnie sugeruje, by za
jakość odpowiedzialne były całe grupy,
jakość odpowiedzialne były całe grupy,
nie zaś poszczególni pracownicy. W
nie zaś poszczególni pracownicy. W
jego przekonaniu zarządzanie jakością
jego przekonaniu zarządzanie jakością
wymaga stosowania odpowiednich
wymaga stosowania odpowiednich
instrumentów, do których zaliczył:
instrumentów, do których zaliczył:
analizę Pareto, diagramy ryby, wykresy
analizę Pareto, diagramy ryby, wykresy
ilościowe, histogramy, diagramy
ilościowe, histogramy, diagramy
rozproszone, wykresy kontrolne.
rozproszone, wykresy kontrolne.
Definicje:
Definicje:
TQM według P.B.
TQM według P.B.
Crosby'ego
Crosby'ego
Uznanym popularyzatorem zarządzania
Uznanym popularyzatorem zarządzania
przez jakość jest Amerykanin P.B.
przez jakość jest Amerykanin P.B.
Crosby. Swoje koncepcje oparł o bogate
Crosby. Swoje koncepcje oparł o bogate
doświadczenie praktyczne, które
doświadczenie praktyczne, które
pozwoliło mu zdefiniować jakość jako
pozwoliło mu zdefiniować jakość jako
"zgodność z wymogami". Stąd odrzuca
"zgodność z wymogami". Stąd odrzuca
określenia mówiące o niskiej lub
określenia mówiące o niskiej lub
wysokiej jakości i proponuje ich
wysokiej jakości i proponuje ich
zastąpienie pojęciami zgodności lub
zastąpienie pojęciami zgodności lub
braku zgodności z wymogami. W jego
braku zgodności z wymogami. W jego
opinii zarządzanie jakością powinno się
opinii zarządzanie jakością powinno się
opierać na czterech tzw. "absolutach",
opierać na czterech tzw. "absolutach",
które określa następującymi
które określa następującymi
stwierdzeniami:
stwierdzeniami:
Definicje:
Definicje:
TQM według P.B.
TQM według P.B.
Crosby'ego
Crosby'ego
1. Jakość określa się jako zgodność ze
1. Jakość określa się jako zgodność ze
specyfikacją, a nie jako dobry produkt.
specyfikacją, a nie jako dobry produkt.
2. Jakość osiąga się przez profilaktykę,
2. Jakość osiąga się przez profilaktykę,
a nie poprzez ocenianie.
a nie poprzez ocenianie.
3. Standard jakości oznacza brak
3. Standard jakości oznacza brak
usterek i nie ma tu miejsca na
usterek i nie ma tu miejsca na
dopuszczalny poziom jakości.
dopuszczalny poziom jakości.
4. Jakość mierzy się kosztem braku
4. Jakość mierzy się kosztem braku
zgodności ze specyfikacją, a nie
zgodności ze specyfikacją, a nie
wskaźnikami.
wskaźnikami.
Koło Deminga
Koło Deminga
Charakterystycznym elementem koncepcji TQM,
Charakterystycznym elementem koncepcji TQM,
opisywanym w literaturze tematu jest tzw. stały
opisywanym w literaturze tematu jest tzw. stały
cykl doskonalenia jakości autorstwa Deminga,
cykl doskonalenia jakości autorstwa Deminga,
zwany w skrócie kołem Deminga lub modelem P-
zwany w skrócie kołem Deminga lub modelem P-
D-C-A. Koło Deminga, które składa się z czterech
D-C-A. Koło Deminga, które składa się z czterech
następujących po sobie etapów, których
następujących po sobie etapów, których
występowanie nie ma końca.
występowanie nie ma końca.
Podsumowanie
Podsumowanie
Kończąc ogólną charakterystykę
Kończąc ogólną charakterystykę
filozofii TQM zauważyć można jej
filozofii TQM zauważyć można jej
idealne dopasowanie do wymogów
idealne dopasowanie do wymogów
globalnej konkurencji, która wymusza
globalnej konkurencji, która wymusza
na przedsiębiorstwach ustawiczne
na przedsiębiorstwach ustawiczne
zmiany, ciągłe doskonalenie wewnątrz i
zmiany, ciągłe doskonalenie wewnątrz i
zewnątrz organizacyjne. System TQM w
zewnątrz organizacyjne. System TQM w
swych fundamentach oparty jest na
swych fundamentach oparty jest na
ciągłym ulepszaniu procesów w oparciu
ciągłym ulepszaniu procesów w oparciu
o informacje płynące z rynku celem
o informacje płynące z rynku celem
zaspokojenia potrzeb klientów. Proces
zaspokojenia potrzeb klientów. Proces
ciągłego doskonalenia oparty na
ciągłego doskonalenia oparty na
metodzie Kaizen czyni przedsiębiorstwo
metodzie Kaizen czyni przedsiębiorstwo
zorientowane jakościowo bardziej
zorientowane jakościowo bardziej
elastycznym w dążeniu do doskonałości.
elastycznym w dążeniu do doskonałości.