ZARZĄDZANIE
PROJEKTOWANIEM
ORGANIZACJI
ZARZĄDZANIE
PROJEKTOWANIEM
ORGANIZACJI
• Projekt organizacji to ogólny wzorzec
strukturalnych i składowych
rozwiązań używanych do zarządzania
organizacją. Jest on m.in. środkiem
do wdrażania strategii oraz planów
realizacji celów organizacji.
Projektowanie procesem
ciągłym
• Projekt organizacji podlega ciągłym
zmianom. Struktury organizacyjne
ewoluują na skutek różnych
czynników, a przede wszystkim na
skutek zmian otoczenia.
Podejścia uniwersalne i
sytuacyjne
• Do rozwiązywania problemów
organizacji i zarządzania możemy
stosować dwa podejścia: uniwersalne
i sytuacyjne.
Uniwersalne spojrzenie
na projekt organizacji próbuje
wskazać jeden najlepszy sposób
zarządzania organizacją.
Podejścia sytuacyjne wskazują, że
właściwe zachowanie menedżera
zależy od niepowtarzalnych
elementów sytuacji, w jakiej znajduje
się organizacja.
Modele projektowania
• Projektowanie organizacji odbywa się
zazwyczaj w oparciu o zastosowanie
podejścia uniwersalnego. W ramach
tego podejścia wyróżniamy model
biurokratyczny i model
behawioralny
Model biurokratyczny
• Biurokratyczny model organizacji
został opracowany przez znanego
socjologa niemieckiego Maxa Webera.
Zgodnie z jego ujęciem biurokracja
jest modelem struktury organizacyjnej
opartej na zalegalizowanej władzy
formalnej.
• Według Webera biurokratyczna forma
organizacji jest logiczna, racjonalna
i sprawna.
Idealna organizacja
biurokratyczna
wg Webera posiada 5 podstawowych
cech:
• Organizacja powinna przyjąć wyraźny
podział pracy, a każde stanowisko
powinien pełnić ekspert,
• Powinna stworzyć spójny zestaw zasad
zapewniających realizację celu,
• Powinna ustalić hierarchię stanowisk
tworzących linię podporządkowania od
góry do dołu,
cd
• Menedżerowie powinni
reprezentować przedsiębiorstwo w
sposób bezosobowy i utrzymywać z
podwładnymi właściwy dystans,
• Przyjmowanie i awansowanie
pracowników powinno być oparte
na wiedzy fachowej, a pracownicy
powinni być chronieni przed
arbitralnym zwolnieniem.
Przykłady
• Agencje rządowe i uniwersytety
współczesne przykłady biurokracji
• Zalety i wady m.in. nieelastyczność,
zaniedbywanie spraw ludzkich.
Model behawioralny
Model behawioralny jest model
projektu organizacji opracowany w
ramach podejścia uniwersalnego
kładący nacisk na rozwijanie grup
roboczych oraz procesów
interpersonalnych.
Stosunki międzyludzkie
• ....badacz Renis Likert wyróżnia 4
rodzaje systemów
Omówimy dwa skrajne:
system 1
i system 4
System 1
• to forma projektu organizacji oparta
na zalegalizowanej władzy formalnej
opracowana jako część
biurokratycznego modelu organizacji.
System 4
• to forma projektu organizacji , która
wykorzystuje szeroką gamę
procesów motywacyjnych i sprzyja
otwartym i szerokim procesom
interakcji. Forma ta opracowana jest
jako cześć behawioralnego modelu
projektu organizacji
Porównuje 8 cech
organizacji
(systemu 1 oraz systemu 4)
• proces przywództwa (1- zaufanie
ograniczone, 2 Swoboda i zaufanie we
wszystkich sprawach)
• proces motywacyjny. (1- tylko motywy
fizyczne, strach i sankcje, postawy
nieprzychylne wobec organizacji 2- inne motywy
poprzez uczestnictwo, postawy przychylne)
• proces komunikacji (1 – informacja przepływ
w dół w formie zniekształconej, traktowana
przez podwładnych podejrzliwie 2- swobodny
przepływ informacji w górę i w dół oraz w
poziomie, informacja jest dokładna)
cd
• proces interakcji 1- jest zamknięty i
ograniczony, podwładni nie mają wpływu na
metody i środki oddziaływania 2- jest
otwarty i szeroki,
• proces ustalania celów 1- jest
ulokowany na szczycie organizacji,
zniechęca do współuczestnictwa 2 –
względnie zdecentralizowany, zachęca do
inicjatywy
• proces decyzyjny 1 - scentralizowany,
decyzje podejmowane są na szczycie
organizacji 2 – zdecentralizowany, grupowe
uczestnictwo
cd
• proces kontroli 1 –
scentralizowany, nastawiony na
szukanie winnych błędu 2 -
rozproszony, kładzie nacisk na
samokontrolę
• końcowe wyniki 1- niskie, bierne
zachowanie się menedżerów 2 -
wysokie, aktywne zaangażowanie
menedżerów, zaangażowanie w
rozwój zespołów ludzkich
SYTUACYJNE PODEJŚCIE
DO PROJEKTU ORGANIZACJI
• Sytuacyjne podejście do projektu
organizacji oparte jest na założeniu,
że optymalny projekt dla danej
organizacji zależy od wypadkowej
zestawu różnych czynników
sytuacyjnych.
Czynniki sytuacyjne
• Do rozważanych czynników
sytuacyjnych należą: technika
otoczenie, rozmiary organizacji,
cykl życia organizacji
Technika
to zestaw procesów
wykorzystywanych przez
organizację w przekształcaniu
zasobów w celu osiągnięcia wyników
Podstawowe formy techniki:
• Technika jednostkowa lub technika
małych partii
• Technika wielkoseryjna
• Technika produkcji ciągłej
Otoczenie
Istnieją specyficzne formy miedzy
otoczeniem a formą organizacji.
Otoczenie można podzielić na
stabilne i niestabilne
• Odpowiednio do jego charakteru
możemy dostosować dwa rodzaje
organizacji: mechanistyczną oraz
organiczną
Organizacja
mechanistyczna
• jest to sztywna i biurokratyczna
forma projektu organizacji najczęściej
stosowana w stabilnym otoczeniu
Organizacja organiczna
• jest to płynny i elastyczny projekt
dostosowany do niestabilnego i
nieprzewidywalnego otoczenia.
Otoczenie
• Organizacje z punktu widzenia
otoczenia można również
scharakteryzować ze względu na
zróżnicowanie oraz stopień
integracji.
definicje
• Zróżnicowanie to zakres, w jakim
organizacja podzielona jest na
mniejsze jednostki.
• Integracja to zakres, w jakim różne
jednostki muszą ze sobą
współpracować w skoordynowany
sposób.
Wielkość organizacji
• to liczba zatrudnionych w
przeliczeniu na pełne etaty.
Cykl życia organizacji
to naturalna sekwencja etapów,
przez którą przechodzi większość
organizacji w trakcie wzrostu i
dojrzewania
• Narodziny,
• młodość – ekspansja wszystkich
wymiarów organizacji,
• dojrzałość – okres stabilizacji,
• schyłek.
Wpływ strategii
• Na projekt organizacji istotny
wpływ ma strategia
przedsiębiorstwa
Koniec podtematu
• Projektowanie organizacji