PODZIAŁ TESTÓW TOKSYCZNOŚCI:
1. ZE WZGLĘDU NA EFEKTY:
• TEST TOKSYCZNOŚCI OSTREJ (LETALNEJ) PO
JAKIM CZASIE ZGINIE 50% OSOBNIKÓW LC50
WYZNACZENIE KONCENTRACJI LETALNEJ DLA
50% OSOBNIKÓW PO CZASIE 12 h, 24h, 48h LUB
72h.
• TESTY TOKSYCZNOŚCI CHRONICZNEJ
2.ZE WZGLĘDU NA MIEJSCE
• IN SITU (NA MIEJSCU)
• EX SITU (LABORATORYJNE)
3.ZE WZGLĘDU NA RODZAJ PRÓBKI
• PRÓBKI ŚRODOWISKOWE
• PRZYGOTOWANE W LABORATORIUM ZWIĄZKI
CHEMICZNE I ICH MIESZANINY
4. ZE WZGLĘDU NA CZAS:
RODZAJE TESTÓW BIOLOGICZNYCH:
TESTY LETALNE - OZNACZANIE ŚMIERTELNOŚCI
ORGANIZMÓW
TESTY FIZJOLOGICZNE – OBSERWACJA ZMIAN
MORFOLOGICZNYCH I FIZJOLOGICZNYCH
TESTY KUMULTATYWNE – BADANIA ZAWARTOŚCI
SKUMULOWANEGO W TKANKACH METALU
LC50 – JEST TO STATYSTYCZNIE OBLICZONE STĘŻENIA
ŚRODKA, POWODUJĄCE ŚMIERĆ 50% ORGANIZMÓW DANEJ
POPULACJI W OKREŚLONYCH WARUNKACH
IC50 - JEST TO STATYSTYCZNIE OBLICZONE STĘŻENIE ŚRODKA
POWODUJĄCYM ZAHAMOWANIE 50% ORGANIZMÓW DANEJ
POPULACJI W OKREŚLONYCH WARUNKACH
EC50 – STATYSTYCZNIE OBLICZONE STĘŻENIE ŚRODKA W
WODZIE, WYWOŁUJĄCE OKREŚLONE EFEKTY U 50% BADANYCH
ORGANIZMÓW DANEJ POPULACJI W OKREŚLONYCH
WARUNKACH
LD – DAWKA ŚMIERTELNA, OZNACZA DAWKĘ SUBSTANCJI , JAK
POWODUJE ŚMIERĆ OKREŚLONEGO PROCENTA,
OKREŚLONEGO GATUNKU ZWIERZĄT PO JEJ WCHŁONIĘCIU
- przekształcanie w organizmach żywych pobranych z wody
zanieczyszczeń w inne związki chemiczne o wyższej toksyczności,
- występowanie skutków synergistycznych oddziaływań różnych
czynników (biologicznych, fizycznych, chemicznych) na organizmy
żywe,
proces bioakumulacji (biomagnifikacji) zanieczyszczeń w
organizmach żywych.
PRZY DOBORZE BIOTESTU DO OCENY OKREŚLONYCH
PARAMETRÓW ŚRODOWISKA NALEŻY BRAĆ POD UWAGĘ
NASTĘPUJĄCE KRYTERIA:
- proste zastosowanie, mały nakład finansowy i szybkość oznaczeń,
dobrane organizmy powinny być reprezentatywne dla danego
środowiska, charakteryzować się dobrze poznaną ekologią,
- organizmy muszą być czułe na szerszą gamę zanieczyszczeń,
występować powszechnie w danym środowisku, być łatwe do
zliczania i rozpoznania.
ARGUMENTY PRZEWAŻAJĄCE ZA STOSOWANIEM TESTÓW
BIOLOGICZNYCH DO OCENY JAKOŚCI WÓD:
WYMAGANIA STAWIANE ORGANIZMOM
STOSOWANYM W BIOTESTACH:
• muszą być łatwo dostępne i to w dużych
ilościach,
przez cały rok,
•
mało zróżnicowane pod względem
genetycznym oraz wolne od chorób i
pasożytów,
• muszą przeżywać w dobrej kondycji w
warunkach prowadzenia testu - najczęściej
w laboratorium w niewielkich naczyniach
testowych,
• symptomatologia reakcji testowej musi
być wyraźna i powtarzalna, łatwa do
obserwacji i interpretacji,
• w przypadku stosowania w analizach
środowiskowych, organizmy testowe
powinny być
charakterystyczne dla danego
kraju/regionu, zaś do stosowania w
sytuacjach alarmowych powinny być
wrażliwe na szerokie spektrum substancji
toksycznych.