Palenie czynne i

Palenie czynne i

bierne

bierne

Małgorzata Ross

Małgorzata Ross

Łukasz Siedlecki

Łukasz Siedlecki

Specjaliści odnotowują wiele

Specjaliści odnotowują wiele

przypadków zachorowań na choroby

przypadków zachorowań na choroby

odtytoniowe wśród osób, które nigdy

odtytoniowe wśród osób, które nigdy

nie paliły tytoniu.

nie paliły tytoniu.

Dlaczego?

Dlaczego?



Palenie czynne – palenie wyrobów

Palenie czynne – palenie wyrobów

tytoniowych.

tytoniowych.



Palenie bierne – przebywanie w

Palenie bierne – przebywanie w

otoczeniu ludzi palących, połączone z

otoczeniu ludzi palących, połączone z

mimowolnym inhalowaniem dymu

mimowolnym inhalowaniem dymu

tytoniowego.

tytoniowego.

Skład dymu tytoniowego

Skład dymu tytoniowego

W skład dymu tytoniowego wchodzi

W skład dymu tytoniowego wchodzi

około

około

4000 związków chemicznych, w tym

4000 związków chemicznych, w tym

ponad

ponad

40 rakotwórczych.

40 rakotwórczych.

Nikotyna

Nikotyna



alkaloid odpowiedzialny za powstanie

alkaloid odpowiedzialny za powstanie

uzależnienia,

uzależnienia,



przeciętnie 9-15 mg w papierosie,

przeciętnie 9-15 mg w papierosie,



do organizmu wchłania się ok. 10%,

do organizmu wchłania się ok. 10%,

przez błony śluzowe jamy ustnej i

przez błony śluzowe jamy ustnej i

górnych dróg oddechowych,

górnych dróg oddechowych,



ulega szybkiej dystrybucji do OUN,

ulega szybkiej dystrybucji do OUN,



jej stężenie w surowicy krwi spada

jej stężenie w surowicy krwi spada

powoli w ciągu 1-2 godzin po inhalacji,

powoli w ciągu 1-2 godzin po inhalacji,

Nikotyna – mechanizm

Nikotyna – mechanizm

działania

działania



pobudza receptory cholinergiczne typu N

pobudza receptory cholinergiczne typu N

w zwojach autonomicznych i nadnerczu,

w zwojach autonomicznych i nadnerczu,



powoduje to znaczny wzrost ciśnienia

powoduje to znaczny wzrost ciśnienia

tętniczego krwi, obkurczenie naczyń

tętniczego krwi, obkurczenie naczyń

wieńcowych, zwiększenie zużycia tlenu

wieńcowych, zwiększenie zużycia tlenu

przez mięsień sercowy,

przez mięsień sercowy,



w małych dawkach ułatwia przekazywanie

w małych dawkach ułatwia przekazywanie

impulsów nerwowych,

impulsów nerwowych,



większe dawki blokują, a odpowiednio

większe dawki blokują, a odpowiednio

duże paraliżują przekazywanie impulsów,

duże paraliżują przekazywanie impulsów,

Nikotyna - zastosowanie

Nikotyna - zastosowanie



niewielkie dawki stymulują OUN,

niewielkie dawki stymulują OUN,

podnoszą aktywność układu

podnoszą aktywność układu

oddechowego i naczynioruchowego,

oddechowego i naczynioruchowego,



łagodzi objawy choroby Alzheimera,

łagodzi objawy choroby Alzheimera,

zapobiega chorobie Parkinsona, na

zapobiega chorobie Parkinsona, na

skutek stymulacji uwalniania

skutek stymulacji uwalniania

neuroprzekaźników, głównie dopaminy,

neuroprzekaźników, głównie dopaminy,



poprawia pamięć i koncentrację.

poprawia pamięć i koncentrację.

Kancerogeny zawarte w dymie

Kancerogeny zawarte w dymie

tytoniowym

tytoniowym



fenole,

fenole,



policykliczne węglowodory

policykliczne węglowodory

aromatyczne,

aromatyczne,



benzopiren,

benzopiren,



aminy aromatyczne,

aminy aromatyczne,



nitrozoaminy,

nitrozoaminy,



reaktywne formy tlenu,

reaktywne formy tlenu,



substancje smoliste.

substancje smoliste.

Główne metale ciężkie zawarte

Główne metale ciężkie zawarte

w dymie tytoniowym

w dymie tytoniowym



ołów,

ołów,



cynk,

cynk,



rtęć,

rtęć,



kadm.

kadm.

Podczas palenia wydzielają się

Podczas palenia wydzielają się

różne rodzaje dymu

różne rodzaje dymu

tytoniowego

tytoniowego



Boczny strumień dymu tytoniowego –

Boczny strumień dymu tytoniowego –

ulatniający się z palącego się

ulatniający się z palącego się

papierosa.

papierosa.



Dym wydychany przez palaczy

Dym wydychany przez palaczy

Dym tytoniowy zawiera 6-8% tlenku

Dym tytoniowy zawiera 6-8% tlenku

węgla,

węgla,

co daje 8 razy wyższe stężenie CO w

co daje 8 razy wyższe stężenie CO w

powietrzu niż jego dozwolony poziom.

powietrzu niż jego dozwolony poziom.

Różnice w składzie dymów

Różnice w składzie dymów

tytoniowych

tytoniowych

Boczny strumień dymu tytoniowego

Boczny strumień dymu tytoniowego

zawiera 4 razy więcej nikotyny i aż

zawiera 4 razy więcej nikotyny i aż

35 razy więcej tlenku węgla. Zawiera

35 razy więcej tlenku węgla. Zawiera

natomiast mniej nitrozoaminy.

natomiast mniej nitrozoaminy.

Podczas aktu palenia, powietrze

Podczas aktu palenia, powietrze

przechodzące przez papieros podnosi

przechodzące przez papieros podnosi

temperaturę spalania.

temperaturę spalania.

W tlącym się papierosie ta temperatura

W tlącym się papierosie ta temperatura

jest znacznie niższa, co manifestuje

jest znacznie niższa, co manifestuje

się niecałkowitym spalaniem

się niecałkowitym spalaniem

substancji w nim zawartych.

substancji w nim zawartych.

Nitrozoaminy nie występują w

Nitrozoaminy nie występują w

świeżych liściach tytoniu. Powstają z

świeżych liściach tytoniu. Powstają z

alkaloidów zawartych w tytoniu,

alkaloidów zawartych w tytoniu,

głównie nikotyny.

głównie nikotyny.

Mają zdolność do reagowania z

Mają zdolność do reagowania z

hemoglobiną i DNA, stając się

hemoglobiną i DNA, stając się

czynnikami kancerogennymi.

czynnikami kancerogennymi.

Palenie bierna może być tak samo, a w

Palenie bierna może być tak samo, a w

niektórych przypadkach nawet

niektórych przypadkach nawet

bardziej

bardziej

szkodliwe, niż palenie czynne.

szkodliwe, niż palenie czynne.

Bierni palacze są bardziej wrażliwi na

Bierni palacze są bardziej wrażliwi na

niekorzystne działanie składników

niekorzystne działanie składników

dymu

dymu

tytoniowego niż ludzie przewlekle

tytoniowego niż ludzie przewlekle

palący.

palący.

Najważniejsze choroby

Najważniejsze choroby

odtytoniowe

odtytoniowe



Choroby układu sercowo-

Choroby układu sercowo-

naczyniowego: choroba wieńcowa,

naczyniowego: choroba wieńcowa,

zawał serca, udar mózgu,

zawał serca, udar mózgu,

nadciśnienie tętnicze.

nadciśnienie tętnicze.



Choroby naczyń mózgowych.

Choroby naczyń mózgowych.



Choroby nowotworowe: rak płuc,

Choroby nowotworowe: rak płuc,

nowotwory krtani, gardła, wargi

nowotwory krtani, gardła, wargi

dolnej, trzustki i układu moczowego.

dolnej, trzustki i układu moczowego.

Najważniejsze choroby

Najważniejsze choroby

odtytoniowe

odtytoniowe



Nienowotworowe choroby płuc:

Nienowotworowe choroby płuc:

przewlekłe zapalenie oskrzeli, rozedma

przewlekłe zapalenie oskrzeli, rozedma

płuc i choroba obturacyjna dróg

płuc i choroba obturacyjna dróg

oddechowych.

oddechowych.



Zaburzenia w układzie pokarmowym.

Zaburzenia w układzie pokarmowym.



Zaburzenia funkcji seksualnych.

Zaburzenia funkcji seksualnych.



Obniżenie wydolności fizycznej

Obniżenie wydolności fizycznej

organizmu.

organizmu.



Spadek odporności immunologicznej.

Spadek odporności immunologicznej.

Wśród biernych palaczy

Wśród biernych palaczy

szczególnie wyeksponowany

szczególnie wyeksponowany

jest:

jest:



Rozwój raka płuc.

Rozwój raka płuc.



Wystąpienie choroby serca.

Wystąpienie choroby serca.



Rozwój miażdżycy – przez wzrost

Rozwój miażdżycy – przez wzrost

cholesterolu całkowitego i spadek

cholesterolu całkowitego i spadek

frakcji HDL.

frakcji HDL.



Niedotlenienie organizmu i mniejsza

Niedotlenienie organizmu i mniejsza

tolerancja wysiłku – obniżenie stopnia

tolerancja wysiłku – obniżenie stopnia

utlenowania hemoglobiny.

utlenowania hemoglobiny.



Wzrost poziomu mleczanów we krwi,

Wzrost poziomu mleczanów we krwi,

co zmusza serce do czerpania części

co zmusza serce do czerpania części

energii na drodze beztlenowej.

energii na drodze beztlenowej.



Wzrost stężenia PAF i fibrynogenu,

Wzrost stężenia PAF i fibrynogenu,

wzrost hematokrytu, lepkości krwi oraz

wzrost hematokrytu, lepkości krwi oraz

skrócenie czasu krwawienia – może to

skrócenie czasu krwawienia – może to

predysponować do zawału serca.

predysponować do zawału serca.



Uczulenia

Uczulenia

Palenie a płód

Palenie a płód

Nikotyna przechodzi przez łożysko i

Nikotyna przechodzi przez łożysko i

powoduje przewlekłe niedotlenienie

powoduje przewlekłe niedotlenienie

płodu. W momencie urodzenia jest

płodu. W momencie urodzenia jest

wykrywana w wodach płodowych, krwi

wykrywana w wodach płodowych, krwi

pępowinowej i krwi noworodka.

pępowinowej i krwi noworodka.

Noworodki kobiet palących w czasie ciąży

Noworodki kobiet palących w czasie ciąży

mają mniejszą masę ciała i gorzej się

mają mniejszą masę ciała i gorzej się

rozwijają.

rozwijają.

Jest to szczególny rodzaj palenia biernego.

Jest to szczególny rodzaj palenia biernego.

Zapobieganie

Zapobieganie

Ostrzeżenie Ministra Zdrowia i Opieki

Ostrzeżenie Ministra Zdrowia i Opieki

Społecznej drukowane na paczkach

Społecznej drukowane na paczkach

papierosów i reklamach papierosów:

papierosów i reklamach papierosów:

"Palenie tytoniu powoduje raka" oraz

"Palenie tytoniu powoduje raka" oraz

"Palenie tytoniu powoduje choroby

"Palenie tytoniu powoduje choroby

serca*" odnosi się również do palaczy

serca*" odnosi się również do palaczy

biernych, gdyż palenie czynne ma

biernych, gdyż palenie czynne ma

nierozerwalny związek z paleniem

nierozerwalny związek z paleniem

biernym.

biernym.

Zapobieganie

Zapobieganie

Wprowadzanie zakazu palenia

Wprowadzanie zakazu palenia

Zakaz palenia w miejscach

Zakaz palenia w miejscach

pracy, szpitalach, szkołach,

pracy, szpitalach, szkołach,

miejscach użyteczności

miejscach użyteczności

publicznej

publicznej

Wyznaczanie sektorów dla

Wyznaczanie sektorów dla

osób palących

osób palących

Irlandia

Irlandia

W 2004 roku całkowity zakaz palenia w

W 2004 roku całkowity zakaz palenia w

zamkniętych miejscach publicznych

zamkniętych miejscach publicznych

wprowadziła Irlandia.

wprowadziła Irlandia.

Od kwietnia 2007 roku w Irlandii

Od kwietnia 2007 roku w Irlandii

Północnej (Ulsterze) zacznie

Północnej (Ulsterze) zacznie

obowiązywać całkowity zakaz palenia

obowiązywać całkowity zakaz palenia

tytoniu w pracy oraz zamkniętych

tytoniu w pracy oraz zamkniętych

przestrzeniach publicznych, w tym w

przestrzeniach publicznych, w tym w

pubach.

pubach.

Anglia

Anglia



Podobny krok rozważają władze w

Podobny krok rozważają władze w

Londynie.

Londynie.



Liverpool zamierza stać się

Liverpool zamierza stać się

pierwszym brytyjskim miastem, które

pierwszym brytyjskim miastem, które

wprowadzi zakaz palenia tytoniu w

wprowadzi zakaz palenia tytoniu w

miejscach publicznych.

miejscach publicznych.

Szkocja

Szkocja

Od 26 marca 2006 roku w Szkocji

Od 26 marca 2006 roku w Szkocji

obowiązuje zakaz palenia w

obowiązuje zakaz palenia w

zamkniętych miejscach publicznych,

zamkniętych miejscach publicznych,

w tym w pubach i restauracjach. Za

w tym w pubach i restauracjach. Za

złamanie zakazu i palenie grozi

złamanie zakazu i palenie grozi

grzywna w wysokości 50 funtów (ok.

grzywna w wysokości 50 funtów (ok.

283 zł).

283 zł).

Do kina, czy na papierosa

Do kina, czy na papierosa

Prokuratorzy z 32 amerykańskich

Prokuratorzy z 32 amerykańskich

stanów wystąpili z apelem do

stanów wystąpili z apelem do

hollywoodzkich wytwórni filmowych,

hollywoodzkich wytwórni filmowych,

by te dołączały do filmów DVD oraz

by te dołączały do filmów DVD oraz

video komunikaty o szkodliwości

video komunikaty o szkodliwości

palenia. Ma to pomóc ograniczyć

palenia. Ma to pomóc ograniczyć

palenie wśród nastolatków.

palenie wśród nastolatków.

Amerykańskie miasto dla

Amerykańskie miasto dla

niepalących

niepalących



Nie tylko bary i urzędy publiczne, ale całe

Nie tylko bary i urzędy publiczne, ale całe

miasto – amerykańskie Calabasas w Kalifornii

miasto – amerykańskie Calabasas w Kalifornii

to pierwsze w Ameryce miasto w całości dla

to pierwsze w Ameryce miasto w całości dla

niepalących. Palacze mogą oddawać się

niepalących. Palacze mogą oddawać się

swojemu nałogowi tylko we własnych domach.

swojemu nałogowi tylko we własnych domach.



Zakaz obowiązuje bowiem w parkach, na

Zakaz obowiązuje bowiem w parkach, na

przystankach autobusowych i na ulicach. To

przystankach autobusowych i na ulicach. To

efekt decyzji władz miejskich. Nowe

efekt decyzji władz miejskich. Nowe

zarządzenie wywołało radość przeciwników

zarządzenie wywołało radość przeciwników

nikotyny, którzy popierają wprowadzanie

nikotyny, którzy popierają wprowadzanie

kolejnych zakazów palenia.

kolejnych zakazów palenia.

Wczasy na Karaibach za

Wczasy na Karaibach za

rozstanie z dymkiem

rozstanie z dymkiem



Wyjazd na Karaiby może być nagrodą dla

Wyjazd na Karaiby może być nagrodą dla

mieszkańców niewielkiego katalońskiego

mieszkańców niewielkiego katalońskiego

miasteczka. Wystarczy, że raz na zawsze

miasteczka. Wystarczy, że raz na zawsze

rozstaną się z papierosami. Na wszystkich

rozstaną się z papierosami. Na wszystkich

gotowych na rzucenie palenia czeka 5

gotowych na rzucenie palenia czeka 5

tygodniowych wczasów na Karaibach.

tygodniowych wczasów na Karaibach.



Pomysł wyszedł od miejscowego burmistrza,

Pomysł wyszedł od miejscowego burmistrza,

a jednocześnie lekarza. Postawił on jeden

a jednocześnie lekarza. Postawił on jeden

warunek – rzucenie palenia w ciągu 3

warunek – rzucenie palenia w ciągu 3

miesięcy. Wśród wszystkich, którym się uda,

miesięcy. Wśród wszystkich, którym się uda,

zostaną rozlosowane wyjazdy na Karaiby.

zostaną rozlosowane wyjazdy na Karaiby.

Dziękujemy za
uwagę