Zarządzanie w sytuacji
katastrofy

Opracowały:
Cybułka Katarzyna
Kubiak Aneta
Matusiak Justyna

Co to jest katastrofa

Katastrofa – nagłe i nieoczekiwane

wydarzenie niosące ze sobą negatywne
skutki: straty materialne oraz straty w
ludziach. Klimat, ukształtowanie
powierzchni ziemi, stopień zagrożenia
wpływają na liczbę i rodzaj szkód;
katastrofa ma odzwierciedlenie w
późniejszym stanie państwa (w ujęciu
umysłowym, społeczno-ekonomicznym,
politycznym i kulturowym)

Definiowana również jako "poważne zakłócenie

funkcjonowania społeczeństwa, powodujące
powszechne ludzkie, materialne lub środowiskowe
straty, które przekraczają zdolności społeczeństwa
do radzenia sobie w takich przypadkach przy
użyciu własnych środków".

Wszystkie Państwa w celu zmniejszenia wystąpienia

katastrofy powinny przyjąć plan działania

dotyczący zapobiegania katastrofom,

zminimalizowania jej skutków oraz pomocy

pokatastrofalnej

Wytyczne dotyczące zapobieganiu
katastrofom obejmują:

- sporządzenie wykazu dostępnych

informacji o katastrofach, które
występowały na danym terenie

- opracowywania map zagrożenia i ryzyka
- ułatwiony dostęp do systemów wczesnego

ostrzegania

- ciągłe monitorowanie terenów najbardziej

zagrożonych

Wytyczne dotyczące
minimalizowania skutków
katastrofy

Akcje ratownicze, które odbywają się w

miejscu katastrofy podzielone są na 4
następujące fazy:

I faza: wstępna
II faza: konsolidacji
III faza: usuwania skutków
IV faza: przywracanie stanu pierwotnego

I faza wstępna

następuje zaraz po wystąpieniu katastrofy i trwa od

kilku do kilkunastu minut . W tym czasie następuje:

- samopomoc
- pomoc wzajemna
- wezwanie odpowiednich służb ratowniczych
Ta faza nazywana jest inaczej „platynowymi minutami”,

z tego względu, iż w ciągu paru pierwszych minut
istnieje największe prawdopodobieństwo uratowania
życia poszkodowanemu. Niezwłocznie należy wezwać
pomoc specjalistyczną oraz przystąpić do wykonania
pierwszych czynności ratowniczych

II faza konsolidacja

trwa do 60 minut po wystąpieniu katastrofy. W tym czasie

następuje:

- zabezpieczenie miejsca katastrofy
- zabiegi natychmiastowe
- segregacja medyczna
-ewakuacja do punktów pomocy medycznej
- zabiegi doraźne wykonywane przez ratowników medycznych

i lekarzy

- ewakuacja do szpitali i zastępczych miejsc szpitalnych.
Ta faza nazywana jest również „złotą godziną”. Jest to czas, w

którym ranni powinni być przewiezieni do szpitalnych
oddziałów ratunkowych, gdzie otrzymają specjalistyczną
pomoc.

III faza usuwania skutków

występuje w przeciągu 10- 15 dni od katastrofy. W tym

czasie następuje:

- leczenie specjalistyczne w szpitalach
- rehabilitacja medyczna
- naprawa powstałych zniszczeń
- rozpoczęcie prac dochodzeniowych wyjaśniających

przyczyny katastrofy.

W okresie III fazy prowadzi się leczenie specjalistyczne

i rehabilitację poszkodowanych wypadku w celu

ograniczenia stopnia inwalidztwa w przyszłości.

Rozpoczyna się również szukanie przyczyn

katastrofy, by w latach kolejnych jej zapobiec.

IV faza przywracanie stanu
pierwotnego

- likwidacja odległych skutków zdrowotnych,

psychicznych, społecznych,
ekonomicznych

- analiza przyczyn katastrofy
- opracowywanie planu na przyszłość
IV faza obejmuje wypracowanie metod, które

umożliwią w przyszłości uniknąć kolejnej
katastrofy. Często faza ta stanowi proces
wieloletni.

Organizacja działań ratowniczych
obejmuje 3 poziomy:

1. strategiczny
2. taktyczny
3. wykonawczy

Poziom strategiczny

- na tym poziomie działa sztab kryzysowy, którego

zadaniem jest zapewnienie dostępu do sił i
środków koniecznych do działania na miejscu
zdarzenia oraz zapewnienie ich sprawnego
dostarczenia

- zadaniem sztabu jest ponadto organizacja

dyslokacji poszkodowanych, zapewnienie
warunków bytowych uczestnikom zdarzenia oraz
pomocy w sferze socjalnej psychologicznej

- na tym poziomie powinna się też odbywać

komunikacja ze środkami masowego przekazu.

Poziom taktyczny

- na miejscu zdarzenia działa sztab akcji, którego

zadaniem jest koordynacja działań wszystkich sił
aktualnie działających na miejscu katastrofy

- do jego zadań należy także analiza aktualnych

potrzeb i zwracanie się do sztabu kryzysowego o
niezbędną pomoc.

Poziom wykonawczy

- bezpośrednie działanie ratunkowe i

porządkowe, zarządzane przez
koordynatora akcji

- w każdej ze służb działających na miejscu

zdarzenia należy wyznaczyć Koordynatora,
osobę bezpośrednio zarządzającą
działaniami oraz będącą w bezpośredniej
łączność ze sztabem akcji.

Problemy, które mogą się pojawić
podczas zabezpieczania
katastrofy:

- brak dokładnej informacji dotyczącej

zdarzenia (zagrożenia, liczba

poszkodowanych);

- niewłaściwa koordynacja działań (zbyt późne

poinformowanie innych służb np. PSP, służb

technicznych, czy Policji);

- niewłaściwa segregacja wstępna i brak

wstępnej stabilizacji stanu pacjentów;

- brak lub niewłaściwe przygotowanie

polowego punktu medycznego;

- stosowanie czasochłonnych form pomocy;

Problemy cd.

- przedwczesne rozpoczęcie transportu;
- Niewłaściwe zarządzanie personelem na

miejscu zdarzenia;

- Niewłaściwa alokacja pacjentów;
- nieodpowiednie oznakowanie personelu

medycznego;

- niewystarczające wyszkolenie personelu;
- brak wspólnych kanałów łączności.

Strefy bezpieczeństwa podczas
katastrofy

ZNISZCZENIA
-obszar bezpośrednio dotknięty kataklizmem
- pomoc poszkodowanym polega na wyniesieniu ich lub

wyprowadzeniu przy zachowaniu własnego bezpieczeństwa

POTENCJALNIE NIEBEZPIECZNA
-obszar o nieznacznym stopniu uszkodzenia, alepotencjalnie

mogący wtórnie ulec zagrożeniu

BEZPIECZNA
- obszar nie dotknięty zniszczeniem
- wielkość strefy jest zmienna, zalezy od rodzaju katastrofy

Strefy działania podczas
katastrof

Bezpośredniego zagrożenia
- wyodrębniona, wyznaczona przez PSP
- wstęp mają tylko przeszkoleni ratownicy z

odpowiednim sprzętem

- wykonywane są wstępne czynności segregacji i

stabilizacji poszkodowanych

Strefy działania podczas katastrof
Transportu
- obszar pośredni między sferą zagrożenia a

zapleczem katastrofy

- prorytetem jest zapewnienie kanałów

transportu

Strefy działania podczas katastrof
Bazowa
- zaplecze
- lokalizacja polowych punktów medycznych
- wtórna segregacja i zaopatrzenie poszkodowanych
- lądowisko dla śmigłowca
- odpowiednie wyznaczenie strefy bazowej

Segregacja poszkodowanych odbywa się wg kolorów:
Czerwony- poszkodowany ze stanem zagrożenia życia,

wymagający natychmiastowej pomocy

Żółty- poszkodowany wymagający pomocy w drugiej

kolejności, wymagający leczenia szpitalnego; pomoc
medyczna może być na jakiś czas odroczona

Zielony- poszkodowany wymagający pomocy

medycznej w trzeciej kolejności, z niewielkimi
urazami

Czarny- pacjenci niewykazujący oznak życia

Akcją ratowniczą dowodzi funkcjonariusz PSP, który

określa strefę zagrożenia. Za kierowanie
medyczną stroną akcji ratowniczej odpowiada
koordynator medycznych działań, czyli pierwszy
przybyły lekarz.

 

Struktura Zarządzania
Kryzysowego w
administracji publicznej w Polsce

Wyróżniamy 3 poziomy zarządzania:

a) lokalny

b) wojewódzki

c) centralny

Zarządzanie kryzysowe na
szczeblu gminy

Wójt, burmistrz, prezydent miasta zapewnia na obszarze

gminy (miasta) realizację następujących zadań:

-pełnienie całodobowego dyżuru w celu zapewnienia

przepływu informacji na potrzeby zarządzania
kryzysowego

-realizację zadań stałego dyżuru na potrzeby

podwyższania gotowości obronnej państwa.

-nadzór nad funkcjonowaniem systemu wykrywania i

alarmowania oraz systemu wczesnego ostrzegania
ludności

-współdziałanie z centrami zarządzania kryzysowego

organów administracji publicznej;

Zarządzanie kryzysowe na
szczeblu  wojewódzkim

Do zadań wojewody należy między innymi:
-kierowanie działaniami związanymi z monitorowaniem, planowaniem,

reagowaniem i usuwaniem skutków zagrożeń na terenie województwa

-realizacja zadań z zakresu planowania cywilnego
-zarządzanie, organizowanie i prowadzenie szkoleń, ćwiczeń i treningów z

zakresu reagowania na potencjalne zagrożenia

-wnioskowanie o użycie pododdziałów lub oddziałów Sił Zbrojnych RP
-zapobieganie, przeciwdziałanie i usuwanie skutków zdarzeń o charakterze

terrorystycznym

Do ważniejszych zadań centrum należy m.in.:
-pełnienie całodobowego dyżuru w celu zapewnienia przepływu informacji

na potrzeby zarządzania kryzysowego

-współdziałanie z centrami zarządzania kryzysowego organów administracji

publicznej

-pełnienie całodobowego dyżuru lekarza koordynatora ratownictwa

medycznego (LKRM).

Zarządzanie Kryzysowe na
Szczeblu Centralnym

Organem właściwym w sprawach zarządzania kryzysowego na

obszarze powiatu jest starosta.

Ważniejsze zadania to:
-pełnienie całodobowego dyżuru w celu zapewnienia

przepływu informacji na potrzeby zarządzania kryzysowego;

-współdziałanie z centrami zarządzania kryzysowego organów

administracji publicznej;  

-nadzór nad funkcjonowaniem systemów wykrywania i

alarmowania (SWA)wczesnego ostrzegania ludności (SWO);

-współdziałanie z podmiotami prowadzącymi akcje ratownicze,

poszukiwawcze i humanitarne;

-realizacja zadań stałego dyżuru na potrzeby podwyższania

gotowości obronnej państwa.

Na każdym z poziomów występują Centra i Zespoły

Zarządzania Kryzysowego, którymi kierują

odpowiednio:

a) Wójt(Burmistrz, Prezydent miasta)

b) starosta

c)Wojewoda

d) Prezes Rady Ministrów i Minister Spraw

Wewnętrznych i Administracji

To tyle z naszej strony

dziękujemy za uwagę