1

Portfel
inwestycyjny

Karol Śledzik

2

3

Portfel



Portfel (Portfolio) inwestora finansowego to zbiór

aktywów finansowych i rzeczowych: wkładów

bankowych, bonów skarbowych, obligacji

państwowych, akcji przedsiębiorstw, złota, dzieł

sztuki.

Wybór portfela zależy od ryzyka, jakim obciążone są aktywa.

Inwestując więcej we wkłady bankowe, zwiększamy zysk z danego

portfela, a zarazem zmniejszamy ryzyko wahań naszych

dochodów. Inwestor zacznie rozważać kupno aktywów obciążonych

większym ryzykiem wówczas, gdy przeciętny zwrot z nich

przekroczy przeciętny zwrot z aktywów bezpiecznych.

4



Na ogół udział w portfelu aktywów
obciążonych dużym ryzykiem będzie tym
wyższy, im:

1)

wyższy jest przeciętny zysk z niepewnych aktywów w
stosunku do zysku z aktywów o niskim ryzyku;

2)

niższe jest ryzyko występujące w grupie aktywów o
dużym ryzyku;

3)

mniejsza jest niechęć inwestora do ryzyka

5

Trend



Trend to kierunek, w którym porusza się rynek, a

jego wyznaczenie jest ważnym elementem

analizy technicznej.



Rynek może znajdować się w trendzie

wzrostowym, spadkowym lub horyzontalnym.

6



Analiza techniczna generuje trzy
typy sygnałów:

1)

sygnał wskazujący na konieczność kupna
akcji;

2)

sygnał wskazujący na konieczność sprzedaży
akcji;

3)

sygnał wskazujący na brak działania.

7

8



Analiza behawioralna jest nauką o zachowaniu i o
czynnikach środowiskowych, które wpływają na
zachowanie.



Portfel behawioralny zwraca uwagę na fakt, że
inwestorzy kierują się emocjami w podejmowaniu
decyzji inwestycyjnych.



W portfelu behawioralnym jedna część aktywów ma
stanowić ograniczenie strachu przed stratą, a druga
dać inwestorowi nadzieję na znaczące zyski.
Konstrukcja takiego portfela nie opiera się na małej
zależności między stopami zwrotu.

9

Stopa zwrotu



Podstawową charakterystyką każdej inwestycji, w szczególności

instrumentu finansowego, np. akcji, jest stopa zwrotu (rate of

return, return). Określa ona dochód przypadający na jednostkę

zainwestowanego kapitału. Stopę zwrotu w okresie

inwestowania, wyznacza się ex post. W przypadku akcji

całkowita stopa zwrotu w okresie t jest określona według wzoru:

Rt = [( Pt – Pt-1)+ Dt] / Pt-1,

gdzie:

Rt – stopa zwrotu akcji osiągnięta w t-tym okresie ;

Pt – cena akcji w t-tym okresie;
Dt – dywidenda wypłacona w t-tym okresie

10



Wyróżnia się następujące rodzaje ryzyka
występującego w inwestowaniu:

1)

Ryzyko stopy procentowej

2)

Ryzyko kursów walut

3)

Ryzyko siły nabywczej (ryzyko inflacji)

4)

Ryzyko rynku

5)

Ryzyko niedotrzymywania warunków

6)

Ryzyko zarządzania

7)

Ryzyko biznesu (ryzyko operacyjne)

8)

Ryzyko finansowe

11

9)

Ryzyko bankructwa

10)

Ryzyko płynności

11)

Ryzyko zmiany ceny (ryzyko okresu posiadania)

12)

Ryzyko reinwestowania

13)

Ryzyko wykupu na żądanie

14)

Ryzyko zmienności

15)

Ryzyko polityczne

16)

Ryzyko wydarzeń

12

Dywersyfikacja



Każdy inwestor ma do czynienia z wieloma aktywami

obciążonymi ryzykiem, może zmniejszyć niepewność

związaną z całym portfelem bez obniżania przeciętnego

zysku z portfela. Najlepszą strategią jest dywersyfikacja (

zróżnicowanie) portfela, która polega na zmniejszaniu

całkowitego ryzyka przez łączenie ryzyka związanego z

kilkoma różnymi aktywami, których dochodowość kształtuje

się odmiennie w czasie.



Dywersyfikacja zmniejsza ryzyko, nie zmienia zaś

przeciętnej stopy zwrotu. Jest to operacja opłacalna.

Zwiększenie trzymanej w portfelu liczby aktywów o

niezależnych stopach zwrotu i różnym ryzyku, które ulega

połączeniu, pozwala zmniejszyć ryzyko całego portfela.

13



W zależności od konstrukcji portfela
wyróżnia się:

1)

Strategię defensywną

2)

Strategię neutralną (zrównoważoną)

3)

Strategię agresywną:

a.

Standardowa

b.

Renomowanych spółek

c.

Podwyższonego ryzyka

4)

Strategię indywidualną

14

Proces zarządzania portfelem inwestycyjnym

Identyfikacja celów inwestycyjnych,

ograniczeń oraz preferencji Inwestora

Opracowanie

polityki inwestycyjnej

odpowiadającej

profilowi Inwestora

Analiza wybranych segmentów rynku

finansowego pod kątem ich

atrakcyjności inwestycyjnej

(analiza fundamentalna, techniczna,

portfelowa)

Budowa

portfela inwestycyjnego

Ocena osiągniętych

wyników

Monitorowanie profilu

inwestycyjnego Inwestora

Monitorowanie bieżącej sytuacji

na rynkach finansowych

15

Różni inwestorzy – różne cele i
ograniczenia



Inwestor
indywidualny



Inwestor
instytucjonalny



Fundusz inwestycyjny



Fundusz emerytalny



Bank



Ubezpieczyciel

16

Inwestycje bezpośrednie vs. inwestycje pośrednie

Aktywa inwestora

Inwestycje bezpośrednieInwestycje pośrednie

Rynek pieniężny

Rynek kapitałowy

Rynek walutowy

(forex)

Instrumenty pochodne

Fundusze inwestycyjne

Fundusze emerytalne

Asset management

Fundusze hedgingowe

Produkty inwestycyjne

oferowane przez banki

oraz firmy ubezpiecz.

17

Cykl życia inwestora indywidualnego



Faza akumulacji (wiek inwestora: ~25-45 lat)

Długi horyzont inwestycyjny, niska wartość netto majątku, wysokie zadłużenie,

korzystne perspektywy zawodowe.
Na tym etapie wskazane są inwestycje zgodne ze strategią wzrostu wartości

kapitału, czego odzwierciedleniem są inwestycje w instrumenty o relatywnie

wysokim ryzyku oraz o wysokiej oczekiwanej stopie zwrotu przewyższającej

inflację, co gwarantuje realny przyrost kapitału w dłuższym horyzoncie

inwestycyjnym (akcje, jednostki uczestnictwa agresywnych funduszy

inwestycyjnych, fundusze typu hedge, lokaty strukturyzowane, instrumenty

pochodne).



Faza konsolidacji (wiek inwestora: ~45-65 lat)

Horyzont inwestycyjny ulega skróceniu, jednakże jest na tyle długi, że pozwala

na umieszczenie w portfelu instrumentów o podwyższonym ryzyku. Wraz ze

zbliżaniem się do wieku emerytalnego, co zazwyczaj wiąże się z ograniczonymi

możliwościami zarobkowania, akcent zostaje przesunięty na strategię

zachowania kapitału instrumenty o niskim ryzyku i stabilnych stopach zwrotu

(akcje, obligacje, lokaty standardowe lub strukturyzowane, jednostki

uczestnictwa funduszy rynku pieniężnego lub obligacyjnych, fundusze mieszane)

18

Cykl życia inwestora indywidualnego (c.d.)



Faza wydatków i darowizn (wiek inwestora: powyżej 65
lat)

Osiągnięcie wieku emerytalnego wiąże się z ograniczeniem
możliwości zarobkowania z tytułu świadczenia pracy. Wraz z
przejściem na emeryturę Inwestor uprawniony jest do
otrzymywania świadczeń pieniężnych, które są zazwyczaj
zdecydowanie niższe niż zarobki z ostatnich lat przed przejściem
na emeryturę. W celu utrzymania dotychczasowego standardu
życia inwestora, inwestor zmuszony jest do pokrycia bieżących
wydatków ze środków zgromadzonych we wcześniejszych fazach,
co znajduje odzwierciedlenie w inwestycjach zgodnych ze strategią
zachowania kapitału oraz strategią bieżącego dochodu.

19

Ograniczenia inwestora



Płynność aktywów



Horyzont inwestycyjny



Aspekty podatkowe



Ograniczenia natury prawnej



Indywidualne preferencje

20

Polityka inwestycyjna jako dokument
determinujący przyszłe decyzje inwestycyjne



Charakterystyka inwestora: wiek, sytuacja majątkowa,
stan cywilny, sytuacja zawodowa, wykształcenie, itp.



Określenie celów inwestycyjnych oraz ograniczeń
inwestora



Strategia inwestycyjna będąca wypadkową profilu
inwestora oraz oczekiwań rynkowych zarządzającego



Zasady raportowania



Struktura oraz wysokość opłat



Prawa i obowiązki stron umowy

21

Historyczne stopy zwrotu z amerykańskich papierów

wartościowych oraz ich zmienność w latach 1926-

2001

Geometryczna
stopa zwrotu

Odchylenie

standardowe

Współczynnik

zmienności

Akcje małych

przedsiębiorstw

12,5%

33,2%

2,7

Akcje dużych

przedsiębiorstw

10,7%

20,2%

1,9

Długoterminowe

obligacje

korporacyjne

5,8%

8,6%

1,5

Długoterminowe

obligacje skarbowe

5,3%

9,4%

1,8

Średnioterminowe

obligacje skarbowe

5,3%

5,7%

1,1

Bony skarbowe

3,8%

3,2%

0,8

Inflacja

3,1%

-

-

Źródło: Ibbotson Associates

22



CAPM dla Polski

23

Metody szacowania długoterminowego ERP

Metoda

Autorzy/metodologia

Wynik

Badania sondażowe

Pytania kierowane do
ekonomistów (np. Federal
Reserve Bank), CFO’s
(badania Graham i Harvey )

od 4 do 7%

Ekstrapolacja danych
historycznych

Różnica pomiędzy zwrotami
z papierów skarbowych a
historycznymi zwrotami z
akcji (Jeremy Siegel lub
Ibbotson)

Od 3,5% (dla okresu

ponad 200 lat) do 5%

+ (bliższy horyzont

czasowy)

Budowa modelu
popytowego (demand side
model)

Próba szacunku jakiej premii
za ryzyko inwestorzy
oczekiwaliby w ramach
rekompensaty za ryzyko w
długim okresie

Od 0,5% do 2%

Budowa modelu
podażowego (supply side
model)

Robert Arnott i Peter
Bernstein

Od 0 do 2-3%

Źródło: Opracownie własne na podstawie: An Overview Of The Equity Risk Premium by David Harper;

dostępne na: http://www.investopedia.com/articles/04/012104.asp

24

Ryzyko portfela jako funkcja ryzyka aktywów
składowych portfela, stopnia korelacji oraz
liczby aktywów

RYZYKO PORTFELA

RYZYKO AKTYWÓW

WCHODZĄCYCH W

SKŁAD PORTFELA

STOPIEŃ KORELACJI

POMIĘDZY STOPAMI

ZWROTU Z AKTYWÓW

LICZBA AKTYWÓW

W PORTFELU