UML – Unified Modeling

Language

Obiekt pojęcie to w informatyce podobnie jak w realnym świecie wiele znaczy. Dlatego też nie

można się spodziewać tu precyzyjnej definicji. Z jednej strony można powiedzieć że jest to
konkretny byt który można jednoznacznie zidentyfikować i przyrównać do realnego,

materialnego a z drugiej że jest pewną abstrakcją programową stworzoną w celu pożądanej
logiki. Jest to pojęcie podstawowe i daje początek racji bytu kolejnym pojęciom. Każdy obiekt

w bazie ma typ oraz wewnętrzną i zewnętrzną definicję. Definicja zewnętrzna określa usługi i
atrybuty oferowane użytkownikom obiektu(interfejs). Definicja wewnętrzna czyli

implementacja zawiera szczegóły niedostępne na zewnątrz. Obiekt może być skojarzony z
metodami lub operacjami, które na nim działają, z reguły definiowanych, przechowywanych w

ramach jego klasy oraz jego nadklas. Obiekt jest instancją klasy. Obiekty mogą być
rekurencyjnie powiązane między sobą związkami semantycznymi. Odwołanie do konkretnego

obiektu w systemie jest realizowane przez wysłanie do niego komunikatu.

Abstrakcja

Dziedziczenie

Polimorfizm

Hermetyzacja

Powiązanie (Asocjacja)

Agregacja

Zunifikowany język do modelowania, zawierający
pojęcia i notacje
służące do obiektowej analizy, modelowania i
projektowania.
UML został opracowany przez czołowych
metodologów:
G.Boocha, I.Jacobsona, J.Rumbaugha, i jest
rozpowszechniany
przez firmę Rational Inc. Jest on następcą OMT,
metodyki
Boocha oraz metodyki opartej na przypadkach
użycia (use cases) Jacobsona.

Geneza UML

OMT

Object Modeling Technique

Objectory

Grady Booch, 1991

[Rational Corp]

Object Management

Group

Diagramy encji

Ada

Z

VDM 1980

UML

wpływa

koordynator

C++

Smalltalk

Eiffel

Projektowan

ie baz

danych

Klasyfikacja diagramów, zawarta w standardzie UML

• Klasa:

– nazwa
– atrybuty
– operacje

Figura

rozmiar

pos : Pozycja

widoczna : Boolean = true

licznik : Number = 0

rysuj()

skaluj(p : Procent = 100)

weź_obszar() : Obszar

integruj()

Ile() : Number

Widzialność

Sygnatura

Wartości domyślne

Elementy klasowe

+

#

-

Pojazd

Samochód

Wyścigówka

Łódź

Ciężarówka

Motorówka

Żaglówka

• Relacja pomiędzy klasami - dziedziczenie (inheritance)

– klasa specjalizacja (podklasa) dziedziczy wszystkie

elementy: atrybuty, operacje, relacje od generalizacji

(nadklasy)

Okno

OK

Przycisk

Cancel

samochód

nazwa

nazwa()

Osoba

nazwisko

nazwisko()

0..*

kierowca

samochód

Rola

Krotność

Nazwa



właściciel

• ASOCJACJE

- Nazwa, Krotność, Role

– n..m
– 0..1 0..*1..*
– 2

• Klasa asocjacji (association class)

– asocjacja może być reprezentowana przez klasę, aby umożliwić opisanie

atrybutów i operacji związanych z asocjacją

C

x : Type

op ( x :T )

A

B

• Klasa asocjacji - przykłady

Firma

Osoba

0..*

Pracownicy

Zatrudnienie

Zarobki

Autoryzacja

prioryt
et

uprawnienia

rozpocznij_sesje( )

Osoba

użytkownik

Autoryzowany na 

0..*

Komputer

0..*

0..*

• Asocjacja N-arna (n-ary association)

Dana klasa może być w asocjacji z wieloma innymi klasami

Kurs

początek:Time

koniec :Typ

Student

Nauczyciel

Pokój

1..1

1..*

1..1

1..*

• Agregacja (aggregation)

– opisuje relację “całość-część” pomiędzy

instancjami

– ta sama część może być składową

różnych agregatów

• Kompozycja lub silna agregacja (composite

aggregation)

– jedna część może być składową tylko

jednego agregatu

Koło

Silnik

Samochód

4

4

Osoba

Drużyna

0..*

1..*

członkowstwo

klub

członek

0..*

1..*

Opis systemu rzeczywistego - obiekty

• Instancja modelu statycznego
• Elementy

– obiekty (nazwy są podkreślone)
– połączenia (links)

BMW: Samochód

rej_no : WRC4321

data : 1998

Ford/Służbowy

rej_nr : WRC5678

data : 1997

Fiat:
Samochód

rej_no : WOE1234

data : 1996

A/Manager: Osoba

nazwisko : Kowalski

: Osoba

nazwisko : Nowak

• Interfejs

– deklaracja podzbioru operacji, które łącznie definiują

pewien zestaw usług oferowanych przez instancję (klasy,
przypadku użycia, komponentu)

Figura

Skalowaln
y

Klonowaln
y

Model przypadków użycia (PU)

• Ilustruje

– zbiór przypadków

użycia systemu

• Identyfikuje

– aktorów, którzy

wchodzą w interakcje
z systemem

• Definiuje

– jakie działania

podejmuje system -
przypadki użycia

– to, co istnieje na

zewnątrz systemu -
aktorów

• Wyrażony diagramem

przypadków użycia

Statystyka sprzedaży

Statystyka klientów

Sprzedaż

Sprzedawca

Kierownik

System sprzedaży

Diagram maszyny

stanów

• Przeznaczenie

– do opisu (wewnętrznego) zachowania obiektów pewnej klasy

lub metod w terminach zmian stanów zachodzących pod

wpływem nadchodzących zdarzeń

• Elementy

– stany (states)
– przejścia (transitions)
– zdarzenia (events)

On first
floor

Moving Up

Moving to first

Idle

go up

go down

After(10 min)

Daj kawę

do filtru

Dodaj wode

do zbiornika

Wstaw filtr

do ekspresu

Daj

filiżankę

Parz kawę

Włącz

Ekspres

Pij

Daj puszki

coli

Znajdź

napitek

Napełnij kawę

[brak kawy]

[brak coli]

[jest cola]

[jest kawa]

Diagram aktywności - rozszerzenie diagramu

stanów