POLITOLOGIA

SYSTEM POLITYCZNY
KONFEDERACJI SZWAJCARII

Szwajcaria ogólnie



Częściej niż przeciętna – formy
demokracji bezpośredniej



Państwo federacyjne (konfederacja)



Republika

System partyjny



System kooperacji partii
politycznych (partie
rywalizują ze sobą o wejście
do parlamentu, ale gdy chodzi
o rządzenie – współpracują).



Duża stabilność systemu
systemu partyjnego.

Konstytucja i zasady
ustrojowe



Początek konfederacji – 1291 r. i
wieczysty sojusz trzech gmin.



Pierwsza konstytucja – Napoleon I po
zajęciu Szwajcarii w 1798 r.



Po klęsce Napoleona kantony zawarły
unię o federacji i wywalczyły na
Kongresie Wiedeńskim prawo do swojej
niezawisłości i neutralności.



Najnowsza konstytucja – 1998 i
referendum 1999 zatwierdzające ją.

Zasady ustrojowe – c.d.



Państwo federacyjne - 23 kantony.



Podstawowa zasada ustrojowa:
wszystkie kompetencje, które nie
zostały przypisane federacji,
należą do władzy kantonów
(„domniemanie właściwości
kantonów”).

Kompetencje kantonów –
m.in.:



Sprawy wewnętrzne



Administracja



Utrzymanie porządku i ładu



Oświata



Kultura



Opieka społeczna



Przemysł



Handel i rolnictwo

Demokracja bezpośrednia



Najczęściej referendum (na
szczeblu federalnym i
kantonowym; obowiązkowe
odnośnie zmian konstytucyjnych
i każda taka zmiana wymaga
większości poparcia w
referendum) i



Inicjatywa ludowa

Zasada jednolitości
władzy



Parlament federalny (dwuizbowy)
stanowi władzę ustawodawczą.



Władza wykonawcza należy do 7-
osobowej Rady Federalnej
wybieranej przez parlament.



Rada jest komitetem wykonawczym
parlamentu i jest mu
podporządkowana.

Odpowiedzialność Rady
Federalnej



Nie ma instytucji
odpowiedzialności
parlamentarnej członków Rady

= parlament nie może usunąć

członka Rady przed końcem
kadencji.

System organów władzy



Parlament to Zgromadzenie

Związkowe



Ma dwie izby:



Radę Narodową i



Radę Kantonów.

Rada Narodowa



Niższa izba, 200 deputowanych.



Proporcjonalne prawo wyborcze w
większości kantonów i
półkantonów (tam, gdzie są
okręgi wielomandatowe),



w 5 kantonach system
większościowy i jeden mandat.



Kadencja – 4 lata.

Elementy procesu
wyborczego



Czynne i bierne prawo wyborcze:
18 lat.



„Dzikie listy”



Tworzenie własnych list
wyborczych



„Kumulacje”

Rada Kantonów



Wyższa izba – 46 przedstawicieli
kantonów zwanych radcami.



Każdy kanton ma dwóch przedstawicieli.



Sposób wybierania przedstawicieli do
Rady Kantonów określa prawo kantonalne.



Kadencja – pr. kantonalne – od 1 do 4
lat.

Każda izba parlamentu ma
takie same kompetencje:



uchwalanie ustaw dot. wyboru władz

związkowych,



i tych spraw, których regulację

konstytucja powierza Związkowi,



wybór Rady Federalnej (obradują

razem dwie izby),



wybór Sądu Związkowego (obradują

razem dwie izby),



wybór kanclerza (obradują razem

dwie izby),



wybór generała dowodzącego armią

związkową (obradują razem dwie

izby),



ratyfikacja sojuszy i umów z in.

p.,



zatwierdzenie umów zawieranych

przez kantony pomiędzy sobą lub in.

p.,



bezp. zewn.,



dbanie o zapewnienie niezawisłości

i neutralności p.,



wypowiadanie wojny i zawieranie

pokoju,



prawo amnestii i prawo łaski,



zapewnienie przestrzegania
konstytucji związkowej i
kantonów,



zarządzanie armią związkową,



zatwierdzanie budżetu
państwowego,



nadzór nad
administracją związkową i
systemem sprawiedliwości,



zmiana konstytucji związkowej.



Parlamentu nie można rozwiązać
przed upływem kadencji, chyba
że w głosowaniu ludowym
przyjęta zostanie propozycja
całkowitej zmiany konstytucji,
a obie izby się z tym nie
zgadzają.