WYCHOWANIE W

WYCHOWANIE W

STAROŻYTNEJ GRECJI

STAROŻYTNEJ GRECJI

Etapy systemu

wychowawczego

w

Starożytnej

Grecji

SPARTA:

• 0-7 lat wychowanie w domu, przez rodziców

• 7-17(18) lat: okres AGOGE- wychowania państwowego

• 18-20 lat: okres EFEBII- przygotowania do służby wojskowej

• 20-30 lat: dziesięcioletnia służba wojskowa.

ATENY:

• 0-7 lat: opieka rodziców

• 7-18 lat: okres szkolny

• 18-20 okres EFEBII- regularna służba wojskowa.

Wychowanie Spartan

• Posłuszeństwo wobec władzy,
• Trzeźwość umysłu,
• Kult broni,
• Skromność,
• Lakoniczne wypowiedzi,
• Hart w cierpieniach,
• Obojętność na wygody,
• Dzielność i odwaga= ARETE

Kalokagatia

( gr. ‘kalos’- piękny, ‘agatos’- dobry )

Ideał ateński- człowiek łączący w

harmonii rozwój ciała i piękno ducha.

Wychowanie muzyczne

Było powiązane z czcią Bogów. Uczono

śpiewu, recytacji, rytmu, melodii,

nauki gry na lutni. Wiązało się z

kształceniem literackim, moralnym i

estetycznym.

Państwo greckie

• Podział na wolnych i niewolników,
• Charakter militarny państwa,
• Igrzyska- AGONES

Rodzina i państwo

• Społeczeństwo podzielone na dwie

warstwy: wolnych i niewolników

• Charakter militarny państwa
• Igrzyska - Agones

Okres archaiczny

Ok. IX wieku p n e- początek V

wieku p n e.

Okres klasyczny – attycki

Od V do IV w. p.n.e.

Wzorce wychowawcze

HOMERYCKI:
• Dzieci królewskie i arystokracji rodzą się mądre- nie trzeba ich

wychowywać,

• Uczenie sprawności fizycznej,
• Umiejętności polityczne,
• ideał to dzielny żołnierz i zręczny polityk
ATEŃSKI:
• Demokracja
• Wychowanie obywatelskie,
• Kalokagatia
SPARTAŃSKI:
• Wychowanie militarne (agoge),
• Posłuszeństwo,
• Dzieci własnością państwa- brak indywidualizacji

WYCHOWANIE

WYCHOWANIE WG SOFOKLESA

• Zajmował się tylko człowiekiem (podobnie jak sofiści)
• Nauczał sztuki poszukiwania prawdy- logika i etyka
• „Wiem, że nic nie wiem”
• Posługiwał się INDUKCJĄ, prowadził dyskusje, zadawał

pytania(metoda erotematyczna)

• Cnota jest wiedzą, której można się nauczyć
• Nauczanie metodą elenktyczną (negatywną) oraz metodą

maieutyczną (pozytywną)

WYCHOWANIE

WYCHOWANIE

WG

WG

PLATONA

PLATONA

•

Wychowanie

Wychowanie

to podstawowe zadanie państwa,

to podstawowe zadanie państwa,

oparte na szczegółowych przepisach i zasadach

oparte na szczegółowych przepisach i zasadach

(dla uprzywilejowanych)

(dla uprzywilejowanych)

•

Synteza wychowania ateńskiego i spartańskiego

Synteza wychowania ateńskiego i spartańskiego

•

Wiedza ogólna jest zawsze pierwotna, obecna na

Wiedza ogólna jest zawsze pierwotna, obecna na

początku

początku

•

Człowiek wychowany jest lepszy, mądrzejszy

Człowiek wychowany jest lepszy, mądrzejszy

•

Istota wychowania to nadanie formy duszy

Istota wychowania to nadanie formy duszy

ludzkiej, osiągnięcie wiedzy i dobra

ludzkiej, osiągnięcie wiedzy i dobra

•

System wychowawczy oparty na podziale duszy

System wychowawczy oparty na podziale duszy

ludzkiej a co za tym idzie na podziale państwa

ludzkiej a co za tym idzie na podziale państwa

•

Wychowanie ma polegać na kontakcie z pięknem

Wychowanie ma polegać na kontakcie z pięknem

•

Cel wychowania: osiągnięcie doskonałej wiedzy

Cel wychowania: osiągnięcie doskonałej wiedzy

WCHOWANIE WG

WCHOWANIE WG

ARYSTOTELESA

ARYSTOTELESA

• Najważniejszy rozum i zmysły
• Przeciwnik rozdzielania dzieci od

rodziców

• Wychowanie przedszkolne do 7 r. ż.
• Wychowanie państwowe od 7 do 21 r. ż.
• Cel wychowania: danie państwu dobrych

obywateli, przygotowanych do pełnienia
różnych obowiązków w życiu społecznym

SOFIŚCI

SOFIŚCI

•

Przedstawiciele: Protagoras, Gorgiasz, Prodyk,

Przedstawiciele: Protagoras, Gorgiasz, Prodyk,

Hippiasz

Hippiasz

•

Płatni nauczyciele mądrości praktycznej;

Płatni nauczyciele mądrości praktycznej;

przygotowywali ludzi do udziału w życiu publicznym

przygotowywali ludzi do udziału w życiu publicznym

•

Nauczali głównie dialektyki, retoryki, polityki, etyki

Nauczali głównie dialektyki, retoryki, polityki, etyki

•

„

„

nauczanie potrzebuje przyrodzonych zdolności i

nauczanie potrzebuje przyrodzonych zdolności i

ćwiczenia”

ćwiczenia”

•

Relatywna prawda; sensualizm

Relatywna prawda; sensualizm

•

Odrzucili dawną koncepcję bóstw

Odrzucili dawną koncepcję bóstw

•

Podjęli problem samopoznania człowieka, ale

Podjęli problem samopoznania człowieka, ale

zatrzymali się na poziomie zjawisk i języka

zatrzymali się na poziomie zjawisk i języka

•

Cel wychowania: doskonała indywidualność

Cel wychowania: doskonała indywidualność

IDEAŁ CZŁOWIEKA

IDEAŁ CZŁOWIEKA

WYKSZTAŁCONEGO

WYKSZTAŁCONEGO

• Człowiek wykształcony powinien

posiadać wszechstronną wiedzę, oraz
musi umieć ją wykorzystywać w
praktyce.

• Ważna jest również sprawność fizyczna
• Jest oczywiście patriota, oraz ma

wpojone zasady etyki, musi odznaczać
się najwyższymi zaletami moralnymi

ŹRÓDŁA

• I. Wojnar „Teoria wychowania

estetycznego”, Warszawa 1976

• Ł. Kurdybacha „Historia wychowania”,

Warszawa 1965

• St. Litak „Historia wychowania”, tom 1 „do

wielkiej rewolucji francuskiej”, Kraków 2004

• St. Kot „Historia wychowania”, tom 1 „od

starożytnej Grecji do połowy w. XVIII”, Lwów
1934