wychowanie w starozytnej Grecji

Ogólne cechy wychowania greckiego:

Na pierwszym miejscu stawiano postawę społeczną, Grecy uważali siebie przede wszystkim za żołnierza państwa i członka społeczeństwa powołanego do służby publicznej, wiernej pełnej poświecenia i wytrwalej.

Na drugim miejscu było środowisko rodzinne. Grecy żyli dla państwa, wyższych wartości niż państwo nie znali. Ważna role z życiu dla Greków odgrywał teatr, odgrywano tam tragedie oraz komedie według utworów Eurypidesa i Sofoklesa. Sztuki wystawiano przede wszystkim dla nauki i zabawy, a także dla propagowania pewnych idei politycznych.

Wartościami dominującymi w Grecji były honor i hańb. Cechą Greków była prostota, przystępność, grzeczność oraz samodzielność wyrażająca się w tworzeniu rzeczy oryginalnych. Wysoko ceniona była waleczność, wolność, piękno w sztuce i wymowie.

W Grecji obowiązywało małżeństwo monogamiczne. O wyborze męża dla córki decydował ojciec była roczna obserwacja kandydata na męża. Wiek do małżeństwa dla dziewcząt to 12-15 lat, mężczyźni zawierali małżeństwa ok. 30 roku życia. Żona była uznawana, jako pani domu rodzinnego i towarzyszka męża. Każda zdrada zony była karana. Narodzona dziecko ojciec przyjmował do rodziny według swojego uznania w ciągu 5-7 dni. 10 Dnia nadano imię i wpisywano do księgi urodzin. Karana byłą aborcja bez zgody męża. Dziewczynki porzucano, chore dzieci zabijano-zrzucano z skał.

Grecy mieli wielki szacunek dla starości. Największym obowiązkiem syna było opieka nad starszymi rodzicami. Do obowiązków należało: wyprawienia pogrzebu rodzicom, zgodnie z rytuałem na cmentarzu poza murami miasta oraz składanie ofiar w określone dni.

To właśnie Starożytni Grecy odkryli pierwsi, że wychowanie jest procesem podobnym do budowania. Pojęcie wychowania można odnieść do terminu kształcenie, który po raz pierwszy pojawia się u Platona-jako obrazowe określenie zabiegów wychowawczych. Kształcenie, czyli kultura osobista w platońskim rozumieniu jest artystycznym, plastycznym kształtowaniem człowieka według wzorca, ideału człowieczeństwa. Wszędzie, gdziekolwiek myśl ta pojawia się w historii wychowania, jest ona dziedzictwem Greków, a pojawia się za każdym razem tam, gdzie ludzie odwracają się od prostej tresury, stosowanej by osiągnąć pewne określone, zewnętrzne cele, a zwracają ku prawdziwej istocie wychowania. Rodzina w starożytnej Grecji miała charakter patriarchalny- najważniejszy był ojciec.

Celem greckiej rodziny było:

Punktem, wyjścia wykształcenia greckiego były zasady:

W starożytnej Grecji ukształtowały się 2 zasadnicze typy wychowania:

Wychowanie spartańskie:

miało surowy charakter, było prawie całkowicie w rękach państwa bez rodziców, emocji, uczuć. Było to wychowanie w ciężkich warunkach bez kontaktu z matka od 7 roku życia, a z ojcem były to kontakty sporadyczne, do 18 roku życia dzieci obojga płci wychowywały się w państwowych zakładach wychowawczych typu koszarowego, gdzie uprawiały ćwiczenia fizyczne i wojskowe. Podlegały mu formalnie przede wszystkim dzieci płci męskiej w wieku od 7 do 30 lat, czyli w okresie agoge. Ponieważ w Sparcie praktycznie nie było czegoś, co dziś nazwalibyśmy życiem prywatnym, wychowanie spartańskie trwało przez całe życie. Kolejne jego etapy, jedynie przygotowywały do pełnienia nowych funkcji w państwie i zawsze był ktoś stojący wyżej, kto obserwował, kontrolował lub nakazywał.

Wychowanie chłopców:

Wychowanie dziewcząt:

Wychowanie ateńskie:

Wychowanie w Atenach było znacznie łagodniejsze, niż w Sparcie. W wychowaniu obywatela ateńskiego wyróżniało trzy etapy:

  1. Lata dzieciństwa, spędzone z rodziną,

  2. Lata szkolne u dowolnie wybranych mistrzów

  3. Okres efebii, ujęty przez organizację państwową.

Do 6 lub 7 roku życia dzieci mieszkały w części domu przeznaczonej dla kobiet. Po ukończeniu tego wieku dziewczynki nadal pozostawały w domu, a chłopcy byli zabierani i oddawani pod opiekę pedagoga – niewolnika, który odtąd wszędzie im towarzysz. W Atenach ideałem wychowawczym było uformowanie człowieka wszechstronnie wykształconego; ideę swobodnego, harmonijnego i wszechstronnego wychowania (kalokagatia) realizowano przez wychowanie fizyczne i tzw. muzyczne (od słowa muza), czyli umysłowe, moralne i estetyczne. Nakładano duży nacisk na wiedzę, wykształcenie wszechstronne, ustrój demokratyczny. Na wychowanie wpływ mieli rodzice.

Wychowanie chłopców:

Wychowanie dziewcząt:

Starożytne ideały wychowawcze

Wychowanie fizyczne:

Ciało było przedmiotem, na który szczególnie zwracano uwagę, najpierw na jego wzmocnienie i zahartowanie, potem wyćwiczenie w zwinności i gibkości. Opracowano tzw. Pantathlon-do, którego należało: skakanie, bieg, rzucanie dyskiem, rzucanie dzidą i mocowanie się. Z tego programu największy nacisk kładziono na szybkość w bieganiu. Rzucanie krążkiem metalowym wyrabiało muskuły ramion i bark, rzucanie dzidą (bez ostrza) do oznaczonego celu ćwiczyło ramię, a zwłaszcza oko, w opanowaniu odległości itp. Ćwiczenia pentatlonu zapoczątkowały organizowanie igrzysk narodowych. Początkowo wychowanie fizyczne wynikało z potrzeby wojennej, potem już nawet po odzyskaniu niepodległości ideał kultury ciała stał się tradycją.

Wychowanie religijne:

Grecy byli narodem religijnym. Dziecko z bóstwami narodowymi zapoznawały matka i niańka. Uczyło się, uczestnicząc w obrządkach domowych, z poematów narodowych, z uczestnictwa w publicznych uroczystościach. Młodzieży nie udzielano nauki religii. Żaden moment publiczny i prywatny nie obchodził się bez czci bóstw.

Wychowanie moralne:

Kalokagathia (piękno ze szlachetnością). Grecy zrozumieli, że wychowanie fizyczne, choć zapewnia rozwój duchowy, a zwłaszcza ukształtowanie charakteru, nie wystarczy dla doskonałości, jeśli w parze z nim nie idzie piękność moralna. Od wczesnego dzieciństwa usiłowali wpajać dziecku zdrowe zasady moralne, nauczali skromnego postępowania i pełnego umiarkowania. Nauczano również m.in. stania i siedzenia w przyzwoitej postawie, chodzenia w milczeniu, a przede wszystkim szacunku dla starszych (w tym również do nauczycieli).

Wychowanie muzyczne:

W Helladzie odgrywało główną role w kształceniu charakteru i umysłu. Nazwa wzięła się od Muz-jako opiekunek sztuk i nauk. Staranne i celowe wykształcenie w ścisłym znaczeniu muzyczne przygotowywało młodzież w zakresie rytmicznego tańca chóralnego, który odbywano przed ołtarzem bóstwa, wyuczała nabożnych hymnów do śpiewu przy uroczystościach i w procesjach. Śpiew, muzyka, poezja i taniec to części składniowe wykształcenia muzycznego. Za instrument narodowy uchodziła lutnia, umiejętność uderzania w jej struny cechowała człowieka wykształconego.

Wychowanie umysłowe:

W hellenistycznym systemie brak było wykształcenia naukowego. Wynikało to z tego, że starożytni grecy swoje życie publiczne opierali na ustnym postępowaniu, przeważnie bez dokumentów i użycia pisma. Młodzież kształciła się poprzez przebywanie ze starszymi i bieglejszymi, rozmowy towarzyskie, konwersacje. W niektórych państwach wprowadzano młodzież na obrady i zgromadzenia. Istotne było również obecność w teatrze. W późniejszych epokach uczył ojciec lub nauczyciel muzyki: czytania i pisania. Muzyka podtrzymywała w ten sposób kulturę grecką i otwierała drogę do zdobywania zainteresowań dla Greków.

W świecie hellenistycznym zwyciężył typ wychowania ateńskiego, który też dał początek teorii pedagogicznej:

  1. Filozofowie- mędrcy

  2. Strażnicy pilnujący państwa- obrońcy

  3. Kupcy, rzemieślnicy, rolnicy, niewolnicy- żywiciele

Do każdej z tych klas dostosował nauczanie oraz przyporządkował: dusze rozumną i pożądliwą.

Bibliografia:

  1. Stefan Ignacy Możdżeń „ Historia Wychowania od 1795”, Sandomierz 2006, wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia W Sandomierzu. ISBN 83-7300-479-3

  2. Stanisław Kot „Historia Wychowania” Wydawnictwo Żak, Warszawa 1994, ISBN 83-901558-7-7

  3. Juliusz Jundziłł, Dorota Żołądź- Strzelecka „Dziecko W Rodzinie i w Społeczeństwie- Starożytność i Średniowiecze” Bydgoszcz 2002 Wydawnictwo Uczelnianie Akademii Bydgoskiej Im. Kazimierza Wielkiego. ISBN83-7096-439-7

  4. http://www.historia.pgi.pl/

  5. http://www.szkolnictwo.pl

  6. Nowy leksykon PWN, wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 1998, ISBN 83-01-12490-3.

  7. Wielka encyklopedia świata, OXFORD 2005, tom XII

  8. http://portalwiedzy.onet.pl/encyklopedia.html


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WYCHOWANIE W STAROŻYTNEJ GRECJI PREZENTACJA
Etapy systemu wychowawczego w Starożytnej Grecji
Wychowanie w starożytnej Grecji, Pedagogika I rok
Modele wychowania w starożytnej Grecji i Rzymie, PEDAGOGIKA - materiały
Wychowanie w starożytnej Grecji
WYCHOWANIE W STAROŻYTNEJ GRECJI, wypracowania
System wychowania w starożytnej Grecji i Rzymie, System wychowania w starożytnej Grecji i Rzymie
Historia wychowania, Grecji starozytnej wychowanie, Grecji starożytnej wychowanie, w starożytnej Gre
Wychowanie w starożytnej Grecji, Prace - pedagogika
WYCHOWANIE W STAROŻYTNEJ GRECJI PREZENTACJA
Bogowie i boginie starożytnej Grecji
podatek w Starożytnej Grecji, Rachununkowość
Ideały wychowania w starożytnej Sparcie i Atenach
sztuka starożytnej grecji, GRECJA

więcej podobnych podstron