GEOLOGIA
GEOLOGIA
DYNAMICZNA
DYNAMICZNA
BLOK
BLOK
PODSTAWY
PODSTAWY
INTERSEKCJI GEOLOGICZNEJ
INTERSEKCJI GEOLOGICZNEJ
adres e-mail:
adres e-mail:
js@ing.uni.wroc.pl
js@ing.uni.wroc.pl
adres www:
adres www:
www.ing.uni.wroc.pl/
www.ing.uni.wroc.pl/
~
~
js
js
GEOLOGIA - I ROK
GEOLOGIA - I ROK
ĆWICZENIA Z GEOLOGII DYNAMICZNEJ
ĆWICZENIA Z GEOLOGII DYNAMICZNEJ
w 1 semestrze
w 1 semestrze
Ogólne zasady zaliczania ćwiczeń
Ogólne zasady zaliczania ćwiczeń
§1
§1
Ćwiczenia składają się z dwóch bloków tematycznych odbywających się równolegle:
Ćwiczenia składają się z dwóch bloków tematycznych odbywających się równolegle:
- Blok : Makroskopowe rozpoznawanie minerałów i skał (15 zajęć x 3 godz. lekcyjne)
- Blok : Makroskopowe rozpoznawanie minerałów i skał (15 zajęć x 3 godz. lekcyjne)
- Blok : Podstawy intersekcji geologicznej (15 zajęć x 2 godz. lekcyjne).
- Blok : Podstawy intersekcji geologicznej (15 zajęć x 2 godz. lekcyjne).
§2
§2
Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest uzyskanie oceny pozytywnej (co najmniej ocena dostateczna) z obu bloków
Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest uzyskanie oceny pozytywnej (co najmniej ocena dostateczna) z obu bloków
tematycznych.
tematycznych.
§3
§3
Ocena końcowa wpisywana do indeksu jest średnią arytmetyczną z obu uzyskanych ocen, z uwzględnieniem ich
Ocena końcowa wpisywana do indeksu jest średnią arytmetyczną z obu uzyskanych ocen, z uwzględnieniem ich
wymiaru godzinowego (t.j. Blok „Minerały i skały” x 60% + Blok „Intersekcja” x 40%).
wymiaru godzinowego (t.j. Blok „Minerały i skały” x 60% + Blok „Intersekcja” x 40%).
§4
§4
Zasady zaliczania są jednakowe dla wszystkich grup.
Zasady zaliczania są jednakowe dla wszystkich grup.
§5
§5
Ostateczny termin zaliczeń stanowi ostatni dzień zajęć w semestrze zimowym tj. 28.01.2009.
Ostateczny termin zaliczeń stanowi ostatni dzień zajęć w semestrze zimowym tj. 28.01.2009.
§6
§6
W przypadku braku zaliczenia w przewidzianym terminie mają zastosowanie przepisy ogólne zawarte w Regulaminie
W przypadku braku zaliczenia w przewidzianym terminie mają zastosowanie przepisy ogólne zawarte w Regulaminie
Studiów U.Wr.
Studiów U.Wr.
GEOLOGIA - I ROK
GEOLOGIA - I ROK
ĆWICZENIA Z GEOLOGII DYNAMICZNEJ
ĆWICZENIA Z GEOLOGII DYNAMICZNEJ
BLOK :
BLOK :
PODSTAWY INTERSEKCJI GEOLOGICZNEJ
PODSTAWY INTERSEKCJI GEOLOGICZNEJ
Zasady zaliczania ćwiczeń
Zasady zaliczania ćwiczeń
§1
§1
Ćwiczenia zaliczane są na podstawie :
Ćwiczenia zaliczane są na podstawie :
-
-
4 testów
4 testów
- odbywających się na zajęciach
- odbywających się na zajęciach
-
-
sprawdzianu praktycznego
sprawdzianu praktycznego
- poza zajęciami po uprzednim uzgodnieniu terminu.
- poza zajęciami po uprzednim uzgodnieniu terminu.
§2
§2
Testy
Testy
sprawdzają praktyczne umiejętności w zakresie wykreślania na mapie wychodni płaszczyzn oraz kreślenia przekrojów.
sprawdzają praktyczne umiejętności w zakresie wykreślania na mapie wychodni płaszczyzn oraz kreślenia przekrojów.
Sprawdzian
Sprawdzian
ocenia praktyczne umiejętności pomiarów kompasem geologicznym i przeliczania wyników pomiarów.
ocenia praktyczne umiejętności pomiarów kompasem geologicznym i przeliczania wyników pomiarów.
§3
§3
Testy są punktowane
Testy są punktowane
. Warunkiem zaliczenia każdego z nich jest uzyskanie co najmniej
. Warunkiem zaliczenia każdego z nich jest uzyskanie co najmniej
60%
60%
możliwych do zdobycia punktów. Każdy z testów
możliwych do zdobycia punktów. Każdy z testów
można jednokrotnie poprawiać, ale ocena jest w takim przypadku średnią arytmetyczną obu podejść.
można jednokrotnie poprawiać, ale ocena jest w takim przypadku średnią arytmetyczną obu podejść.
Sprawdzian praktyczny nie jest punktowany; zaliczany jest tylko po bezbłędnym wykonaniu
Sprawdzian praktyczny nie jest punktowany; zaliczany jest tylko po bezbłędnym wykonaniu
.
.
Zadania
Zadania
wykonywane na ćwiczeniach nie są punktowane, muszą być jednak ukończone (na ćwiczeniach lub na konsultacjach) i oddane
wykonywane na ćwiczeniach nie są punktowane, muszą być jednak ukończone (na ćwiczeniach lub na konsultacjach) i oddane
prowadzącemu do sprawdzenia.
prowadzącemu do sprawdzenia.
§4
§4
Warunkiem zaliczenia semestru jest zaliczenie wszystkich testów i sprawdzianu oraz wykonanie i oddanie prowadzącemu
Warunkiem zaliczenia semestru jest zaliczenie wszystkich testów i sprawdzianu oraz wykonanie i oddanie prowadzącemu
wszystkich zadań wykonywanych w trakcie ćwiczeń i konsultacji
wszystkich zadań wykonywanych w trakcie ćwiczeń i konsultacji
.
.
§5
§5
Ocena końcowa wynika wyłącznie z procentowego udziału punktów zdobytych łącznie w obu testach w stosunku do sumarycznej punktacji
Ocena końcowa wynika wyłącznie z procentowego udziału punktów zdobytych łącznie w obu testach w stosunku do sumarycznej punktacji
maksymalnej :
maksymalnej :
- ocena dostateczna : 60,0 - 67,5 %
- ocena dostateczna : 60,0 - 67,5 %
- ocena dostateczna plus : 67,5 - 75,0 %
- ocena dostateczna plus : 67,5 - 75,0 %
- ocena dobra : 75,0 - 82,5 %
- ocena dobra : 75,0 - 82,5 %
- ocena dobra plus : 82,5 - 90,0 %
- ocena dobra plus : 82,5 - 90,0 %
- ocena bardzo dobra : od 90,0 %
- ocena bardzo dobra : od 90,0 %
§6
§6
Obecność na wszystkich zajęciach jest obowiązkowa. Wszelkie nieobecności muszą być odrobione w trakcie konsultacji.
Obecność na wszystkich zajęciach jest obowiązkowa. Wszelkie nieobecności muszą być odrobione w trakcie konsultacji.
GEOLOGIA - I ROK
GEOLOGIA - I ROK
ĆWICZENIA Z GEOLOGII DYNAMICZNEJ
ĆWICZENIA Z GEOLOGII DYNAMICZNEJ
BLOK :
BLOK :
PODSTAWY INTERSEKCJI GEOLOGICZNEJ
PODSTAWY INTERSEKCJI GEOLOGICZNEJ
Ogólny harmonogram zajęć
Ogólny harmonogram zajęć
Ćw. 1) i 2)
Ćw. 1) i 2)
Mapa warstwicowa. Przekrój morfologiczny
Mapa warstwicowa. Przekrój morfologiczny
.
.
Ćw. 3)
Ćw. 3)
Intersekcja płaszczyzny poziomej i pionowej. Warstwa. Wychodnia.
Intersekcja płaszczyzny poziomej i pionowej. Warstwa. Wychodnia.
Ćw. 4)
Ćw. 4)
Orientacja płaszczyzn w przestrzeni (bieg, upad). Orientacja prostych w przestrzeni.
Orientacja płaszczyzn w przestrzeni (bieg, upad). Orientacja prostych w przestrzeni.
Test nr 1
Test nr 1
:
:
Kreślenie przekroju morfologicznego. Kreślenie na mapie warstw poziomych i pionowych.
Kreślenie przekroju morfologicznego. Kreślenie na mapie warstw poziomych i pionowych.
Ćw. 5) i 6)
Ćw. 5) i 6)
Kompas geologiczny - zasady mierzenia i zapisu pomiarów.
Kompas geologiczny - zasady mierzenia i zapisu pomiarów.
Ćw. 7) i 8)
Ćw. 7) i 8)
Intersekcja płaszczyzny nachylonej. Wyznaczanie kąta upadu.
Intersekcja płaszczyzny nachylonej. Wyznaczanie kąta upadu.
Test nr 2
Test nr 2
:
:
Przeliczanie pomiarów oraz ich graficzna prezentacja.
Przeliczanie pomiarów oraz ich graficzna prezentacja.
Sprawdzian
Sprawdzian
:
:
Wykonywanie pomiarów kompasem geologicznym oraz zapis pomiarów.
Wykonywanie pomiarów kompasem geologicznym oraz zapis pomiarów.
Ćw. 9) i 10)
Ćw. 9) i 10)
Krawędź przecięcia 2 płaszczyzn. Fałdy.
Krawędź przecięcia 2 płaszczyzn. Fałdy.
Ćw. 11)
Ćw. 11)
Intersekcja płaszczyzn (c.d.)
Intersekcja płaszczyzn (c.d.)
Test nr 3
Test nr 3
:
:
Wykreślanie na mapie linii intersekcyjnych różnie zorientowanych płaszczyzn.
Wykreślanie na mapie linii intersekcyjnych różnie zorientowanych płaszczyzn.
Ćw.12), 13), 14) i 15)
Ćw.12), 13), 14) i 15)
Przekrój geologiczny
Przekrój geologiczny
.
.
Test nr 4
Test nr 4
:
:
Kreślenie przekroju geologicznego.
Kreślenie przekroju geologicznego.
INTERSEKCJA
INTERSEKCJA
GEOLOGICZNA
GEOLOGICZNA
Ćwiczenie nr 1
Ćwiczenie nr 1
Pojęcia podstawowe
Pojęcia podstawowe
Pojęcia wstępne
Pojęcia wstępne
Mapa
Mapa
(z łac.
(z łac.
mappa
mappa
= 'obrus') - model powierzchni Ziemi (także nieba lub planety
= 'obrus') - model powierzchni Ziemi (także nieba lub planety
czy innego ciała niebieskiego). Występuje w postaci analogowej (obraz na
czy innego ciała niebieskiego). Występuje w postaci analogowej (obraz na
płaszczyźnie) lub (coraz częściej) cyfrowej - zobrazowanie zbioru danych o
płaszczyźnie) lub (coraz częściej) cyfrowej - zobrazowanie zbioru danych o
obiektach oryginału (Ziemi, Marsa itp.) i ich wzajemnym usytuowaniu. Mapa stanowi
obiektach oryginału (Ziemi, Marsa itp.) i ich wzajemnym usytuowaniu. Mapa stanowi
podstawowe narzędzie badań i prezentacji wyników w geografii i geodezji.
podstawowe narzędzie badań i prezentacji wyników w geografii i geodezji.
Przeniesienie powierzchni ze sfery (Ziemia nie jest idealną kulą, ma nieregularny
kształt geoidy, ale przy sporządzaniu mapy przyjmuje się założenie o jej kulistości)
na płaską powierzchnię mapy wymaga:
– zastosowania odpowiedniego rzutu, czyli odwzorowania kartograficznego,
– zmniejszenia obrazu do żądanej skali,
– zastosowania przyjętych znaków umownych (zobacz: legenda mapy),
– uogólnienia przedstawionego obrazu.
Skala mapy
Skala mapy
- stosunek pewnego odcinka na mapie do odpowiadającej mu odległości
w terenie (do rzutu tego odcinka na płaszczyznę lub powierzchnię kuli).
Rodzaje skal:
– skala liczbowa (np. 1:100 000),
– skala mianowana (np. 1 cm - 1 km),
– skala liniowa - w postaci podziałki graficznej,
Warstwica
Warstwica
– linia na mapie łącząca punkty leżące na tej samej wysokości.
Pojęcia wstępne
Pojęcia wstępne
Horyzontalny układ
Horyzontalny układ
odniesienia
odniesienia
Jest to układ lokalny, związany z danym punktem powierzchni Ziemi. Trzy, wzajemnie
Jest to układ lokalny, związany z danym punktem powierzchni Ziemi. Trzy, wzajemnie
prostopadłe osie układu wyznaczone są przez sześć kierunków. Kierunki te
prostopadłe osie układu wyznaczone są przez sześć kierunków. Kierunki te
nazywamy głównymi (kardynalnymi) układu horyzontalnego. Płaszczyzna horyzontu
nazywamy głównymi (kardynalnymi) układu horyzontalnego. Płaszczyzna horyzontu
podzielona jest przez osie poziome na
podzielona jest przez osie poziome na
cztery kwadranty
cztery kwadranty
: NE, SE, SW, NW. Dany
: NE, SE, SW, NW. Dany
kwadrant obejmuje wszystkie kierunki pośrednie między kierunkami skrajnymi, od
kwadrant obejmuje wszystkie kierunki pośrednie między kierunkami skrajnymi, od
których bierze nazwę. Wszystkie kierunki główne dzielą przestrzeń na
których bierze nazwę. Wszystkie kierunki główne dzielą przestrzeń na
osiem
osiem
oktantów
oktantów
: NEZ, SEZ, SWZ, NWZ – dla półprzestrzeni górnej oraz NED, SED, SWD,
: NEZ, SEZ, SWZ, NWZ – dla półprzestrzeni górnej oraz NED, SED, SWD,
NWD – dla półprzestrzeni dolnej. Orientacja osi układu zmienia się przy przejściu do
NWD – dla półprzestrzeni dolnej. Orientacja osi układu zmienia się przy przejściu do
innego punktu powierzchni Ziemi. Nie ma dwóch punktów, w których układ ten
innego punktu powierzchni Ziemi. Nie ma dwóch punktów, w których układ ten
miałby identyczna orientację. Niemniej jednak w praktyce, przy rozpatrywaniu
miałby identyczna orientację. Niemniej jednak w praktyce, przy rozpatrywaniu
niewielkich obszarów Ziemi przyjmujemy, że układ horyzontalny jest w ich obrębie
niewielkich obszarów Ziemi przyjmujemy, że układ horyzontalny jest w ich obrębie
stały.
stały.
Układ horyzontalny służy do określania orientacji:
Układ horyzontalny służy do określania orientacji:
prostych,
prostych,
kierunków,
kierunków,
płaszczyzn.
płaszczyzn.
N
S
E
W
Z
D
Azymut
Azymut
N
Azymut
Azymut
jest to kąt zawarty między kierunkiem północy a wybranym kierunkiem w
jest to kąt zawarty między kierunkiem północy a wybranym kierunkiem w
przestrzeni. Kąt ten mierzy się zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. Zatem
przestrzeni. Kąt ten mierzy się zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. Zatem
azymut prostej poziomej to jeden z dwóch kątów jakie tworzy ta prosta z kierunkiem
azymut prostej poziomej to jeden z dwóch kątów jakie tworzy ta prosta z kierunkiem
północy (oczywiście kąt ten jest liczony zgodnie z ruchem wskazówek zegara).
północy (oczywiście kąt ten jest liczony zgodnie z ruchem wskazówek zegara).
Ukształtowanie powierzchni
Ukształtowanie powierzchni
terenu
terenu
szczyt
szczyt
- najwyższy punkt wypukłej formy terenu - góry, grani lub grzbietu górskiego,
- najwyższy punkt wypukłej formy terenu - góry, grani lub grzbietu górskiego,
pagórka, wzgórza itp.
pagórka, wzgórza itp.
wierzchołek
wierzchołek
- najwyższa część góry, wzgórza, pagórka, wydmy lub innej wypukłej
- najwyższa część góry, wzgórza, pagórka, wydmy lub innej wypukłej
formy terenu.
formy terenu.
2 0 0
0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 0
0 8 0 0
90
0
8 0 0
7 0 0
6 0
0
5 0
0
4 0
0
3 0
0
1 0 0
2 0 0
1 0 0
0
Ukształtowanie powierzchni
Ukształtowanie powierzchni
terenu
terenu
przełęcz
przełęcz
- obniżenie w przebiegu grzbietu górskiego, położone pomiędzy dwoma
- obniżenie w przebiegu grzbietu górskiego, położone pomiędzy dwoma
szczytami górskimi.
szczytami górskimi.
siodło
siodło
- rodzaj szerokiej, zwykle trawiastej przełęczy, oddzielającej dwa szczyty.
- rodzaj szerokiej, zwykle trawiastej przełęczy, oddzielającej dwa szczyty.
2 0 0
0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 0
0 8 0 0
90
0
8 0 0
7 0 0
6 0
0
5 0
0
4 0
0
3 0
0
1 0 0
2 0 0
1 0 0
0
Ukształtowanie powierzchni
Ukształtowanie powierzchni
terenu
terenu
dolina
dolina
-
-
wklęsła forma rzeźby terenu, o wydłużonym zarysie poziomym i wyraźnie
wklęsła forma rzeźby terenu, o wydłużonym zarysie poziomym i wyraźnie
wykształconym dnie, charakteryzującym się spadkiem w jednym kierunku.
wykształconym dnie, charakteryzującym się spadkiem w jednym kierunku.
grzbiet
grzbiet
–
–
wypukła forma rzeźby terenu o wydłużonym zarysie poziomym.
wypukła forma rzeźby terenu o wydłużonym zarysie poziomym.
zbocze
zbocze
-
-
rodzaj stoku stanowiący boczne ograniczenie doliny. Zbocze rozpoczyna się na dole
rodzaj stoku stanowiący boczne ograniczenie doliny. Zbocze rozpoczyna się na dole
załomem wklęsłym, który oddziela je od dna doliny, i kończy u góry załomem wypukłym, który
załomem wklęsłym, który oddziela je od dna doliny, i kończy u góry załomem wypukłym, który
oddziela je od wierzchowiny lub stoku, nie mającego genetycznego związku z doliną.
oddziela je od wierzchowiny lub stoku, nie mającego genetycznego związku z doliną.
kotlina
kotlina
- forma terenu zwykle o owalnym kształcie, otoczona wyżej położonymi wzniesieniami.
- forma terenu zwykle o owalnym kształcie, otoczona wyżej położonymi wzniesieniami.
2 0 0
0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 0
0 8 0 0
90
0
8 0 0
7 0 0
6 0
0
5 0
0
4 0
0
3 0
0
1 0 0
2 0 0
1 0 0
0
Ukształtowanie powierzchni
Ukształtowanie powierzchni
terenu
terenu
linia grzbietowa
linia grzbietowa
- linia poprowadzona wzdłuż grzbietu górskiego, łącząca wierzchołki,
- linia poprowadzona wzdłuż grzbietu górskiego, łącząca wierzchołki,
będąca zarazem linią wododziału.
będąca zarazem linią wododziału.
linia denna
linia denna
– linia poprowadzona osiami dolin.
– linia poprowadzona osiami dolin.
linie szkieletowe
linie szkieletowe
- umowne linie, wykreślane na mapie, pokrywające się z osiami form
- umowne linie, wykreślane na mapie, pokrywające się z osiami form
wypukłych (linie grzbietowe) i wklęsłych (linie denne). Wytycza się je na podstawie
wypukłych (linie grzbietowe) i wklęsłych (linie denne). Wytycza się je na podstawie
układu poziomic, które w miejscu przecięcia z linią szkieletową wyraźnie zmieniają swój
układu poziomic, które w miejscu przecięcia z linią szkieletową wyraźnie zmieniają swój
kierunek. linie szkieletowe służą do prawidłowej interpretacji ukształtowania terenu.
kierunek. linie szkieletowe służą do prawidłowej interpretacji ukształtowania terenu.
2 0 0
0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 0
0 8 0 0
90
0
8 0 0
7 0 0
6 0
0
5 0
0
4 0
0
3 0
0
1 0 0
2 0 0
1 0 0
0
Interpolacja poziomic
Interpolacja poziomic
Interpolację poziomic
Interpolację poziomic
przeprowadzamy na podstawie szeregu punktów
wysokościowych, rozmieszczonych na mapie lub planie. Najpierw należy
określić pionową odległość pomiędzy poziomicami (
cięcie poziomicowe
cięcie poziomicowe)
oraz wysokości, na których te poziomice mają być poprowadzone. Następnie
łączymy kolejno po dwa najbliższe punkty wysokościowe, a odcinki między
nimi dzielimy proporcjonalnie, tak by uzyskać punkty, na których mają być
poprowadzone poziomice (np. 20 m, 40 m, 80 m itd.). Punkty o tych samych
wysokościach łączymy krzywymi i opisujemy według wysokości. Są to
poziomice.
150
180
200
170
160
140
150
Interpolacja poziomic
Interpolacja poziomic
Harfa
Interpolacja poziomic
Interpolacja poziomic
150
200
160
170 180
190
Ćwiczenie nr 1
Ćwiczenie nr 1
Na dostarczonej mapce proszę zaznaczyć:
Na dostarczonej mapce proszę zaznaczyć:
Szczyty
Szczyty
Wierzchołki
Wierzchołki
Przełęcze
Przełęcze
Zbocza (za pomocą strzałek z grotem skierowanym w kierunku maksymalnego
Zbocza (za pomocą strzałek z grotem skierowanym w kierunku maksymalnego
spadku zbocza)
spadku zbocza)
Linie grzbietowe
Linie grzbietowe
Linie denne.
Linie denne.
Wykonać interpolację poziomic i sporządzić mapę poziomicową.
Wykonać interpolację poziomic i sporządzić mapę poziomicową.
INTERSEKCJA
INTERSEKCJA
GEOLOGICZNA
GEOLOGICZNA
Ćwiczenie nr 2
Ćwiczenie nr 2
Profil geomorfologiczny
Profil geomorfologiczny
Profil geomorfologiczny
Profil geomorfologiczny
Profil geomorfologiczny
Profil geomorfologiczny
jest to linia zazwyczaj krzywa, obrazująca zmiany
jest to linia zazwyczaj krzywa, obrazująca zmiany
pionowe powierzchni ziemi wzdłuż określonego azymutu. Wykonuje się go
pionowe powierzchni ziemi wzdłuż określonego azymutu. Wykonuje się go
na podstawie mapy topograficznej lub geologicznej o podkładzie
na podstawie mapy topograficznej lub geologicznej o podkładzie
hipsometrycznym. Pozwala ona wykonać profil geomorfologiczny ilościowy.
hipsometrycznym. Pozwala ona wykonać profil geomorfologiczny ilościowy.
Mapy bez hipsometrii, na których ukształtowanie pionowe terenu oparte
Mapy bez hipsometrii, na których ukształtowanie pionowe terenu oparte
jest jedynie o punkty wysokościowe zaznaczone na mapie mogą być
jest jedynie o punkty wysokościowe zaznaczone na mapie mogą być
jedynie
podstawą
do
wykonania
profilu
jakościowego.
Profile
jedynie
podstawą
do
wykonania
profilu
jakościowego.
Profile
geomorfologiczne ilościowe dzielimy na izometryczne oraz przewyższone.
geomorfologiczne ilościowe dzielimy na izometryczne oraz przewyższone.
Profil izometryczny wykonany jest w jednej skali (tzn. skala pionowa
Profil izometryczny wykonany jest w jednej skali (tzn. skala pionowa
odpowiada skali poziomej). Na podstawie map w skalach małych zazwyczaj
odpowiada skali poziomej). Na podstawie map w skalach małych zazwyczaj
wykonuje się profile przewyższone (tzn. takie, w których skala pionowa jest
wykonuje się profile przewyższone (tzn. takie, w których skala pionowa jest
mniejsza aniżeli skala pozioma). Pozwala to uwypuklić zróżnicowanie
mniejsza aniżeli skala pozioma). Pozwala to uwypuklić zróżnicowanie
wysokości względnych terenu.
wysokości względnych terenu.
Profil geomorfologiczny
Profil geomorfologiczny
Na papierze milimetrowym, równolegle do jego dłuższej krawędzi,
Na papierze milimetrowym, równolegle do jego dłuższej krawędzi,
zaznaczamy linię o długości zaznaczonej na mapie linii przekrojowej.
zaznaczamy linię o długości zaznaczonej na mapie linii przekrojowej.
2 0 0
0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 0
0 8 0 0
90
0
8 0 0
7 0 0
6 0
0
5 0
0
4 0
0
3 0
0
1 0 0
2 0 0
1 0 0
0
A B
Profil geomorfologiczny
Profil geomorfologiczny
Na obu krańcach wspomnianej linii rysujemy pionowe odcinki, na
Na obu krańcach wspomnianej linii rysujemy pionowe odcinki, na
których zaznaczamy wysokości, oraz określamy je liczbami.
których zaznaczamy wysokości, oraz określamy je liczbami.
Na obu krańcach odcinka wpisujemy strony świata.
Na obu krańcach odcinka wpisujemy strony świata.
2 0 0
0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 0
0 8 0 0
90
0
8 0 0
7 0 0
6 0
0
5 0
0
4 0
0
3 0
0
1 0 0
2 0 0
1 0 0
0
A B
1000
900
800
700
600
500
400
300
200
100
Profil geomorfologiczny
Profil geomorfologiczny
Na skrawku papieru znaczymy izohipsy (poziomice) przechodzące przez
Na skrawku papieru znaczymy izohipsy (poziomice) przechodzące przez
linię profilową na mapie geologicznej oraz potoki, koty itp.
linię profilową na mapie geologicznej oraz potoki, koty itp.
2 0 0
0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 0
0 8 0 0
90
0
8 0 0
7 0 0
6 0
0
5 0
0
4 0
0
3 0
0
1 0 0
2 0 0
1 0 0
0
A B
1000
900
800
700
600
500
400
300
200
100
1000
900
800
700
600
500
400
300
200
100
Profil geomorfologiczny
Profil geomorfologiczny
Wspomniany skrawek papieru przykładamy do linii profilowej
Wspomniany skrawek papieru przykładamy do linii profilowej
wrysowanej na papierze milimetrowym i znaczymy na niej prostopadłe
wrysowanej na papierze milimetrowym i znaczymy na niej prostopadłe
kreski (symbolizujące punkty przecięcia izohips z linią profilową). Na linię
kreski (symbolizujące punkty przecięcia izohips z linią profilową). Na linię
profilową należy także nanieść najważniejsze wzniesienia i dna dolin
profilową należy także nanieść najważniejsze wzniesienia i dna dolin
potoków.
potoków.
2 0 0
0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 0
0 8 0 0
90
0
8 0 0
7 0 0
6 0
0
5 0
0
4 0
0
3 0
0
1 0 0
2 0 0
1 0 0
0
A B
1000
900
800
700
600
500
400
300
200
100
Profil geomorfologiczny
Profil geomorfologiczny
Uzyskane punkty łączymy ołówkiem uzyskując profil geomorfologiczny.
Uzyskane punkty łączymy ołówkiem uzyskując profil geomorfologiczny.
2 0 0
0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 0
0 8 0 0
90
0
8 0 0
7 0 0
6 0
0
5 0
0
4 0
0
3 0
0
1 0 0
2 0 0
1 0 0
0
A B
1000
900
800
700
600
500
400
300
200
100
Profil geomorfologiczny
Profil geomorfologiczny
Opisujemy tak uzyskany profil geomorfologiczny, a więc potoki oraz
Opisujemy tak uzyskany profil geomorfologiczny, a więc potoki oraz
wzniesienia, o ile mają nazwy. Nazwy potoków wpisujemy pionowo i
wzniesienia, o ile mają nazwy. Nazwy potoków wpisujemy pionowo i
łączymy z dnem doliny za pomocą linii przerywanej. Nazwy wzniesień
łączymy z dnem doliny za pomocą linii przerywanej. Nazwy wzniesień
wpisujemy poziomo i łączymy linią przerywaną z odpowiednim punktem
wpisujemy poziomo i łączymy linią przerywaną z odpowiednim punktem
linii profilowej.
linii profilowej.
2 0 0
0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 0
0 8 0 0
90
0
8 0 0
7 0 0
6 0
0
5 0
0
4 0
0
3 0
0
1 0 0
2 0 0
1 0 0
0
A B
Ćwiczenie nr 2
Ćwiczenie nr 2
Na dostarczonej mapce wzdłuż zaznaczonej linii należy wykonać przekrój
Na dostarczonej mapce wzdłuż zaznaczonej linii należy wykonać przekrój
geomorfologiczny.
geomorfologiczny.
INTERSEKCJA
INTERSEKCJA
GEOLOGICZNA
GEOLOGICZNA
Ćwiczenie nr 3
Ćwiczenie nr 3
Intersekcja płaszczyzny
Intersekcja płaszczyzny
poziomej i pionowej. Warstwa.
poziomej i pionowej. Warstwa.
Wychodnia.
Wychodnia.
Intersekcja warstwy poziomej
Intersekcja warstwy poziomej
Warstwica
Warstwica
– linia na mapie łącząca punkty leżące na tej samej wysokości.
2 0 0
0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 0
0 8 0 0
90
0
8 0 0
7 0 0
6 0
0
5 0
0
4 0
0
3 0
0
1 0 0
2 0 0
1 0 0
0
Warstwica
Warstwica
– linia na mapie łącząca punkty leżące na tej samej wysokości.
500 m
500 m
Linia intersekcyjna płaszczyzny poziomej jest równoległa do poziomic.
Intersekcja warstwy poziomej
Intersekcja warstwy poziomej
Intersekcja warstwy poziomej
Intersekcja warstwy poziomej
Warstwica
Warstwica
– linia na mapie łącząca punkty leżące na tej samej wysokości.
Linia intersekcyjna
płaszczyzny poziomej
płaszczyzny poziomej
jest równoległa do poziomic.
2 0 0
0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 0
0 8 0 0
90
0
8 0 0
7 0 0
6 0
0
5 0
0
4 0
0
3 0
0
1 0 0
2 0 0
1 0 0
0
Intersekcja warstwy pionowej
Intersekcja warstwy pionowej
Intersekcja warstwy pionowej
Intersekcja warstwy pionowej
Linia intersekcyjna
płaszczyzny pionowej
płaszczyzny pionowej
jest linią prostą.
2 0 0
0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 0
0 8 0 0
90
0
8 0 0
7 0 0
6 0
0
5 0
0
4 0
0
3 0
0
1 0 0
2 0 0
1 0 0
0
Miąższość warstwy
Miąższość warstwy
Strop warstwy
Strop warstwy
jest to powierzchnia ograniczająca warstwę od góry.
Spąg warstwy
Spąg warstwy
jest to powierzchnia ograniczająca warstwę od dołu.
Miąższość warstwy
Miąższość warstwy
jest to odległość pomiędzy stropem i spągiem warstwy mierzona w
kierunku prostopadłym do powierzchni jej stropu i spągu.
Miąższość pozorna
Miąższość pozorna
jest to odległość pomiędzy stropem i spągiem warstwy mierzona
wzdłuż linii powierzchni terenu.
strop
spąg
miąższoś
ć
miąższość pozorna
Wychodnia warstwy
Wychodnia warstwy
2 0 0
0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 0
0 8 0 0
90
0
8 0 0
7 0 0
6 0
0
5 0
0
4 0
0
3 0
0
1 0 0
2 0 0
1 0 0
0
Wychodnia warstwy
Wychodnia warstwy
jest to obszar na mapie zajmowany przez daną warstwę.
2 0 0
0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 0
0 8 0 0
90
0
8 0 0
7 0 0
6 0
0
5 0
0
4 0
0
3 0
0
1 0 0
2 0 0
1 0 0
0
INTERSEKCJA
INTERSEKCJA
GEOLOGICZNA
GEOLOGICZNA
Ćwiczenie nr 4
Ćwiczenie nr 4
Orientacja płaszczyzn w
Orientacja płaszczyzn w
przestrzeni (bieg, upad).
przestrzeni (bieg, upad).
Orientacja prostych w
Orientacja prostych w
przestrzeni.
przestrzeni.
Azymut
Azymut
Azymut jest to kąt zawarty między kierunkiem północy a wybranym kierunkiem w
Azymut jest to kąt zawarty między kierunkiem północy a wybranym kierunkiem w
przestrzeni. Kąt ten mierzy się zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara.
przestrzeni. Kąt ten mierzy się zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara.
Zatem azymut prostej poziomej to jeden z dwóch kątów jakie tworzy ta prosta z
Zatem azymut prostej poziomej to jeden z dwóch kątów jakie tworzy ta prosta z
kierunkiem północy (oczywiście kąt ten jest liczony zgodnie z ruchem wskazówek
kierunkiem północy (oczywiście kąt ten jest liczony zgodnie z ruchem wskazówek
zegara).
zegara).
N
Bieg warstwy
Bieg warstwy
Jest to linia łącząca punkty stropu lub spągu danej warstwy leżące na tej samej
Jest to linia łącząca punkty stropu lub spągu danej warstwy leżące na tej samej
wysokości. Jest to więc krawędź przecięcia powierzchni warstwy z jakąkolwiek
wysokości. Jest to więc krawędź przecięcia powierzchni warstwy z jakąkolwiek
płaszczyzną poziomą. Jeżeli strop lub spąg warstwy jest płaszczyzną to bieg warstwy
płaszczyzną poziomą. Jeżeli strop lub spąg warstwy jest płaszczyzną to bieg warstwy
jest linią prostą. Kierunek biegu warstwy określa się jako kąt zawarty między
jest linią prostą. Kierunek biegu warstwy określa się jako kąt zawarty między
kierunkiem północnym a linią biegu.
kierunkiem północnym a linią biegu.
Upad warstwy
Upad warstwy
Jest pojęciem, które określa kierunek linii największego nachylenia warstwy oraz kąt
Jest pojęciem, które określa kierunek linii największego nachylenia warstwy oraz kąt
pochylenia tej warstwy. Kierunek linii największego nachylenia (kierunek upadu
pochylenia tej warstwy. Kierunek linii największego nachylenia (kierunek upadu
warstwy warstwy) jest prostopadły do kierunku biegu warstwy.
warstwy warstwy) jest prostopadły do kierunku biegu warstwy.
Kąt upadu warstwy
Kąt upadu warstwy
Jest kątem dwuściennym mierzonym w płaszczyźnie pionowej, zawartym między
Jest kątem dwuściennym mierzonym w płaszczyźnie pionowej, zawartym między
płaszczyzną stropu (lub spągu) danej warstwy a dowolną płaszczyzną poziomą.
płaszczyzną stropu (lub spągu) danej warstwy a dowolną płaszczyzną poziomą.
Symbol biegu i upadu
Symbol biegu i upadu
Na mapach i planach geologicznych bieg i upad warstwy przedstawia się za pomocą
Na mapach i planach geologicznych bieg i upad warstwy przedstawia się za pomocą
umownego znaku – symbolu biegu i upadu. Dłuższy odcinek symbolu podaje kierunek
umownego znaku – symbolu biegu i upadu. Dłuższy odcinek symbolu podaje kierunek
biegu zaś krótszy odcinek, prostopadły do dłuższego, kierunek upadu warstwy. Kąt
biegu zaś krótszy odcinek, prostopadły do dłuższego, kierunek upadu warstwy. Kąt
upadu wyraża liczba wpisana przy symbolu. Symbolem warstwy poziomej jest krzyż
upadu wyraża liczba wpisana przy symbolu. Symbolem warstwy poziomej jest krzyż
równoramienny. Warstwę pionową oznacza się zazwyczaj odcinkiem przeciętym krótszą
równoramienny. Warstwę pionową oznacza się zazwyczaj odcinkiem przeciętym krótszą
prostopadłą kreseczką.
prostopadłą kreseczką.
45
Sposoby określania
Sposoby określania
orientacji płaszczyzny
orientacji płaszczyzny
W praktyce stosowane są dwa sposoby zapisu orientacji.
W praktyce stosowane są dwa sposoby zapisu orientacji.
Sposób 1:
Sposób 1:
- azymut biegu,
- azymut biegu,
-
kąt upadu,
kąt upadu,
-
przybliżony kierunek nachylenia przy pomocy kierunków głównych.
przybliżony kierunek nachylenia przy pomocy kierunków głównych.
40/30 SE lub 220/30 SE
40/30 SE lub 220/30 SE
Sposób 2:
Sposób 2:
-
azymut upadu,
azymut upadu,
-
kąt upadu.
kąt upadu.
130/30.
130/30.
N
40
o
220
o
30
o
Płaszczyzna pozioma x/0
Płaszczyzna pionowa ma
nieokreślony azymut upadu
Dlatego oba pomiary są
równoważne 140/90 i 320/90
Upad prostej
Upad prostej
Jest pojęciem, które określa kierunek oraz kąt nachylenia prostej.
Jest pojęciem, które określa kierunek oraz kąt nachylenia prostej.
Kąt upadu prostej
Kąt upadu prostej
Jest kątem dwuściennym mierzonym w płaszczyźnie pionowej, zawartym między
Jest kątem dwuściennym mierzonym w płaszczyźnie pionowej, zawartym między
upadem prostej a dowolną płaszczyzną poziomą.
upadem prostej a dowolną płaszczyzną poziomą.
Symbol upadu prostej
Symbol upadu prostej
Na mapach i planach geologicznych upad oraz kąt upadu prostej przedstawia się za
Na mapach i planach geologicznych upad oraz kąt upadu prostej przedstawia się za
pomocą umownego znaku – strzałki. Dłuższy odcinek symbolu podaje kierunek upadu
pomocą umownego znaku – strzałki. Dłuższy odcinek symbolu podaje kierunek upadu
danej prostej. Kąt upadu wyraża liczba wpisana przy symbolu.
danej prostej. Kąt upadu wyraża liczba wpisana przy symbolu.
45
Sposoby określania
Sposoby określania
orientacji prostej
orientacji prostej
Istnieje tylko jeden sposób zapisu orientacji prostej.
Istnieje tylko jeden sposób zapisu orientacji prostej.
-
azymut upadu,
azymut upadu,
-
kąt upadu.
kąt upadu.
40/30.
40/30.
N
40
o
30
o
INTERSEKCJA
INTERSEKCJA
GEOLOGICZNA
GEOLOGICZNA
Ćwiczenie nr 5
Ćwiczenie nr 5
Kompas geologiczny i jego zastosowanie
Kompas geologiczny i jego zastosowanie
Kompas geologiczny
Kompas geologiczny
Kompas geologiczny jest przeznaczony do pomiarów orientacji płaszczyzn, prostych i
Kompas geologiczny jest przeznaczony do pomiarów orientacji płaszczyzn, prostych i
kierunków związanych ze strukturami geologicznymi. Kompas geologiczny posiada
kierunków związanych ze strukturami geologicznymi. Kompas geologiczny posiada
dodatkowe urządzenie, zwane klinometrem, które służy do wyznaczania kątów
dodatkowe urządzenie, zwane klinometrem, które służy do wyznaczania kątów
upadu płaszczyzn.
upadu płaszczyzn.
Istnieją dwa rodzaje klinometru: płytkowy oraz wahadłowy.
Istnieją dwa rodzaje klinometru: płytkowy oraz wahadłowy.
Kompas geologiczny
Kompas geologiczny
Są dwa rodzaje kompasów:
Są dwa rodzaje kompasów:
a)
a)
kompasy jednoosiowe
kompasy jednoosiowe
b)
b)
Kompasy dwuosiowe.
Kompasy dwuosiowe.
Kompas geologiczny
Kompas geologiczny
dwuosiowy
dwuosiowy
Klinometr
Klinometr
płytkowy
płytkowy
Igła
Igła
magnetyczna
magnetyczna
Przycisk
Przycisk
blokujący igłę
blokujący igłę
Podziałka
Podziałka
Poziomica
Poziomica
INTERSEKCJA
INTERSEKCJA
GEOLOGICZNA
GEOLOGICZNA
Ćwiczenie nr 6
Ćwiczenie nr 6
Kompas geologiczny i jego zastosowanie
Kompas geologiczny i jego zastosowanie
cd.
cd.
Ćwiczenia praktyczne
Ćwiczenia praktyczne
INTERSEKCJA
INTERSEKCJA
GEOLOGICZNA
GEOLOGICZNA
Ćwiczenie nr 7
Ćwiczenie nr 7
Intersekcja warstwy nachylonej
Intersekcja warstwy nachylonej
1 000 m
900 m
800 m
700 m
600 m
500 m
Wyznaczanie linii intersekcyjnej na
Wyznaczanie linii intersekcyjnej na
podstawie jednego pomiaru
podstawie jednego pomiaru
Jeżeli na mapie topograficznej bieg i upad warstwy zaznaczony jest za pomocą symbolu
Jeżeli na mapie topograficznej bieg i upad warstwy zaznaczony jest za pomocą symbolu
linię intersekcyjną warstwy możemy wyznaczyć w następujący sposób:
linię intersekcyjną warstwy możemy wyznaczyć w następujący sposób:
500
400
300
200
45
d
d
=
=
h
h
* ctg
* ctg
α
α
h
h
=
=
100 m
100 m
1 cm
1 cm
(
(
dla mapy o skali 1 : 10 000
dla mapy o skali 1 : 10 000
)
)
1 cm
α
α
= 45
= 45
o
o
α
α
d
d
500
400
300
200
d
d
d
d
d
d
Wyznaczanie linii intersekcyjnej na
Wyznaczanie linii intersekcyjnej na
podstawie jednego pomiaru
podstawie jednego pomiaru
Jeżeli na mapie topograficznej bieg i upad warstwy zaznaczony jest za pomocą symbolu
Jeżeli na mapie topograficznej bieg i upad warstwy zaznaczony jest za pomocą symbolu
linię intersekcyjną warstwy możemy wyznaczyć w następujący sposób:
linię intersekcyjną warstwy możemy wyznaczyć w następujący sposób:
1.
1.
Przedłużamy kierunek biegu poza obręb mapki.
Przedłużamy kierunek biegu poza obręb mapki.
2.
2.
Kreślimy prostą prostopadłą do linii biegu.
Kreślimy prostą prostopadłą do linii biegu.
3.
3.
Wyznaczamy odległość
Wyznaczamy odległość
d
d
(moduł intersekcyjny) między liniami biegu leżącymi na
(moduł intersekcyjny) między liniami biegu leżącymi na
wysokościach odpowiadających cięciu poziomicowemu
wysokościach odpowiadających cięciu poziomicowemu
h
h
(graficznie lub
(graficznie lub
matematycznie).
matematycznie).
4.
4.
Na prostej prostopadłej do biegu warstwy odcinamy odliczone odcinki
Na prostej prostopadłej do biegu warstwy odcinamy odliczone odcinki
d
d
i z
i z
otrzymanych punktów kreślimy szereg biegów (zwanych liniami strukturalnymi)
otrzymanych punktów kreślimy szereg biegów (zwanych liniami strukturalnymi)
leżących na różnych wysokościach. Opisujemy je odpowiednimi wartościami
leżących na różnych wysokościach. Opisujemy je odpowiednimi wartościami
(wysokości poszczególnych linii biegu maleją w kierunku upadu warstwy).
(wysokości poszczególnych linii biegu maleją w kierunku upadu warstwy).
5.
5.
Punkty przecięcia poszczególnych linii biegu z poziomicami leżącymi na tej samej
Punkty przecięcia poszczególnych linii biegu z poziomicami leżącymi na tej samej
wysokości łączymy linia krzywą uzyskują linię intersekcyjną warstwy.
wysokości łączymy linia krzywą uzyskują linię intersekcyjną warstwy.
INTERSEKCJA
INTERSEKCJA
GEOLOGICZNA
GEOLOGICZNA
Ćwiczenie nr 8
Ćwiczenie nr 8
Intersekcja warstwy nachylonej.
Intersekcja warstwy nachylonej.
1 000 m
900 m
800 m
700 m
600 m
500 m
5
0
0
4
0
0
3
0
0
2
0
0
A B
500
400
300
200
500
400
300
200
d
d
=
=
h
h
* ctg
* ctg
α
α
h
h
=
=
100 m
100 m
1 cm
1 cm
(
(
dla mapy o skali 1 : 10 000
dla mapy o skali 1 : 10 000
)
)
1 cm
α
α
d
d
d
d
INTERSEKCJA
INTERSEKCJA
GEOLOGICZNA
GEOLOGICZNA
Ćwiczenie nr 9
Ćwiczenie nr 9
Krawędź przecięcia dwóch płaszczyzn na
Krawędź przecięcia dwóch płaszczyzn na
mapie
mapie
Krawędź przecięcia dwóch
Krawędź przecięcia dwóch
płaszczyzn na mapie
płaszczyzn na mapie
2 0 0
0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 0
0 8 0 0
90
0
8 0 0
7 0 0
6 0
0
5 0
0
4 0
0
3 0
0
1 0 0
2 0 0
1 0 0
0
700
m
900
m
500
m
110
0 m
300
m
500
m
500
m
700
m
d
1 cm
α
α
d
d
INTERSEKCJA
INTERSEKCJA
GEOLOGICZNA
GEOLOGICZNA
Ćwiczenie nr 10
Ćwiczenie nr 10
Fałdy na mapie i w przekruju
Fałdy na mapie i w przekruju
prekabmr
Eon
Era
Okres
Wiek
[Ma]
Czwartorzęd
1,8
Neogen
23,03
Kenozoik
Paleogen
65,5
Kreda
145,5
Jura
199,6
Mezozoik
Trias
251,0
Perm
299,0
Karbon
359,2
Dewon
416,0
Sylur
443,7
Ordowik
488,3
Fanerozoik
Paleozoik
Kambr
542,0
Proterozoik
Archaik
2500,0
4600,0
tabela stratygraficzna
tabela stratygraficzna
Fałd
Fałd to wygięcie warstwy, ławicy lub innego pierwotnie płaskiego elementu
strukturalnego wytworzone wtórnie. Są dwie formy fałdu, zwykle sąsiadujące
ze sobą:
antyklina
antyklina zawierająca utwory starsze w jądrze i
synklina
synklina z
utworami młodszymi w jądrze.
Cm
Cm
Or
Or
S
S
Cm
Cm
Or
Or
S
S
A
A
S
S
Cm
Cm
Or
Or
S
S
Cm
Cm
Or
Or
S
S
Cm
Cm
Or
Or
Or
Or
S
S
S
S
Cm
Cm
Or
Or
S
S
Cm
Cm
Or
Or
S
S
Or
Or
S
S
Or
Or
Cm
Cm
30
30
30
30
30
30
30
A
B
30
S
S
Or
Or
Cm
Cm
Or
Or
S
S
Or
Or
Cm
Cm
Cm
Cm
Or
Or
Or
Or
Or
Or
S
S
Or
Or
Cm
Cm
A
B
Cm
Cm
30
30
30
30
30
30
30
30
70
30
30
S
S
30
S
S
Or
Or
Cm
Cm
Or
Or
S
S
Or
Or
Cm
Cm
Cm
Cm
Or
Or
KONIEC
KONIEC
INTERSEKCJA
INTERSEKCJA
GEOLOGICZNA
GEOLOGICZNA
Ćwiczenie nr 2
Ćwiczenie nr 2
Interpolacja poziomic
Interpolacja poziomic
Interpolacja poziomic
Interpolacja poziomic
Interpolację poziomic
Interpolację poziomic
przeprowadzamy na podstawie szeregu punktów
wysokościowych, rozmieszczonych na mapie lub planie. Najpierw należy
określić pionową odległość pomiędzy poziomicami (
cięcie poziomicowe
cięcie poziomicowe)
oraz wysokości, na których te poziomice mają być poprowadzone. Następnie
łączymy kolejno po dwa najbliższe punkty wysokościowe, a odcinki między
nimi dzielimy proporcjonalnie, tak by uzyskać punkty, na których mają być
poprowadzone poziomice (np. 20 m, 40 m, 80 m itd.). Punkty o tych samych
wysokościach łączymy krzywymi i opisujemy według wysokości. Są to
poziomice.
150
180
200
170
160
140
150
Interpolacja poziomic
Interpolacja poziomic
Harfa
Interpolacja poziomic
Interpolacja poziomic
150
200
160
170 180
190
INTERSEKCJA
INTERSEKCJA
GEOLOGICZNA
GEOLOGICZNA
Ćwiczenie nr 3
Ćwiczenie nr 3
Intersekcja warstwy poziomej i pionowej.
Intersekcja warstwy poziomej i pionowej.
Miąższość i wychodnia warstwy.
Miąższość i wychodnia warstwy.
Intersekcja warstwy poziomej
Intersekcja warstwy poziomej
Warstwica
Warstwica
– linia na mapie łącząca punkty leżące na tej samej wysokości.
2 0 0
0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 0
0 8 0 0
90
0
8 0 0
7 0 0
6 0
0
5 0
0
4 0
0
3 0
0
1 0 0
2 0 0
1 0 0
0
Warstwica
Warstwica
– linia na mapie łącząca punkty leżące na tej samej wysokości.
500 m
500 m
Linia intersekcyjna płaszczyzny poziomej jest równoległa do poziomic.
Intersekcja warstwy poziomej
Intersekcja warstwy poziomej
Intersekcja warstwy poziomej
Intersekcja warstwy poziomej
Warstwica
Warstwica
– linia na mapie łącząca punkty leżące na tej samej wysokości.
Linia intersekcyjna
płaszczyzny poziomej
płaszczyzny poziomej
jest równoległa do poziomic.
2 0 0
0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 0
0 8 0 0
90
0
8 0 0
7 0 0
6 0
0
5 0
0
4 0
0
3 0
0
1 0 0
2 0 0
1 0 0
0
Intersekcja warstwy pionowej
Intersekcja warstwy pionowej
Intersekcja warstwy pionowej
Intersekcja warstwy pionowej
Linia intersekcyjna
płaszczyzny pionowej
płaszczyzny pionowej
jest linią prostą.
2 0 0
0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 0
0 8 0 0
90
0
8 0 0
7 0 0
6 0
0
5 0
0
4 0
0
3 0
0
1 0 0
2 0 0
1 0 0
0
Miąższość warstwy
Miąższość warstwy
Strop warstwy
Strop warstwy
jest to powierzchnia ograniczająca warstwę od góry.
Spąg warstwy
Spąg warstwy
jest to powierzchnia ograniczająca warstwę od dołu.
Miąższość warstwy
Miąższość warstwy
jest to odległość pomiędzy stropem i spągiem warstwy mierzona w
kierunku prostopadłym do powierzchni jej stropu i spągu.
Miąższość pozorna
Miąższość pozorna
jest to odległość pomiędzy stropem i spągiem warstwy mierzona
wzdłuż linii powierzchni terenu.
strop
spąg
miąższoś
ć
miąższość pozorna
Wychodnia warstwy
Wychodnia warstwy
2 0 0
0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 0
0 8 0 0
90
0
8 0 0
7 0 0
6 0
0
5 0
0
4 0
0
3 0
0
1 0 0
2 0 0
1 0 0
0
Wychodnia warstwy
Wychodnia warstwy
jest to obszar na mapie zajmowany przez daną warstwę.
2 0 0
0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 0
0 8 0 0
90
0
8 0 0
7 0 0
6 0
0
5 0
0
4 0
0
3 0
0
1 0 0
2 0 0
1 0 0
0
Bieg warstwy
Bieg warstwy
Jest to linia łącząca punkty stropu lub spągu danej warstwy leżące na tej samej
Jest to linia łącząca punkty stropu lub spągu danej warstwy leżące na tej samej
wysokości. Jest to więc krawędź przecięcia powierzchni warstwy z jakąkolwiek
wysokości. Jest to więc krawędź przecięcia powierzchni warstwy z jakąkolwiek
płaszczyzną poziomą. Jeżeli strop lub spąg warstwy jest płaszczyzną to bieg warstwy
płaszczyzną poziomą. Jeżeli strop lub spąg warstwy jest płaszczyzną to bieg warstwy
jest linią prostą. Kierunek biegu warstwy określa się jako kąt zawarty między
jest linią prostą. Kierunek biegu warstwy określa się jako kąt zawarty między
kierunkiem północnym a linią biegu.
kierunkiem północnym a linią biegu.
Upad warstwy
Upad warstwy
Jest pojęciem, które określa kierunek linii największego nachylenia warstwy oraz kąt
Jest pojęciem, które określa kierunek linii największego nachylenia warstwy oraz kąt
pochylenia tej warstwy. Kierunek linii największego nachylenia (kierunek upadu
pochylenia tej warstwy. Kierunek linii największego nachylenia (kierunek upadu
warstwy warstwy) jest prostopadły do kierunku biegu warstwy.
warstwy warstwy) jest prostopadły do kierunku biegu warstwy.
Kąt upadu warstwy
Kąt upadu warstwy
Jest kątem dwuściennym mierzonym w płaszczyźnie pionowej, zawartym między
Jest kątem dwuściennym mierzonym w płaszczyźnie pionowej, zawartym między
płaszczyzną stropu (lub spągu) danej warstwy a dowolną płaszczyzną poziomą.
płaszczyzną stropu (lub spągu) danej warstwy a dowolną płaszczyzną poziomą.
Symbol biegu i upadu
Symbol biegu i upadu
Na mapach i planach geologicznych bieg i upad warstwy przedstawia się za pomocą
Na mapach i planach geologicznych bieg i upad warstwy przedstawia się za pomocą
umownego znaku – symbolu biegu i upadu. Dłuższy odcinek symbolu podaje kierunek
umownego znaku – symbolu biegu i upadu. Dłuższy odcinek symbolu podaje kierunek
biegu zaś krótszy odcinek, prostopadły do dłuższego, kierunek upadu warstwy. Kąt
biegu zaś krótszy odcinek, prostopadły do dłuższego, kierunek upadu warstwy. Kąt
upadu wyraża liczba wpisana przy symbolu. Symbolem warstwy poziomej jest krzyż
upadu wyraża liczba wpisana przy symbolu. Symbolem warstwy poziomej jest krzyż
równoramienny. Warstwę pionową oznacza się zazwyczaj odcinkiem przeciętym krótszą
równoramienny. Warstwę pionową oznacza się zazwyczaj odcinkiem przeciętym krótszą
prostopadłą kreseczką.
prostopadłą kreseczką.
45
Azymut
Azymut
Azymut jest to kąt zawarty między kierunkiem północy a wybranym kierunkiem w
Azymut jest to kąt zawarty między kierunkiem północy a wybranym kierunkiem w
przestrzeni. Kąt ten mierzy się zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara.
przestrzeni. Kąt ten mierzy się zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara.
Zatem azymut prostej poziomej to jeden z dwóch kątów jakie tworzy ta prosta z
Zatem azymut prostej poziomej to jeden z dwóch kątów jakie tworzy ta prosta z
kierunkiem północy (oczywiście kąt ten jest liczony zgodnie z ruchem wskazówek
kierunkiem północy (oczywiście kąt ten jest liczony zgodnie z ruchem wskazówek
zegara).
zegara).
N
Sposoby określania
Sposoby określania
orientacji płaszczyzny
orientacji płaszczyzny
W praktyce stosowane są dwa sposoby zapisu orientacji.
W praktyce stosowane są dwa sposoby zapisu orientacji.
Sposób 1:
Sposób 1:
- azymut biegu,
- azymut biegu,
-
kąt upadu,
kąt upadu,
-
przybliżony kierunek nachylenia przy pomocy kierunków głównych.
przybliżony kierunek nachylenia przy pomocy kierunków głównych.
40/30 SE lub 220/30 SE
40/30 SE lub 220/30 SE
Sposób 2:
Sposób 2:
-
azymut upadu,
azymut upadu,
-
kąt upadu.
kąt upadu.
130/30.
130/30.
N
40
o
220
o
30
o
Płaszczyzna pozioma x/0
Płaszczyzna pionowa ma
nieokreślony azymut upadu
Dlatego oba pomiary są
równoważne 140/90 i 320/90
INTERSEKCJA
INTERSEKCJA
GEOLOGICZNA
GEOLOGICZNA
Ćwiczenie nr 9
Ćwiczenie nr 9
test
test
INTERSEKCJA
INTERSEKCJA
GEOLOGICZNA
GEOLOGICZNA
Ćwiczenie nr 10
Ćwiczenie nr 10
Mapa geologiczna
Mapa geologiczna
Sposoby określania
Sposoby określania
orientacji płaszczyzny
orientacji płaszczyzny
40/30 SE
40/30 NW
140/60 NE
210/20 NW
340/50 SW
130/30
310/30
50/60
300/20
250/50