GEOLOGIA

GEOLOGIA

DYNAMICZNA

DYNAMICZNA

BLOK

BLOK

PODSTAWY

PODSTAWY

INTERSEKCJI GEOLOGICZNEJ

INTERSEKCJI GEOLOGICZNEJ

adres e-mail:

adres e-mail:

[e-mail]

[e-mail]

adres www:

adres www:

www.ing.uni.wroc.pl/

www.ing.uni.wroc.pl/

~

~

js

js

GEOLOGIA - I ROK

GEOLOGIA - I ROK

ĆWICZENIA Z GEOLOGII DYNAMICZNEJ

ĆWICZENIA Z GEOLOGII DYNAMICZNEJ

w 1 semestrze

w 1 semestrze

Ogólne zasady zaliczania ćwiczeń

Ogólne zasady zaliczania ćwiczeń

 

 

§1

§1

Ćwiczenia składają się z dwóch bloków tematycznych odbywających się równolegle:

Ćwiczenia składają się z dwóch bloków tematycznych odbywających się równolegle:

- Blok : Makroskopowe rozpoznawanie minerałów i skał (15 zajęć x 3 godz. lekcyjne)

- Blok : Makroskopowe rozpoznawanie minerałów i skał (15 zajęć x 3 godz. lekcyjne)

- Blok : Podstawy intersekcji geologicznej (15 zajęć x 2 godz. lekcyjne).

- Blok : Podstawy intersekcji geologicznej (15 zajęć x 2 godz. lekcyjne).

 

 

§2

§2

Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest uzyskanie oceny pozytywnej (co najmniej ocena dostateczna) z obu bloków

Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest uzyskanie oceny pozytywnej (co najmniej ocena dostateczna) z obu bloków

tematycznych.

tematycznych.

 

 

§3

§3

Ocena końcowa wpisywana do indeksu jest średnią arytmetyczną z obu uzyskanych ocen, z uwzględnieniem ich

Ocena końcowa wpisywana do indeksu jest średnią arytmetyczną z obu uzyskanych ocen, z uwzględnieniem ich

wymiaru godzinowego (t.j. Blok „Minerały i skały” x 60% + Blok „Intersekcja” x 40%).

wymiaru godzinowego (t.j. Blok „Minerały i skały” x 60% + Blok „Intersekcja” x 40%).

 

 

§4

§4

Zasady zaliczania są jednakowe dla wszystkich grup.

Zasady zaliczania są jednakowe dla wszystkich grup.

 

 

§5

§5

Ostateczny termin zaliczeń stanowi ostatni dzień zajęć w semestrze zimowym tj. 28.01.2009.

Ostateczny termin zaliczeń stanowi ostatni dzień zajęć w semestrze zimowym tj. 28.01.2009.

 

 

§6

§6

W przypadku braku zaliczenia w przewidzianym terminie mają zastosowanie przepisy ogólne zawarte w Regulaminie

W przypadku braku zaliczenia w przewidzianym terminie mają zastosowanie przepisy ogólne zawarte w Regulaminie

Studiów U.Wr.

Studiów U.Wr.

GEOLOGIA - I ROK

GEOLOGIA - I ROK

ĆWICZENIA Z GEOLOGII DYNAMICZNEJ

ĆWICZENIA Z GEOLOGII DYNAMICZNEJ

BLOK :

BLOK :

PODSTAWY INTERSEKCJI GEOLOGICZNEJ

PODSTAWY INTERSEKCJI GEOLOGICZNEJ

Zasady zaliczania ćwiczeń

Zasady zaliczania ćwiczeń

 

 

§1

§1

Ćwiczenia zaliczane są na podstawie :

Ćwiczenia zaliczane są na podstawie :

-

-

4 testów

4 testów

- odbywających się na zajęciach

- odbywających się na zajęciach

-

-

sprawdzianu praktycznego

sprawdzianu praktycznego

- poza zajęciami po uprzednim uzgodnieniu terminu.

- poza zajęciami po uprzednim uzgodnieniu terminu.

 

 

§2

§2

Testy

Testy

sprawdzają praktyczne umiejętności w zakresie wykreślania na mapie wychodni płaszczyzn oraz kreślenia przekrojów.

sprawdzają praktyczne umiejętności w zakresie wykreślania na mapie wychodni płaszczyzn oraz kreślenia przekrojów.

Sprawdzian

Sprawdzian

ocenia praktyczne umiejętności pomiarów kompasem geologicznym i przeliczania wyników pomiarów.

ocenia praktyczne umiejętności pomiarów kompasem geologicznym i przeliczania wyników pomiarów.

 

 

§3

§3

Testy są punktowane

Testy są punktowane

. Warunkiem zaliczenia każdego z nich jest uzyskanie co najmniej

. Warunkiem zaliczenia każdego z nich jest uzyskanie co najmniej

60%

60%

możliwych do zdobycia punktów. Każdy z testów

możliwych do zdobycia punktów. Każdy z testów

można jednokrotnie poprawiać, ale ocena jest w takim przypadku średnią arytmetyczną obu podejść.

można jednokrotnie poprawiać, ale ocena jest w takim przypadku średnią arytmetyczną obu podejść.

Sprawdzian praktyczny nie jest punktowany; zaliczany jest tylko po bezbłędnym wykonaniu

Sprawdzian praktyczny nie jest punktowany; zaliczany jest tylko po bezbłędnym wykonaniu

.

.

Zadania

Zadania

wykonywane na ćwiczeniach nie są punktowane, muszą być jednak ukończone (na ćwiczeniach lub na konsultacjach) i oddane

wykonywane na ćwiczeniach nie są punktowane, muszą być jednak ukończone (na ćwiczeniach lub na konsultacjach) i oddane

prowadzącemu do sprawdzenia.

prowadzącemu do sprawdzenia.

 

 

§4

§4

Warunkiem zaliczenia semestru jest zaliczenie wszystkich testów i sprawdzianu oraz wykonanie i oddanie prowadzącemu

Warunkiem zaliczenia semestru jest zaliczenie wszystkich testów i sprawdzianu oraz wykonanie i oddanie prowadzącemu

wszystkich zadań wykonywanych w trakcie ćwiczeń i konsultacji

wszystkich zadań wykonywanych w trakcie ćwiczeń i konsultacji

.

.

 

 

§5

§5

Ocena końcowa wynika wyłącznie z procentowego udziału punktów zdobytych łącznie w obu testach w stosunku do sumarycznej punktacji

Ocena końcowa wynika wyłącznie z procentowego udziału punktów zdobytych łącznie w obu testach w stosunku do sumarycznej punktacji

maksymalnej :

maksymalnej :

- ocena dostateczna : 60,0 - 67,5 %

- ocena dostateczna : 60,0 - 67,5 %

- ocena dostateczna plus : 67,5 - 75,0 %

- ocena dostateczna plus : 67,5 - 75,0 %

- ocena dobra : 75,0 - 82,5 %

- ocena dobra : 75,0 - 82,5 %

- ocena dobra plus : 82,5 - 90,0 %

- ocena dobra plus : 82,5 - 90,0 %

- ocena bardzo dobra : od 90,0 %

- ocena bardzo dobra : od 90,0 %

 

 

§6

§6

Obecność na wszystkich zajęciach jest obowiązkowa. Wszelkie nieobecności muszą być odrobione w trakcie konsultacji.

Obecność na wszystkich zajęciach jest obowiązkowa. Wszelkie nieobecności muszą być odrobione w trakcie konsultacji.

GEOLOGIA - I ROK

GEOLOGIA - I ROK

ĆWICZENIA Z GEOLOGII DYNAMICZNEJ

ĆWICZENIA Z GEOLOGII DYNAMICZNEJ

BLOK :

BLOK :

PODSTAWY INTERSEKCJI GEOLOGICZNEJ

PODSTAWY INTERSEKCJI GEOLOGICZNEJ

Ogólny harmonogram zajęć

Ogólny harmonogram zajęć

 

 

Ćw. 1) i 2)

Ćw. 1) i 2)

Mapa warstwicowa. Przekrój morfologiczny

Mapa warstwicowa. Przekrój morfologiczny

.

.

Ćw. 3)

Ćw. 3)

Intersekcja płaszczyzny poziomej i pionowej. Warstwa. Wychodnia.

Intersekcja płaszczyzny poziomej i pionowej. Warstwa. Wychodnia.

Ćw. 4)

Ćw. 4)

Orientacja płaszczyzn w przestrzeni (bieg, upad). Orientacja prostych w przestrzeni.

Orientacja płaszczyzn w przestrzeni (bieg, upad). Orientacja prostych w przestrzeni.

Test nr 1

Test nr 1

:

:

Kreślenie przekroju morfologicznego. Kreślenie na mapie warstw poziomych i pionowych.

Kreślenie przekroju morfologicznego. Kreślenie na mapie warstw poziomych i pionowych.

 

 

Ćw. 5) i 6)

Ćw. 5) i 6)

Kompas geologiczny - zasady mierzenia i zapisu pomiarów.

Kompas geologiczny - zasady mierzenia i zapisu pomiarów.

Ćw. 7) i 8)

Ćw. 7) i 8)

Intersekcja płaszczyzny nachylonej. Wyznaczanie kąta upadu.

Intersekcja płaszczyzny nachylonej. Wyznaczanie kąta upadu.

 

 

Test nr 2

Test nr 2

:

:

Przeliczanie pomiarów oraz ich graficzna prezentacja.

Przeliczanie pomiarów oraz ich graficzna prezentacja.

 

 

Sprawdzian

Sprawdzian

:

:

Wykonywanie pomiarów kompasem geologicznym oraz zapis pomiarów.

Wykonywanie pomiarów kompasem geologicznym oraz zapis pomiarów.

Ćw. 9) i 10)

Ćw. 9) i 10)

Krawędź przecięcia 2 płaszczyzn. Fałdy.

Krawędź przecięcia 2 płaszczyzn. Fałdy.

Ćw. 11)

Ćw. 11)

Intersekcja płaszczyzn (c.d.)

Intersekcja płaszczyzn (c.d.)

 

 

Test nr 3

Test nr 3

:

:

Wykreślanie na mapie linii intersekcyjnych różnie zorientowanych płaszczyzn.

Wykreślanie na mapie linii intersekcyjnych różnie zorientowanych płaszczyzn.

Ćw.12), 13), 14) i 15)

Ćw.12), 13), 14) i 15)

Przekrój geologiczny

Przekrój geologiczny

.

.

 

 

Test nr 4

Test nr 4

:

:

Kreślenie przekroju geologicznego.

Kreślenie przekroju geologicznego.

INTERSEKCJA

INTERSEKCJA

GEOLOGICZNA

GEOLOGICZNA

Ćwiczenie nr 1

Ćwiczenie nr 1

Pojęcia podstawowe

Pojęcia podstawowe

Pojęcia wstępne

Pojęcia wstępne



Mapa

Mapa

(z łac.

(z łac.

mappa

mappa

= 'obrus') - model powierzchni Ziemi (także nieba lub planety

= 'obrus') - model powierzchni Ziemi (także nieba lub planety

czy innego ciała niebieskiego). Występuje w postaci analogowej (obraz na

czy innego ciała niebieskiego). Występuje w postaci analogowej (obraz na

płaszczyźnie) lub (coraz częściej) cyfrowej - zobrazowanie zbioru danych o

płaszczyźnie) lub (coraz częściej) cyfrowej - zobrazowanie zbioru danych o

obiektach oryginału (Ziemi, Marsa itp.) i ich wzajemnym usytuowaniu. Mapa stanowi

obiektach oryginału (Ziemi, Marsa itp.) i ich wzajemnym usytuowaniu. Mapa stanowi

podstawowe narzędzie badań i prezentacji wyników w geografii i geodezji.

podstawowe narzędzie badań i prezentacji wyników w geografii i geodezji.



Przeniesienie powierzchni ze sfery (Ziemia nie jest idealną kulą, ma nieregularny
kształt geoidy, ale przy sporządzaniu mapy przyjmuje się założenie o jej kulistości)
na płaską powierzchnię mapy wymaga:

– zastosowania odpowiedniego rzutu, czyli odwzorowania kartograficznego,
– zmniejszenia obrazu do żądanej skali,
– zastosowania przyjętych znaków umownych (zobacz: legenda mapy),
– uogólnienia przedstawionego obrazu.



Skala mapy

Skala mapy

- stosunek pewnego odcinka na mapie do odpowiadającej mu odległości

w terenie (do rzutu tego odcinka na płaszczyznę lub powierzchnię kuli).

Rodzaje skal:
– skala liczbowa (np. 1:100 000),
– skala mianowana (np. 1 cm - 1 km),
– skala liniowa - w postaci podziałki graficznej,



Warstwica

Warstwica

– linia na mapie łącząca punkty leżące na tej samej wysokości.

Pojęcia wstępne

Pojęcia wstępne

Horyzontalny układ

Horyzontalny układ

odniesienia

odniesienia

Jest to układ lokalny, związany z danym punktem powierzchni Ziemi. Trzy, wzajemnie

Jest to układ lokalny, związany z danym punktem powierzchni Ziemi. Trzy, wzajemnie

prostopadłe osie układu wyznaczone są przez sześć kierunków. Kierunki te

prostopadłe osie układu wyznaczone są przez sześć kierunków. Kierunki te

nazywamy głównymi (kardynalnymi) układu horyzontalnego. Płaszczyzna horyzontu

nazywamy głównymi (kardynalnymi) układu horyzontalnego. Płaszczyzna horyzontu

podzielona jest przez osie poziome na

podzielona jest przez osie poziome na

cztery kwadranty

cztery kwadranty

: NE, SE, SW, NW. Dany

: NE, SE, SW, NW. Dany

kwadrant obejmuje wszystkie kierunki pośrednie między kierunkami skrajnymi, od

kwadrant obejmuje wszystkie kierunki pośrednie między kierunkami skrajnymi, od

których bierze nazwę. Wszystkie kierunki główne dzielą przestrzeń na

których bierze nazwę. Wszystkie kierunki główne dzielą przestrzeń na

osiem

osiem

oktantów

oktantów

: NEZ, SEZ, SWZ, NWZ – dla półprzestrzeni górnej oraz NED, SED, SWD,

: NEZ, SEZ, SWZ, NWZ – dla półprzestrzeni górnej oraz NED, SED, SWD,

NWD – dla półprzestrzeni dolnej. Orientacja osi układu zmienia się przy przejściu do

NWD – dla półprzestrzeni dolnej. Orientacja osi układu zmienia się przy przejściu do

innego punktu powierzchni Ziemi. Nie ma dwóch punktów, w których układ ten

innego punktu powierzchni Ziemi. Nie ma dwóch punktów, w których układ ten

miałby identyczna orientację. Niemniej jednak w praktyce, przy rozpatrywaniu

miałby identyczna orientację. Niemniej jednak w praktyce, przy rozpatrywaniu

niewielkich obszarów Ziemi przyjmujemy, że układ horyzontalny jest w ich obrębie

niewielkich obszarów Ziemi przyjmujemy, że układ horyzontalny jest w ich obrębie

stały.

stały.

Układ horyzontalny służy do określania orientacji:

Układ horyzontalny służy do określania orientacji:

prostych,

prostych,

kierunków,

kierunków,

płaszczyzn.

płaszczyzn.

N

S

E

W

Z

D

Azymut

Azymut

N

Azymut

Azymut

jest to kąt zawarty między kierunkiem północy a wybranym kierunkiem w

jest to kąt zawarty między kierunkiem północy a wybranym kierunkiem w

przestrzeni. Kąt ten mierzy się zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. Zatem

przestrzeni. Kąt ten mierzy się zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. Zatem

azymut prostej poziomej to jeden z dwóch kątów jakie tworzy ta prosta z kierunkiem

azymut prostej poziomej to jeden z dwóch kątów jakie tworzy ta prosta z kierunkiem

północy (oczywiście kąt ten jest liczony zgodnie z ruchem wskazówek zegara).

północy (oczywiście kąt ten jest liczony zgodnie z ruchem wskazówek zegara).

Ukształtowanie powierzchni

Ukształtowanie powierzchni

terenu

terenu



szczyt

szczyt

- najwyższy punkt wypukłej formy terenu - góry, grani lub grzbietu górskiego,

- najwyższy punkt wypukłej formy terenu - góry, grani lub grzbietu górskiego,

pagórka, wzgórza itp.

pagórka, wzgórza itp.



wierzchołek

wierzchołek

- najwyższa część góry, wzgórza, pagórka, wydmy lub innej wypukłej

- najwyższa część góry, wzgórza, pagórka, wydmy lub innej wypukłej

formy terenu.

formy terenu.

2 0 0

0

3 0 0

4 0 0

5 0 0

6 0 0

7 0

0 8 0 0

90

0

8 0 0

7 0 0

6 0

0

5 0

0

4 0

0

3 0

0

1 0 0

2 0 0

1 0 0

0

Ukształtowanie powierzchni

Ukształtowanie powierzchni

terenu

terenu



przełęcz

przełęcz

- obniżenie w przebiegu grzbietu górskiego, położone pomiędzy dwoma

- obniżenie w przebiegu grzbietu górskiego, położone pomiędzy dwoma

szczytami górskimi.

szczytami górskimi.



siodło

siodło

- rodzaj szerokiej, zwykle trawiastej przełęczy, oddzielającej dwa szczyty.

- rodzaj szerokiej, zwykle trawiastej przełęczy, oddzielającej dwa szczyty.

2 0 0

0

3 0 0

4 0 0

5 0 0

6 0 0

7 0

0 8 0 0

90

0

8 0 0

7 0 0

6 0

0

5 0

0

4 0

0

3 0

0

1 0 0

2 0 0

1 0 0

0

Ukształtowanie powierzchni

Ukształtowanie powierzchni

terenu

terenu



dolina

dolina

-

-

wklęsła forma rzeźby terenu, o wydłużonym zarysie poziomym i wyraźnie

wklęsła forma rzeźby terenu, o wydłużonym zarysie poziomym i wyraźnie

wykształconym dnie, charakteryzującym się spadkiem w jednym kierunku.

wykształconym dnie, charakteryzującym się spadkiem w jednym kierunku.



grzbiet

grzbiet

–

–

wypukła forma rzeźby terenu o wydłużonym zarysie poziomym.

wypukła forma rzeźby terenu o wydłużonym zarysie poziomym.



zbocze

zbocze

-

-

rodzaj stoku stanowiący boczne ograniczenie doliny. Zbocze rozpoczyna się na dole

rodzaj stoku stanowiący boczne ograniczenie doliny. Zbocze rozpoczyna się na dole

załomem wklęsłym, który oddziela je od dna doliny, i kończy u góry załomem wypukłym, który

załomem wklęsłym, który oddziela je od dna doliny, i kończy u góry załomem wypukłym, który

oddziela je od wierzchowiny lub stoku, nie mającego genetycznego związku z doliną.

oddziela je od wierzchowiny lub stoku, nie mającego genetycznego związku z doliną.



kotlina

kotlina

- forma terenu zwykle o owalnym kształcie, otoczona wyżej położonymi wzniesieniami.

- forma terenu zwykle o owalnym kształcie, otoczona wyżej położonymi wzniesieniami.

2 0 0

0

3 0 0

4 0 0

5 0 0

6 0 0

7 0

0 8 0 0

90

0

8 0 0

7 0 0

6 0

0

5 0

0

4 0

0

3 0

0

1 0 0

2 0 0

1 0 0

0

Ukształtowanie powierzchni

Ukształtowanie powierzchni

terenu

terenu



linia grzbietowa

linia grzbietowa

- linia poprowadzona wzdłuż grzbietu górskiego, łącząca wierzchołki,

- linia poprowadzona wzdłuż grzbietu górskiego, łącząca wierzchołki,

będąca zarazem linią wododziału.

będąca zarazem linią wododziału.



linia denna

linia denna

– linia poprowadzona osiami dolin.

– linia poprowadzona osiami dolin.



linie szkieletowe

linie szkieletowe

- umowne linie, wykreślane na mapie, pokrywające się z osiami form

- umowne linie, wykreślane na mapie, pokrywające się z osiami form

wypukłych (linie grzbietowe) i wklęsłych (linie denne). Wytycza się je na podstawie

wypukłych (linie grzbietowe) i wklęsłych (linie denne). Wytycza się je na podstawie

układu poziomic, które w miejscu przecięcia z linią szkieletową wyraźnie zmieniają swój

układu poziomic, które w miejscu przecięcia z linią szkieletową wyraźnie zmieniają swój

kierunek. linie szkieletowe służą do prawidłowej interpretacji ukształtowania terenu.

kierunek. linie szkieletowe służą do prawidłowej interpretacji ukształtowania terenu.

2 0 0

0

3 0 0

4 0 0

5 0 0

6 0 0

7 0

0 8 0 0

90

0

8 0 0

7 0 0

6 0

0

5 0

0

4 0

0

3 0

0

1 0 0

2 0 0

1 0 0

0

Interpolacja poziomic

Interpolacja poziomic

Interpolację poziomic

Interpolację poziomic

przeprowadzamy na podstawie szeregu punktów

wysokościowych, rozmieszczonych na mapie lub planie. Najpierw należy

określić pionową odległość pomiędzy poziomicami (

cięcie poziomicowe

cięcie poziomicowe)

oraz wysokości, na których te poziomice mają być poprowadzone. Następnie

łączymy kolejno po dwa najbliższe punkty wysokościowe, a odcinki między

nimi dzielimy proporcjonalnie, tak by uzyskać punkty, na których mają być

poprowadzone poziomice (np. 20 m, 40 m, 80 m itd.). Punkty o tych samych

wysokościach łączymy krzywymi i opisujemy według wysokości. Są to

poziomice.

150

180

200

170

160

140

150

Interpolacja poziomic

Interpolacja poziomic

Harfa

Interpolacja poziomic

Interpolacja poziomic

150

200

160

170 180

190

Ćwiczenie nr 1

Ćwiczenie nr 1

Na dostarczonej mapce proszę zaznaczyć:

Na dostarczonej mapce proszę zaznaczyć:



Szczyty

Szczyty



Wierzchołki

Wierzchołki



Przełęcze

Przełęcze



Zbocza (za pomocą strzałek z grotem skierowanym w kierunku maksymalnego

Zbocza (za pomocą strzałek z grotem skierowanym w kierunku maksymalnego

spadku zbocza)

spadku zbocza)



Linie grzbietowe

Linie grzbietowe



Linie denne.

Linie denne.



Wykonać interpolację poziomic i sporządzić mapę poziomicową.

Wykonać interpolację poziomic i sporządzić mapę poziomicową.

INTERSEKCJA

INTERSEKCJA

GEOLOGICZNA

GEOLOGICZNA

Ćwiczenie nr 2

Ćwiczenie nr 2

Profil geomorfologiczny

Profil geomorfologiczny

Profil geomorfologiczny

Profil geomorfologiczny

Profil geomorfologiczny

Profil geomorfologiczny

jest to linia zazwyczaj krzywa, obrazująca zmiany

jest to linia zazwyczaj krzywa, obrazująca zmiany

pionowe powierzchni ziemi wzdłuż określonego azymutu. Wykonuje się go

pionowe powierzchni ziemi wzdłuż określonego azymutu. Wykonuje się go

na podstawie mapy topograficznej lub geologicznej o podkładzie

na podstawie mapy topograficznej lub geologicznej o podkładzie

hipsometrycznym. Pozwala ona wykonać profil geomorfologiczny ilościowy.

hipsometrycznym. Pozwala ona wykonać profil geomorfologiczny ilościowy.

Mapy bez hipsometrii, na których ukształtowanie pionowe terenu oparte

Mapy bez hipsometrii, na których ukształtowanie pionowe terenu oparte

jest jedynie o punkty wysokościowe zaznaczone na mapie mogą być

jest jedynie o punkty wysokościowe zaznaczone na mapie mogą być

jedynie

podstawą

do

wykonania

profilu

jakościowego.

Profile

jedynie

podstawą

do

wykonania

profilu

jakościowego.

Profile

geomorfologiczne ilościowe dzielimy na izometryczne oraz przewyższone.

geomorfologiczne ilościowe dzielimy na izometryczne oraz przewyższone.

Profil izometryczny wykonany jest w jednej skali (tzn. skala pionowa

Profil izometryczny wykonany jest w jednej skali (tzn. skala pionowa

odpowiada skali poziomej). Na podstawie map w skalach małych zazwyczaj

odpowiada skali poziomej). Na podstawie map w skalach małych zazwyczaj

wykonuje się profile przewyższone (tzn. takie, w których skala pionowa jest

wykonuje się profile przewyższone (tzn. takie, w których skala pionowa jest

mniejsza aniżeli skala pozioma). Pozwala to uwypuklić zróżnicowanie

mniejsza aniżeli skala pozioma). Pozwala to uwypuklić zróżnicowanie

wysokości względnych terenu.

wysokości względnych terenu.

Profil geomorfologiczny

Profil geomorfologiczny



Na papierze milimetrowym, równolegle do jego dłuższej krawędzi,

Na papierze milimetrowym, równolegle do jego dłuższej krawędzi,

zaznaczamy linię o długości zaznaczonej na mapie linii przekrojowej.

zaznaczamy linię o długości zaznaczonej na mapie linii przekrojowej.

2 0 0

0

3 0 0

4 0 0

5 0 0

6 0 0

7 0

0 8 0 0

90

0

8 0 0

7 0 0

6 0

0

5 0

0

4 0

0

3 0

0

1 0 0

2 0 0

1 0 0

0

A B

Profil geomorfologiczny

Profil geomorfologiczny



Na obu krańcach wspomnianej linii rysujemy pionowe odcinki, na

Na obu krańcach wspomnianej linii rysujemy pionowe odcinki, na

których zaznaczamy wysokości, oraz określamy je liczbami.

których zaznaczamy wysokości, oraz określamy je liczbami.



Na obu krańcach odcinka wpisujemy strony świata.

Na obu krańcach odcinka wpisujemy strony świata.

2 0 0

0

3 0 0

4 0 0

5 0 0

6 0 0

7 0

0 8 0 0

90

0

8 0 0

7 0 0

6 0

0

5 0

0

4 0

0

3 0

0

1 0 0

2 0 0

1 0 0

0

A B

1000
900
800
700
600
500
400
300
200
100

Profil geomorfologiczny

Profil geomorfologiczny



Na skrawku papieru znaczymy izohipsy (poziomice) przechodzące przez

Na skrawku papieru znaczymy izohipsy (poziomice) przechodzące przez

linię profilową na mapie geologicznej oraz potoki, koty itp.

linię profilową na mapie geologicznej oraz potoki, koty itp.

2 0 0

0

3 0 0

4 0 0

5 0 0

6 0 0

7 0

0 8 0 0

90

0

8 0 0

7 0 0

6 0

0

5 0

0

4 0

0

3 0

0

1 0 0

2 0 0

1 0 0

0

A B

1000
900
800
700
600
500
400
300
200
100

1000
900
800
700
600
500
400
300
200
100

Profil geomorfologiczny

Profil geomorfologiczny



Wspomniany skrawek papieru przykładamy do linii profilowej

Wspomniany skrawek papieru przykładamy do linii profilowej

wrysowanej na papierze milimetrowym i znaczymy na niej prostopadłe

wrysowanej na papierze milimetrowym i znaczymy na niej prostopadłe

kreski (symbolizujące punkty przecięcia izohips z linią profilową). Na linię

kreski (symbolizujące punkty przecięcia izohips z linią profilową). Na linię

profilową należy także nanieść najważniejsze wzniesienia i dna dolin

profilową należy także nanieść najważniejsze wzniesienia i dna dolin

potoków.

potoków.

2 0 0

0

3 0 0

4 0 0

5 0 0

6 0 0

7 0

0 8 0 0

90

0

8 0 0

7 0 0

6 0

0

5 0

0

4 0

0

3 0

0

1 0 0

2 0 0

1 0 0

0

A B

1000
900
800
700
600
500
400
300
200
100

Profil geomorfologiczny

Profil geomorfologiczny



Uzyskane punkty łączymy ołówkiem uzyskując profil geomorfologiczny.

Uzyskane punkty łączymy ołówkiem uzyskując profil geomorfologiczny.

2 0 0

0

3 0 0

4 0 0

5 0 0

6 0 0

7 0

0 8 0 0

90

0

8 0 0

7 0 0

6 0

0

5 0

0

4 0

0

3 0

0

1 0 0

2 0 0

1 0 0

0

A B

1000
900
800
700
600
500
400
300
200
100

Profil geomorfologiczny

Profil geomorfologiczny



Opisujemy tak uzyskany profil geomorfologiczny, a więc potoki oraz

Opisujemy tak uzyskany profil geomorfologiczny, a więc potoki oraz

wzniesienia, o ile mają nazwy. Nazwy potoków wpisujemy pionowo i

wzniesienia, o ile mają nazwy. Nazwy potoków wpisujemy pionowo i

łączymy z dnem doliny za pomocą linii przerywanej. Nazwy wzniesień

łączymy z dnem doliny za pomocą linii przerywanej. Nazwy wzniesień

wpisujemy poziomo i łączymy linią przerywaną z odpowiednim punktem

wpisujemy poziomo i łączymy linią przerywaną z odpowiednim punktem

linii profilowej.

linii profilowej.

2 0 0

0

3 0 0

4 0 0

5 0 0

6 0 0

7 0

0 8 0 0

90

0

8 0 0

7 0 0

6 0

0

5 0

0

4 0

0

3 0

0

1 0 0

2 0 0

1 0 0

0

A B

Ćwiczenie nr 2

Ćwiczenie nr 2

Na dostarczonej mapce wzdłuż zaznaczonej linii należy wykonać przekrój

Na dostarczonej mapce wzdłuż zaznaczonej linii należy wykonać przekrój

geomorfologiczny.

geomorfologiczny.

INTERSEKCJA

INTERSEKCJA

GEOLOGICZNA

GEOLOGICZNA

Ćwiczenie nr 3

Ćwiczenie nr 3

Intersekcja płaszczyzny

Intersekcja płaszczyzny

poziomej i pionowej. Warstwa.

poziomej i pionowej. Warstwa.

Wychodnia.

Wychodnia.

Intersekcja warstwy poziomej

Intersekcja warstwy poziomej

Warstwica

Warstwica

– linia na mapie łącząca punkty leżące na tej samej wysokości.

2 0 0

0

3 0 0

4 0 0

5 0 0

6 0 0

7 0

0 8 0 0

90

0

8 0 0

7 0 0

6 0

0

5 0

0

4 0

0

3 0

0

1 0 0

2 0 0

1 0 0

0

Warstwica

Warstwica

– linia na mapie łącząca punkty leżące na tej samej wysokości.

500 m

500 m

Linia intersekcyjna płaszczyzny poziomej jest równoległa do poziomic.

Intersekcja warstwy poziomej

Intersekcja warstwy poziomej

Intersekcja warstwy poziomej

Intersekcja warstwy poziomej

Warstwica

Warstwica

– linia na mapie łącząca punkty leżące na tej samej wysokości.

Linia intersekcyjna

płaszczyzny poziomej

płaszczyzny poziomej

jest równoległa do poziomic.

2 0 0

0

3 0 0

4 0 0

5 0 0

6 0 0

7 0

0 8 0 0

90

0

8 0 0

7 0 0

6 0

0

5 0

0

4 0

0

3 0

0

1 0 0

2 0 0

1 0 0

0

Intersekcja warstwy pionowej

Intersekcja warstwy pionowej

Intersekcja warstwy pionowej

Intersekcja warstwy pionowej

Linia intersekcyjna

płaszczyzny pionowej

płaszczyzny pionowej

jest linią prostą.

2 0 0

0

3 0 0

4 0 0

5 0 0

6 0 0

7 0

0 8 0 0

90

0

8 0 0

7 0 0

6 0

0

5 0

0

4 0

0

3 0

0

1 0 0

2 0 0

1 0 0

0

Miąższość warstwy

Miąższość warstwy

Strop warstwy

Strop warstwy

jest to powierzchnia ograniczająca warstwę od góry.

Spąg warstwy

Spąg warstwy

jest to powierzchnia ograniczająca warstwę od dołu.

Miąższość warstwy

Miąższość warstwy

jest to odległość pomiędzy stropem i spągiem warstwy mierzona w

kierunku prostopadłym do powierzchni jej stropu i spągu.

Miąższość pozorna

Miąższość pozorna

jest to odległość pomiędzy stropem i spągiem warstwy mierzona

wzdłuż linii powierzchni terenu.

strop

spąg

miąższoś

ć

miąższość pozorna

Wychodnia warstwy

Wychodnia warstwy

2 0 0

0

3 0 0

4 0 0

5 0 0

6 0 0

7 0

0 8 0 0

90

0

8 0 0

7 0 0

6 0

0

5 0

0

4 0

0

3 0

0

1 0 0

2 0 0

1 0 0

0

Wychodnia warstwy

Wychodnia warstwy

jest to obszar na mapie zajmowany przez daną warstwę.

2 0 0

0

3 0 0

4 0 0

5 0 0

6 0 0

7 0

0 8 0 0

90

0

8 0 0

7 0 0

6 0

0

5 0

0

4 0

0

3 0

0

1 0 0

2 0 0

1 0 0

0

INTERSEKCJA

INTERSEKCJA

GEOLOGICZNA

GEOLOGICZNA

Ćwiczenie nr 4

Ćwiczenie nr 4

Orientacja płaszczyzn w

Orientacja płaszczyzn w

przestrzeni (bieg, upad).

przestrzeni (bieg, upad).

Orientacja prostych w

Orientacja prostych w

przestrzeni.

przestrzeni.

Azymut

Azymut

Azymut jest to kąt zawarty między kierunkiem północy a wybranym kierunkiem w

Azymut jest to kąt zawarty między kierunkiem północy a wybranym kierunkiem w

przestrzeni. Kąt ten mierzy się zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara.

przestrzeni. Kąt ten mierzy się zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara.

Zatem azymut prostej poziomej to jeden z dwóch kątów jakie tworzy ta prosta z

Zatem azymut prostej poziomej to jeden z dwóch kątów jakie tworzy ta prosta z

kierunkiem północy (oczywiście kąt ten jest liczony zgodnie z ruchem wskazówek

kierunkiem północy (oczywiście kąt ten jest liczony zgodnie z ruchem wskazówek

zegara).

zegara).

N

Bieg warstwy

Bieg warstwy

Jest to linia łącząca punkty stropu lub spągu danej warstwy leżące na tej samej

Jest to linia łącząca punkty stropu lub spągu danej warstwy leżące na tej samej

wysokości. Jest to więc krawędź przecięcia powierzchni warstwy z jakąkolwiek

wysokości. Jest to więc krawędź przecięcia powierzchni warstwy z jakąkolwiek

płaszczyzną poziomą. Jeżeli strop lub spąg warstwy jest płaszczyzną to bieg warstwy

płaszczyzną poziomą. Jeżeli strop lub spąg warstwy jest płaszczyzną to bieg warstwy

jest linią prostą. Kierunek biegu warstwy określa się jako kąt zawarty między

jest linią prostą. Kierunek biegu warstwy określa się jako kąt zawarty między

kierunkiem północnym a linią biegu.

kierunkiem północnym a linią biegu.

Upad warstwy

Upad warstwy

Jest pojęciem, które określa kierunek linii największego nachylenia warstwy oraz kąt

Jest pojęciem, które określa kierunek linii największego nachylenia warstwy oraz kąt

pochylenia tej warstwy. Kierunek linii największego nachylenia (kierunek upadu

pochylenia tej warstwy. Kierunek linii największego nachylenia (kierunek upadu

warstwy warstwy) jest prostopadły do kierunku biegu warstwy.

warstwy warstwy) jest prostopadły do kierunku biegu warstwy.

Kąt upadu warstwy

Kąt upadu warstwy

Jest kątem dwuściennym mierzonym w płaszczyźnie pionowej, zawartym między

Jest kątem dwuściennym mierzonym w płaszczyźnie pionowej, zawartym między

płaszczyzną stropu (lub spągu) danej warstwy a dowolną płaszczyzną poziomą.

płaszczyzną stropu (lub spągu) danej warstwy a dowolną płaszczyzną poziomą.

Symbol biegu i upadu

Symbol biegu i upadu

Na mapach i planach geologicznych bieg i upad warstwy przedstawia się za pomocą

Na mapach i planach geologicznych bieg i upad warstwy przedstawia się za pomocą

umownego znaku – symbolu biegu i upadu. Dłuższy odcinek symbolu podaje kierunek

umownego znaku – symbolu biegu i upadu. Dłuższy odcinek symbolu podaje kierunek

biegu zaś krótszy odcinek, prostopadły do dłuższego, kierunek upadu warstwy. Kąt

biegu zaś krótszy odcinek, prostopadły do dłuższego, kierunek upadu warstwy. Kąt

upadu wyraża liczba wpisana przy symbolu. Symbolem warstwy poziomej jest krzyż

upadu wyraża liczba wpisana przy symbolu. Symbolem warstwy poziomej jest krzyż

równoramienny. Warstwę pionową oznacza się zazwyczaj odcinkiem przeciętym krótszą

równoramienny. Warstwę pionową oznacza się zazwyczaj odcinkiem przeciętym krótszą

prostopadłą kreseczką.

prostopadłą kreseczką.

45

Sposoby określania

Sposoby określania

orientacji płaszczyzny

orientacji płaszczyzny

W praktyce stosowane są dwa sposoby zapisu orientacji.

W praktyce stosowane są dwa sposoby zapisu orientacji.

Sposób 1:

Sposób 1:

- azymut biegu,

- azymut biegu,

-

kąt upadu,

kąt upadu,

-

przybliżony kierunek nachylenia przy pomocy kierunków głównych.

przybliżony kierunek nachylenia przy pomocy kierunków głównych.

40/30 SE lub 220/30 SE

40/30 SE lub 220/30 SE

Sposób 2:

Sposób 2:

-

azymut upadu,

azymut upadu,

-

kąt upadu.

kąt upadu.

130/30.

130/30.

N

40

o

220

o

30

o

Płaszczyzna pozioma x/0
Płaszczyzna pionowa ma
nieokreślony azymut upadu
Dlatego oba pomiary są
równoważne 140/90 i 320/90

Upad prostej

Upad prostej

Jest pojęciem, które określa kierunek oraz kąt nachylenia prostej.

Jest pojęciem, które określa kierunek oraz kąt nachylenia prostej.

Kąt upadu prostej

Kąt upadu prostej

Jest kątem dwuściennym mierzonym w płaszczyźnie pionowej, zawartym między

Jest kątem dwuściennym mierzonym w płaszczyźnie pionowej, zawartym między

upadem prostej a dowolną płaszczyzną poziomą.

upadem prostej a dowolną płaszczyzną poziomą.

Symbol upadu prostej

Symbol upadu prostej

Na mapach i planach geologicznych upad oraz kąt upadu prostej przedstawia się za

Na mapach i planach geologicznych upad oraz kąt upadu prostej przedstawia się za

pomocą umownego znaku – strzałki. Dłuższy odcinek symbolu podaje kierunek upadu

pomocą umownego znaku – strzałki. Dłuższy odcinek symbolu podaje kierunek upadu

danej prostej. Kąt upadu wyraża liczba wpisana przy symbolu.

danej prostej. Kąt upadu wyraża liczba wpisana przy symbolu.

45

Sposoby określania

Sposoby określania

orientacji prostej

orientacji prostej

Istnieje tylko jeden sposób zapisu orientacji prostej.

Istnieje tylko jeden sposób zapisu orientacji prostej.

-

azymut upadu,

azymut upadu,

-

kąt upadu.

kąt upadu.

40/30.

40/30.

N

40

o

30

o

INTERSEKCJA

INTERSEKCJA

GEOLOGICZNA

GEOLOGICZNA

Ćwiczenie nr 5

Ćwiczenie nr 5

Kompas geologiczny i jego zastosowanie

Kompas geologiczny i jego zastosowanie

Kompas geologiczny

Kompas geologiczny

Kompas geologiczny jest przeznaczony do pomiarów orientacji płaszczyzn, prostych i

Kompas geologiczny jest przeznaczony do pomiarów orientacji płaszczyzn, prostych i

kierunków związanych ze strukturami geologicznymi. Kompas geologiczny posiada

kierunków związanych ze strukturami geologicznymi. Kompas geologiczny posiada

dodatkowe urządzenie, zwane klinometrem, które służy do wyznaczania kątów

dodatkowe urządzenie, zwane klinometrem, które służy do wyznaczania kątów

upadu płaszczyzn.

upadu płaszczyzn.

Istnieją dwa rodzaje klinometru: płytkowy oraz wahadłowy.

Istnieją dwa rodzaje klinometru: płytkowy oraz wahadłowy.

Kompas geologiczny

Kompas geologiczny

Są dwa rodzaje kompasów:

Są dwa rodzaje kompasów:

a)

a)

kompasy jednoosiowe

kompasy jednoosiowe

b)

b)

Kompasy dwuosiowe.

Kompasy dwuosiowe.

Kompas geologiczny

Kompas geologiczny

dwuosiowy

dwuosiowy

Klinometr

Klinometr

płytkowy

płytkowy

Igła

Igła

magnetyczna

magnetyczna

Przycisk

Przycisk

blokujący igłę

blokujący igłę

Podziałka

Podziałka

Poziomica

Poziomica

INTERSEKCJA

INTERSEKCJA

GEOLOGICZNA

GEOLOGICZNA

Ćwiczenie nr 6

Ćwiczenie nr 6

Kompas geologiczny i jego zastosowanie

Kompas geologiczny i jego zastosowanie

cd.

cd.

Ćwiczenia praktyczne

Ćwiczenia praktyczne

INTERSEKCJA

INTERSEKCJA

GEOLOGICZNA

GEOLOGICZNA

Ćwiczenie nr 7

Ćwiczenie nr 7

Intersekcja warstwy nachylonej

Intersekcja warstwy nachylonej

1 000 m

900 m

800 m

700 m

600 m

500 m

Wyznaczanie linii intersekcyjnej na

Wyznaczanie linii intersekcyjnej na

podstawie jednego pomiaru

podstawie jednego pomiaru

Jeżeli na mapie topograficznej bieg i upad warstwy zaznaczony jest za pomocą symbolu

Jeżeli na mapie topograficznej bieg i upad warstwy zaznaczony jest za pomocą symbolu

linię intersekcyjną warstwy możemy wyznaczyć w następujący sposób:

linię intersekcyjną warstwy możemy wyznaczyć w następujący sposób:

500

400

300

200

45

d

d

=

=

h

h

* ctg

* ctg

α

α

h

h

=

=

100 m

100 m





1 cm

1 cm

(

(

dla mapy o skali 1 : 10 000

dla mapy o skali 1 : 10 000

)

)

1 cm

α

α

= 45

= 45

o

o

α

α

d

d

500

400

300

200

d

d

d

d

d

d

Wyznaczanie linii intersekcyjnej na

Wyznaczanie linii intersekcyjnej na

podstawie jednego pomiaru

podstawie jednego pomiaru

Jeżeli na mapie topograficznej bieg i upad warstwy zaznaczony jest za pomocą symbolu

Jeżeli na mapie topograficznej bieg i upad warstwy zaznaczony jest za pomocą symbolu

linię intersekcyjną warstwy możemy wyznaczyć w następujący sposób:

linię intersekcyjną warstwy możemy wyznaczyć w następujący sposób:

1.

1.

Przedłużamy kierunek biegu poza obręb mapki.

Przedłużamy kierunek biegu poza obręb mapki.

2.

2.

Kreślimy prostą prostopadłą do linii biegu.

Kreślimy prostą prostopadłą do linii biegu.

3.

3.

Wyznaczamy odległość

Wyznaczamy odległość

d

d

(moduł intersekcyjny) między liniami biegu leżącymi na

(moduł intersekcyjny) między liniami biegu leżącymi na

wysokościach odpowiadających cięciu poziomicowemu

wysokościach odpowiadających cięciu poziomicowemu

h

h

(graficznie lub

(graficznie lub

matematycznie).

matematycznie).

4.

4.

Na prostej prostopadłej do biegu warstwy odcinamy odliczone odcinki

Na prostej prostopadłej do biegu warstwy odcinamy odliczone odcinki

d

d

i z

i z

otrzymanych punktów kreślimy szereg biegów (zwanych liniami strukturalnymi)

otrzymanych punktów kreślimy szereg biegów (zwanych liniami strukturalnymi)

leżących na różnych wysokościach. Opisujemy je odpowiednimi wartościami

leżących na różnych wysokościach. Opisujemy je odpowiednimi wartościami

(wysokości poszczególnych linii biegu maleją w kierunku upadu warstwy).

(wysokości poszczególnych linii biegu maleją w kierunku upadu warstwy).

5.

5.

Punkty przecięcia poszczególnych linii biegu z poziomicami leżącymi na tej samej

Punkty przecięcia poszczególnych linii biegu z poziomicami leżącymi na tej samej

wysokości łączymy linia krzywą uzyskują linię intersekcyjną warstwy.

wysokości łączymy linia krzywą uzyskują linię intersekcyjną warstwy.

INTERSEKCJA

INTERSEKCJA

GEOLOGICZNA

GEOLOGICZNA

Ćwiczenie nr 8

Ćwiczenie nr 8

Intersekcja warstwy nachylonej.

Intersekcja warstwy nachylonej.

1 000 m

900 m

800 m

700 m

600 m

500 m

5

0

0

4

0

0

3

0

0

2

0

0

A B

500

400

300

200

500

400

300

200

d

d

=

=

h

h

* ctg

* ctg

α

α

h

h

=

=

100 m

100 m





1 cm

1 cm

(

(

dla mapy o skali 1 : 10 000

dla mapy o skali 1 : 10 000

)

)

1 cm

α

α

d

d

d

d

INTERSEKCJA

INTERSEKCJA

GEOLOGICZNA

GEOLOGICZNA

Ćwiczenie nr 9

Ćwiczenie nr 9

Krawędź przecięcia dwóch płaszczyzn na

Krawędź przecięcia dwóch płaszczyzn na

mapie

mapie

Krawędź przecięcia dwóch

Krawędź przecięcia dwóch

płaszczyzn na mapie

płaszczyzn na mapie

2 0 0

0

3 0 0

4 0 0

5 0 0

6 0 0

7 0

0 8 0 0

90

0

8 0 0

7 0 0

6 0

0

5 0

0

4 0

0

3 0

0

1 0 0

2 0 0

1 0 0

0

700

m

900

m

500

m

110

0 m

300

m

500

m

500

m

700

m

d

1 cm

α

α

d

d

INTERSEKCJA

INTERSEKCJA

GEOLOGICZNA

GEOLOGICZNA

Ćwiczenie nr 10

Ćwiczenie nr 10

Fałdy na mapie i w przekruju

Fałdy na mapie i w przekruju

prekabmr

Eon

Era

Okres

Wiek
[Ma]

Czwartorzęd

1,8

Neogen

23,03

Kenozoik

Paleogen

65,5

Kreda

145,5

Jura

199,6

Mezozoik

Trias

251,0

Perm

299,0

Karbon

359,2

Dewon

416,0

Sylur

443,7

Ordowik

488,3

Fanerozoik

Paleozoik

Kambr

542,0

Proterozoik

Archaik

2500,0

4600,0

tabela stratygraficzna

tabela stratygraficzna

Fałd

Fałd to wygięcie warstwy, ławicy lub innego pierwotnie płaskiego elementu
strukturalnego wytworzone wtórnie. Są dwie formy fałdu, zwykle sąsiadujące
ze sobą:

antyklina

antyklina zawierająca utwory starsze w jądrze i

synklina

synklina z

utworami młodszymi w jądrze.

Cm

Cm

Or

Or

S

S

Cm

Cm

Or

Or

S

S

A

A

S

S

Cm

Cm

Or

Or

S

S

Cm

Cm

Or

Or

S

S

Cm

Cm

Or

Or

Or

Or

S

S

S

S

Cm

Cm

Or

Or

S

S

Cm

Cm

Or

Or

S

S

Or

Or

S

S

Or

Or

Cm

Cm

30

30

30

30

30

30

30

A

B

30

S

S

Or

Or

Cm

Cm

Or

Or

S

S

Or

Or

Cm

Cm

Cm

Cm

Or

Or

Or

Or

Or

Or

S

S

Or

Or

Cm

Cm

A

B

Cm

Cm

30

30

30

30

30

30

30

30

70

30

30

S

S

30

S

S

Or

Or

Cm

Cm

Or

Or

S

S

Or

Or

Cm

Cm

Cm

Cm

Or

Or

KONIEC

KONIEC

INTERSEKCJA

INTERSEKCJA

GEOLOGICZNA

GEOLOGICZNA

Ćwiczenie nr 2

Ćwiczenie nr 2

Interpolacja poziomic

Interpolacja poziomic

Interpolacja poziomic

Interpolacja poziomic

Interpolację poziomic

Interpolację poziomic

przeprowadzamy na podstawie szeregu punktów

wysokościowych, rozmieszczonych na mapie lub planie. Najpierw należy

określić pionową odległość pomiędzy poziomicami (

cięcie poziomicowe

cięcie poziomicowe)

oraz wysokości, na których te poziomice mają być poprowadzone. Następnie

łączymy kolejno po dwa najbliższe punkty wysokościowe, a odcinki między

nimi dzielimy proporcjonalnie, tak by uzyskać punkty, na których mają być

poprowadzone poziomice (np. 20 m, 40 m, 80 m itd.). Punkty o tych samych

wysokościach łączymy krzywymi i opisujemy według wysokości. Są to

poziomice.

150

180

200

170

160

140

150

Interpolacja poziomic

Interpolacja poziomic

Harfa

Interpolacja poziomic

Interpolacja poziomic

150

200

160

170 180

190

INTERSEKCJA

INTERSEKCJA

GEOLOGICZNA

GEOLOGICZNA

Ćwiczenie nr 3

Ćwiczenie nr 3

Intersekcja warstwy poziomej i pionowej.

Intersekcja warstwy poziomej i pionowej.

Miąższość i wychodnia warstwy.

Miąższość i wychodnia warstwy.

Intersekcja warstwy poziomej

Intersekcja warstwy poziomej

Warstwica

Warstwica

– linia na mapie łącząca punkty leżące na tej samej wysokości.

2 0 0

0

3 0 0

4 0 0

5 0 0

6 0 0

7 0

0 8 0 0

90

0

8 0 0

7 0 0

6 0

0

5 0

0

4 0

0

3 0

0

1 0 0

2 0 0

1 0 0

0

Warstwica

Warstwica

– linia na mapie łącząca punkty leżące na tej samej wysokości.

500 m

500 m

Linia intersekcyjna płaszczyzny poziomej jest równoległa do poziomic.

Intersekcja warstwy poziomej

Intersekcja warstwy poziomej

Intersekcja warstwy poziomej

Intersekcja warstwy poziomej

Warstwica

Warstwica

– linia na mapie łącząca punkty leżące na tej samej wysokości.

Linia intersekcyjna

płaszczyzny poziomej

płaszczyzny poziomej

jest równoległa do poziomic.

2 0 0

0

3 0 0

4 0 0

5 0 0

6 0 0

7 0

0 8 0 0

90

0

8 0 0

7 0 0

6 0

0

5 0

0

4 0

0

3 0

0

1 0 0

2 0 0

1 0 0

0

Intersekcja warstwy pionowej

Intersekcja warstwy pionowej

Intersekcja warstwy pionowej

Intersekcja warstwy pionowej

Linia intersekcyjna

płaszczyzny pionowej

płaszczyzny pionowej

jest linią prostą.

2 0 0

0

3 0 0

4 0 0

5 0 0

6 0 0

7 0

0 8 0 0

90

0

8 0 0

7 0 0

6 0

0

5 0

0

4 0

0

3 0

0

1 0 0

2 0 0

1 0 0

0

Miąższość warstwy

Miąższość warstwy

Strop warstwy

Strop warstwy

jest to powierzchnia ograniczająca warstwę od góry.

Spąg warstwy

Spąg warstwy

jest to powierzchnia ograniczająca warstwę od dołu.

Miąższość warstwy

Miąższość warstwy

jest to odległość pomiędzy stropem i spągiem warstwy mierzona w

kierunku prostopadłym do powierzchni jej stropu i spągu.

Miąższość pozorna

Miąższość pozorna

jest to odległość pomiędzy stropem i spągiem warstwy mierzona

wzdłuż linii powierzchni terenu.

strop

spąg

miąższoś

ć

miąższość pozorna

Wychodnia warstwy

Wychodnia warstwy

2 0 0

0

3 0 0

4 0 0

5 0 0

6 0 0

7 0

0 8 0 0

90

0

8 0 0

7 0 0

6 0

0

5 0

0

4 0

0

3 0

0

1 0 0

2 0 0

1 0 0

0

Wychodnia warstwy

Wychodnia warstwy

jest to obszar na mapie zajmowany przez daną warstwę.

2 0 0

0

3 0 0

4 0 0

5 0 0

6 0 0

7 0

0 8 0 0

90

0

8 0 0

7 0 0

6 0

0

5 0

0

4 0

0

3 0

0

1 0 0

2 0 0

1 0 0

0

Bieg warstwy

Bieg warstwy

Jest to linia łącząca punkty stropu lub spągu danej warstwy leżące na tej samej

Jest to linia łącząca punkty stropu lub spągu danej warstwy leżące na tej samej

wysokości. Jest to więc krawędź przecięcia powierzchni warstwy z jakąkolwiek

wysokości. Jest to więc krawędź przecięcia powierzchni warstwy z jakąkolwiek

płaszczyzną poziomą. Jeżeli strop lub spąg warstwy jest płaszczyzną to bieg warstwy

płaszczyzną poziomą. Jeżeli strop lub spąg warstwy jest płaszczyzną to bieg warstwy

jest linią prostą. Kierunek biegu warstwy określa się jako kąt zawarty między

jest linią prostą. Kierunek biegu warstwy określa się jako kąt zawarty między

kierunkiem północnym a linią biegu.

kierunkiem północnym a linią biegu.

Upad warstwy

Upad warstwy

Jest pojęciem, które określa kierunek linii największego nachylenia warstwy oraz kąt

Jest pojęciem, które określa kierunek linii największego nachylenia warstwy oraz kąt

pochylenia tej warstwy. Kierunek linii największego nachylenia (kierunek upadu

pochylenia tej warstwy. Kierunek linii największego nachylenia (kierunek upadu

warstwy warstwy) jest prostopadły do kierunku biegu warstwy.

warstwy warstwy) jest prostopadły do kierunku biegu warstwy.

Kąt upadu warstwy

Kąt upadu warstwy

Jest kątem dwuściennym mierzonym w płaszczyźnie pionowej, zawartym między

Jest kątem dwuściennym mierzonym w płaszczyźnie pionowej, zawartym między

płaszczyzną stropu (lub spągu) danej warstwy a dowolną płaszczyzną poziomą.

płaszczyzną stropu (lub spągu) danej warstwy a dowolną płaszczyzną poziomą.

Symbol biegu i upadu

Symbol biegu i upadu

Na mapach i planach geologicznych bieg i upad warstwy przedstawia się za pomocą

Na mapach i planach geologicznych bieg i upad warstwy przedstawia się za pomocą

umownego znaku – symbolu biegu i upadu. Dłuższy odcinek symbolu podaje kierunek

umownego znaku – symbolu biegu i upadu. Dłuższy odcinek symbolu podaje kierunek

biegu zaś krótszy odcinek, prostopadły do dłuższego, kierunek upadu warstwy. Kąt

biegu zaś krótszy odcinek, prostopadły do dłuższego, kierunek upadu warstwy. Kąt

upadu wyraża liczba wpisana przy symbolu. Symbolem warstwy poziomej jest krzyż

upadu wyraża liczba wpisana przy symbolu. Symbolem warstwy poziomej jest krzyż

równoramienny. Warstwę pionową oznacza się zazwyczaj odcinkiem przeciętym krótszą

równoramienny. Warstwę pionową oznacza się zazwyczaj odcinkiem przeciętym krótszą

prostopadłą kreseczką.

prostopadłą kreseczką.

45

Azymut

Azymut

Azymut jest to kąt zawarty między kierunkiem północy a wybranym kierunkiem w

Azymut jest to kąt zawarty między kierunkiem północy a wybranym kierunkiem w

przestrzeni. Kąt ten mierzy się zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara.

przestrzeni. Kąt ten mierzy się zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara.

Zatem azymut prostej poziomej to jeden z dwóch kątów jakie tworzy ta prosta z

Zatem azymut prostej poziomej to jeden z dwóch kątów jakie tworzy ta prosta z

kierunkiem północy (oczywiście kąt ten jest liczony zgodnie z ruchem wskazówek

kierunkiem północy (oczywiście kąt ten jest liczony zgodnie z ruchem wskazówek

zegara).

zegara).

N

Sposoby określania

Sposoby określania

orientacji płaszczyzny

orientacji płaszczyzny

W praktyce stosowane są dwa sposoby zapisu orientacji.

W praktyce stosowane są dwa sposoby zapisu orientacji.

Sposób 1:

Sposób 1:

- azymut biegu,

- azymut biegu,

-

kąt upadu,

kąt upadu,

-

przybliżony kierunek nachylenia przy pomocy kierunków głównych.

przybliżony kierunek nachylenia przy pomocy kierunków głównych.

40/30 SE lub 220/30 SE

40/30 SE lub 220/30 SE

Sposób 2:

Sposób 2:

-

azymut upadu,

azymut upadu,

-

kąt upadu.

kąt upadu.

130/30.

130/30.

N

40

o

220

o

30

o

Płaszczyzna pozioma x/0
Płaszczyzna pionowa ma
nieokreślony azymut upadu
Dlatego oba pomiary są
równoważne 140/90 i 320/90

INTERSEKCJA

INTERSEKCJA

GEOLOGICZNA

GEOLOGICZNA

Ćwiczenie nr 9

Ćwiczenie nr 9

test

test

INTERSEKCJA

INTERSEKCJA

GEOLOGICZNA

GEOLOGICZNA

Ćwiczenie nr 10

Ćwiczenie nr 10

Mapa geologiczna

Mapa geologiczna

Sposoby określania

Sposoby określania

orientacji płaszczyzny

orientacji płaszczyzny

40/30 SE
40/30 NW
140/60 NE
210/20 NW
340/50 SW

130/30
310/30
50/60
300/20
250/50